Του ΚΙΜΩΝΑ ΣΤΕΡΙΩΤΗ *
Οι νέες υπέρμετρες φορολογίες θα αυξήσουν εξαιρετικά τις
δυσκολίες των Οικιακών Καταναλωτών, των
Επιχειρήσεων και λοιπών Καταναλωτών ηλεκτρικής ενέργειας να αποπληρώνουν
τους λογαριασμούς ρεύματος!
Επίσης, η επιβολή υπερφορολογιών σε καταναλωτές και επιχειρήσεις θα έχει αρνητικές επιπτώσεις στις χρηματοοικονομικές λειτουργίες και στα επενδυτικά προγράμματα του Ομίλου ΔΕΗ.
Ωστόσο, είναι εξαιρετικά θετικό το γεγονός ότι - με βάση τα..
σημερινά πολιτικά δεδομένα - απετράπη μια "έξοδος" της Ελλάδας από την Ευρωζώνη, που θα είχε ολέθριες συνέπειες μέσο-μακροπρόθεσμα για:
- την ποιότητα των παρεχομένων υπηρεσιών προς τους Καταναλωτές ηλεκτρικής ενέργειας και
- τις λειτουργίες του Ομίλου ΔΕΗ και του Ηλεκτρικού Συστήματος της χώρας...
Αυτά είναι τα πρώτα συμπεράσματα από την "ανάγνωση" της κατ´ αρχήν Συμφωνίας της χώρας με τους διεθνείς πιστωτές, εφόσον βέβαια υλοποιηθεί ως έχει!
Ας δούμε πιο αναλυτικά ορισμένες από τις θετικές και αρνητικές επιπτώσεις της Συμφωνίας για τον Ομιλο ΔΕΗ:
ΟΙ ΘΕΤΙΚΈΣ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΤΗΣ ΣΥΜΦΩΝΙΑΣ
Είναι εξαιρετικά θετικό το γεγονός ότι αποφεύχθηκε ένα GREXIT που θα είχε ολέθριες συνέπειες για τη ΔΕΗ και το Ηλεκτρικό Σύστημα και, πρωτίστως, για τους Καταναλωτές!
Είναι πέραν πάσης αμφιβολίας ότι, απομακρύνονται σημαντικά οι μεγάλοι χρηματοοικονομικοί κίνδυνοι για:
- υπερανατίμηση της αξίας των εισαγωγών ηλεκτρικής ενέργειας λόγω συναλλαγματικών αναπροσαρμογών ...άγνωστης έκτασης και χρονικής διάρκειας,
- υπέρμετρες αυξήσεις των δαπανών για νέο μηχανολογικό εξοπλισμό και συντήρησή του, που θα ήταν εξαιρετικά δύσκολο να επωμισθεί η ΔΕΗ,
- πολύ μεγάλες αυξήσεις των τιμών προμήθειας φυσικού αερίου για τα εργοστάσια ηλεκτροπαραγωγής της ηπειρωτικής χώρας και υγρών καυσίμων για τους Σταθμούς των νησιών κλπ...
Εξάλλου, η αποφυγή άμεσης έκθεσης της ΔΕΗ σε πολύ μεγάλους συναλλαγματικούς και πιστωτικούς κινδύνους από ένα GREXIT δημιουργεί προσδοκίες για μια πιο αποτελεσματική αντιμετώπιση των χρηματοοικονομικών αναγκών και των προβλημάτων χρηματοδότησης νέων Μεγάλων Ενεργειακών Επενδύσεων.
Τέλος, είναι εξαιρετικά θετικό το γεγονός ότι, ο συντελεστής ΦΠΑ για την ηλεκτρική ενέργεια παρέμεινε στο 13% από ...23% που ήταν στις αρχικές προτάσεις!
ΥΠΕΡΦΟΡΟΛΟΓΗΣΗ ΤΩΝ ΠΕΛΑΤΏΝ
Από την άλλη πλευρά, η κατ´ αρχήν Συμφωνία με τους διεθνείς δανειστές προβλέπει νέα υπέρογκα φορολογικά βάρη που, άμεσα ή έμμεσα, θα επηρεάσουν αρνητικά τη Ζήτηση Ηλεκτρικής Ενέργειας και τον Όμιλο ΔΕΗ, ιδιαίτερα τη μητρική εταιρεία...
