Την πεποίθησή του ότι η ΔΕΗ έχει δει τα χειρότερα και
ότι τα δυσμενή τωρινά αποτελέσματα μπορούν να «γυρίσουν» και να έχει η
επιχείρηση λειτουργικά κέρδη 1 δις. σε τρία χρόνια από τώρα, διατυπώνει,
μιλώντας στο energypress, ο Εμμανουήλ Παναγιωτάκης.
Ο πρόεδρος της ΔΕΗ περιγράφει τις προϋποθέσεις για ένα
success story το οποίο, σύμφωνα με τον ίδιο, μπορεί να είναι και το
δέλεαρ για την προσέλκυση στρατηγικού επενδυτή που θα δώσει, για να μπεί
στη ΔΕΗ, μέχρι και 500 εκατ. ευρώ για το 17%.
Ο κ. Παναγιωτάκης απαντάει στα όσα περί απόδοσης ευθυνών
έχει αναφέρει τις τελευταίες ημέρες ο κ. Μητσοτάκης, κρατάει αποστάσεις
από τους κυβερνητικούς χειρισμούς όσον αφορά τον ΑΔΜΗΕ και δηλώνει ότι η
μοναδική γέφυρα που ρίχνει αφορά τη ΔΕΗ και όχι την επόμενη κυβέρνηση.
Παρόλα αυτά, αφήνει να εννοηθεί ότι η ορθή λειτουργία των
θεσμών σε μια εισηγμένη εταιρεία όπως η ΔΕΗ, επιβάλλει να παραμείνει η
σημερινή διοίκηση στη θέση της και μετά την όποια αλλαγή κυβέρνησης.
Ολόκληρη η συνέντευξη του κ. Παναγιωτάκη έχει ως εξής:
Κύριε πρόεδρε, μιλώντας στη ΓΣ της ΔΕΗ,
αναφερθήκατε στην προοπτική εισόδου στρατηγικού επενδυτή στην εταιρεία,
υπό την προϋπόθεση ότι αυτό θα γίνει άμεσα και όχι μετά την πιθανή
πώληση μονάδων. Πιστεύετε πραγματικά ότι είναι εφικτό να βρεθεί
στρατηγικός επενδυτής; Αλλά και να βρεθεί, τι λεφτά θα δώσει όταν η
κεφαλαιοποίηση της επιχείρησης είναι στα επίπεδα των 450 εκατ. ευρώ;
Είπα ότι εφόσον ακολουθηθεί το μοντέλο του στρατηγικού
επενδυτή, επιβάλλεται η είσοδος του να γίνει άμεσα χωρίς την πώληση
περιουσιακών στοιχείων, εκτός από την αποεπένδυση της λιγνιτικής
παραγωγής. Όπως τόνισα στη ΓΣ, κανείς δεν θα έρθει να αγοράσει ένα
κουφάρι όπως θα έχει μείνει η ΔΕΗ η οποία μόνο εφόσον διατηρήσει τα
πολυτιμότερα περιουσιακά της στοιχεία, όπως είναι τα νερά και τα δίκτυα,
μπορεί να ανακάμψει.
Όσον αφορά το τίμημα, ένας στρατηγικός επενδυτής ο οποίος
θα έχει και έλεγχο σημαντικό στο management δεν θα αγοράσει με τη
χρηματιστηριακή αξία, αλλά με την πραγματική, με βάση το success story
το οποίο θα συμφωνήσει με το βασικό μέτοχο, ΕΕΣΥΠ και Πολιτεία. Αν
υπάρχει ένα συγκεκριμένο success story και πιστέψτε με, υπάρχει, μπορεί ο
επενδυτής να δώσει πολύ μεγαλύτερο ποσό. Η γνώμη μου είναι ότι ένα ποσό
της τάξης των 500 εκατ. είναι απόλυτα εύλογο και εφικτό.
