Προς : Πρόεδρο & ΔΝΣ ΔΕΗ Α.Ε.
κ. Εμμ. Παναγιωτάκη
Θ Ε Μ Α: Καταγγελίες Συμβάσεων Εργασίας των Εργαζομένων στη ΔΕΗ Α.Ε.
Σχετικά: α) Η από 26.02.2015 ΕΣΣΕ Προσωπικού ΔΕΗ Α.Ε.
β) Ν. 4387/2016
γ) Η υπ’αριθμ 30/2009 Απόφαση Ολομέλειας Αρείου Πάγου
δ) Ν. 4491/66
Κύριε Πρόεδρε,
Σύμφωνα με την ενημέρωσή μας από τους εκπροσώπους των εργαζομένων στο Δ.Σ. της ΔΕΗ Α.Ε. συν. Καραλευθέρη Παντελή και Φωτόπουλο Νικόλαο μεταξύ των θεμάτων Ημερήσιας Διάταξης του Δ.Σ. της Τρίτης 24.1.2016 συμπεριλαμβάνεται και εισήγηση για «Λύση σύμβασης εργασίας εργαζομένων που έχουν συμπληρώσει προϋποθέσεις συνταξιοδότησης και όριο ηλικίας», θέμα για το οποίο συζητήσαμε τόσο κατά την πρόσφατη συνάντησή μας όσο και στη συνάντηση που είχαμε με τον Υπουργό Ενέργειας & Περιβάλλοντος κ. Γ. Σταθάκη.
Α. ΙΣΤΟΡΙΚΟ
- Είναι γνωστό έτσι όπως ορθώς αναφέρει η εισήγηση, ότι σύμφωνα με το άρθρο 34 του ΚΚΠ/ΔΕΗ οι συμβάσεις εργασίας του τακτικού προσωπικού της Επιχείρησης μπορούσαν να λυθούν αυτοδικαίως από την Εταιρεία χωρίς καταβολή αποζημίωσης μόλις οι μισθωτοί των μισθολογικών κλιμακίων 8 έως 12 συμπλήρωναν το 60ο έτος της ηλικίας τους, οι μισθωτοί των μισθολογικών κλιμακίων 7 έως Β1 το 62ο της ηλικίας τους και οι μισθωτοί των μισθολογικών κλιμακίων Τ, Α και Β το 65ο έτος της ηλικίας τους.
- Η ΔΕΗ και μόνο η ΔΕΗ με το Νόμο 4491/1966 ορίστηκε ταυτόχρονα και ως Ασφαλιστής με τη Διεύθυνση Ασφάλισης Προσωπικού (ΔΑΠ/ΔΕΗ) λειτουργούσα ως Ν.Π.Δ.Δ., έχοντας υποχρέωση να ασφαλίζει και να συνταξιοδοτεί πλήρως – με κύρια και επικουρική σύνταξη, καταβάλλοντας και εφ’απαξ βοήθημα – στο προσωπικό της εφόσον αυτό συμπλήρωνε τις προϋποθέσεις που ο Νόμος 4491/66 όριζε. Έτσι οι εργαζόμενοι – ασφαλισμένοι μετά την συμπλήρωση 30 χρόνων σε καθεστώς Βαρέων και Υπερβαρέων Επαγγελμάτων μπορούσαν να συνταξιοδοτηθούν λαμβάνοντας πλήρη σύνταξη 30/30 με ποσοστό αναπλήρωσης 80% επί του τελευταίου μισθού, ενώ όσοι ήσαν εργαζόμενοι – ασφαλισμένοι των κοινών διατάξεων χρειάζονταν 35 χρόνια για να λάβουν πλήρη σύνταξη 35/35 με ποσοστό αναπλήρωσης αντιστοίχως των ανωτέρω.
- Για τις παραπάνω κατηγορίες εργαζομένων ο Ασφαλιστικός Φορέας ΔΕΗ κατέβαλε και πλήρη επικουρική σύνταξη με ποσοστό αναπλήρωσης 25% επί της Κύριας Σύνταξης.
- Επιπρόσθετα σύμφωνα με το άρθρο 25 του Ν. 4491/66 σε όσους είχαν θεμελιώσει προϋποθέσεις συνταξιοδότησης ο Ασφαλιστικός Φορέας ΔΕΗ κατέβαλε και εφάπαξ βοήθημα ίσο προς το γινόμενο των αποδοχών του τελευταίου μήνα επί τον αριθμό των χρόνων υπηρεσίας με ανώτατο όριο τα 30 χρόνια.
