Επιφυλακτικά αντιμετωπίζει η αγορά τη νέα πρόταση της ΔΕΗ για δημιουργία εταιρείας που θα εντάξει 400.000 πελάτες της, προκειμένου εν συνεχεία να την πουλήσει στον ανταγωνισμό.
Ακυρώνοντας στην ουσία την εφαρμογή των δημοπρασιών ρεύματος ΝΟΜΕ ή τουλάχιστον επιχειρώντας να περιορίσει την εφαρμογή τους, η ΔΕΗ πασχίζει να ξαναγράψει τα σενάρια ανοίγματος της αγοράς με ένα δικό της "αφήγημα", προκειμένου να μειώσει τις αναπόφευκτες για την ίδια απώλειες.
Δίχως ωστόσο να είναι σαφές αν αυτό θα γίνει αποδεκτό από τους θεσμούς που ακόμη δεν έχουν πάρει θέση, το μεγάλο ερώτημα είναι τι στάση θα τηρήσει η ίδια η αγορά. Από τις πρώτες ωστόσο αντιδράσεις προκύπτουν τα εξής:
Αφενός ουδείς από τους ιδιώτες ανταγωνιστές της ΔΕΗ προτίθεται να ανοίξει τα χαρτιά του και να πάρει σαφή θέση υπέρ ή κατά της πρότασης, πριν αυτή ..
λάβει συγκεκριμένη μορφή. Πόσο μάλλον όταν η διοίκηση της ΔΕΗ "ουκ ολίγες φορές τελευταίως έχει εμφανιστεί να προκρίνει λύσεις τις οποίες μετά εγκαταλείπει, όπως οι συμπράξεις στη παραγωγή, και στη λιανική", όπως λέει με νόημα στέλεχος μεγάλης ιδιωτικής εταιρείας.
Αφετέρου όμως, πρόταση έχει ήδη με κάποιο τρόπο, και μέχρι κάποιο βαθμό, συζητηθεί με τους ενδιαφερόμενους, και πως είναι λογικό να εξεταστεί σοβαρά, αν και εφόσον διατυπωθεί σε ολοκληρωμένη μορφή.
Τα σούπερ-μάρκετ κάποτε τελειώνουν
Και αυτό καθώς στη λιανική αγορά του ρεύματος όλοι πλέον αντιλαμβάνονται ότι ο ρυθμός αύξησης των μεριδίων τους δεν μπορεί να είναι ο ίδιος και το επόμενο διάστημα. Η μεγάλη διείσδυση των ιδιωτών επιτεύχθηκε κυρίως χάρη στις επιχειρήσεις της μέσης τάσης, όπου οι καταναλώσεις ρεύματος είναι μεγάλες. Η ένταξη σε ιδιώτη ενός και μόνο καταναλωτή μέσης τάσης, για παράδειγμα ενός σούπερ-μάρκετ, αυξάνει απότομα το μερίδιο του πρώτου, δίχως αυτό να σημαίνει ταυτόχρονα ότι έχει και πολλούς πελάτες. Αν δει κανείς τα ποσοστά διείσδυσης στη μέση τάση διαπιστώνει ότι είναι πολλαπλάσια εκείνων στη χαμηλή. Αλλά οι επιχειρήσεις μέσης τάσης δεν είναι αμέτρητες, κάποτε θα τελειώσουν. Αυτό που μένει έπειτα είναι ο καθημερινός αγώνας για τους μεμονωμένους οικιακούς καταναλωτές, πόρτα-πόρτα. Ξέρουν επομένως οι ιδιώτες παίκτες, πως είναι καταλυτικό να πάρει κάποιος μεμιάς ένα μερίδιο 5%-6% της αγοράς, αυτόματα θα γίνει ο κυρίαρχος του παιχνιδιού.
Κάθε βέβαια εταιρεία έχει τη δική της στρατηγική, σε κάποιες μπορεί το μοντέλο ΔΕΗ να "ταιριάζει", σε άλλες όχι, και όπως έλεγε κάποιος από τους παίκτες του χώρου "γιατί να πάρω μαζί με τους καλοπληρωτές, και σαπάκια, δηλαδή κακοπληρωτές, όταν μπορώ να συνεχίσω να αποσπώ από τη ΔΕΗ μόνο το είδος των πελατών που εγώ θέλω". Επομένως; "Επομένως, θα αποσπάσουμε αυτό το μερίδιο 6%, με πιο αργούς ρυθμούς και όχι με μεμιάς, αλλά με τους δικούς μας όρους".
