Στο προσκήνιο επανέρχονται τα σενάρια για πολλές «μικρές» ΔΕΗ,
καθώς η πρώτη εφαρμογή του εναλλακτικού εργαλείου δημοπρασιών ισχύος
(ΝΟΜΕ) για τη μείωση του μεριδίου της ΔΕΗ ήταν αναποτελεσματική, ενώ
παράλληλα η Ελλάδα καλείται να συμμορφωθεί με την απόφαση του Ευρωπαϊκού
Δικαστηρίου για σπάσιμο του μονοπωλίου της ΔΕΗ στον λιγνίτη.
Οι εξελίξεις όπως διαμορφώνονται από τη μέχρι σήμερα εφαρμογή των ΝΟΜΕ, η οποία δεν οδήγησε στην κάλυψη του δεσμευτικού στόχου για το τέλος του 2016, καθώς τα μερίδια της ΔΕΗ το τελευταίο δίμηνο του έτους εμφανίζουν ανοδική τάση, οι δυσμενείς επιπτώσεις του μέτρου στη ΔΕΗ στην πλήρη εφαρμογή του μέχρι το 2019, υποχρεώνουν την κυβέρνηση να επανεξετάσει τη λύση της
Μικρής ΔΕΗ» με τη μορφή των πολλών αντί της μιας, προκειμένου να αποτρέψει ένα ορατό σε όλους πλέον ντόμινο χρεοκοπίας της αγοράς ηλεκτρισμού.
Σε αυτό το πλαίσιο, το σχέδιο των συμπράξεων της ΔΕΗ με ιδιώτες, που αντιπρότεινε ο επικεφαλής της ΔΕΗ Μανόλης Παναγιωτάκης, έναντι του καταστροφικού για τη ΔΕΗ ΝΟΜΕ βρίσκει ευήκοα ώτα στο εσωτερικό της κυβέρνησης, παρά τη σθεναρή αντίδραση του εποπτεύοντος υπουργού Ενέργειας Γιώργου Σταθάκη. Μέρος αυτής της στρατηγικής που χάραξε η διοίκηση της ΔΕΗ σε συνεννόηση με το Μαξίμου και παρά τις αντιδράσεις του πρώην υπουργού Ενέργειας Γιώργου Σκουρλέτη, είναι η στρατηγική συμμαχία με την κινεζική CMEC για την από κοινού κατασκευή της μονάδας Μελίτης 2 στη Φλώρινα, στην οποία θα συμμετέχουν και ιδιώτες που λειτουργούν τα ορυχεία για την τροφοδοσία της μονάδας.
Το παράδειγμα της Μελίτης είναι ενδεικτικό της στρατηγικής που επιχειρεί να αναπτύξει η διοίκηση της ΔΕΗ για ένα ελεγχόμενο άνοιγμα της αγοράς που θα οδηγήσει σε μείωση μεριδίων όπως προβλέπει η ευρωπαϊκή νομοθεσία και ο ανταγωνισμός, όχι όμως και στην κατάρρευση της επιχείρησης.
Τη σύσταση αντίστοιχων σχημάτων στα οποία η ΔΕΗ θα συμμετέχει με μειοψηφικό πακέτο κατ’ αναλογίαν της αποτίμησης των περιουσιακών στοιχείων που θα εισφέρει και οι ιδιώτες θα εισφέρουν επίσης σε είδος (μονάδες φυσικού αερίου, φωτοβολταϊκά ή αιολικά κ.λπ.) αλλά και σε χρήμα (επενδύσεις), συζητάει σύμφωνα με πληροφορίες η διοίκηση της ΔΕΗ και με άλλους επενδυτές, ξένους και εγχώριους, με κάποιους εκ των οποίων οι συζητήσεις βρίσκονται σε ώριμο στάδιο.
Η συμμετοχή της ΔΕΗ σε κοινά κοινοπρακτικά σχήματα έστω και ως παθητικός επενδυτής είναι η ειδοποιός διαφορά του σχεδίου Παναγιωτάκη από αυτή της Μικρής ΔΕΗ αν και στην ουσία του το μέτρο δεν διαφοροποιείται, αφού ανοίγει την πόρτα για την είσοδο ιδιωτών στους λιγνίτες και στα νερά, κάτι που ήταν και ο βασικός στόχος της «Μικρής ΔΕΗ».