- Ο λόγος για το οποίο δεν δίνονταν αποζημίωση στους αποχωρούντες από την υπηρεσία περιγράφεται στην παράγραφο 3 του άρθρου 25 του Ν. 4491/66 που αναφέρει ότι « το βάσει του παρόντος άρθρου χορηγούμενον εφ’άπαξ βοήθημα συμψηφίζεται μετά της τυχόν καταβαλλόμενης αποζημιώσεως εις τους ησφαλισμένους, λόγω καταγγελίας της συμβάσεως εργασίας ή καταλήψεως των υπό του ορίου ηλικίας ή εξ άλλης τινός αιτίας αποχωρήσεως καθ΄α ο νόμος ορίζει»
- Με το άρθρο 2 παρ.2 του ΑΝ 173/67 εάν ο εργοδότης είναι το δημόσιο ή Ν.Π.Δ.Δ ή τράπεζες, ή επιχειρήσεις και οργανισμοί Κοινής Ωφέλειας (ΔΕΗ,ΟΤΕ,ΕΥΔΑΠ κλπ) ή επιχειρήσεις επιχορηγούμενες από το κράτος, η κατά το νόμο 2112/20 οφειλόμενη αποζημίωση δεν μπορεί να υπερβαίνει το εκάστοτε τιθέμενο ανώτατο περιοριστικό όριο που είναι 240.000 δρχ. που με το Ν.Δ. 207/74 ανήλθε σε 600.000 δρχ. με το άρθρο 24 του Ν. 1082/80 αυξήθηκε σε 1.000.000 δρχ. με το άρθρο 4 του Ν.1545/85 αυξήθηκε στις 1.150.000 δρχ. με το άρθρο 33 του Ν.1876/90 αυξήθηκε περαιτέρω σε 1.500.000 δρχ. με το άρθρο 7 παρ.5 του νόμου 3075/2002 το ανώτατο όριο αυξήθηκε σε 7.500 ευρώ και τέλος με την παρ. 13 του άρθρου 21 του νόμου 3144/2003 αυξήθηκε σε 15.000 ευρώ ως ισχύει και σήμερα.
Β. ΝΕΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ
Σήμερα και μετά την ψήφιση των μνημονίων κυρίως όμως του Εφαρμοστικού Νόμου 4387/2016 «Ενιαίο Σύστημα Κοινωνικής Ασφάλισης – Μεταρρύθμιση Ασφαλιστικού – Συνταξιοδοτικού Συστήματος – Ρυθμίσεις Φορολογίας Εισοδήματος και Τυχερών Παιγνίων και άλλες διατάξεις» έχουν ανατραπεί πλήρως τα δεδομένα αφού:
α) Για να λάβει ο εργαζόμενος – ασφαλισμένος δικαίωμα πλήρους συνταξιοδότησης με ποσοστό αναπλήρωσης 46,8% σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 8 του Ν.4387/16, απαιτούνται 42 χρόνια εργασίας. Θυμίζω ότι πριν απαιτούνταν 35 χρόνια για τις κοινές διατάξεις και 30 χρόνια αντίστοιχα για όσους ασφαλισμένους ήταν ενταγμένοι στο καθεστώς των Βαρέων και Υπερβαρέων για να λάβουν πλήρη σύνταξη με ποσοστό αναπλήρωσης 80% επί των αποδοχών του τελευταίου μήνα.
β) Στις περιπτώσεις που κάποιος σήμερα αποχωρήσει με 35 χρόνια το ποσοστό αναπλήρωσης σύμφωνα πάντα με το άρθρο 8 του Ν. 4387/16 θα είναι 33,81% επί των συντάξιμων αποδοχών του συνόλου του εργασιακού βίου ενώ για τις περιπτώσεις των Βαρέων και Υπερβαρέων με 30 χρόνια υπηρεσίας, το ποσοστό αναπλήρωσης είναι μόλις 26,37%. Σημειώνεται ότι μέχρι και σήμερα δεν έχουν εκδοθεί οι σχετικές εγκύκλιοι για τον υπολογισμό της κύριας σύνταξης.
