Φόβοι για νέο κύμα ανείσπρακτων οφειλών στη ΔΕΗ και για ντόμινο στην αγορά

Γιώργος Φιντικάκης

Τον κίνδυνο ότι μια νέα γενιά στρατηγικών κακοπληρωτών θα επιχειρήσει να βρει “καταφύγιο” ανάμεσα σε όσους έχουν πραγματικά ανάγκη, αντιμετωπίζει άμεσα η ΔΕΗ.

Στην λογική αυτή, το μήνυμα που στέλνει η διοίκηση της επιχείρησης είναι ότι δεν θα υπάρξει καμία ανοχή απέναντι σε όσους μπορούν να εξυπηρετήσουν κανονικά τις υποχρεώσεις τους αλλά θα επικαλεστούν την συγκυρία για να μην το κάνουν, προειδοποιώντας ότι το μέτρο των εντολών για αποκοπές παροχών δεν έφυγε ποτέ από το τραπέζι.

“Καμία ανοχή δεν πρόκειται να υπάρξει απέναντι στους στρατηγικούς κακοπληρωτές” είναι το μήνυμα που στέλνουν μέσω του "Energypress" πηγές της επιχείρησης κάνοντας σαφές ότι η πρωτοφανής κατάσταση που βιώνει η χώρα, η απαγόρευση των μετακινήσεων και το πάγωμα της οικονομικής δραστηριότητας δεν σημαίνουν και ότι θα σταματήσουν οι εντολές αποκοπών προς τον ΔΕΔΔΗΕ εναντίον των στρατηγικών κακοπληρωτών.

Δηλαδή εκείνων που έχουν αρνητικό ιστορικό, αφού μπαινοβγαίνουν εδώ και χρόνια στις ρυθμίσεις, χωρίς να τις τηρούν, άρα είναι γνωστοί και δεν μπορούν εύκολα να "κρυφτούν" ανάμεσα στις χιλιάδες των περιπτώσεων που αντιμετωπίζουν πραγματικό πρόβλημα.

Στην παρούσα συγκυρία, η επιχείρηση, όπως και όλη η αγορά του ρεύματος, βιώνει σύμφωνα με τις πληροφορίες, μια μείωση εισπράξεων κατά 20%-30%. Σαν ποσό αντιστοιχεί με περίπου 150 εκατ ευρώ και σε τριμηνιαία βάση μεταφράζεται σε 450 εκατ. για την ΔΕΗ, άρα σε περίπου 600-650 εκατ για ολόκληρη την αγορά, όπως ανέφερε και το Σάββατο ο υπ. Περιβάλλοντος & Ενέργειας Κ.Χατζηδάκης.

Σε μεγάλο βαθμό η έως σήμερα μείωση των πληρωμών προέρχεται από τους συνταξιούχους, μια κατηγορία που έχει μάθει να πληρώνει με φυσική παρουσία στα καταστήματα και όχι ηλεκτρονικά, αλλά τις τελευταίες εβδομάδες έχει περιορίσει δραστικά τις μετακινήσεις της εκτός σπιτιού.

Καθώς όμως από σήμερα βρίσκεται σε ισχύ η απαγόρευση κυκλοφορίας, θεωρείται σίγουρο ότι το πρόβλημα θα διογκωθεί. Και είναι πολύ πιθανό ανάμεσα σε όσους δεν είναι εξοικειωμένοι με τις ηλεκτρονικές πληρωμές ή έχουν πραγματικό πρόβλημα επειδή έχουν χάσει την δουλειά τους ή έκλεισε η επιχείρηση όπου εργάζονταν, να επιχειρήσουν να “κρυφτούν” και όσοι ανήκουν αποδεδειγμένα σε αυτό που ονομάζουμε “στρατηγικοί κακοπληρωτές”.

Απέναντι σε αυτό τον ορατό κίνδυνο, η ΔΕΗ, όπως και η υπόλοιπη αγορά του ρεύματος, δεν πρόκειται να καθίσουν με τα χέρια σταυρωμένα. Το μήνυμα είναι ότι οι κακοπληρωτές είναι εύκολα εντοπίσιμοι από το ιστορικό τους ως πελάτες, δεν πλήρωναν ούτε πριν από την πρόσφατη κρίση, επομένως μπορεί μια επιχείρηση να τους διακρίνει και να τους ξεχωρίσει από εκείνους που έχουν πραγματική ανάγκη.

