H ολομέλεια υιοθέτησε τέσσερις καινούργιους νόμους για
την αγορά ηλεκτρισμού στην ΕΕ, οι οποίοι είχαν συμφωνηθεί ανεπίσημα με
τους υπουργούς των κρατών μελών της ΕΕ στα τέλη του 2018, ολοκληρώνοντας
τη δέσμη μέτρων «Καθαρή Ενέργεια για Όλους τους Ευρωπαίους».
Συγκεκριμένα, οι τέσσερις νομοθετικές παρεμβάσεις που
ενέκρινε το Ευρωκοινοβούλιο σε ψηφοφορία του αφορούν την κατανάλωση και
τιμολόγηση αυτής, την ενεργειακή φτώχεια, την αύξηση της διασυνοριακής
ροής ηλεκτρικής ενέργειας, καθώς και την σταδιακή κατάργηση κρατικών
ενισχύσεων για τα ορυκτά καύσιμα. Επιπλέον, την έκγριση του Ευρωπαϊκού
Κοινοβουλίου έλαβαν τα νέα μέτρα για την πρόληψη των διακοπών ρεύματος
που στόχο έχουν την θωράκιση του ενεργειακού συστήματος σε επίπεδο
Ένωσης.
Να σημειωθεί ότι η συμφωνία για την εσωτερική αγορά
ενέργειας εγκρίθηκε με 544 ψήφους, έναντι 76 και 40 αποχών. Η συμφωνία
για τους κοινούς κανόνες για την εσωτερική αγορά ηλεκτρισμού εγκρίθηκε
με 551 ψήφους, έναντι 72 και 37 αποχών.
Σύμφωνα με σχετική ανακοίνωση της Επιτροπής, οφέλη θα έχουν
οι καταναλωτές λόγω των καινούργιων κανόνων, δεδομένου της πρόσβασης
σε έξυπνους μετρητές, δυναμική τιμολόγηση και την επιλογή να αλλάξουν
πάροχο, χωρίς χρέωση, εντός μιας μέγιστης περιόδου τριών μηνών -η οποία
θα μειωθεί στις 24 ώρες μέχρι το 2026.
Τα κράτη μέλη θα συνεχίσουν να έχουν επίσης τη δυνατότητα
να ρυθμίζουν προσωρινά, υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις, τις τιμές για να
βοηθήσουν και να προστατεύσουν τα νοικοκυριά που βιώνουν την ενεργειακή
φτώχεια και είναι ιδιαίτερα ευάλωτα. Τα συστήματα κοινωνικής ασφάλισης
ωστόσο θα πρέπει να παραμείνουν ο κύριος μηχανισμός αντιμετώπισης της
ενεργειακής φτώχειας.
Ένας από τους κύριους στόχους των νέων κανόνων, όπως
αναφέρει η Επιτροπή, είναι να επιτραπεί η διασυνοριακή μεταφορά
τουλάχιστον 70% της ποσότητας παραγόμενου ηλεκτρισμού για εμπορική
χρήση, καθιστώντας ευκολότερο το εμπόριο ενέργειας που παράγεται από
ανανεώσιμες πηγές μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ. Με αυτό τον τρόπο θα
υποστηριχθούν οι προσπάθειες για την επίτευξη του δεσμευτικού στόχου της
ΕΕ για το 32% της συνολικής παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές
μέχρι το 2030.
Οι κανονισμοί της ΕΕ που ισχύουν αυτή τη στιγμή επιτρέπουν
στις εθνικές αρχές να χρηματοδοτούν σταθμούς παραγωγής ηλεκτρικής
ενέργειας από ορυκτά καύσιμα, έτσι ώστε αυτοί να βρίσκονται σε κατάσταση
αναμονής για περιορισμένο χρονικό διάστημα και να ενεργοποιηθούν σε
περίπτωση κορύφωσης της ζήτησης - γνωστοί ως μηχανισμοί δυναμικότητας.
Οι νέοι κανόνες θα εισάγουν αυστηρότερα όρια χρηματοδότησης από τα κράτη
μέλη για αυτούς τους σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής, προκειμένου να
αποτραπεί η παροχή κρατικής οικονομικής ενίσχυσης στους πλέον ρυπογόνους
σταθμούς με βάση τα ορυκτά καύσιμα στην Ευρώπη.