Το λέτε αυτό με βάση μια εκτίμηση που κάνετε ή
έχουν υπάρξει ατύπως και κάποιες, ίσως, συζητήσεις και επαφές όλο αυτό
το διάστημα με επενδυτές;
Έχουμε μιλήσει με κάποιους εξειδικευμένους οικονομικούς
παράγοντες οι οποίοι δικαιώνουν τις εκτιμήσεις μας. Όπως σας είπα,
εφόσον υπάρξουν συγκεκριμένα μέτρα, διατηρώντας πάντα ισχυρή την
παρουσία του κράτους, μπορεί να υπάρξει αυτή η μεγάλη επένδυση, με
τρόπο που θα οδηγήσει τη ΔΕΗ σε ισχυρή ανάκαμψη.
Θα λύσει όμως κάποιο πρόβλημα η είσοδος στρατηγικού επενδυτή; Τα χρήματα που θα πληρώσει θα πάνε στο ΤΑΙΠΕΔ…
Έχει σημασία ο τρόπος με τον οποίο θα γίνει η είσοδος του
στρατηγικού επενδυτή. Αν πωληθεί το 17% από το ΤΑΙΠΕΔ, τότε πράγματι δεν
θα μπει ούτε ένα ευρώ στη ΔΕΗ. Αν όμως γίνει αύξηση μετοχικού
κεφαλαίου, με παραίτηση των παλαιών μετόχων, μέχρι το 17%, το μεν
κράτος θα διατηρήσει πάνω από το 40%, τα δε χρήματα αυτά θα μπούν στα
ταμεία της ΔΕΗ και θα την ενισχύσουν ουσιαστικότατα.
Πιστεύετε ότι ένας στρατηγικός επενδυτής θα έχει τη δυνατότητα να συμβάλλει σε μια διαφορετική πορεία της επιχείρησης;
Αν ο στρατηγικός επενδυτής είναι ένα επενδυτικό κεφάλαιο
με μακροπρόθεσμο ορίζοντα, που θα ενδιαφέρεται να αναπτυχθεί και να
είναι κερδοφόρα η επιχείρηση, τότε μπορεί πραγματικά να την ενισχύσει
και να βοηθήσει στην υλοποίηση του στρατηγικού της σχεδίου. Βέβαια
προϋπόθεση είναι να υπάρχει μια συμφωνία μετόχων καλά επεξεργασμένη και
με αποσαφηνισμένους στόχους.
Με την είσοδο στρατηγικού επενδυτή ανοίγει ο δρόμος για να
λειτουργήσει η επιχείρηση αποδεσμευμένη πλέον από το σφιχτό εναγκαλισμό
του κράτους. Αυτό φυσικά μπορεί να γίνει και όσο παραμένει η πλειοψηφία
στο δημόσιο αν ληφθούν διάφορα θεσμικά μέτρα και πείσουμε για κάποια από
αυτά την Κομισιόν. Εδώ όμως συζητάμε την περίπτωση του στρατηγικού
επενδυτή.
Μιλήσατε νωρίτερα για ένα success story - δέλεαρ
για στρατηγικό επενδυτή. Αλλά σήμερα έχουμε ένα αρνητικό story: Αρνητικά
λειτουργικά αποτελέσματα, μεγάλες ζημιές, χρέος δύσκολα εξυπηρετήσιμο,
οφειλές στην αγορά και στους διαχειριστές, ανείσπρακτα στα ύψη. Ποιο
success story λοιπόν;
Δεν πρέπει να αφαιρούμε από τη σκέψη μας ότι υπήρξε μια
λαίλαπα εξωγενών παραγόντων που έπληξε τη ΔΕΗ και η ΔΕΗ δεν μετέφερε
ούτε στο ελάχιστο τα βάρη τα οποία επωμίσθηκε στους καταναλωτές. Ωστόσο,
υπάρχουν πολύ συγκεκριμένες ενέργειες και επιχειρηματικές κινήσεις με
τις οποίες η ΔΕΗ μπορεί όχι μόνο να ανακάμψει, αλλά σε τρία χρόνια να
έχει σημαντικά κέρδη. Η ΔΕΗ μπορεί το 2022 να έχει άνετα EBITDA πάνω
από 1 δις. ευρώ.