γ) Η επίκληση της υπ’αριθμ 30/2009 απόφασης του Αρείου Πάγου που έκρινε αβάσιμη την προσφυγή του μισθωτού αντιλαμβάνεστε ότι έγινε κάτω από τελείως διαφορετικά δεδομένα, αφού αναφέρεται ρητά ότι «οι διατάξεις του Ν.3198/55, όπως διαμορφώθηκε μετά την αντικατάστασή της από το άρθρο 5 παρ.1 του Ν.435/1976, έχει αναμφισβήτητα εφαρμογή στις συμβάσεις αορίστου χρόνου, στις οποίες για τη διευκόλυνση της ανανεώσεως του προσωπικού των επιχειρήσεων, εισάγει ως κίνητρο τη μείωση της οφειλόμενης αποζημιώσεως σε περίπτωση καταγγελίας της συμβάσεως από τον εργοδότη και ιδρύει για πρώτη φορά δικαίωμα λήψεως της ίδιας αποζημιώσεως από το μισθωτό όταν αυτός αποχωρεί οικειοθελώς από την υπηρεσία του, μετά τη συμπλήρωση των προϋποθέσεων για τη λήψη πλήρους συντάξεως γήρατος. Η εν λόγω διάταξη, όμως είναι δυνατό να εφαρμοστεί και στις περιπτώσεις που η σχέση εργασίας του υπαλλήλου έχει τη νομική μορφή της συμβάσεως εργασίας ορισμένου χρόνου, όπως συμβαίνει και στην περίπτωση που η λύση αυτής επέρχεται αυτοδικαίως λόγω συμπληρώσεως του οριζόμενου στο νόμο ή το κανονισμό της επιχειρήσεως ορίου ηλικίας, υπό την προϋπόθεση ότι ο εργοδότης θα καταγγείλει τη σύμβαση ή ο μισθωτός θα αποχωρήσει εκούσια από την υπηρεσία του, λόγω πλήρους συνταξιοδοτήσεως πριν συμπληρώσει ο τελευταίος το προβλεπόμενο όριο ηλικίας. Και τούτο διότι στην περίπτωση αυτής η σύμβαση ορισμένου χρόνου τελεί υπό την διαλυτική αίρεση της μη καταγγελίας της από τον εργοδότη ή το μισθωτό, λόγω πλήρους συνταξιοδοτήσεως, με την πλήρωση δε της αιρέσεως αυτής, η σύμβαση καθίσταται αορίστου χρόνου και μπορεί έτσι να εφαρμοσθεί και επ΄ αυτής η ανωτέρω διάταξη του άρθρου 8 εδ. β΄του Ν.3198/1955 (ΟλΑΠ 1110/1986)».
δ) Επιπλέον με τις διατάξεις του άρθρου 35 του ίδιου Νόμου 4387/16 καθορίζεται ο τρόπος υπολογισμού του εφάπαξ βοηθήματος από το οποίο προκύπτει ότι λαμβάνονται υπόψιν μόνο οι εισφορές των εργαζομένων. Ενώ με το άρθρο 74 δημιουργείται το «Ενιαίο Ταμείο Επικουρικής Ασφάλισης και Εφάπαξ Παροχών» (Ε.Τ.Ε.Α.Ε.Π.) στο οποίο εντάσσονται όλα τα ταμεία πρόνοιας. Συνεπώς κατά την άποψή μας και για τους λόγους που προαναφέραμε, είναι αδύνατον να κατισχύει του Νόμου 4387/16 ΜΟΝΟ η παράγραφος 3 του άρθρου 25 του Νόμου 4491/66 περί συμψηφισμού του εφάπαξ βοηθήματος με την αποζημίωση των 15.000 ευρώ, αφού πρακτικώς η παρ 1 και 2 του άρθρου 25 του ιδίου νόμου που όριζαν τον τρόπο υπολογισμού του εφάπαξ έχουν καταργηθεί.
Εν κατακλείδι και για την ομαλότερη αποχώρηση των εργαζομένων θεωρούμε ότι η Διοίκηση της ΔΕΗ Α.Ε. από κοινού με το Υπουργείο Ενέργειας & Περιβάλλοντος πρέπει να προχωρήσουν άμεσα:
- Σε νομοθετική ρύθμιση (για την οποία συμφωνεί και ο Υπουργός Ενέργειας & Περιβάλλοντος) κατάργησης του άρθρου 25 του νόμου 4491/66 περί συμψηφισμού εφάπαξ έτσι όπως αναφέρετε και στην εισήγησή σας.
