Η ελληνική πρόταση για την μείωση κατά 40% του λιγνιτικού δυναμικού της ΔΕΗ, το σχέδιο της ΡΑΕ για τις Υπηρεσίες Κοινής Ωφέλειας, οι αλλαγές στο Κοινωνικό Οικιακό Τιμολόγιο, ο προσωρινός μηχανισμός ευελιξίας, ο οδικός χάρτης για την απελευθέρωση της αγοράς φυσικού αερίου,
αυτά είναι τα βασικά ζητήματα στον ενεργειακό χάρτη που θα τεθούν τις
επόμενες εβδομάδες στο επίκεντρο τω συναντήσεων με την τρόικα.
Τα τεχνικά κλιμάκια καταφτάνουν στις 11 Σεπτεμβρίου, δηλαδή αμέσως μετά την ΔΕΘ, ενώ στις 18 Οκτωβρίου αναμένεται η άφιξη και των επικεφαλής του κουαρτέτου, με τα ενεργειακά να αποτελούν ξανά ένα από τα βασικά ζητήματα στο τραπέζι.
Στο θέμα των λιγνιτικών μονάδων, η ελληνική πλευρά παλεύει να κρατήσει ζωντανή - έστω με
κάποιες παραμετρικές, όχι όμως δομικές, αλλαγές- την αρχική της πρόταση, δηλαδή την πώληση των δύο μονάδων του Αμυνταίου (550 MW), της Μελίτη Ι (330 MW), συν της άδειας για την Μελίτη ΙΙ (450 MW). Εως σήμερα έχουν ακουστεί πολλά, όπως για παράδειγμα ότι έχει προταθεί η πώληση ακόμη και μονάδων μεμονωμένα ή η δυνατότητα κατεδάφισης των παλαιών μονάδων του Αμυνταίου και η ανέγερση στη θέση τους καινούργιων με τις υφιστάμενες άδειες.
Τίποτα απ’ αυτά δεν επιβεβαιώνεται ή διαψεύδεται. Το μόνο βέβαιο είναι ότι είχε προηγηθεί τις προηγούμενες εβδομάδες επιστολή των κοινοτικών προς το ΥΠΕΝ με κατάλογο ερωτημάτων - όπως ο ακριβής χρόνος υλοποίησης της αποεπένδυσης του λιγνιτικού δυναμικού της ΔΕΗ- τα οποία και "απαντήθηκαν τεκμηριωμένα", όπως μεταφέρουν στο "Energypress" πηγές της ελληνικής πλευράς. Τώρα αναμένεται η άποψη επ' αυτών και της Κομισιόν, που σημαίνει ότι η ελληνική πρόταση βρίσκεται υπό την απόλυτη κρίση των δανειστών. Στην πράξη, η κυβέρνηση σε συνεργασία με την διοίκηση της ΔΕΗ καταβάλλουν μια τελευταία προσπάθεια προκειμένου να περάσει το μεγαλύτερο μέρος του αρχικού σχεδίου, αφού διαφορετικά θα χρειαστεί να περάσουμε σε Plan B, κάτι που ουδείς στην ελληνική πλευρά επιθυμεί για δύο λόγους. Τυχόν ακύρωση της πρότασης αφενός θα σήμαινε ότι θα συμπεριληφθεί στο μείγμα πιθανότατα ο σταθμός του Αγίου Δημητρίου (1.450 MW), αφετέρου θα έδινε πάτημα σε ερμηνείες ότι ανοίγει ο δρόμος για την πώληση και υδροηλεκτρικών, σενάριο που η κυβέρνηση ξορκίζει με κάθε ευκαιρία.