Τα μέτρα θα ισχύσουν για όλες τις νέες μονάδες παραγωγής
ηλεκτρικής ενέργειας από την ημερομηνία έναρξης ισχύος του κανονισμού,
ενώ για τις ήδη υπάρχουσες από το 2025. Οι συμβάσεις δυναμικότητας που
υπεγράφησαν πριν τις 31 Δεκεμβρίου 2019 δεν θα επηρεαστούν από τους
νέους κανόνες.
Μετά την ψηφοφορία, ο εισηγητής για την εσωτερική αγορά
ηλεκτρισμού Jerzy Buzek (ΕΛΚ, Πολωνία) δήλωσε: «Η μεταρρύθμιση της
αγοράς ηλεκτρισμού της ΕΕ θα πρέπει να την καταστήσει πιο ανταγωνιστική
και να υποστηρίξει την μετάβαση σε πιο καθαρές πηγές ενέργειας. Θα δώσει
επίσης περισσότερη δύναμη στους καταναλωτές και θα προστατεύσει τους
ενεργειακά φτωχούς. Είναι δηλαδή θετική τόσο για το περιβάλλον όσο και
για την τσέπη των καταναλωτών».
Νέα μέτρα της ΕΕ για την πρόληψη των διακοπών ρεύματος
Η νέα νομοθεσία που αφορά την αντιμετώπιση κινδύνων στον
τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας εγκρίθηκε με 569 ψήφους, έναντι 61 και 34
αποχών.
Σε σχετική ανακοίνωση της Επιτροπής αναφέρεται πως τα νέα
μέτρα θα διασφαλίσουν ότι οι πολίτες της ΕΕ θα είναι καλύτερα
προστατευμένοι απέναντι στις ξαφνικές διακοπές παροχής ηλεκτρικού
ρεύματος. Τα κράτη μέλη θα είναι υποχρεωμένα να καταρτίσουν εθνικά
σχέδια για την εκτίμηση του κινδύνου ενεργειακών ελλείψεων και για τη
συνεργασία τους σε περιφερειακό επίπεδο. Τα κράτη μέλη που λαμβάνουν
βοήθεια από άλλες χώρες της ΕΕ θα πρέπει στο τέλος να καλύψουν το εύλογο
κόστος για την παροχή αυτής της βοήθειας.
Μετά την ψηφοφορία, ο εισηγητής για την ετοιμότητα έναντι
των κινδύνων, Flavio Zanonato (Σοσιαλιστές, Ιταλία) δήλωσε: «Αυτή η
συμφωνία καθιερώνει την αλληλεγγύη ως την πραγματική ραχοκοκαλιά της
διαχείρισης κινδύνων που σχετίζονται με την παροχή ηλεκτρικής ενέργειας,
έτσι ώστε στο μέλλον κανείς να μην φτάσει στο σημείο να πρέπει να βρει
άλλα μέσα για να αντιμετωπίσει το κρύο ή τις ξαφνικές διακοπές παροχής
ηλεκτρικού ρεύματος».
Νέα νομοθεσία σχετικά με την αγορά ηλεκτρισμού
Για να μπορέσει να ρυθμιστεί καλύτερα η αγορά ηλεκτρικής
ενέργειας της ΕΕ, οι κανόνες για τη σύσταση του Οργανισμού Συνεργασίας
των Ρυθμιστικών Αρχών Ενέργειας (ACER) τροποποιήθηκαν και ο οργανισμός
θα αναλάβει περισσότερα καθήκοντα και αρμοδιότητες. Η συμφωνία για τον
ACER εγκρίθηκε με 558 ψήφους υπέρ, 75 κατά και 31 αποχές.
Μετά την ψηφοφορία, ο εισηγητής για τον ACER, Morten Helveg
Petersen (Φιλελεύθεροι, Δανία) δήλωσε: «Με τη μεταρρύθμιση του ACER
κάνουμε σημαντικά βήματα προς μία πιο ανοικτή και καλύτερα ρυθμιζόμενη
αγορά ηλεκτρικής ενέργειας. Αυτό θα ωφελήσει το κλίμα, τους καταναλωτές
και την οικονομία μας γενικότερα».
Αναφερόμενη, τέλος, στα βήματα που ακολουθούν για την
υλοποίηση των μέτρων η Επιτροπή σημειώνει πως οι συμφωνίες θα πρέπει
τώρα να εγκριθούν επισήμως από τους υπουργούς της ΕΕ και να δημοσιευθούν
στην επίσημη εφημερίδα της ΕΕ πριν τεθούν σε ισχύ.