Το ενδεχόμενο η κυβέρνηση να υποχρεωθεί να ξεπεράσει τις επιφυλάξεις της σε σχέση με το πολιτικό κόστος μιας τέτοιας στροφής, αφού είναι ο μόνος αποτρεπτικός παράγοντας που μέχρι σήμερα δεν έχει κινηθεί σε αυτή την κατεύθυνση, είναι πολύ πιθανό ενόψει των εν εξελίξει διαπραγματεύσεων με τους θεσμούς για τα ανοιχτά ενεργειακά θέματα. Τα ΝΟΜΕ είναι ένα από αυτά, με τους θεσμούς να επιμένουν στη σωρευτική διάθεση ποσοτήτων που προβλέπονται ανά έτος μέχρι το 2019, προκειμένου να περιοριστεί το μερίδιο της ΔΕΗ στη λιανική αγορά στο 49,24% και την κυβέρνηση να συνειδητοποιεί εκ των υστέρων ότι αυτό οδηγεί σε χρεοκοπία της ΔΕΗ, αφού για να καλυφθούν οι ποσότητες θα χρειαστεί να αγοράζει ενέργεια από το σύστημα σε υψηλές τιμές και να τη διαθέτει σε τρίτους σε χαμηλές τιμές.
Η θέση της κυβέρνησης στις επόμενες διαπραγματεύσεις αναμένεται ιδιαιτέρως δυσχερής και αυτό γιατί ο πρώτος δεσμευτικός στόχος για τη μείωση του μεριδίου της ΔΕΗ στο 87,24% στο τέλος του 2016 μέσω των δημοπρασιών δεν έχει επιτευχθεί.
Τα επίσημα αποτελέσματα του ΛΑΓΗΕ δείχνουν τον Δεκέμβριο αύξηση του μεριδίου της ΔΕΗ κατά 1,17% σε σχέση με τον Νοέμβριο και συνολικά στο 89,83%, δηλαδή 2,59 μονάδες πάνω από τον δεσμευτικό στόχο του 2016. Ανοδο σημείωσε το μερίδιο της ΔΕΗ και τον Νοέμβριο, ενώ οριακά προς τα πάνω είχαν κινηθεί τα μερίδια των ιδιωτών τον Οκτώβριο, τα οποία υποχώρησαν τον Δεκέμβριο στο 10,17%.
Η οπισθοχώρηση του ανοίγματος στη λιανική είναι αποτέλεσμα κυρίως της εμπορικής πολιτικής των εκπτώσεων που ακολούθησε η ΔΕΗ ως «ανάχωμα» στις απώλειες του πελατολογίου της και με απώτερο στόχο την κατάργηση στην πράξη των ΝΟΜΕ. Το άνοιγμα της αγοράς όμως υπονομεύτηκε σε μεγάλο βαθμό και από το «τέλος» που επιβλήθηκε με νόμο στους προμηθευτές για να κλείσει το έλλειμμα των ΑΠΕ κατ’ αναλογίαν των μεριδίων της, κάτι που λειτούργησε ως αντικίνητρο για τους ιδιώτες παρόχους και ανέδειξε και τα πολλαπλά αδιέξοδα του μοντέλου ΝΟΜΕ.
(Καθημερινή)
Οι εξελίξεις όπως διαμορφώνονται από τη μέχρι σήμερα εφαρμογή των ΝΟΜΕ, η οποία δεν οδήγησε στην κάλυψη του δεσμευτικού στόχου για το τέλος του 2016, καθώς τα μερίδια της ΔΕΗ το τελευταίο δίμηνο του έτους εμφανίζουν ανοδική τάση, οι δυσμενείς επιπτώσεις του μέτρου στη ΔΕΗ στην πλήρη εφαρμογή του μέχρι το 2019, υποχρεώνουν την κυβέρνηση να επανεξετάσει τη λύση της
Μικρής ΔΕΗ» με τη μορφή των πολλών αντί της μιας, προκειμένου να αποτρέψει ένα ορατό σε όλους πλέον ντόμινο χρεοκοπίας της αγοράς ηλεκτρισμού.
Σε αυτό το πλαίσιο, το σχέδιο των συμπράξεων της ΔΕΗ με ιδιώτες, που αντιπρότεινε ο επικεφαλής της ΔΕΗ Μανόλης Παναγιωτάκης, έναντι του καταστροφικού για τη ΔΕΗ ΝΟΜΕ βρίσκει ευήκοα ώτα στο εσωτερικό της κυβέρνησης, παρά τη σθεναρή αντίδραση του εποπτεύοντος υπουργού Ενέργειας Γιώργου Σταθάκη. Μέρος αυτής της στρατηγικής που χάραξε η διοίκηση της ΔΕΗ σε συνεννόηση με το Μαξίμου και παρά τις αντιδράσεις του πρώην υπουργού Ενέργειας Γιώργου Σκουρλέτη, είναι η στρατηγική συμμαχία με την κινεζική CMEC για την από κοινού κατασκευή της μονάδας Μελίτης 2 στη Φλώρινα, στην οποία θα συμμετέχουν και ιδιώτες που λειτουργούν τα ορυχεία για την τροφοδοσία της μονάδας.