Άγνωστη η στάση των θεσμών
Η κίνηση της ΔΕΗ είναι προφανής, θέλει να καταστήσει τις δημοπρασίες ΝΟΜΕ ανενεργές ή τουλάχιστον να μειώσει τη συμμετοχή σε αυτές στο ελάχιστο δυνατό. Ουδέποτε άλλωστε η επιχείρηση είχε κάνει τα ΝΟΜΕ δική της "ιδιοκτησία", τα θεωρούσε πάντα ως μια βίαια μορφή ανοίγματος της αγοράς, χώρια που πίστευε και πιστεύει πως η τιμή εκκίνησης θα είναι εξαιρετικά ασύμφορη. Αν τα εγγυημένα τιμολόγια διάρκειας τουλάχιστον ενός έτους, με τα οποία θα "προικίσει" η ΔΕΗ τη νέα εταιρεία είναι πιο ελκυστικά από τις τιμές των δημοπρασιών, τότε κανείς δεν θα ενδιαφερθεί για τις τελευταίες, και το μέτρο θα ναυαγήσει εν τη γενέσει του.
Τα ΝΟΜΕ ωστόσο είναι μια διαδικασία που υποτίθεται ότι θα άνοιγε τον ανταγωνισμό στο σύνολο των παικτών, μικρών και μεγάλων, και δεν θα περιόριζε την απελευθέρωση της αγοράς σε δύο-τρεις ισχυρούς παίκτες. Υπό αυτή την έννοια είναι μια δομική αλλαγή με μεγαλύτερη αξία από τη πρόταση της ΔΕΗ.
Σύμφωνα πάντα με αυτό το σκεπτικό, είναι επομένως άγνωστο αν οι δανειστές θα δεχθούν τη πρόταση ΔΕΗ με δεδομένο ότι η συμφωνία για τα ΝΟΜΕ ψηφίστηκε πολύ πρόσφατα, με το επιχείρημα ότι έτσι αποφεύγεται η πώληση μονάδων, και αποτελεί μνημονιακή υποχρέωση.
Ένας ακόμη "αστερίσκος" σχετίζεται με τη θέση που θα πάρει πάνω στο θέμα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή Ανταγωνισμού. Συνάδει η κίνηση της ΔΕΗ με το δίκαιο περί ανταγωνισμού ; Και αν κάποιος από τους μικρότερους παίκτες της αγοράς, που θα δει να γιγαντώνονται 2-3 εταιρείες του χώρου, αποκτώντας μεμιάς μερίδια 5% και 6%, προσφύγει στη Κομισιόν, θέτοντας ζήτημα άνισης μεταχείρισης και ανταγωνισμού;
Σύμφωνοι, μπορεί η κίνηση της ΔΕΗ να δείχνει ότι η εταιρεία δεν έχει πετάξει "λευκή πετσέτα” μπροστά στις μεγάλες προκλήσεις που έχει να αντιμετωπίσει, έχει ωστόσο αρκετούς "αστερίσκους". Το έργο τώρα ξεκινάει, η ΔΕΗ παίζει τα ρέστα της, ωστόσο η αγορά και οι θεσμοί δεν έχουν ακόμη ανοίξει τα δικά τους χαρτιά.
Ακυρώνοντας στην ουσία την εφαρμογή των δημοπρασιών ρεύματος ΝΟΜΕ ή τουλάχιστον επιχειρώντας να περιορίσει την εφαρμογή τους, η ΔΕΗ πασχίζει να ξαναγράψει τα σενάρια ανοίγματος της αγοράς με ένα δικό της "αφήγημα", προκειμένου να μειώσει τις αναπόφευκτες για την ίδια απώλειες.
Δίχως ωστόσο να είναι σαφές αν αυτό θα γίνει αποδεκτό από τους θεσμούς που ακόμη δεν έχουν πάρει θέση, το μεγάλο ερώτημα είναι τι στάση θα τηρήσει η ίδια η αγορά. Από τις πρώτες ωστόσο αντιδράσεις προκύπτουν τα εξής:
Αφενός ουδείς από τους ιδιώτες ανταγωνιστές της ΔΕΗ προτίθεται να ανοίξει τα χαρτιά του και να πάρει σαφή θέση υπέρ ή κατά της πρότασης, πριν αυτή ..
λάβει συγκεκριμένη μορφή. Πόσο μάλλον όταν η διοίκηση της ΔΕΗ "ουκ ολίγες φορές τελευταίως έχει εμφανιστεί να προκρίνει λύσεις τις οποίες μετά εγκαταλείπει, όπως οι συμπράξεις στη παραγωγή, και στη λιανική", όπως λέει με νόημα στέλεχος μεγάλης ιδιωτικής εταιρείας.
Αφετέρου όμως, πρόταση έχει ήδη με κάποιο τρόπο, και μέχρι κάποιο βαθμό, συζητηθεί με τους ενδιαφερόμενους, και πως είναι λογικό να εξεταστεί σοβαρά, αν και εφόσον διατυπωθεί σε ολοκληρωμένη μορφή.