Συγκεκριμένα:
- Οι πολύ μεγάλες άμεσες ή έμμεσες φορολογίες που θα επιβληθούν στους Οικιακούς Καταναλωτές και στις Επιχειρήσεις θα μειώσουν τα πραγματικά διαθέσιμα (δηλαδή τα μετά τη φορολόγηση) εισοδήματα και έσοδά τους.
- Αυτή η νέα μείωση της αγοραστικής ικανότητας προφανώς θα επηρεάσει την "συμπεριφορά" των καταναλωτών Ηλεκτρικής Ενέργειας, που σε ποσοστό 97% είναι πελάτες της ΔΕΗ.
Τα κύρια ερωτήματα που γεννιούνται από τις υπερφορολογήσεις είναι τα ακόλουθα:
- Με τέτοιες "φορολογίες μαμούθ" ύψους 7,9 δισεκ. ευρώ και με συντελεστές ΦΠΑ στο 23% για τα είδη διατροφής κλπ πόσοι από τους Οικιακούς Καταναλωτές θα πηγαίνουν να πληρώνουν εμπρόθεσμα και "μετρητοίς" τους λογαριασμούς ρεύματος;
- Μήπως ένα πολύ μεγάλο ποσοστό καταναλωτών θα πάει στα καταστήματα της ΔΕΗ για διευκολύνσεις με 36 δόσεις; Ποιο όμως θα είναι το ποσοστό των καταναλωτών επί του συνόλου που θα επιδιώξει σταδιακή αποπληρωμή τρεχόντων ή παλαιών λογαριασμών ρεύματος σε ...τρία χρόνια;
- Θα επηρεαστούν αρνητικά οι ιδιώτες αντσγωνιστές της ΔΕΗ από τις νέες φορολογίες ή μήπως αποκτήσουν "πλεονέκτημα", καθώς θα έχουν πλέον μεγαλύτερη εμπορική ευελιξία; Μήπως οι ιδιώτες πάροχοι γίνουν "μαγνήτες" για "καλούς πελάτες" που θα προτιμούν μεγάλες εκπτώσεις τιμών σε σχέση με τα τιμολόγια και τις διευκολύνσεις της ΔΕΗ, αλλά με πολύ μικρότερα χρονικά περιθώρια μεταξύ Κατανάλωσης και αποπληρωμής λογαριασμών ρεύματος;
Δημιουργούνται, όμως, αρκετά ερωτήματα και ως προς την περαιτέρω πορεία των τιμών στην εγχώρια χονδρική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, όπως:
- Ποιος θα πληρώνει "μετρητοίς" μεγάλες εισαγωγές ρεύματος, που ξεπερνούν μέσα στο 2015 το 20% της Συνολικής Ζήτησης, όταν θα υπάρχουν μεγάλες δυσκολίες εισπραξιμότητας στη λιανική αγορά; Η ΔΕΗ;
ΠΛΕΟΝΆΖΟΝ ΗΛΕΚΤΡΟΠΑΡΑΓΩΓΙΚΟ ΔΥΝΑΜΙΚΟ
Σε μακροχρόνιο ορίζοντα οι νέες μεγάλες φορολογίες - προκειμένου να καλυφθούν δημόσιες καταναλωτικές δαπάνες και μόνον... - δεν δημιουργούν πολύ καλές προοπτικές για νέες επενδύσεις στην Ηλεκτροπαραγωγή!
Σε βάθος χρόνου δεν διαφαίνονται δυνατότητες πραγματικής αύξησης του όγκου της ηλεκτροπαραγωγής, ιδιαίτερα από πλευράς ενεργοβόρων βιομηχανιών...
Ήδη η Ελλάδα βρίσκεται με ένα πλεονάζον ηλεκτροπαραγωγικό δυναμικό, εφόσον σε αυτό αναπόφευκτα συνυπολογίζεται και το δυναμικό των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ)...