Δεν θέλω να αμφισβητήσω την εκτίμησή σας... Πείτε μου λοιπόν τις ενέργειες και τις κινήσεις που πρέπει να γίνουν…
Θα σας πω τις περιοχές στις οποίες μπορεί να κινηθεί η επιχείρηση:
Πρώτον είναι ότι ένα τέτοιο fund σαν αυτό που περιέγραψα
προηγουμένως μπορεί να αναχρηματοδοτήσει τα δάνεια της επιχείρησης και
αυτό θα οδηγήσει σε μείωση των χρηματοοικονομικών δαπανών κατά 85 εκατ.
το χρόνο.
Δεύτερον είναι οι εσωτερικές αναδιαρθώσεις και η μεγάλη
ανανέωση και εμπλουτισμός του ανθρώπινου δυναμικού σε πλάνο τριετίας η
ΔΕΗ ,με θεαματική άνοδο της αποδοτικότητας της ΔΕΗ.
Τρίτον είναι, η αποδοτική διαχείριση της λιγνιτικής
παραγωγής. Η Πτολεμαΐδα 5 μπορεί να αποφέρει, πάνω από 80-100 εκατ. ευρώ
EBITDA το χρόνο.
Τέταρτον είναι η αξιοποίηση των Δικτύων Διανομής. Το
project των έξυπνων μετρητών έχει ένα IRR πάνω από 10%, ενώ η διάθεση
δικτύων για το 5G μπορεί να αποφέρει πολύ μεγάλα έσοδα.
Πέμπτο είναι η ριζική στροφή στις ΑΠΕ. Η ΔΕΗ μπορεί
κάλλιστα να επενδύσει στις ΑΠΕ μέχρι το 2022 ένα δις. ευρώ. Από μόνο του
αυτό θα ενισχύσει το EBITDA της ΔΕΗ με πάνω από 100 εκατ.
Έκτο είναι η διεθνής δραστηριότητα της ΔΕΗ. Επενδύσεις,
ιδίως σε ΑΠΕ στη γειτονιά μας, όπου ήδη εξετάζουμε κάποια σχέδια, και
ανάπτυξη του διεθνούς trading στην ενέργεια με την αξιοποίηση των
θυγατρικών μας στα Βαλκάνια. Στρατηγική μας είναι να γίνει η ΔΕΗ leader
στη ΝΑ Ευρώπη εκμεταλλευόμενη το ισχυρό της brand name.
Έβδομο είναι το real estate με την ακίνητη περιουσία της ΔΕΗ, η λογιστική αξία της οποίας είναι 1,1 δις.
Θα κάνω τέλος και μια αναφορά στην ανάγκη να εξαλειφθούν
ορισμένες στρεβλώσεις και ρυθμιστικές παρεμβάσεις, όπως είναι τα ΝΟΜΕ.
Επίσης τα ασφυκτικά πιστωτικά περιθώρια προς τους διαχειριστές, καθώς η
ΔΕΗ πρέπει να πληρώνει αμέσως για ΕΤΜΕΑΡ και άλλες χρεώσεις τις οποίες
δεν έχει εισπράξει. Συσσωρεύονται έτσι τόκοι υπερημερίας που σήμερα
ξεπερνούν τα 200 εκατ. ευρώ.
Και έχετε και το μέγα θέμα των ληξιπρόθεσμων οφειλών από τους πελάτες σας…
Να πούμε καταρχάς ότι η ύπαρξη παλαιότερων ληξιπρόθεσμων
δεν συσσωρεύει ζημιές τώρα. Ζημιές συσσωρεύονται αν καινούριοι πελάτες
προμηθεύονται ενέργεια και δεν πληρώνουν. Τα παλιά ληξιπρόθεσμα θα
πρέπει να τα δούμε από την άποψη ενός "κοιμώμενου" κεφαλαίου το οποίο θα
πρέπει να το ανακτήσουμε. Προς το παρόν έχουμε επιτυχία στο πρώτο
σκέλος με τη βοήθεια της Qualco, στην ανάσχεση δηλαδή του φαινομένου.