Δύσκολο να βρεθούν ισοδύναμα στις ΥΚΩ
Στο θέμα των Υπηρεσιών Κοινής Ωφέλειας (ΥΚΩ) ο φόβος των αντιδράσεων της τρόικας, αλλά κυρίως η δυσκολία στο να βρεθούν τα ισοδύναμα που θα αναπληρώσουν την απώλεια του κρατικού προϋπολογισμού, κάνει σύμφωνα με πληροφορίες το Υπουργείο Οικονομικών και συγκεκριμένα τον υφυπουργό Γιώργο Χουλιαράκη να αποφεύγει να δώσει το πράσινο φως για την υιοθέτηση της πρότασης της ΡΑΕ σχετικά με τον τρόπο ανάκτησης των «παλιών» ΥΚΩ από τη ΔΕΗ. Ο κορμός της πρότασης της ΡΑΕ είναι αφενός να ανακτήσει η ΔΕΗ το ποσό των 360 εκατ. ευρώ, προκειμένου να καλύψει το κόστος που κατέβαλε για τις Υπηρεσίες Κοινής Ωφέλειας (ΥΚΩ) των παρελθόντων ετών, και αφετέρου, το ποσό αυτό να καλυφθεί μέσω του ΕΦΚ που εισπράττει κάθε χρόνο το Δημόσιο από το πετρέλαιο το οποίο χρησιμοποιούν, ώστε να δουλεύουν οι πανάκριβες μονάδες ντίζελ στα νησιά. Συγκεκριμένα προτείνεται να επιστρέφεται περίπου το 50% του ΕΦΚ του πετρελαίου των νησιών. Αν δεν περάσει η πρόταση, το κόστος θα το επωμιστούν οι καταναλωτές μέσω αυξήσεων στα τιμολόγια, που θα "σπάσουν" σε δόσεις σε βάθος πενταετίας.
Οι "κομμένοι" από το ΚΟΤ
Τρίτο κεφάλαιο αφορά την εισήγηση της ΡΑΕ για τις αλλαγές στο Κοινωνικό Οικιακό Τιμολόγιο. Στην πράξη η εισήγηση αναμένεται να "εκτοπίσει" από το ΚΟΤ αρκετούς χιλιάδες από τους σημερινούς 690.000 δικαιούχους, εφόσον καθιερωθούν νέα εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια που πρόκειται να τεθούν σε εφαρμογή. Τα κριτήρια αυτά που θα βγάλουν εκτός ΚΟΤ όσους δεν θα το δικαιούνται, πρόκειται να θέσει μέσα στις επόμενες εβδομάδες το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, αντλώντας στοιχεία από την βάση του Taxis. Η Αρχή στην πρότασή της προς το υπουργείο, κατά τις αρχές Αυγούστου, είχε εισηγηθεί να καθιερωθούν τέσσερις νέες κατηγορίες, με εκπτώσεις που ξεκινούν από 20% και κλιμακώνονται σε 40%, 60% και 80%, με βάση κριτήρια, το ύψος των οποίων μένει να καθορίσει το ΥΠΕΝ. Δηλαδή τα εισοδηματικά, περιουσιακά και κοινωνικά όρια, όπως και τις καταθέσεις που εμφανίζονται στους λογαριασμούς των 690.000 δικαιούχων.
Η αποχώρηση της ΔΕΠΑ από τις ΕΠΑ - Ο οδικός χάρτης
Ενώπιον κρίσιμων αποφάσεων βρίσκεται η κυβέρνηση - αλλά και η ίδια η ΔΕΠΑ - σχετικά με τη διάρθρωση που θα έχει από τον επόμενο χρόνο η αγορά του φυσικού αερίου, μια ακόμη ενεργειακή εκρεμμότητα. Η κυβέρνηση οφείλει να παρουσιάσει έως το τέλος του χρόνου έναν οδικό χάρτη στους δανειστές, οι οποίοι και έχουν ζητήσει (και έχει μπεί στο αναθεωρημένο μνημόνιο) να αρθούν, όπως αναγράφεται χαρακτηριστικά, καταστάσεις που δεν προωθούν τον ανταγωνισμό. Παρά τη γενικότητα με την οποία περιγράφεται η απαίτηση, στην πραγματικότητα οι θεσμοί πιέζουν για να μην είναι η ΔΕΠΑ, όπως λέει χαρακτηριστικά ανταγωνιστής της, "πανταχού παρούσα": Χονδρέμπορος και προμηθευτής αερίου, μέτοχος των ΕΠΑ, μέτοχος των ΕΔΑ, αυτόνομος λιανοπωλητής αερίου. Το ίδιο έχουν ζητήσει επίσημα πλέον, με επιστολές τους στον κ. Σταθάκη, οι στρατηγικοί εταίροι των ΕΠΑ και ΕΔΑ στην Αττική και στη Θεσσαλία – Θεσσαλονίκη, δηλαδή η Shell και η ENI αντίστοιχα.
