Τι σχέση θα έχει η ΔΕΗ του μέλλοντος με τη σημερινή ; Καμμία
απολύτως, είναι η απάντηση. Θα είναι μικρότερη σε μέγεθος, με
περισσότερα χρέη και φέσια από σήμερα, και πολύ περισσότερους
ανταγωνιστές τριγύρω της.
Αυτή ακριβώς η επόμενη ημέρα για τη ΔΕΗ ξεκίνησε ήδη. Το εναρκτήριο λάκτισμα ήταν η υπόθεση ΑΔΜΗΕ. Η συμφωνία κυβέρνησης- δανειστών μεταφράζεται για τη ΔΕΗ ότι χάνει ένα σημαντικό εγγυημένο έσοδο, καθώς ο ΑΔΜΗΕ συνεισέφερε.. πέρυσι στα καθαρά ομιλικά κέρδη 70 εκατ. ευρώ. Το έσοδο αυτό, όπως φυσικά και τα πάγια, δηλαδή τα δίκτυα, τα οποία αποτελούσαν μια από τις ισχυρότερες εγγυήσεις για τη ΔΕΗ κάθε φορά που απευθυνόταν σε τράπεζες προκειμένου να δανειστεί, πλέον χάνονται δίχως άμεση αποζημίωση για την επιχείρηση.
Δεύτερον, ελέω Μνημονίου και ανοίγματος της αγοράς ηλεκτρισμού, η ΔΕΗ υποχρεούται μέχρι το 2020 να έχει μειώσει το μερίδιό της κατά 50% στη λιανική, άρα πρόκειται μαθηματικά να στερηθεί τα επόμενα χρόνια μια πολύ σημαντική ρευστότητα. Θα μπορεί για παράδειγμα θα κτίσει μόνη της νέες μονάδες ; Οχι, είναι η απάντηση. Εξ ού και η πρόταση χθες από τα ΕΛΠΕ για συμπράξεις με τη ΔΕΗ και πολυμετοχικά σχήματα με αντικείμενο τη δημιουργία μελλοντικά νέων μονάδων
Τρίτον, όλα δείχνουν πως παρά τις εκφοβιστικές πολιτικές “πληρώστε διαφορετικά σας κόβω το ρεύμα”, είναι τόσο μεγάλη η ανέχεια, ώστε τα φέσια θα παραμένουν ένα τεράστιο βάρος για τη ΔΕΗ (σσ: 2,1 δισ. ευρώ σήμερα) που θα το κουβαλά τα επόμενα χρόνια, σαν κοτρόνα δεμένη στα πόδια της. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι στο τρίτο τρίμηνο του έτους, η ΔΕΗ πέρασε για πρώτη φορά εδώ και χρόνια σε ζημιές, παρά την ανάσα που έχουν πάρει τα οικονομικά της από τη βουτιά των τιμών στα καύσιμα. Το πιθανότερο λοιπόν είναι πως τα αποτελέσματα του 2015 δεν θα είναι καλά.
Ολα επομένως οδηγούν σε ένα βασικό συμπέρασμα : Η ΔΕΗ των επόμενων ετών δεν θα έχει καμία σχέση με τη σημερινή. Το κρατικό μονοπώλιο που έχει δεσπόζουσα θέση στην αγορά και ελέγχει μερίδιο 96% στη λιανική θα αποτελεί μια μακρινή εικόνα από το παρελθόν.
Αλλά μήπως αυτά ακριβώς τα αποτελέσματα δεν έχουν πάντα οι βίαιες αναπροσαρμογές ; Αν για παράδειγμα η ιδιωτικοποίηση του 66% του ΑΔΜΗΕ και το σχέδιο για τη δημιουργία “Μικρής ΔΕΗ” αντί να ακυρωθούν, είχαν προχωρήσει πριν από ένα χρόνο που και οικονομικά οι συνθήκες ήταν καλύτερες, μήπως η ΔΕΗ θα είχε πάρει στα χέρια ζεστό χρήμα και άμεσα ; Πιθανότατα ναι.
