Η Ελλάδα χωρίς ενεργειακή στρατηγική ..απέναντι σε μια Τουρκία με αρμάδα σύγχρονων ενεργειακών μονάδων
ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΕΠΙΛΥΘΟΥΝ ΤΕΡΑΣΤΙΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΣΕ ΟΦΕΛΟΣ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΛΑΟΥ
Στην Ελλάδα δεν έχουμε κατανοήσει ότι δεν μπορεί να υπάρχει Ανάπτυξη χωρίς Φθηνή Ενέργεια για την Πραγματική Οικονομία…
Ακόμη, περισσότερο: Χώρες χωρίς ισχυρές Ενεργειακές Μονάδες με
φθηνές ενεργειακές πρώτες ύλες και παραγωγική αξιοποίησή τους με χαμηλό
κόστος δεν μπορούν να επιβιώσουν στον σύγχρονο κόσμο…
Η πραγματικότητα είναι αμείλικτη:
– Εάν κάτι δεν αλλάξει αποφασιστικά στον Ενεργειακό Σχεδιασμό (;;;) η
Ελλάδα είναι καταδικασμένη να υποστεί «Βατερλώ στον τομέα της
ηλεκτροπαραγωγής»…
– Η Ελλάδα θα γεμίσει σε λίγα χρόνια με εγκαταλελειμένα λιγνιτικά
εργοστάσια που θα σκουριάζουν, τελείως ανίκανα να προσφέρουν έστω και
οριακά αποδεκτές από την Αγορά τιμές χονδρικής…
– Οι τάσεις είναι ότι οι τιμές Ηλεκτρικού Ρεύματος για τα Νοικοκυριά
στην Ελλάδα θα είναι από τις μεγαλύτερες μεταξύ των Ευρωπαϊκών
Νοικοκυριών! Στην πράξη η Ελλάδα ακολουθεί το «μοντέλο της νησιωτικής
Αγγλίας», καθώς θα είναι αναπόφευκτη η μετακύλιση του συνολικού κόστους
Ηλεκτροπαραγωγής στους προϋπολογισμούς των νοικοκυριών…
– Η Εγχώρια Παραγωγή θα «εκτοπίζεται» από τις αυξανόμενες Εισαγωγές Ηλεκτρικής Ενέργειας…
– Οι σήμερα υφιστάμενες Ιδιωτικές Μονάδες Παραγωγής με καύσιμο
φυσικό αέριο δύσκολα θα αντικατασταθούν από νέες μονάδες στο μέλλον, ενώ
οι τιμές των Εισαγωγών τείνουν να μειώνονται με παράλληλη «εξάντληση»
των «άκοπων κερδών» από τις δημοπρασίες ηλεκτρικής ενέεργειας κάτω του
Κόστους από τη ΔΕΗ…
ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΗΣ ΔΕΗ;
Κάποιοι εξακολουθούν να ονειρεύονται …»επιστροφή στο μοντέλο της
ΔΕΗ»… Πρόκειται για μια «ονειρική κατάσταση» που δεν έχει καμμία
απολύτως σχέση με τη σημερινή εγχώρια και διεθνή πραγματικότητα…
Στη μεταπολεμική Ελλάδα η ραγδαία Ανάπτυξη της Οικονομίας
βασίσθηκε στη ΔΕΗ και στα τεράστια αποθέματα λιγνιτών που αξιοποιήθηκαν,
αλλά και στις πρωτοποριακές μεθόδους ανάπτυξης υδροηλεκτρικών,
Αυτόνομων Σταθμών στα μη διασυνδεδεμένα νησιά, υποβρυχίων καλωδίων κλπ…
Ωστόσο το Σύστημα Ηλεκτροπαραγωγής είναι πλέον τεχνολογικά
ξεπερασμένο, έχουν εξαντληθεί της εγχώριας πλούσια λιγνιτικά κοιτάσματα,
η ΔΕΗ βρίσκεται μπροστά σε πρωτοφανή οικονομικά «ανοίγματα»…
Από το «μοντέλο» της κλειστής ενεργειακής αγοράς βρεθήκαμε στην
Ενιαία Ευρωπαϊκή Αγορά Ηλεκτρικής Ενέργειας, στην οποία «αρνηθήκαμε» να
προσαρμοσθούμε… Στρουθοκαμηλίζουμε χωρίς να βλέπουμε τους Ενεργειακούς
Κινδύνους και τους Κινδύνους Ενεργειακής Εξάρτησης…
Δεν βλέπουμε ακόμη ότι οι ρυθμοί ανάπτυξης του Ακαθάριστου Εγχώριου
Προϊόντος (ΑΕΠ) ελάχιστα επηρεάζουν τον όγκο της θερμικής
ηλεκτροπαραγωγής… Στην πραγματικότητα κινούνται προς διαφορετικές
κατευθύνσεις αφού έχει μειωθεί εξαιρετικά η συμμετοχή της λιγνιτικής
παραγωγής στη Συνολική Προσφορά Ηλεκτρικής Ενέργειας.