Με τις νέες υπέρμετρες φορολογίες οι πιέσεις για την χρηματοδότηση και συνέχιση της λειτουργίας του απασχολούμενου και μη Ηλεκτροπαραγωγικού δυναμικού θα ενταθούν!
Η ομαλή χρηματοδότηση του νέου μεγάλου εργοστασίου ηλεκτροπαραγωγής της ΔΕΗ στην Πτολεμαϊδα είναι ζωτικής σημασίας επένδυση για τον εκσυγχρονισμό του Ηλεκτροπαραγωγικού Δυναμικού της! Πάνω από όλα, όμως, αποτελεί Εθνική Αναγκαιότητα η απρόσκοπτη χρηματοδότηση αυτής της μεγάλης ενεργειακής επένδυσης που θα ενισχύει την ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού της χώρας!!!
Ωστόσο, το "αντι-επιχειρηματικό και αντι-επενδυτικό περιβάλλον" που έχει δημιουργηθεί θα εντείνει (βραχυχρόνια και μεσο-μακροπρόθεσμα) τις αντιθέσεις:
- αφενός μεταξύ Καταναλωτών και Παραγωγών και
- αφετέρου μεταξύ των διαφόρων Παραγωγών...
Μέσα σε αυτό το "αρνητικό οικονομικό περιβάλλον" για τον Τομέα Ηλεκτρικής Ενέργειας κρίσιμος θα είναι ο ρόλος των εγχωρίων τραπεζών:
- Θα είναι σε θέση οι τράπεζες να καλύψουν επαρκώς και με χαμηλό κόστος τις χρηματοοικονομικές ανάγκες του Τομέα Ηλεκτρισμού;
ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΊΣΕΙΣ
Μέχρι σήμερα στην κατ´ αρχήν Συμφωνία δεν περιλαμβάνονται Μεταρρυθμίσεις για τον Τομέα Ηλεκτρικής Ενέργειας, που θα μπορούσαν να μεταβάλλουν στον ένα ή στον άλλο βαθμό τις οικονομικές μεταβλητές που ήδη ανωτέρω εξετέθησαν...
ΒΑΣΙΚΈΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ
Λόγω της νέας υπέρμετρης φορολόγησης των Καταναλωτών ηλεκτρικής ενέργειας θα πρέπει το συντομότερο δυνατόν να ληφθούν εκείνες οι πολιτικές αποφάσεις που θα εξασφαλίζουν:
- Απαλλαγή των λογαριασμών ρεύματος από τις υπέρμετρες "υπέρ τρίτων" επιβαρύνσεις που έχουν επιβληθεί και οι οποίες έχουν αυξηθεί πάνω από 520% μεταξύ 2009 - 2014!
- Κατάργηση των πολύ υψηλών "εγγυημένων τιμών" που έχουν επιβληθεί σε βάρος των καταναλωτών και υπέρ των παραγωγών ΑΠΕ, με διαμόρφωση αυτών των τιμών σε πολύ χαμηλότερα και πιο ανταγωνιστικά επίπεδα.
- Απαλλαγή της ΔΕΗ από "κρατικές ρυθμίσεις και παρεμβάσεις" που αποβαίνουν σε όφελος αποκλειστικά και μόνον των εκ συστήματος ασυνεπών Πελατών, με χρήση του δικαιώματός της - όπως ισχύει και για όλες τις άλλες εταιρείες - να προχωρεί σε αποκοπές της παροχής ρεύματος, σε εκείνους του "κακοπληρωτές" που κατασπαταλούν ηλεκτρική ενέργεια και επιβαρύνουν, τελικά, το Κοινωνικό Σύνολο!
- Διαμόρφωση ενός "εθνικού ενεργειακοή μείγματος" που θα εξασφαλίζει μακροπρόθεσμα τις κατά το δυνατόν χαμηλότερες τιμές ηλεκτρικής ενέργειας σε σχέση με αυτές που θα διαμορφώνονται στην Ευρώπη...
* Οικονομολόγος, τέως Διευθυντής Επικοινωνίας ΔΕΗ και Διευθυντής Σύνταξης εφημερίδας "Ναυτεμπορική"
ΣΗΜ: Η σχετική ανάλυση απηχεί προσωπικές και μόνον εκτιμήσεις και προβλέψεις για την ενημέρωση των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης ή και αναδημοσίευση από αυτά της σχετικής ανάλυσης.