Η επικρατούσα άποψη στο Διοικητικό Συμβούλιο της ΔΕΠΑ, με την οποία συμφωνεί και το υπουργείο, είναι η παραμονή της ΔΕΠΑ στην ΕΠΑ Αττικής και στην ΕΔΑ Αττικής με το σημερινό της ποσοστό. Ταυτόχρονα να αποχωρήσει η ΔΕΠΑ από την ΕΠΑ Θεσσαλίας – Θεσσαλονίκης ή να μειώσει δραστικά το ποσοστό της με αντίστοιχη αύξηση του ποσοστού της στην ΕΔΑ Θεσσαλίας – Θεσσαλονίκης.
Εκκρεμεί επίσης το θέμα που έχουν εγείρει Shell και ΕΝΙ για αποζημίωσή τους έπειτα από την κατάργηση του μονοπωλιακού δικαιώματος των ΕΠΑ δέκα και πλέον χρόνια πριν την προβλεπόμενη ημερομηνία. Σε επιστολή της μάλιστα η Shell φέρεται να υποστηρίζει ότι η απώλεια του μονοπωλιακού δικαιώματος προμήθειας που κατείχε μέχρι το 2030 για την Αττική, αποτιμάται σε περίπου 100 εκατ. ευρώ, ποσό που μοιράζεται βέβαια κατά 50 εκατ. στη Shell και κατά 50 εκατ. στη ΔΕΠΑ.
Ο μεταβατικός μηχανισμός ευελιξίας
Τέλος, υπάρχει πάντα η εκκρεμότητα με το μεταβατικό μηχανισμό ευελιξίας. Επειτα από σειρά διαβουλεύσεων (και με την Κομισιόν), η Αρχή είχε ζητήσει και λάβει από τον ΑΔΜΗΕ μια συμπληρωματική αξιολόγηση σχετικά με τις τεχνικές δυνατότητες λειτουργίας των δύο προτεινόμενων προϊόντων του προσωρινού μηχανισμού ευελιξίας. Των δύο δηλαδή προϊόντων που σύμφωνα με το βασικό σενάριο θα μπορούσαν να διατεθούν σε δημοπρασία:
• Ενα με προειδοποίηση 3 ωρών για το οποίο απαιτούνται περίπου 1.600 MW.
• Και ένα με προειδοποίηση 1 ώρας για το οποίο απαιτούνται περίπου 2.500 - 2.600 MW.
Σε κάθε περίπτωση η κοινοποίηση του μεταβατικού μηχανισμού στην Κομισιόν πρέπει να γίνει το Σεπτέμβριο, όπως και η προκοινοποίηση του σχεδίου για τον μόνιμο μηχανισμό.