Όμως, για τα παλιά, ιδιαίτερα για τους «τελικούς» πελάτες,
αποδείχτηκε ότι οι ενέργειες που κάναμε μέχρι τώρα δεν είχαν τα
αναμενόμενα αποτελέσματα. Για αυτό αποφασίσαμε να πάρουμε πολύ πιο
δραστικά μέτρα, από τα οποία προσδοκούμε αφενός μεν ότι θα εισπράξουμε
ένα σημαντικό ποσοστό, δεν θέλω να πω πόσο, αφετέρου δε ότι θα
εκκαθαρίσουμε το χαρτοφυλάκιό μας και θα κάνουμε τις απαραίτητες
διαγραφές ώστε να μας επιστραφούν οι φόροι που έχουμε καταβάλει. Αυτά
όλα σημαίνουν εκατοντάδες εκατ. ευρώ για την επιχείρηση και μπορούν να
γίνουν τα επόμενα 1-2 χρόνια.
Κύριε πρόεδρε, εγώ να δεχθώ ότι αυτές οι
παρεμβάσεις είναι αναγκαίες και ταυτόχρονα ότι θα είναι πολύ αποδοτικές.
Το αυτονόητο ερώτημα είναι γιατί αυτά δεν έγιναν τα προηγούμενα χρόνια;
Η ερώτησή σας είναι πολύ ενδιαφέρουσα. Εδώ δεν χρειάζονται
δικαιολογίες, χρειάζεται ρεαλιστική αντιμετώπιση. Καταρχάς μην ξεχνάτε
πως τα τρία προηγούμενα χρόνια ήμασταν υποχρεωμένοι να συμμορφωνόμαστε
στις δεσμεύσεις της χώρας μας όπως η πώληση του ΑΔΜΗΕ και η πώληση των
λιγνιτικών μονάδων. Πιστέψτε με ότι αυτά τα δύο σχέδια μας απορρόφησαν
πάρα πολλούς πόρους.
Δεύτερον, για πολλά από αυτά έχουμε ήδη δρομολογήσει
πράγματα. Έχουμε ανοίξει δρόμους στα Βαλκάνια, έχουμε προσπαθήσει και
έχουμε κάνει ενέργειες στις ΑΠΕ, μην ξεχνάτε το υβριδικό της Ικαρίας το
οποίο καρκινοβατούσε επί 12 χρόνια και παραλίγο να γίνει μια νέα
Μεσοχώρα. Επίσης, είχαμε τη διαχείριση ενός τόσο μεγάλου έργου όπως
είναι η Πτολεμαΐδα 5, μια επένδυση 1,5 δις.
Και βέβαια το περιβάλλον γύρω μας ήταν διαρκώς μεταβαλλόμενο, θα έλεγε κανείς κινούμενη άμμος .
Ειδικότερα για τα χρέη των πελατών, όταν αναλάβαμε φαινόταν
ότι η ΔΕΗ είναι ένας μπαμπούλας, ένας δυνάστης ο οποίος κυνηγάει τον
κόσμο, κόβει το ρεύμα, εισπράττει χαράτσια, ένας εισπρακτικός
μηχανισμός. Μη νομίζετε ότι χρειάστηκε λίγος κόπος και λίγοι πόροι ώστε
να αναστρέψουμε αυτή την εικόνα.
Δηλαδή η προσωπική σας κρίση είναι ότι η ΔΕΗ έχει δεί τα χειρότερα;
Θα έλεγα απερίφραστα ναι, εφόσον ακολουθηθούν οι προτάσεις
μας. Η ΔΕΗ όχι μόνο μπορεί να ανακάμψει, αλλά έχει όλες τις
προϋποθέσεις να μεγαλουργήσει. Υπέστη πλήγματα η ΔΕΗ κυρίως εξαιτίας των
μνημονίων. Έπρεπε να «χάσουμε» τον ΑΔΜΗΕ, έπρεπε να πουλήσουμε μονάδες,
έπρεπε να μειωθεί το μερίδιό μας σε χρόνο-ρεκόρ, μέσα σε τρία χρόνια
και μάλιστα μέσω των ΝΟΜΕ… Αυτά δεν είναι εύκολα πράγματα που μπορεί να
αντέξει μια επιχείρηση. Αλλά παρά τα πλήγματα η ΔΕΗ είναι εδώ.