Στον αντίποδα θα πει κάποιος ότι παρά τα όποια προβλήματα, η ακολουθούμενη από τη κυβέρνηση πολιτική "διέσωσε το δημόσιο χαρακτήρα της ΔΕΗ και του ΑΔΜΗΕ". Είναι όμως άραγε έτσι ; Καταρχήν το 49% του ΑΔΜΗΕ θα διατεθεί σε ιδιώτες, ενώ όσο για το μάνατζμεντ, το Δημόσιο θα διατηρήσει την πλειοψηφία στο Δ.Σ., αλλά ο διευθύνων σύμβουλος θα επιλέγεται κοινή συναινέσει. Το κατά πόσο ένα τέτοιο σχήμα μπορεί να περπατήσει θα φάνει στην πράξη.
Οσο για αυτήν καθευατήν τη ΔΕΗ, το μέλλον είναι άδηλο. Ποιός διασφαλίζει για παράδειγμα ότι μια αδύναμη ΔΕΗ, με λιγότερα έσοδα λόγω της απώλειας του 50% του σημερινού της μεριδίου, αυξανόμενα φέσια και χρέη, και μονάδες που ολοένα θα γερνούν, δεν θα αναγκαστεί τελικά να βγάλει στο σφυρί περιουσιακά στοιχεία, από σταθμούς παραγωγής έως ορυχεία, και μάλιστα υπό συνθήκες πολύ χειρότερες από τις σημερινές ;
Από εκεί και πέρα, εξαιρετικό ενδιαφέρον συγκεντρώνει η περίπτωση του ΑΔΜΗΕ. Το σχέδιο συμφωνίας κυβέρνησης- δανειστών λέει ότι το Δημόσιο θα αποκτήσει από τη ΔΕΗ και θα διατηρήσει το 51% των μετοχών του νέου ΑΔΜΗΕ. Από εκεί και πέρα, ένα ποσοστό 20% των μετοχών του ΑΔΜΗΕ θα πωληθεί σε διεθνή Διαχειριστή Δικτύων (TSO) και το υπόλοιπο 29% θα διατεθεί μέσω του χρηματιστηρίου Αθηνών στο επενδυτικό κοινό.
Το ελληνικό Δημόσιο θα πληρώσει τη ΔΕΗ για το 100% του ΑΔΜΗΕ, που σήμερα της ανήκει, με έοσδα από τρεις διαφορετικές πηγές : Πρώτον, από τη πώληση του ποσοστού 20% στον στρατηγικό επενδυτή, δεύτερον από τη διάθεση του 29% των μετοχών μέσω του χρηματιστηρίου και τρίτο με ένα ποσοστό έως 10% από τα κερδη προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων (EBITDA) του ΑΔΜΗΕ σε ετήσια βάση και μέχρι την πλήρη εξόφληση του οριζόμενου τιμήματος.
Δεδομένου ότι η αποτίμηση του ΑΔΜΗΕ υπολογίζεται ότι ξεπερνά το 1 δισ. ευρώ, ένα λογικό συμπέρασμα είναι ότι το Δημόσιο, εφόσον όλα πάνε καλά και αντλήσει γύρω στα 500 εκατ. ευρώ από τη διάθεση του 49%, θα πρέπει να καλύψει με το 10% των ετήσιων EBITDA του ΑΔΜΗΕ, τα υπόλοιπα 500 εκατ. ευρώ.
Το μεγαλύτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει αυτός ο τρίτος τρόπος πληρωμής. Το 2014, που ήταν μια πολύ καλή χρονιά για τον ΑΔΜΗΕ τα κέρδη προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων έφτασαν τα 183 εκατ. ευρώ. Επομένως, το 10% αντιστοιχεί σε 18,3 εκατ. ευρώ. Ας υποθέσουμε ότι τα επόμενα χρόνια δεν θα μειωθούν, τότε για να καλυφθούν τα 500 εκατ. ευρώ, θα πρέπει να παρέλθουν ούτε λίγο ούτε πολύ… 27 χρόνια.