Από την πλευρά τους στελέχη της αγοράς, ακριβώς επειδή βλέπουν να καθυστερεί η όλη υπόθεση, δίχως στο μεταξύ να πληρώνονται ΑΔΙ οι μονάδες, θεωρούν ότι η απλούστερη λύση, είναι η συνέχιση του παλαιού μοντέλου αλλά με ανταγωνιστικές διαδικασίες (δηλαδή διαγωνισμούς). Πολλώ δε μάλλον όταν μιλάμε για ένα μεταβατικό μηχανισμό.
https://energypress.gr/news/pente-energeiaka-agkathia-stin-atzenta-kyvernisis-kai-daneiston-11-septemvri-ftanoyn-ta-tehnika
Τα τεχνικά κλιμάκια καταφτάνουν στις 11 Σεπτεμβρίου, δηλαδή αμέσως μετά την ΔΕΘ, ενώ στις 18 Οκτωβρίου αναμένεται η άφιξη και των επικεφαλής του κουαρτέτου, με τα ενεργειακά να αποτελούν ξανά ένα από τα βασικά ζητήματα στο τραπέζι.
Στο θέμα των λιγνιτικών μονάδων, η ελληνική πλευρά παλεύει να κρατήσει ζωντανή - έστω με
κάποιες παραμετρικές, όχι όμως δομικές, αλλαγές- την αρχική της πρόταση, δηλαδή την πώληση των δύο μονάδων του Αμυνταίου (550 MW), της Μελίτη Ι (330 MW), συν της άδειας για την Μελίτη ΙΙ (450 MW). Εως σήμερα έχουν ακουστεί πολλά, όπως για παράδειγμα ότι έχει προταθεί η πώληση ακόμη και μονάδων μεμονωμένα ή η δυνατότητα κατεδάφισης των παλαιών μονάδων του Αμυνταίου και η ανέγερση στη θέση τους καινούργιων με τις υφιστάμενες άδειες.
Τίποτα απ’ αυτά δεν επιβεβαιώνεται ή διαψεύδεται. Το μόνο βέβαιο είναι ότι είχε προηγηθεί τις προηγούμενες εβδομάδες επιστολή των κοινοτικών προς το ΥΠΕΝ με κατάλογο ερωτημάτων - όπως ο ακριβής χρόνος υλοποίησης της αποεπένδυσης του λιγνιτικού δυναμικού της ΔΕΗ- τα οποία και "απαντήθηκαν τεκμηριωμένα", όπως μεταφέρουν στο "Energypress" πηγές της ελληνικής πλευράς. Τώρα αναμένεται η άποψη επ' αυτών και της Κομισιόν, που σημαίνει ότι η ελληνική πρόταση βρίσκεται υπό την απόλυτη κρίση των δανειστών. Στην πράξη, η κυβέρνηση σε συνεργασία με την διοίκηση της ΔΕΗ καταβάλλουν μια τελευταία προσπάθεια προκειμένου να περάσει το μεγαλύτερο μέρος του αρχικού σχεδίου, αφού διαφορετικά θα χρειαστεί να περάσουμε σε Plan B, κάτι που ουδείς στην ελληνική πλευρά επιθυμεί για δύο λόγους. Τυχόν ακύρωση της πρότασης αφενός θα σήμαινε ότι θα συμπεριληφθεί στο μείγμα πιθανότατα ο σταθμός του Αγίου Δημητρίου (1.450 MW), αφετέρου θα έδινε πάτημα σε ερμηνείες ότι ανοίγει ο δρόμος για την πώληση και υδροηλεκτρικών, σενάριο που η κυβέρνηση ξορκίζει με κάθε ευκαιρία.