Οι νέες υπέρμετρες φορολογίες θα αυξήσουν εξαιρετικά τις
Επίσης, η επιβολή υπερφορολογιών σε καταναλωτές και επιχειρήσεις θα έχει αρνητικές επιπτώσεις στις χρηματοοικονομικές λειτουργίες και στα επενδυτικά προγράμματα του Ομίλου ΔΕΗ.
Ωστόσο, είναι εξαιρετικά θετικό το γεγονός ότι - με βάση τα..
σημερινά πολιτικά δεδομένα - απετράπη μια "έξοδος" της Ελλάδας από την Ευρωζώνη, που θα είχε ολέθριες συνέπειες μέσο-μακροπρόθεσμα για:
- την ποιότητα των παρεχομένων υπηρεσιών προς τους Καταναλωτές ηλεκτρικής ενέργειας και
- τις λειτουργίες του Ομίλου ΔΕΗ και του Ηλεκτρικού Συστήματος της χώρας...
Αυτά είναι τα πρώτα συμπεράσματα από την "ανάγνωση" της κατ´ αρχήν Συμφωνίας της χώρας με τους διεθνείς πιστωτές, εφόσον βέβαια υλοποιηθεί ως έχει!
Ας δούμε πιο αναλυτικά ορισμένες από τις θετικές και αρνητικές επιπτώσεις της Συμφωνίας για τον Ομιλο ΔΕΗ:
ΟΙ ΘΕΤΙΚΈΣ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΤΗΣ ΣΥΜΦΩΝΙΑΣ
Είναι εξαιρετικά θετικό το γεγονός ότι αποφεύχθηκε ένα GREXIT που θα είχε ολέθριες συνέπειες για τη ΔΕΗ και το Ηλεκτρικό Σύστημα και, πρωτίστως, για τους Καταναλωτές!
Είναι πέραν πάσης αμφιβολίας ότι, απομακρύνονται σημαντικά οι μεγάλοι χρηματοοικονομικοί κίνδυνοι για:
- υπερανατίμηση της αξίας των εισαγωγών ηλεκτρικής ενέργειας λόγω συναλλαγματικών αναπροσαρμογών ...άγνωστης έκτασης και χρονικής διάρκειας,
- υπέρμετρες αυξήσεις των δαπανών για νέο μηχανολογικό εξοπλισμό και συντήρησή του, που θα ήταν εξαιρετικά δύσκολο να επωμισθεί η ΔΕΗ,
- πολύ μεγάλες αυξήσεις των τιμών προμήθειας φυσικού αερίου για τα εργοστάσια ηλεκτροπαραγωγής της ηπειρωτικής χώρας και υγρών καυσίμων για τους Σταθμούς των νησιών κλπ...
Εξάλλου, η αποφυγή άμεσης έκθεσης της ΔΕΗ σε πολύ μεγάλους συναλλαγματικούς και πιστωτικούς κινδύνους από ένα GREXIT δημιουργεί προσδοκίες για μια πιο αποτελεσματική αντιμετώπιση των χρηματοοικονομικών αναγκών και των προβλημάτων χρηματοδότησης νέων Μεγάλων Ενεργειακών Επενδύσεων.
Τέλος, είναι εξαιρετικά θετικό το γεγονός ότι, ο συντελεστής ΦΠΑ για την ηλεκτρική ενέργεια παρέμεινε στο 13% από ...23% που ήταν στις αρχικές προτάσεις!
ΥΠΕΡΦΟΡΟΛΟΓΗΣΗ ΤΩΝ ΠΕΛΑΤΏΝ
Από την άλλη πλευρά, η κατ´ αρχήν Συμφωνία με τους διεθνείς δανειστές προβλέπει νέα υπέρογκα φορολογικά βάρη που, άμεσα ή έμμεσα, θα επηρεάσουν αρνητικά τη Ζήτηση Ηλεκτρικής Ενέργειας και τον Όμιλο ΔΕΗ, ιδιαίτερα τη μητρική εταιρεία...