Αυτή ακριβώς η επόμενη ημέρα για τη ΔΕΗ ξεκίνησε ήδη. Το εναρκτήριο λάκτισμα ήταν η υπόθεση ΑΔΜΗΕ. Η συμφωνία κυβέρνησης- δανειστών μεταφράζεται για τη ΔΕΗ ότι χάνει ένα σημαντικό εγγυημένο έσοδο, καθώς ο ΑΔΜΗΕ συνεισέφερε.. πέρυσι στα καθαρά ομιλικά κέρδη 70 εκατ. ευρώ. Το έσοδο αυτό, όπως φυσικά και τα πάγια, δηλαδή τα δίκτυα, τα οποία αποτελούσαν μια από τις ισχυρότερες εγγυήσεις για τη ΔΕΗ κάθε φορά που απευθυνόταν σε τράπεζες προκειμένου να δανειστεί, πλέον χάνονται δίχως άμεση αποζημίωση για την επιχείρηση.
Δεύτερον, ελέω Μνημονίου και ανοίγματος της αγοράς ηλεκτρισμού, η ΔΕΗ υποχρεούται μέχρι το 2020 να έχει μειώσει το μερίδιό της κατά 50% στη λιανική, άρα πρόκειται μαθηματικά να στερηθεί τα επόμενα χρόνια μια πολύ σημαντική ρευστότητα. Θα μπορεί για παράδειγμα θα κτίσει μόνη της νέες μονάδες ; Οχι, είναι η απάντηση. Εξ ού και η πρόταση χθες από τα ΕΛΠΕ για συμπράξεις με τη ΔΕΗ και πολυμετοχικά σχήματα με αντικείμενο τη δημιουργία μελλοντικά νέων μονάδων
Τρίτον, όλα δείχνουν πως παρά τις εκφοβιστικές πολιτικές “πληρώστε διαφορετικά σας κόβω το ρεύμα”, είναι τόσο μεγάλη η ανέχεια, ώστε τα φέσια θα παραμένουν ένα τεράστιο βάρος για τη ΔΕΗ (σσ: 2,1 δισ. ευρώ σήμερα) που θα το κουβαλά τα επόμενα χρόνια, σαν κοτρόνα δεμένη στα πόδια της. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι στο τρίτο τρίμηνο του έτους, η ΔΕΗ πέρασε για πρώτη φορά εδώ και χρόνια σε ζημιές, παρά την ανάσα που έχουν πάρει τα οικονομικά της από τη βουτιά των τιμών στα καύσιμα. Το πιθανότερο λοιπόν είναι πως τα αποτελέσματα του 2015 δεν θα είναι καλά.
Ολα επομένως οδηγούν σε ένα βασικό συμπέρασμα : Η ΔΕΗ των επόμενων ετών δεν θα έχει καμία σχέση με τη σημερινή. Το κρατικό μονοπώλιο που έχει δεσπόζουσα θέση στην αγορά και ελέγχει μερίδιο 96% στη λιανική θα αποτελεί μια μακρινή εικόνα από το παρελθόν.
Αλλά μήπως αυτά ακριβώς τα αποτελέσματα δεν έχουν πάντα οι βίαιες αναπροσαρμογές ; Αν για παράδειγμα η ιδιωτικοποίηση του 66% του ΑΔΜΗΕ και το σχέδιο για τη δημιουργία “Μικρής ΔΕΗ” αντί να ακυρωθούν, είχαν προχωρήσει πριν από ένα χρόνο που και οικονομικά οι συνθήκες ήταν καλύτερες, μήπως η ΔΕΗ θα είχε πάρει στα χέρια ζεστό χρήμα και άμεσα ; Πιθανότατα ναι.
