Τρίτη 2 Ιουνίου 2015

Η ασφάλεια ηλεκτροδότησης και πώς να τη χάσετε

Μέρος 3ο: η περίπτωση της Βρετανίας

Στις προηγούμενες αναρτήσεις είδαμε πώς οι αποφάσεις των πολιτικών επηρέασαν αρνητικά την ασφάλεια ηλεκτροδότησης τόσο της Ελλάδας όσο και της Γερμανίας. Σήμερα βλέπουμε την περίπτωση της Βρετανίας, που έχει τις δικές της ιδιομορφίες, αλλά καταλήγει σε παρόμοιες καταστάσεις: οι πολιτικές αποφάσεις να επηρεάζουν σοβαρά την ασφάλεια ηλεκτροδότησης και οι μηχανικοί να τρέχουν να προλάβουν.. τα χειρότερα.

Όλα φυσικά ξεκινούν απ' την πολιτική της ΕΕ όχι απλά να μειώσει τις εκπομπές αερίων θερμοκηπίου, αλλά να επιβάλλει την εγκατάσταση συστημάτων ΑΠΕ σε τόσο μεγάλα ποσοστά, που αναγκαστικά κατεύθυνε τις επενδύσεις σε συγκεκριμένες τεχνολογίες, τα αιολικά & τα Φ/Β. Γιατί άραγε; Ποιος θα ωφελούνταν απ' αυτό; Για τη Βρετανία υπάρχει η υποχρέωση το 2020 να παράγει το 15% της συνολικής κατανάλωσης ενέργειας από ΑΠΕ και για να το πετύχει αυτό, με το Εθνικό Σχέδιο ΑΠΕ το 2009 έθεσε στόχο να παράγει περί το 30% του ηλεκτρισμού από ΑΠΕ. Στην κυβέρνηση συνασπισμού Συντηρητικών-Φιλελεύθερων Δημοκρατών, ήταν Υπουργός Ενέργειας ο "κλιματολάγνος" και "αιολικός" Φιλ. Δημοκράτης Edward Davey, που απέτυχε να επανεκλεγεί στις εκλογές της 7ης Μαΐου, ίσως επειδή στη σελ. 44 της έκθεσης παρακολούθησης του Εθνικού Σχεδίου το 2013 έβαλε το παρακάτω απόσπασμα: "114. Onshore wind, as one of the most cost effective and proven renewable energy technologies, has an important part to play in a responsible and balanced UK energy policy" - "Τα χερσαία αιολικά, ως μια απ' τις πιο οικονομικές και δοκιμασμένες τεχνολογίες ΑΠΕ, έχουν ένα σημαντικό ρόλο να παίξουν σε μια υπεύθυνη και ισορροπημένη ενεργειακή πολιτική του ΗΒ". Η επόμενη έκθεση παρακολούθησης είναι προγραμματισμένη για ... το τέλος του 2015 και μάλλον θα έχει πολύ ενδιαφέρον, μετά την απρόσμενη αυτοδυναμία των Συντηρητικών, που δεν θέλουν να ξανακούσουν για χερσαία αιολικά. 

Τι ηλεκτροδότησε τη Βρετανία το 2014; Το βλέπουμε στην έκθεση Energy Trends του Βρετανικού Υπ. Ενέργειας, έκδοση Μαρτίου 2015: φυσικό αέριο 30,2%, κάρβουνο 29,1%, πυρηνικά 19,0%,  αιολικά-Φ/Β (& κυματική-παλιρροϊκή)  10,61%, βιομάζα 6,84%, υδροηλεκτρικά 1,77%, απορρίμματα/βιοαέριο 1,06%, αντλησιοταμίευση και πετρέλαιο κάτω του 1% το καθένα. Οι ΑΠΕ (αιολικά+Φ/Β+νερά+βιομάζα) έδωσαν αθροιστικά το 19,2% και υπάρχει πολύ μακρύς και δύσκολος δρόμος ακόμα για το στόχο του 2020. Δρόμος που επηρεάζεται από δυο δημοψηφίσματα: 

  • το δημοψήφισμα για την ανεξαρτησία της Σκωτίας, που έγινε πέρυσι και απορρίφθηκε, αλλά μετά τη σαρωτική επικράτηση των Εθνικιστών στη Σκωτία κατά τις εκλογές της 7ης Μαΐου μάλλον θα επανέλθει στο προσκήνιο, και
  • το δημοψήφισμα που εξήγγειλε ο Κάμερον, αμέσως μετά την απρόσμενη αυτοδυναμία του, για την έξοδο της Βρετανίας απ' την ΕΕ, το περίφημο "Brexit".