Το τελευταίο διάστημα δέχεστε πυρά και σε προσωπικό
επίπεδο από την αντιπολίτευση. Η κ. Μπακογιάννη μίλησε για ποινικές
ευθύνες και ο κ. Μητσοτάκης μίλησε για αναζήτηση ευθυνών της παρούσας
διοίκησης. Πως απαντάτε;
Θέλω να πιστεύω ότι πρόκειται για υπερβολές της
προεκλογικής περιόδου. Γιατί αν δεν συμβαίνει αυτό, τότε θα πρέπει όλοι
να ανησυχούν για τον τρόπο που αντιλαμβάνονται κάποιες πλευρές τη
λειτουργία των δημόσιων επιχειρήσεων και των θεσμών. Σαν να μην έχουμε
διδαχθεί τίποτε. Και βέβαια δηλώσεις περί «ενώσεως των Ελλήνων»
καθίστανται γράμμα νεκρό. Από την πλευρά μου πάντως είμαι έτοιμος να
λογοδοτήσω γιατί μειώσαμε το ρεύμα κατά 15% ενώ το 2014 υπήρχαν «κέρδη»
μετά από αύξηση του ρεύματος κατά 60%.
Λέγεται επίσης ότι επί διοικήσεως Παναγιωτάκη η ΔΕΗ
ζημιώθηκε από το γεγονός ότι έφυγε από τα χέρια της ο ΑΔΜΗΕ χωρίς να
αποζημιωθεί, επαρκώς τουλάχιστον. Ποιά είναι η απάντησή σας;
Καταρχάς ο ιδιοκτησιακός διαχωρισμός επιβλήθηκε από τους
δανειστές. Δεύτερον, είμαι υπερήφανος διότι με προσωπικές μου ενέργειες
και ανάληψη ευθυνών, και βέβαια την επαγγελματική δουλειά των υπηρεσιών
μας, καταφέραμε το 24% να πωληθεί στην Κινεζική State Grid με ένα τίμημα
που έχει θεωρηθεί πάρα πολύ ικανοποιητικό, τα 320 εκατ. ευρώ. Η λοιπή
διαδικασία που ακολουθήθηκε στην υπόθεση του ΑΔΜΗΕ δεν ήταν θέμα της
διοίκησης.
Έχει ακουστεί, τέλος, ότι πιθανόν ο Παναγιωτάκης,
ενόψει μιας πιθανολογούμενης κυβερνητικής αλλαγής, ρίχνει γέφυρες στη
ΝΔ. Είναι έτσι;
Η ιστορία μου είναι γνωστή. Είμαι υπερήφανος γι αυτή. Η
μοναδική γέφυρα που ρίχνω είναι η ΔΕΗ. Υπερασπίζομαι ότι επιτέλους
πρέπει να σεβόμαστε τους θεσμούς και τις εταιρικές διαδικασίες. Η ΔΕΗ
είναι ανώνυμη εταιρεία, εισηγμένη στο χρηματιστήριο, έχει σχέσεις με τις
μεγαλύτερες τράπεζες στη χώρα μας και διεθνώς, έχουν επενδυθεί στη ΔΕΗ
αξιόλογα κεφάλαια ελληνικά και ξένα, άρα επιβάλλεται όλοι να σέβονται
τις εταιρικές διαδικασίες. Αυτό υπερασπίζομαι. Πρέπει επιτέλους στην
Ελλάδα να λειτουργούν οι θεσμοί. Θυμόσαστε παλιά, άλλαζε ο υπουργός και
έβαζε τους δικούς του. Αυτά πρέπει να τερματιστούν αν θέλουμε πράγματι
να πάμε μπροστά. Βεβαίως αν πολιτικά επιλεγεί κάποιο σχέδιο που θα
προβλέπει ότι θα πουληθούν περιουσιακά στοιχεία, υδροηλεκτρικά, δίκτυα
κ.λπ., εγώ ένα τέτοιο σχέδιο δεν μπορώ να το υπηρετήσω.