Τα σούπερ-μάρκετ κάποτε τελειώνουν
Και αυτό καθώς στη λιανική αγορά του ρεύματος όλοι πλέον αντιλαμβάνονται ότι ο ρυθμός αύξησης των μεριδίων τους δεν μπορεί να είναι ο ίδιος και το επόμενο διάστημα. Η μεγάλη διείσδυση των ιδιωτών επιτεύχθηκε κυρίως χάρη στις επιχειρήσεις της μέσης τάσης, όπου οι καταναλώσεις ρεύματος είναι μεγάλες. Η ένταξη σε ιδιώτη ενός και μόνο καταναλωτή μέσης τάσης, για παράδειγμα ενός σούπερ-μάρκετ, αυξάνει απότομα το μερίδιο του πρώτου, δίχως αυτό να σημαίνει ταυτόχρονα ότι έχει και πολλούς πελάτες. Αν δει κανείς τα ποσοστά διείσδυσης στη μέση τάση διαπιστώνει ότι είναι πολλαπλάσια εκείνων στη χαμηλή. Αλλά οι επιχειρήσεις μέσης τάσης δεν είναι αμέτρητες, κάποτε θα τελειώσουν. Αυτό που μένει έπειτα είναι ο καθημερινός αγώνας για τους μεμονωμένους οικιακούς καταναλωτές, πόρτα-πόρτα. Ξέρουν επομένως οι ιδιώτες παίκτες, πως είναι καταλυτικό να πάρει κάποιος μεμιάς ένα μερίδιο 5%-6% της αγοράς, αυτόματα θα γίνει ο κυρίαρχος του παιχνιδιού.
Κάθε βέβαια εταιρεία έχει τη δική της στρατηγική, σε κάποιες μπορεί το μοντέλο ΔΕΗ να "ταιριάζει", σε άλλες όχι, και όπως έλεγε κάποιος από τους παίκτες του χώρου "γιατί να πάρω μαζί με τους καλοπληρωτές, και σαπάκια, δηλαδή κακοπληρωτές, όταν μπορώ να συνεχίσω να αποσπώ από τη ΔΕΗ μόνο το είδος των πελατών που εγώ θέλω". Επομένως; "Επομένως, θα αποσπάσουμε αυτό το μερίδιο 6%, με πιο αργούς ρυθμούς και όχι με μεμιάς, αλλά με τους δικούς μας όρους".
Άγνωστη η στάση των θεσμών
Η κίνηση της ΔΕΗ είναι προφανής, θέλει να καταστήσει τις δημοπρασίες ΝΟΜΕ ανενεργές ή τουλάχιστον να μειώσει τη συμμετοχή σε αυτές στο ελάχιστο δυνατό. Ουδέποτε άλλωστε η επιχείρηση είχε κάνει τα ΝΟΜΕ δική της "ιδιοκτησία", τα θεωρούσε πάντα ως μια βίαια μορφή ανοίγματος της αγοράς, χώρια που πίστευε και πιστεύει πως η τιμή εκκίνησης θα είναι εξαιρετικά ασύμφορη. Αν τα εγγυημένα τιμολόγια διάρκειας τουλάχιστον ενός έτους, με τα οποία θα "προικίσει" η ΔΕΗ τη νέα εταιρεία είναι πιο ελκυστικά από τις τιμές των δημοπρασιών, τότε κανείς δεν θα ενδιαφερθεί για τις τελευταίες, και το μέτρο θα ναυαγήσει εν τη γενέσει του.
Τα ΝΟΜΕ ωστόσο είναι μια διαδικασία που υποτίθεται ότι θα άνοιγε τον ανταγωνισμό στο σύνολο των παικτών, μικρών και μεγάλων, και δεν θα περιόριζε την απελευθέρωση της αγοράς σε δύο-τρεις ισχυρούς παίκτες. Υπό αυτή την έννοια είναι μια δομική αλλαγή με μεγαλύτερη αξία από τη πρόταση της ΔΕΗ.
Σύμφωνα πάντα με αυτό το σκεπτικό, είναι επομένως άγνωστο αν οι δανειστές θα δεχθούν τη πρόταση ΔΕΗ με δεδομένο ότι η συμφωνία για τα ΝΟΜΕ ψηφίστηκε πολύ πρόσφατα, με το επιχείρημα ότι έτσι αποφεύγεται η πώληση μονάδων, και αποτελεί μνημονιακή υποχρέωση.
Ένας ακόμη "αστερίσκος" σχετίζεται με τη θέση που θα πάρει πάνω στο θέμα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή Ανταγωνισμού. Συνάδει η κίνηση της ΔΕΗ με το δίκαιο περί ανταγωνισμού ; Και αν κάποιος από τους μικρότερους παίκτες της αγοράς, που θα δει να γιγαντώνονται 2-3 εταιρείες του χώρου, αποκτώντας μεμιάς μερίδια 5% και 6%, προσφύγει στη Κομισιόν, θέτοντας ζήτημα άνισης μεταχείρισης και ανταγωνισμού;
Σύμφωνοι, μπορεί η κίνηση της ΔΕΗ να δείχνει ότι η εταιρεία δεν έχει πετάξει "λευκή πετσέτα” μπροστά στις μεγάλες προκλήσεις που έχει να αντιμετωπίσει, έχει ωστόσο αρκετούς "αστερίσκους". Το έργο τώρα ξεκινάει, η ΔΕΗ παίζει τα ρέστα της, ωστόσο η αγορά και οι θεσμοί δεν έχουν ακόμη ανοίξει τα δικά τους χαρτιά.