Η Σκωτία έχει ένα εξαιρετικό αιολικό δυναμικό κι έχει γεμίσει χερσαία αιολικά, σε βαθμό που σε περίπτωση που τυχόν νέο δημοψήφισμα καταλήξει υπέρ της ανεξαρτησίας, να παραμένει απόλυτα εξαρτημένη απ' την Αγγλία μέσω των καλωδίων υψηλής τάσης, που διαχέουν το τυχαίο και αναξιόπιστο αιολικό ρεύμα στο ευρύτερο δίκτυο των βρετανικών νησιών κι από εκεί προς το δίκτυο της ηπειρωτικής Ευρώπης. Η κατάσταση θα γίνει πολύ-πολύ χειρότερη όταν κλείσει σύντομα το παλιό και πολύ μεγάλο ανθρακικό εργοστάσιο ηλεκτροπαραγωγής Longannet, ισχύος 2400MW, το μεγαλύτερο της Σκωτίας, το οποίο όταν κατασκευάστηκε το 1970 ήταν το μεγαλύτερο ανθρακικό στην Ευρώπη. Το εργοστάσιο επρόκειτο ν' αποσυρθεί το 2020, αλλά η ιδιοκτήτρια Scottish Power είπε πως οι "πράσινοι" φόροι και οι υψηλές χρεώσεις δικτύου το μετατρέπουν σε μη οικονομικό ήδη από το 2017. Και το 2023 προγραμματίζουν να κλείσουν και τα πυρηνικά εργοστάσια Torness (1190MW, κατασκευής 1988) και Hunterston (965MW, κατασκευής 1976), που παράγουν περίπου το 1/3 του ηλεκτρισμού. Αν οι Σκωτσέζοι πολιτικοί νομίζουν πως μπορούν να ηλεκτροδοτούνται με αιολικά, όσο καλό αιολικό δυναμικό κι αν έχουν, είναι μάλλον καιρός να ξαναγυρίσουν στα γυμνασιακά θρανία, για να ξαναμελετήσουν τα βασικά του ηλεκτρισμού, που μάλλον τα έχουν ξεχάσει.

Και δεν είναι μόνο η Σκωτία που έχει αιολικά, είναι και η Αγγλία, που ήδη έχει πολλά και ο Κάμερον θέλει να συνεχίσει να βάζει τα πανάκριβα υπεράκτια, ελπίζοντας πως θα καλύψει την υποχρέωση για το στόχο του 2020 κρατώντας τα αιολικά μακριά απ' το οπτικό πεδίο των ψηφοφόρων. Όμως αιολικά χωρίς καλωδιακές διασυνδέσεις προς ένα ευρύτερο δίκτυο δεν γίνονται και μόλις το National Grid, ο διαχειριστής του δικτύου μεταφοράς της Βρετανίας, άκουσε για δημοψήφισμα εξόδου της Βρετανίας απ' την ΕΕ έσπευσε να βάλει τα πράγματα στη θέση τους: ο Διευθύνων Σύμβουλος δήλωσε στο Reuters πως έξοδος απ' την ΕΕ δεν μπορεί να σημάνει κι έξοδο απ' την αγορά ηλεκτρισμού της ΕΕ, οι καλωδιακές διασυνδέσεις με την ηπειρωτική Ευρώπη είναι ζωτικής σημασίας και χρειάζονται κι άλλες. Το National Grid έχει ήδη ξεκινήσει μελέτη, που θα καταδεικνύει τα οφέλη απ' τη συμμετοχή της Βρετανίας στην Ευρωπαϊκή αγορά ενέργειας. Οφέλη που καρπώνεται ασφαλώς το National Grid, το οποίο αντλεί ωστόσο το μεγαλύτερο μέρος της κερδοφορίας του απ' την αγορά των ΗΠΑ, όπου επίσης δραστηριοποιείται. 

Οι αναρτήσεις μας δημοσιεύονται στο greeklignite.blogspot.gr και στο Facebook, στη διεύθυνση Greeklignite! Πατήστε «Μου αρέσει» (Like) στη σελίδα μας, για να έχετε πιο άμεση ενημέρωση! Και ανοίγετε τις αναρτήσεις, καθώς το Facebook δεν θα σας τις εμφανίζει καθόλου στη ροή αν δει πως δεν τις ανοίγετε.

Κλείνοντας σήμερα την τριλογία για την ασφάλεια ηλεκτροδότησης, από τις τρεις περιπτώσεις χωρών που είδαμε, Ελλάδα-Γερμανία-Βρετανία, γίνεται σαφές πως κύριο ρόλο  παίζει η γεωγραφική θέση και το ενεργειακό μείγμα, κάθε χώρα έχει τις δικές της ιδιομορφίες, "ένα κοστούμι δεν ταιριάζει σ' όλους". Η Ελλάδα δεν πρόκειται ποτέ να γίνει η "Δανία του Νότου", η Βρετανία δεν αντέχει με τίποτα ν' αποκοπεί καλωδιακά απ' την ηπειρωτική Ευρώπη, η Γερμανία στρογγυλοκάθεται στη γεωγραφική της θέση στο κέντρο της Ευρώπης. Γι' αυτό και ο ρόλος των επιμέρους εθνικών χωρών στην ενέργεια είναι αναντικατάστατος. Εκτός κι αν θέλει κανείς να παραδώσει τα κλειδιά της χώρας στις Βρυξέλλες και, μέσω των Βρυξελλών, στο Βερολίνο.