Δύσκολο να βρεθούν ισοδύναμα στις ΥΚΩ
Στο θέμα των Υπηρεσιών Κοινής Ωφέλειας (ΥΚΩ) ο φόβος των αντιδράσεων της τρόικας, αλλά κυρίως η δυσκολία στο να βρεθούν τα ισοδύναμα που θα αναπληρώσουν την απώλεια του κρατικού προϋπολογισμού, κάνει σύμφωνα με πληροφορίες το Υπουργείο Οικονομικών και συγκεκριμένα τον υφυπουργό Γιώργο Χουλιαράκη να αποφεύγει να δώσει το πράσινο φως για την υιοθέτηση της πρότασης της ΡΑΕ σχετικά με τον τρόπο ανάκτησης των «παλιών» ΥΚΩ από τη ΔΕΗ. Ο κορμός της πρότασης της ΡΑΕ είναι αφενός να ανακτήσει η ΔΕΗ το ποσό των 360 εκατ. ευρώ, προκειμένου να καλύψει το κόστος που κατέβαλε για τις Υπηρεσίες Κοινής Ωφέλειας (ΥΚΩ) των παρελθόντων ετών, και αφετέρου, το ποσό αυτό να καλυφθεί μέσω του ΕΦΚ που εισπράττει κάθε χρόνο το Δημόσιο από το πετρέλαιο το οποίο χρησιμοποιούν, ώστε να δουλεύουν οι πανάκριβες μονάδες ντίζελ στα νησιά. Συγκεκριμένα προτείνεται να επιστρέφεται περίπου το 50% του ΕΦΚ του πετρελαίου των νησιών. Αν δεν περάσει η πρόταση, το κόστος θα το επωμιστούν οι καταναλωτές μέσω αυξήσεων στα τιμολόγια, που θα "σπάσουν" σε δόσεις σε βάθος πενταετίας.
Οι "κομμένοι" από το ΚΟΤ
Τρίτο κεφάλαιο αφορά την εισήγηση της ΡΑΕ για τις αλλαγές στο Κοινωνικό Οικιακό Τιμολόγιο. Στην πράξη η εισήγηση αναμένεται να "εκτοπίσει" από το ΚΟΤ αρκετούς χιλιάδες από τους σημερινούς 690.000 δικαιούχους, εφόσον καθιερωθούν νέα εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια που πρόκειται να τεθούν σε εφαρμογή. Τα κριτήρια αυτά που θα βγάλουν εκτός ΚΟΤ όσους δεν θα το δικαιούνται, πρόκειται να θέσει μέσα στις επόμενες εβδομάδες το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, αντλώντας στοιχεία από την βάση του Taxis. Η Αρχή στην πρότασή της προς το υπουργείο, κατά τις αρχές Αυγούστου, είχε εισηγηθεί να καθιερωθούν τέσσερις νέες κατηγορίες, με εκπτώσεις που ξεκινούν από 20% και κλιμακώνονται σε 40%, 60% και 80%, με βάση κριτήρια, το ύψος των οποίων μένει να καθορίσει το ΥΠΕΝ. Δηλαδή τα εισοδηματικά, περιουσιακά και κοινωνικά όρια, όπως και τις καταθέσεις που εμφανίζονται στους λογαριασμούς των 690.000 δικαιούχων.
Η αποχώρηση της ΔΕΠΑ από τις ΕΠΑ - Ο οδικός χάρτης
Ενώπιον κρίσιμων αποφάσεων βρίσκεται η κυβέρνηση - αλλά και η ίδια η ΔΕΠΑ - σχετικά με τη διάρθρωση που θα έχει από τον επόμενο χρόνο η αγορά του φυσικού αερίου, μια ακόμη ενεργειακή εκρεμμότητα. Η κυβέρνηση οφείλει να παρουσιάσει έως το τέλος του χρόνου έναν οδικό χάρτη στους δανειστές, οι οποίοι και έχουν ζητήσει (και έχει μπεί στο αναθεωρημένο μνημόνιο) να αρθούν, όπως αναγράφεται χαρακτηριστικά, καταστάσεις που δεν προωθούν τον ανταγωνισμό. Παρά τη γενικότητα με την οποία περιγράφεται η απαίτηση, στην πραγματικότητα οι θεσμοί πιέζουν για να μην είναι η ΔΕΠΑ, όπως λέει χαρακτηριστικά ανταγωνιστής της, "πανταχού παρούσα": Χονδρέμπορος και προμηθευτής αερίου, μέτοχος των ΕΠΑ, μέτοχος των ΕΔΑ, αυτόνομος λιανοπωλητής αερίου. Το ίδιο έχουν ζητήσει επίσημα πλέον, με επιστολές τους στον κ. Σταθάκη, οι στρατηγικοί εταίροι των ΕΠΑ και ΕΔΑ στην Αττική και στη Θεσσαλία – Θεσσαλονίκη, δηλαδή η Shell και η ENI αντίστοιχα.