Το Μεσοπρόθεσμο Πρόβλημα της ΔΕΗ θα είναι – και ελπίζουμε να
διαψευσθούμε παταγωδώς… – η Απομάκρυση τουλάχιστον 6.000 εργαζομένων… Με
την προσδοκία ότι πιθανόν να εξασφαλισθεί η Οικονομική Βιωσιμότητα
εφόσον επιτευχθεί ένας στόχος το Μέσο Κόστος Εργασίας να μειωθεί έστω
και κατά 40%…
Αλλά τί θα γίνει με τους Απλήρωτους Λογαριασμούς ένα μέρος των
οποίων πολύ πιθανόν να διαγραφει καταγράφοντας ζημιές που θα απαιτήσουν
αύξηση μετοχικού κεφαλαίου με μετρητά;
Η «ΜΕΓΑΛΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΤΟΥΡΚΙΑ»…
Στην Ελλάδα προχωρούμε στα τελευταία χρόνια χωρίς Ενεργειακή
Στρατηγική και τώρα πλέον με τη ΔΕΗ με τεράστιες ζημιές… Ως χώρα πρέπει
να αποφασίσουμε εάν θέλουμε να διαλυθεί ο Ενεργειακός Τομέας ή εάν
πρέπει να προσαρμοσθεί και να εκσυγχρονισθεί! Δυστυχώς όλοι κρύβουν τα
Προβλήματα κάτω από το χαλί…
Η Ενεργειακή Στρατηγική της Ελλάδας είναι πλέον απίστευτα ασαφής,
καθώς περιορίζεται σε ένα ρόλο «αμυντικού προπυργίου των ΗΠΑ», απέναντι
στις διεκδικήσεις της Τουρκίας να καταστεί ένας αποτελεσματικός διεθνής
κόμβος μεταφοράς πετρελαίων και φυσικού αερίου από Ρωσία, Ιράν κλπ. Η
Τουρκία διεκδικεί αποφασιστικά χάρη στις ισχυρές ένοπλες δυνάμεις της
υποθαλάσσια κοιτάσματα πολύ μακριά από τις ακτές της αξιοποιώντας και τη
«Βόρεια Κύπρο»….
Η «μεγάλη ενεργειακή Τουρκία» βρίσκεται σε μια «μάχη ανταγωνισμού»
με το Ισραήλ, που επίσης θέλει να μετατραπεί σε διεθνή ενεργειακό κόμβο…
Η «ενεργειακή πολιτική» της Ελλάδας εξαντλείται στη μετατροπή της σε
προκεχωρημένη σκοπιά» για διαφύλαξη των ενεργειακών συμφερόντων των ΗΠΑ
στη Νότια Ευρώπη, χωρίς να έχει κανένα απολύτως «ενεργειακό
αντάλλαγμα»…
Η Ελλάδα δεν κατανοεί τα γεωστρατηγικά πλεονεκτήματα της Τουρκίας, όπως:
1) Ο στρατιωτικός έλεγχος των στενών του Βοσπόρου και των
Δαρδανελίων αποτελεί ένα «μοναδικό πλεονέκτημα» για να απαιτήσει από
τους Αμερικανούς «μεγάλα ανταλλάγματα», που οπωσδήποτε θα περιλαμβάνουν
και …»ενεργειακά ανταλλάγματα»…
2) Η Τουρκία αποτελεί «μεγάλη γέφυρα» προς τις αραβικές και μουσουλμανικές χώρες.