Συγκεκριμένα:
- Οι πολύ μεγάλες άμεσες ή έμμεσες φορολογίες που θα επιβληθούν στους Οικιακούς Καταναλωτές και στις Επιχειρήσεις θα μειώσουν τα πραγματικά διαθέσιμα (δηλαδή τα μετά τη φορολόγηση) εισοδήματα και έσοδά τους.
- Αυτή η νέα μείωση της αγοραστικής ικανότητας προφανώς θα επηρεάσει την "συμπεριφορά" των καταναλωτών Ηλεκτρικής Ενέργειας, που σε ποσοστό 97% είναι πελάτες της ΔΕΗ.
Τα κύρια ερωτήματα που γεννιούνται από τις υπερφορολογήσεις είναι τα ακόλουθα:
- Με τέτοιες "φορολογίες μαμούθ" ύψους 7,9 δισεκ. ευρώ και με συντελεστές ΦΠΑ στο 23% για τα είδη διατροφής κλπ πόσοι από τους Οικιακούς Καταναλωτές θα πηγαίνουν να πληρώνουν εμπρόθεσμα και "μετρητοίς" τους λογαριασμούς ρεύματος;
- Μήπως ένα πολύ μεγάλο ποσοστό καταναλωτών θα πάει στα καταστήματα της ΔΕΗ για διευκολύνσεις με 36 δόσεις; Ποιο όμως θα είναι το ποσοστό των καταναλωτών επί του συνόλου που θα επιδιώξει σταδιακή αποπληρωμή τρεχόντων ή παλαιών λογαριασμών ρεύματος σε ...τρία χρόνια;
- Θα επηρεαστούν αρνητικά οι ιδιώτες αντσγωνιστές της ΔΕΗ από τις νέες φορολογίες ή μήπως αποκτήσουν "πλεονέκτημα", καθώς θα έχουν πλέον μεγαλύτερη εμπορική ευελιξία; Μήπως οι ιδιώτες πάροχοι γίνουν "μαγνήτες" για "καλούς πελάτες" που θα προτιμούν μεγάλες εκπτώσεις τιμών σε σχέση με τα τιμολόγια και τις διευκολύνσεις της ΔΕΗ, αλλά με πολύ μικρότερα χρονικά περιθώρια μεταξύ Κατανάλωσης και αποπληρωμής λογαριασμών ρεύματος;
Δημιουργούνται, όμως, αρκετά ερωτήματα και ως προς την περαιτέρω πορεία των τιμών στην εγχώρια χονδρική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, όπως:
- Ποιος θα πληρώνει "μετρητοίς" μεγάλες εισαγωγές ρεύματος, που ξεπερνούν μέσα στο 2015 το 20% της Συνολικής Ζήτησης, όταν θα υπάρχουν μεγάλες δυσκολίες εισπραξιμότητας στη λιανική αγορά; Η ΔΕΗ;
ΠΛΕΟΝΆΖΟΝ ΗΛΕΚΤΡΟΠΑΡΑΓΩΓΙΚΟ ΔΥΝΑΜΙΚΟ
Σε μακροχρόνιο ορίζοντα οι νέες μεγάλες φορολογίες - προκειμένου να καλυφθούν δημόσιες καταναλωτικές δαπάνες και μόνον... - δεν δημιουργούν πολύ καλές προοπτικές για νέες επενδύσεις στην Ηλεκτροπαραγωγή!
Σε βάθος χρόνου δεν διαφαίνονται δυνατότητες πραγματικής αύξησης του όγκου της ηλεκτροπαραγωγής, ιδιαίτερα από πλευράς ενεργοβόρων βιομηχανιών...
Ήδη η Ελλάδα βρίσκεται με ένα πλεονάζον ηλεκτροπαραγωγικό δυναμικό, εφόσον σε αυτό αναπόφευκτα συνυπολογίζεται και το δυναμικό των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ)...
Με τις νέες υπέρμετρες φορολογίες οι πιέσεις για την χρηματοδότηση και συνέχιση της λειτουργίας του απασχολούμενου και μη Ηλεκτροπαραγωγικού δυναμικού θα ενταθούν!
