Του Χάρη Φλουδόπουλου (www.capital.gr)
Μνήμες 2004... όταν το σύστημα κατέρρευσε και η χώρα βρέθηκε στο σκοτάδι λίγες εβδομάδες πριν τους Ολυμπιακούς Αγώνες, ξύπνησαν τις τελευταίες ημέρες στο κέντρο ελέγχου του ΑΔΜΗΕ στον Άγιο Στέφανο.
Το ίδιο συνέβη και στο διαχειριστή του συστήματος φυσικού αερίου, όπου η εξάντληση των αποθεμάτων του LNG σε συνδυασμό με τα ρεκόρ κατανάλωσης, οδήγησαν το ΔΕΣΦΑ να μετρά με το… σταγονόμετρο και ανά ώρα τις διαθέσιμες ποσότητες.
Τελικά όπως όλα δείχνουν ο συναγερμός αποσόβησε το μπλακ άουτ, ενώ η οριστική λήξη αναμένεται να σημάνει το μεσημέρι όταν και θα φτάσει το νέο φορτίο LNG από την Αλγερία που θα γεμίσει τις δεξαμενές της Ρεβυθούσας. Ήδη από χθες πάντως ο συνδυασμός των έκτακτων μέτρων αλλά και η βελτίωση των καιρικών συνθηκών έχει οδηγήσει σε εξομάλυνση της κατάστασης στο ενεργειακό σύστημα, το οποίο βρέθηκε σε κάποιες στιγμές να κρέμεται από μία …
κλωστή (τα προβλήματα που εκδηλώθηκαν κυρίως σε νησιά δεν αφορούσαν σε ελλείψεις επάρκειας αλλά σε βλάβες δικτύου από τα χιόνια).
Και είναι σαφές ότι οι αρμόδιοι φορείς αντέδρασαν με ετεροχρονισμένα, θέτοντας σε συναγερμό το σύστημα μόλις δύο ημέρες πριν η δεξαμενή της Ρεβυθούσας αδειάσει και οδηγηθούμε σε έλλειμμα ενεργειακής επάρκειας τόσο στο φυσικό αέριο όσο και στο ρεύμα.
Μάλιστα για να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα χρειάστηκε να ληφθούν ακόμη και ανορθόδοξα μέτρα, όπως για παράδειγμα το κλείσιμο των ηλεκτρικών διασυνδέσεων και η ηλεκτρική … "απομόνωση" της χώρας, την ίδια στιγμή που στην υπόλοιπη Ευρώπη όπου λειτουργεί η αγορά, τα όποια προβλήματα αντιμετωπίστηκαν και μέσω του διασυνοριακού εμπορίου. Εδώ όμως η δραματική κατάσταση των οικονομικών της ΔΕΗ, η οποία ελέγχει το 90% της αγοράς προμήθειας, είχε ως αποτέλεσμα να επιλεγεί η λύση της απόπειρας χειραγώγησης της αγοράς, που προκάλεσε εν τέλει και το έλλειμμα ενέργειας.
Την ίδια στιγμή αίσθηση προκάλεσε η αποκάλυψη ότι η ΔΕΗ είχε ζητήσει από το διαχειριστή του συστήματος φυσικού αερίου ΑΔΜΗΕ και το αίτημά της έγινε δεκτό από τη θυγατρική της που έχει την αρμοδιότητα να προγραμματίζει για την επάρκεια του ηλεκτρικού συστήματος, να αποσύρει εν μέσω κορύφωσης της χειμερινής ζήτησης δύο μεγάλες λιγνιτικές μονάδες από το κυριότερο λιγνιτικό συγκρότημα της χώρας. Η χρονική επιλογή είναι διπλά λανθασμένη καθώς όπως έχει δείξει η εμπειρία των τελευταίων ετών, το σύστημα αντιμετωπίζει σοβαρότερα προβλήματα επάρκειας τους χειμερινούς μήνες και όχι τους θερινούς όπως συνέβαινε στο παρελθόν (λόγω του ότι υπάρχουν τα φωτοβολταϊκά ενώ το καλοκαίρι εάν παραστεί ανάγκη είναι πιο εύκολο και λιγότερο δαπανηρό να εξασφαλιστούν επιπλέον ποσότητες φυσικού αερίου).
Και ενώ ο προγραμματισμός και η αντίδραση των διαχειριστών αποδείχθηκε εκ των πραγμάτων ελλιπής και άστοχος, είναι αλήθεια ότι κάποιοι μηχανισμοί αντέδρασαν σωστά. Όπως για παράδειγμα η εταιρεία αερίου ΔΕΠΑ, η οποία παρά τα προβλήματα εξασφάλισε επιπλέον φορτία αερίου ενώ με τις συνεννοήσεις που έγιναν με τους υπόλοιπους προμηθευτές κατάφερε να πετύχει την απρόσκοπτη παράδοση των προβλεπόμενων από τις συμβάσεις ποσοτήτων.
Καθοριστική επίσης ήταν η συνεισφορά της βιομηχανίας και του μέτρου της διακοψιμότητας. Στην κυριολεξία το τελευταίο διήμερο μεγάλοι βιομηχανικοί όμιλοι από τους κλάδους του χάλυβα, του τσιμέντου, χαρτοποιίες, κλωστοϋφαντουργίες κλπ, πάτησαν στοπ στην παραγωγή τους και πρόσφεραν στο σύστημα … δύο μονάδες παραγωγής. Μάλιστα χθες το απόγευμα προστέθηκε και ο μεγαλύτερος καταναλωτής, η Αλουμίνιον, που από μόνη της έδωσε ανάσα 280 MW στο σύστημα σε κρίσιμα διαστήματα.
Τέλος στην τελευταία κρίση βασικός πυλώνας για τη σταθερή τροφοδοσία του συστήματος με ηλεκτρική ενέργεια αποδείχθηκαν τα υδροηλεκτρικά της ΔΕΗ που πέτυχαν να καλύψουν τα όποια κενά δημιουργήθηκαν. Η υδροηλεκτρική ενέργεια για μια ακόμη φορά αποδείχθηκε η χρυσή εφεδρεία του συστήματος, γεγονός που θα πρέπει να ληφθεί υπόψη στους σχεδιασμούς που θα γίνουν ενόψει της αναθεώρησης του ενεργειακού μείγματος της χώρας.