3) Ουδείς στο δυτικό κόσμο μπορεί να αμφισβητήσει ότι η Τουρκία
μπορεί να αποτελέσει «ανάχωμα» στον ενεργειακό επεκτατισμό της Ρωσίας…
Ακόμη και από ιστορικής πλευράς από τα μέσα του 19ου αιώνα η Οθωμανική
Αυτοκρατορία αποτελούσε «ανάχωμα» για την επέκταση της Ρωσίας προς τη
Μεσόγειο Θάλασσα…
Είναι απολύτως σαφές ότι οι Τούρκοι διεκδικούν να καταστούν οι
μεγαλύτεροι εξαγωγείς ηλεκτρικής ενέργειας με σύγχρονες λιγνιτικές αλλά
και πυρηνικές μονάδες… Ο Ενεργειακόςς Σχεδιασμός τηςς Τουρκίας προβλέπει
αύξηση των εξαγωγών ηλεκτρικής ενέργειας προς την Ευρώπη και προς τις
χώρες της Μέσης Ανατολής…
Το εάν οι Τούρκοι αναπτύσσουν λιγνιτικές ή πυρηνικές μονάδες
ηλεκτροπαραγωγής ουδόλως ενδιαφέρει τους Αμερικανούς ή τους Ρώσους…
Μόνον οι «γραφειοκράτες των Βρυξελλών» και …η Greenpeace είναι
«κολλημένοι»… με τις περιβαλλοντικές επιδόσεις της Ελλάδας και με τα
…»βρώμικα» λιγνιτικά εργοστάσια…
Μακροπρόθεσμα – με τον ένα ή τον άλλο τρόπο – η «ενεργειακή Τουρκία» θα μπει και στην …Ενιαία Αγορά Ηλεκτρικής Ενέργειας της ΕΕ…
ΓΙΑ ΜΙΑ ΝΕΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ…
Η Ελλάδα πρέπει να ξεκαθαρίσει την Ενεργειακή Στρατηγική που θα
χαράξει για τις επόμενες δεκαετίες… Αλλά κανείς δεν αναλαμβάνει το
«πολιτικό θάρτρος» να μιλήσει γι΄ αυτές.. Δυστυχώς, το «όραμα της
Αθηναϊκής Ριβιέρας» είναι πιο κοντά στην …»ελληνική πραγματικότητα»,
δηλαδή στις φαντασιώσεις για ευκολα κέρδη μέσω της υπερτίμησης της αξίας
της ελληνικής γης…
Βεβαίως το «ενεργειακό όραμα της Ελλάδας» είναι «θολό» και
οδηγεί σε λάθος εκτιμήσεις, καθώς – δυστυχώς – κοινός παρονομαστής είναι
οι «εκλογικοί σχεδιασμοί»…
Εφόσον επιλεγεί ο «δύσκολος δρόμος» μιας Δυναμικής Ενεργειακής Στρατηγικής πρέπει να έχουμε στο μυαλό μας τα ακόλουθα:
1) Πρέπει να ξεκαθαρισθούν οι Πραγματικές Δυνατότητες γύρω από τα
Λιγνιτικά Αποθέματα και το Μελλοντικό Κόστος τους! Μέχρι σήμερα οι
σχετικές Προβλέψεις είτε αποκρύπτονται είτε υπερτονίζονται με κριτήρια
Εκλογιμότητας…
2) Ο Εθνικός Ενεργειακός Πρωταγωνιστής – ο Leader – θα πρέπει να
λειτουργεί ΜΕ ΟΡΟΥΣ ΑΓΟΡΑΣ!!! Με τις σημερινές δομές της Ευρωπαϊκής
Αγοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας δεν υπάρχει χώρος για Εταιρεία Ηλεκτρισμού