Στον αντίποδα θα πει κάποιος ότι παρά τα όποια προβλήματα, η ακολουθούμενη από τη κυβέρνηση πολιτική "διέσωσε το δημόσιο χαρακτήρα της ΔΕΗ και του ΑΔΜΗΕ". Είναι όμως άραγε έτσι ; Καταρχήν το 49% του ΑΔΜΗΕ θα διατεθεί σε ιδιώτες, ενώ όσο για το μάνατζμεντ, το Δημόσιο θα διατηρήσει την πλειοψηφία στο Δ.Σ., αλλά ο διευθύνων σύμβουλος θα επιλέγεται κοινή συναινέσει. Το κατά πόσο ένα τέτοιο σχήμα μπορεί να περπατήσει θα φάνει στην πράξη.
Οσο για αυτήν καθευατήν τη ΔΕΗ, το μέλλον είναι άδηλο. Ποιός διασφαλίζει για παράδειγμα ότι μια αδύναμη ΔΕΗ, με λιγότερα έσοδα λόγω της απώλειας του 50% του σημερινού της μεριδίου, αυξανόμενα φέσια και χρέη, και μονάδες που ολοένα θα γερνούν, δεν θα αναγκαστεί τελικά να βγάλει στο σφυρί περιουσιακά στοιχεία, από σταθμούς παραγωγής έως ορυχεία, και μάλιστα υπό συνθήκες πολύ χειρότερες από τις σημερινές ;
Από εκεί και πέρα, εξαιρετικό ενδιαφέρον συγκεντρώνει η περίπτωση του ΑΔΜΗΕ. Το σχέδιο συμφωνίας κυβέρνησης- δανειστών λέει ότι το Δημόσιο θα αποκτήσει από τη ΔΕΗ και θα διατηρήσει το 51% των μετοχών του νέου ΑΔΜΗΕ. Από εκεί και πέρα, ένα ποσοστό 20% των μετοχών του ΑΔΜΗΕ θα πωληθεί σε διεθνή Διαχειριστή Δικτύων (TSO) και το υπόλοιπο 29% θα διατεθεί μέσω του χρηματιστηρίου Αθηνών στο επενδυτικό κοινό.
Το ελληνικό Δημόσιο θα πληρώσει τη ΔΕΗ για το 100% του ΑΔΜΗΕ, που σήμερα της ανήκει, με έοσδα από τρεις διαφορετικές πηγές : Πρώτον, από τη πώληση του ποσοστού 20% στον στρατηγικό επενδυτή, δεύτερον από τη διάθεση του 29% των μετοχών μέσω του χρηματιστηρίου και τρίτο με ένα ποσοστό έως 10% από τα κερδη προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων (EBITDA) του ΑΔΜΗΕ σε ετήσια βάση και μέχρι την πλήρη εξόφληση του οριζόμενου τιμήματος.
Δεδομένου ότι η αποτίμηση του ΑΔΜΗΕ υπολογίζεται ότι ξεπερνά το 1 δισ. ευρώ, ένα λογικό συμπέρασμα είναι ότι το Δημόσιο, εφόσον όλα πάνε καλά και αντλήσει γύρω στα 500 εκατ. ευρώ από τη διάθεση του 49%, θα πρέπει να καλύψει με το 10% των ετήσιων EBITDA του ΑΔΜΗΕ, τα υπόλοιπα 500 εκατ. ευρώ.
Το μεγαλύτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει αυτός ο τρίτος τρόπος πληρωμής. Το 2014, που ήταν μια πολύ καλή χρονιά για τον ΑΔΜΗΕ τα κέρδη προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων έφτασαν τα 183 εκατ. ευρώ. Επομένως, το 10% αντιστοιχεί σε 18,3 εκατ. ευρώ. Ας υποθέσουμε ότι τα επόμενα χρόνια δεν θα μειωθούν, τότε για να καλυφθούν τα 500 εκατ. ευρώ, θα πρέπει να παρέλθουν ούτε λίγο ούτε πολύ… 27 χρόνια.