Η ομαλή χρηματοδότηση του νέου μεγάλου εργοστασίου ηλεκτροπαραγωγής της ΔΕΗ στην Πτολεμαϊδα είναι ζωτικής σημασίας επένδυση για τον εκσυγχρονισμό του Ηλεκτροπαραγωγικού Δυναμικού της! Πάνω από όλα, όμως, αποτελεί Εθνική Αναγκαιότητα η απρόσκοπτη χρηματοδότηση αυτής της μεγάλης ενεργειακής επένδυσης που θα ενισχύει την ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού της χώρας!!!
Ωστόσο, το "αντι-επιχειρηματικό και αντι-επενδυτικό περιβάλλον" που έχει δημιουργηθεί θα εντείνει (βραχυχρόνια και μεσο-μακροπρόθεσμα) τις αντιθέσεις:
- αφενός μεταξύ Καταναλωτών και Παραγωγών και
- αφετέρου μεταξύ των διαφόρων Παραγωγών...
Μέσα σε αυτό το "αρνητικό οικονομικό περιβάλλον" για τον Τομέα Ηλεκτρικής Ενέργειας κρίσιμος θα είναι ο ρόλος των εγχωρίων τραπεζών:
- Θα είναι σε θέση οι τράπεζες να καλύψουν επαρκώς και με χαμηλό κόστος τις χρηματοοικονομικές ανάγκες του Τομέα Ηλεκτρισμού;
ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΊΣΕΙΣ
Μέχρι σήμερα στην κατ´ αρχήν Συμφωνία δεν περιλαμβάνονται Μεταρρυθμίσεις για τον Τομέα Ηλεκτρικής Ενέργειας, που θα μπορούσαν να μεταβάλλουν στον ένα ή στον άλλο βαθμό τις οικονομικές μεταβλητές που ήδη ανωτέρω εξετέθησαν...
ΒΑΣΙΚΈΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ
Λόγω της νέας υπέρμετρης φορολόγησης των Καταναλωτών ηλεκτρικής ενέργειας θα πρέπει το συντομότερο δυνατόν να ληφθούν εκείνες οι πολιτικές αποφάσεις που θα εξασφαλίζουν:
- Απαλλαγή των λογαριασμών ρεύματος από τις υπέρμετρες "υπέρ τρίτων" επιβαρύνσεις που έχουν επιβληθεί και οι οποίες έχουν αυξηθεί πάνω από 520% μεταξύ 2009 - 2014!
- Κατάργηση των πολύ υψηλών "εγγυημένων τιμών" που έχουν επιβληθεί σε βάρος των καταναλωτών και υπέρ των παραγωγών ΑΠΕ, με διαμόρφωση αυτών των τιμών σε πολύ χαμηλότερα και πιο ανταγωνιστικά επίπεδα.
- Απαλλαγή της ΔΕΗ από "κρατικές ρυθμίσεις και παρεμβάσεις" που αποβαίνουν σε όφελος αποκλειστικά και μόνον των εκ συστήματος ασυνεπών Πελατών, με χρήση του δικαιώματός της - όπως ισχύει και για όλες τις άλλες εταιρείες - να προχωρεί σε αποκοπές της παροχής ρεύματος, σε εκείνους του "κακοπληρωτές" που κατασπαταλούν ηλεκτρική ενέργεια και επιβαρύνουν, τελικά, το Κοινωνικό Σύνολο!
- Διαμόρφωση ενός "εθνικού ενεργειακοή μείγματος" που θα εξασφαλίζει μακροπρόθεσμα τις κατά το δυνατόν χαμηλότερες τιμές ηλεκτρικής ενέργειας σε σχέση με αυτές που θα διαμορφώνονται στην Ευρώπη...
* Οικονομολόγος, τέως Διευθυντής Επικοινωνίας ΔΕΗ και Διευθυντής Σύνταξης εφημερίδας "Ναυτεμπορική"
ΣΗΜ: Η σχετική ανάλυση απηχεί προσωπικές και μόνον εκτιμήσεις και προβλέψεις για την ενημέρωση των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης ή και αναδημοσίευση από αυτά της σχετικής ανάλυσης.