- Να εξεταστεί η δυνατότητα αύξησης με αναπροσαρμογή της παρ. 13 του άρθρου 21 του ν.3144/03 που ορίζει ανώτατο περιοριστικό όριο αποζημίωσης για τις Επιχειρήσεις Κοινής Ωφέλειας τα 15.000 ευρώ.
- Η δυνατότητα κινήτρων αποχώρησης ή εθελουσίας εξόδου όπως η ΔΕΗ Α.Ε. πραγματοποίησε κατά τα έτη 2006 και 2007 και τέλος
- Για λόγους ίσης μεταχείρισης η εφαρμογή της εν λόγω ρύθμισης να καταλαμβάνει και όσους μισθωτούς επιθυμούν να αποχωρήσουν έχοντας τις προϋποθέσεις συνταξιοδότησης.
Σε διαφορετική περίπτωση για τους λόγους που προαναφέρθηκαν η εισήγηση της Διοίκησης της ΔΕΗ Α.Ε περί «λύσης σύμβασης εργασίας εργαζομένων που έχουν συμπληρώσει προϋποθέσεις συνταξιοδότησης και όριο ηλικίας» επικαλούμενη την αναγκαιότητα εισροής νεότερων ηλικιακά ανθρώπων στην Επιχείρηση, θα εγείρει αντιδράσεις αναδεικνύοντας ηθικής τάξεως ζητήματα με δεδομένο το γεγονός ότι η Εταιρεία σήμερα προσέλαβε μέσω του διαγωνισμού 3Κ/2015 του ΑΣΕΠ εργαζόμενους που έχουν συμπληρώσει το 62ο και το 64ο έτος της ηλικίας τους.
Αντιλαμβάνεστε την αντιφατικότητα που προκύπτει αφού την ώρα που η Εταιρεία θέλει να καταγγείλει τη σύμβαση ενός μισθωτού που έχει συμπληρώσει το 60ο έτος της ηλικίας του, την ίδια ώρα και για λόγους «ανανέωσης» όπως επικαλείται η εισήγηση του προσωπικού, προσλαμβάνει άλλον στη θέση του, που συμπλήρωσε το 64ο !! έτος της ηλικίας του.
Κύριε Πρόεδρε,
Εκτίμησή μας είναι ότι η προτεινόμενη εισήγηση της Διοίκησης δεν θα έχει τα προσδοκώμενα αποτελέσματα για την Εταιρεία διότι οι μισθωτοί θα προσφύγουν με ένδικα μέσα καταθέτοντας ασφαλιστικά μέτρα, αξιοποιώντας την ρητή δέσμευση της Εταιρείας, έτσι όπως προκύπτει από τις ΕΣΣΕ 2012 και 2015 αντίστοιχα προσωπικού ΔΕΗ η οποία στο κεφάλαιο Γ της παρ. 4 αναφέρει « Η εταιρεία δεσμεύεται να μην προχωρήσει σε καταγγελία συμβάσεων για οικονομοτεχνικούς λόγους, παρά μόνο εφόσον συντρέχει σπουδαίος λόγος, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 35 του ΚΚΠ/ΔΕΗ όπως αντικαταστάθηκε και ισχύει με την από 07.06.2012 ΕΣΣΕ Προσωπικού ΔΕΗ-Α.Ε.».
Τούτων δοθέντων και με δεδομένο ότι η εισαγωγή του εν λόγω θέματος στο Δ.Σ. της ΔΕΗ Α.Ε. για λήψη απόφασης αφορά θεμελιώδη αλλαγή στο status quo της ΔΕΗ από την ίδρυσή της και ανατρέπει τόσο τον ΚΚΠ/ΔΕΗ όσο και τις ΕΣΣΕ, θεωρούμε ότι δεν μπορεί να εξαντληθεί μόνο σε μια συνεδρίαση του Δ.Σ της Εταιρείας, την στιγμή μάλιστα που πρόθεση όλων είναι να θεσπιστούν εκείνες οι νομοθετικές ρυθμίσεις που θα άρουν τις αντιφατικότητες που κατά την άποψή μας προκύπτουν από 1.1.2017, ημερομηνία που ο νόμος 4387/16 τέθηκε σε ισχύ.
Για τη ΓΕΝΟΠ/ΔΕΗ-ΚΗΕ
Ο Πρόεδρος Ο Γεν. Γραμματέας
Γ.Αδαμίδης Α.Καρράς