Το παράδειγμα της Μελίτης είναι ενδεικτικό της στρατηγικής που επιχειρεί να αναπτύξει η διοίκηση της ΔΕΗ για ένα ελεγχόμενο άνοιγμα της αγοράς που θα οδηγήσει σε μείωση μεριδίων όπως προβλέπει η ευρωπαϊκή νομοθεσία και ο ανταγωνισμός, όχι όμως και στην κατάρρευση της επιχείρησης.
Τη σύσταση αντίστοιχων σχημάτων στα οποία η ΔΕΗ θα συμμετέχει με μειοψηφικό πακέτο κατ’ αναλογίαν της αποτίμησης των περιουσιακών στοιχείων που θα εισφέρει και οι ιδιώτες θα εισφέρουν επίσης σε είδος (μονάδες φυσικού αερίου, φωτοβολταϊκά ή αιολικά κ.λπ.) αλλά και σε χρήμα (επενδύσεις), συζητάει σύμφωνα με πληροφορίες η διοίκηση της ΔΕΗ και με άλλους επενδυτές, ξένους και εγχώριους, με κάποιους εκ των οποίων οι συζητήσεις βρίσκονται σε ώριμο στάδιο.
Η συμμετοχή της ΔΕΗ σε κοινά κοινοπρακτικά σχήματα έστω και ως παθητικός επενδυτής είναι η ειδοποιός διαφορά του σχεδίου Παναγιωτάκη από αυτή της Μικρής ΔΕΗ αν και στην ουσία του το μέτρο δεν διαφοροποιείται, αφού ανοίγει την πόρτα για την είσοδο ιδιωτών στους λιγνίτες και στα νερά, κάτι που ήταν και ο βασικός στόχος της «Μικρής ΔΕΗ».
Το ενδεχόμενο η κυβέρνηση να υποχρεωθεί να ξεπεράσει τις επιφυλάξεις της σε σχέση με το πολιτικό κόστος μιας τέτοιας στροφής, αφού είναι ο μόνος αποτρεπτικός παράγοντας που μέχρι σήμερα δεν έχει κινηθεί σε αυτή την κατεύθυνση, είναι πολύ πιθανό ενόψει των εν εξελίξει διαπραγματεύσεων με τους θεσμούς για τα ανοιχτά ενεργειακά θέματα. Τα ΝΟΜΕ είναι ένα από αυτά, με τους θεσμούς να επιμένουν στη σωρευτική διάθεση ποσοτήτων που προβλέπονται ανά έτος μέχρι το 2019, προκειμένου να περιοριστεί το μερίδιο της ΔΕΗ στη λιανική αγορά στο 49,24% και την κυβέρνηση να συνειδητοποιεί εκ των υστέρων ότι αυτό οδηγεί σε χρεοκοπία της ΔΕΗ, αφού για να καλυφθούν οι ποσότητες θα χρειαστεί να αγοράζει ενέργεια από το σύστημα σε υψηλές τιμές και να τη διαθέτει σε τρίτους σε χαμηλές τιμές.
Η θέση της κυβέρνησης στις επόμενες διαπραγματεύσεις αναμένεται ιδιαιτέρως δυσχερής και αυτό γιατί ο πρώτος δεσμευτικός στόχος για τη μείωση του μεριδίου της ΔΕΗ στο 87,24% στο τέλος του 2016 μέσω των δημοπρασιών δεν έχει επιτευχθεί.
Τα επίσημα αποτελέσματα του ΛΑΓΗΕ δείχνουν τον Δεκέμβριο αύξηση του μεριδίου της ΔΕΗ κατά 1,17% σε σχέση με τον Νοέμβριο και συνολικά στο 89,83%, δηλαδή 2,59 μονάδες πάνω από τον δεσμευτικό στόχο του 2016. Ανοδο σημείωσε το μερίδιο της ΔΕΗ και τον Νοέμβριο, ενώ οριακά προς τα πάνω είχαν κινηθεί τα μερίδια των ιδιωτών τον Οκτώβριο, τα οποία υποχώρησαν τον Δεκέμβριο στο 10,17%.
Η οπισθοχώρηση του ανοίγματος στη λιανική είναι αποτέλεσμα κυρίως της εμπορικής πολιτικής των εκπτώσεων που ακολούθησε η ΔΕΗ ως «ανάχωμα» στις απώλειες του πελατολογίου της και με απώτερο στόχο την κατάργηση στην πράξη των ΝΟΜΕ. Το άνοιγμα της αγοράς όμως υπονομεύτηκε σε μεγάλο βαθμό και από το «τέλος» που επιβλήθηκε με νόμο στους προμηθευτές για να κλείσει το έλλειμμα των ΑΠΕ κατ’ αναλογίαν των μεριδίων της, κάτι που λειτούργησε ως αντικίνητρο για τους ιδιώτες παρόχους και ανέδειξε και τα πολλαπλά αδιέξοδα του μοντέλου ΝΟΜΕ.
(Καθημερινή)