με Κοινωνικά Χαρακτηριστικά…
Ο Leader πρέπει να δημιουργηθεί μέσω της ΣΥΓΚΕΝΤΡΟΠΟΙΗΣΗΣ του
υφιστάμενου Παραγωγικού Δυναμικού… Ένα κατάλληλα διαμορφωμένο θεσμικό
και φορολογικό πλαίσιο μπορεί να οδηγήσει σε αυτό το Αποτέλεσμα, εφόσον
οι υποψήφιοι Επενδυγτές κατανοήσουν τχα οφέλη που θα έχουν από
Διευρυμένη Ηλεκτροπαραγωγή με ισχυρή Εξωστρέφεια…
3) Η Ελληνική Αγορά Ηλεκτρικής Ενέργειας πρέπει να κινείται με
τους πιο αυστηρούς λειτουργίας του Ανταγωνισμού και με τα Κοστολόγια των
εταιρειών – των «παικτών»… – να διαμορφώνονται μέσα από τα χαμηλά κόστη
παραγωγής και όχι από τα «υπερκέρδη» που εξασφαλίζονται από τη
μεταπώληση ποσοτήτων ηλεκτρικής ενέργειας μέσω των υποχρεωτικ΄΄ων
δημοπρασιών και σε βάρος των οικονομικών αποτελεσμάτων της ΔΕΗ…
4) Η Ενεργειακή Στρατηγική της Ελλάδας πρέπει να είναι
εναρμονισμένη με αυτήν της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά και διεκδικώντας
πλέον να είναι «εξωστρεφής», ακόμη και πέραν των συνόρων της ΕΕ… Δεν
μπορεί πλέον να ακολουθείται «αμυντική ενεργειακή πολιτική» που
είναιπέρα από τους Κοινοτιούς Κανονισμούς… Πρέπει – επιτέλους – να
σταματήσουμε να αγνοούμε την Ευρωπαϊκή Ενεργειακή Πολιτική, ακόμη και με
τα λάθη της… Δυστυχώς. το Ρολόι της Οικονομικής Πραγματικότητας δείχνει
μεσάνυχτα, αλλά εμείς βλέπουμε ότι είναι … «μεσημέρι».
5) Οφείλουμε να κατανοήσουμε ότι τα Μακροχρόνια Συμφέροντα της
Ελλάδας είναι η χώρα να αποτελέσει μεγάλο και ισχυρό διεθνή ενεργειακό
κόμβο. Αυτό πρέπει να γίνει κατανοητό από ‘Ολες τις Πλευρές, γιατί έτσι
διασφαλίζονται τα συμφέροντα των εκατοντάδων εκατ. Καταναλωτών και
Επιχειρήσεων της Ευρώπης… Πέρα από την Τουρκία βρίσκονται αποθέματα
πετρελαίων και φυσικού αερίου που προσεγγίζουν το 70% των παγκοσμίων
αποθεμάτων!
6) Αναμφίβολα πρέπει να επιλυθούν μέσω διαπραγματεύσεων οι
τεράστιες ενεργειακές εκκρεμότητες Ελλάδας – Τουρκίας που απορρέουν από
τη διεκδίκηση τυχον υφισταμένων υποθαλάσσιων κοιτασμάτων… Για να
εξευρεθεί, όμως, ένας «συμβιβασμός» θα πρέπει και οι δύο χώρες
ξεκινήσουν μέσω αμοιβαίων μέτρων αλληλοκατανόησης και προώθησης κοινών
συμφερόντων και επενδυτικών σχεδίων…
ΚΙΜΩΝ ΣΤΕΡΙΩΤΗΣ
δρ οικονομολόγος
-Δρ. Κ . Στεριωτης