Η επικρατούσα άποψη στο Διοικητικό Συμβούλιο της ΔΕΠΑ, με την οποία συμφωνεί και το υπουργείο, είναι η παραμονή της ΔΕΠΑ στην ΕΠΑ Αττικής και στην ΕΔΑ Αττικής με το σημερινό της ποσοστό. Ταυτόχρονα να αποχωρήσει η ΔΕΠΑ από την ΕΠΑ Θεσσαλίας – Θεσσαλονίκης ή να μειώσει δραστικά το ποσοστό της με αντίστοιχη αύξηση του ποσοστού της στην ΕΔΑ Θεσσαλίας – Θεσσαλονίκης.
Εκκρεμεί επίσης το θέμα που έχουν εγείρει Shell και ΕΝΙ για αποζημίωσή τους έπειτα από την κατάργηση του μονοπωλιακού δικαιώματος των ΕΠΑ δέκα και πλέον χρόνια πριν την προβλεπόμενη ημερομηνία. Σε επιστολή της μάλιστα η Shell φέρεται να υποστηρίζει ότι η απώλεια του μονοπωλιακού δικαιώματος προμήθειας που κατείχε μέχρι το 2030 για την Αττική, αποτιμάται σε περίπου 100 εκατ. ευρώ, ποσό που μοιράζεται βέβαια κατά 50 εκατ. στη Shell και κατά 50 εκατ. στη ΔΕΠΑ.
Ο μεταβατικός μηχανισμός ευελιξίας
Τέλος, υπάρχει πάντα η εκκρεμότητα με το μεταβατικό μηχανισμό ευελιξίας. Επειτα από σειρά διαβουλεύσεων (και με την Κομισιόν), η Αρχή είχε ζητήσει και λάβει από τον ΑΔΜΗΕ μια συμπληρωματική αξιολόγηση σχετικά με τις τεχνικές δυνατότητες λειτουργίας των δύο προτεινόμενων προϊόντων του προσωρινού μηχανισμού ευελιξίας. Των δύο δηλαδή προϊόντων που σύμφωνα με το βασικό σενάριο θα μπορούσαν να διατεθούν σε δημοπρασία:
• Ενα με προειδοποίηση 3 ωρών για το οποίο απαιτούνται περίπου 1.600 MW.
• Και ένα με προειδοποίηση 1 ώρας για το οποίο απαιτούνται περίπου 2.500 - 2.600 MW.
Σε κάθε περίπτωση η κοινοποίηση του μεταβατικού μηχανισμού στην Κομισιόν πρέπει να γίνει το Σεπτέμβριο, όπως και η προκοινοποίηση του σχεδίου για τον μόνιμο μηχανισμό.
Από την πλευρά τους στελέχη της αγοράς, ακριβώς επειδή βλέπουν να καθυστερεί η όλη υπόθεση, δίχως στο μεταξύ να πληρώνονται ΑΔΙ οι μονάδες, θεωρούν ότι η απλούστερη λύση, είναι η συνέχιση του παλαιού μοντέλου αλλά με ανταγωνιστικές διαδικασίες (δηλαδή διαγωνισμούς). Πολλώ δε μάλλον όταν μιλάμε για ένα μεταβατικό μηχανισμό.
https://energypress.gr/news/pente-energeiaka-agkathia-stin-atzenta-kyvernisis-kai-daneiston-11-septemvri-ftanoyn-ta-tehnika