Τι είναι τα state guarantees

Το ένα θέμα που απασχολεί την αγορά είναι μην τυχόν ξεφύγει ο έλεγχος σε σχέση με τις εισπράξεις. Το δεύτερο αφορά την δημιουργία του μηχανισμού εγγυοδοσίας για τις επιχειρήσεις ρεύματος, που θα τους παρέχει κεφάλαια κίνησης, σε συνεννόηση με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (EΙB) και την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης (EBRD) και στον οποίο αναφέρθηκε το Σάββατο ο Κ.Χατζηδάκης. Στην πράξη θα πρόκειται για εγγυήσεις απέναντι στις τράπεζες, προκειμένου να δανειοδοτήσουν την αγορά με πολύ χαμηλά επιτόκια, ώστε αυτή να αποκτήσει πρόσβαση σε φθηνή ρευστότητα, που είναι και το ζητούμενο σε αυτή την ιδιόμορφη συγκυρία.

Στην πράξη, το κράτος θα εγγυάται (state guarantees) απέναντι στις τράπεζες για τους προμηθευτές ρεύματος, προκειμένου εκείνοι να μπορούν να εκδώσουν για παράδειγμα ένα ομόλογο ή κάποιο άλλο προιόν, το οποίο θα έχει πολύ χαμηλό επιτόκιο, για παράδειγμα 1%, ακριβώς επειδή θα έχει την εγγύηση του Δημοσίου. Ετσι θα μπορούν να αποκτήσουν πρόσβαση σε φθηνή ρευστότητα μέσα από ένα εργαλείο, του οποίου φυσικά η αποτελεσματικότητα θα δοκιμαστεί στην πράξη.

Τέτοια εργαλεία συζητούνται πανευρωπαϊκά εδώ και ημέρες, αφορούν όλους τους κλάδους της οικονομίας που δοκιμάζονται από το lockdown και την έλλειψη ρευστότητας και η ιδέα είναι να ενταχθεί σε αυτά και ο ενεργειακός κλάδος.

Η ανησυχία ενός ντόμινο οφειλών

Σε κάθε περίπτωση τα νέα δεδομένα απαιτούν δραστικές παρεμβάσεις για ένα κλάδο, ο οποίος δεν χρειάζεται πολύ για να βρεθεί ξανά σε συνθήκες ασφυξίας. Στην περίπτωση για παράδειγμα της ΔΕΗ, ένα άμεσο πλήγμα προέρχεται από την διακοπή λειτουργίας των εισπρακτικών εταιρειών, μέσω των οποίων εισέπραττε σε μηνιαία βάση περί τα 45 εκατ ευρώ.

Αλλά η ανησυχία για το πρόβλημα στις εισπράξεις της ΔΕΗ δεν αφορά μόνον την ίδια. Μια νέα διόγκωση απλήρωτων οφειλών προς την επιχείρηση είναι βέβαιον ότι θα δημιουργήσει κρίση ρευστότητας συνολικά για τον ενεργειακό κλάδο.

Σήμερα η ΔΕΗ χρωστάει περί τα 500 εκατ. ευρώ σε ΑΔΜΗΕ, ΔΕΔΔΗΕ και ΔΑΠΕΕΠ, ποσά που λείπουν από την αγορά. Στο κακό σενάριο μιας νέας αύξησης των ανεξόφλητων θα την κάνει αναπόφευκτα, όπως είχε συμβεί και στο παρελθόν, να καθυστερήσει περαιτέρω την πληρωμή των Διαχειριστών σε ό,τι αφορά τα τέλη χρήσης δικτύων, το ΕΤΜΕΑΡ κ.λπ. Σε αυτό το σενάριο, οι Διαχειριστές θα αρχίσουν να καθυστερούν την πληρωμή των συμβατικών παραγωγών (μονάδες φυσικού αερίου), των παραγωγών ΑΠΕ κ.ο.κ. Η εμπειρία από το παρελθόν έχει δείξει ότι τέτοια ντόμινο οφειλών δεν περιορίζονται μόνο στον ηλεκτρισμό, αλλά επεκτείνονται και στο φυσικό αέριο, καθώς οι ηλεκτροπαραγωγικές μονάδες δυσκολεύονται να πληρώσουν έγκαιρα το αέριο που αγοράζουν, κ.ο.κ.

Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο το ΥΠΕΝ σχεδιάζει να επιταχυνθούν οι συμψηφισμοί ανάμεσα στις οφειλές των εταιρειών προς τους Διαχειριστές και των Διαχειριστών προς τις εταιρείες.