του Γιώργου Γεωργή*
Όταν ήμουν έφηβος, στις αρχές της δεκαετίας του 80, υπήρχε ένα μάλλον αφελές σκωπτικό λογοπαίγνιο με τα αρκτικόλεξα της ΔΕΗ και του ΟΤΕ: το πρώτο ερμηνευόταν: Δεν Έχουμε Ηλεκτρισμό, ενώ το δεύτερο Ούτε Τηλέφωνα Έχουμε! Στις μέρες της βίαιης απολιγνιτοποίησης, στις μέρες όπου η ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας βαίνει μειούμενη, με ό,τι αυτό σημαίνει για την ανάπτυξη της κοινωνίας μας, στις εποχές που η ΔΕΗ χάνει πελάτες και αναζητά το «ανταγωνιστικό της πλεονέκτημα» οπουδήποτε αλλού εκτός από τα τιμολόγιά της, στις εποχές που η χώρα χάνει την ενεργειακή της επάρκεια και στηρίζεται όλο και περισσότερο σε εισαγόμενες KWH, η σημερινή ΔΕΗ προσομοιάζει όλο και περισσότερο στην ερμηνεία του παλαιού λογοπαίγνιου. Στο πλαίσιο αυτό προέκυψε και η αλλαγή του λογότυπου της ΔΕΗ, που ούτε τόσο αθώα είναι, ούτε απλώς ανόητη.
Δυο είναι οι αλλαγές στο λογότυπο της μεγαλύτερης βιομηχανικής επιχείρησης της πατρίδας μας, οι εμφανείς τουλάχιστον: η αφαίρεση του κεραυνού και η διχρωμία στα ημικύκλια που συνθέτουν τον κύκλο.
Όσο κι αν προσπάθησα δε μπόρεσα να αντιληφθώ με ποιον τρόπο αυτές οι συγκεκριμένες αλλαγές σε ένα λογότυπο 70 χρόνων αναδεικνύουν «τη στροφή στις ΑΠΕ, τον ψηφιακό μετασχηματισμό, τις επενδύσεις στα δίκτυα και την ηλεκτροκίνηση και εκσυγχρονισμό της Εμπορικής πολιτικής» της ΔΕΗ, όπως αναφέρεται στο σχετικό Δελτίο Τύπου της Επιχείρησης. Κάποιοι αθεράπευτοι απολογητές της κυβέρνησης ψιθυρίζουν ότι το άνοιγμα της ΔΕΗ στις ΑΠΕ και στην αγορά φυσικού αερίου δεν συνάδει με τον κεραυνό! Τρίχες, και δει κατσαρές! Σήμα ΔΕΗ χωρίς κεραυνό είναι ομολογία πως οι ΑΠΕ αδυνατούν να αντικαταστήσουν τα ορυκτά καύσιμα στην ηλεκτροπαραγωγή. Ο κεραυνός εκφράζει έτσι κι αλλιώς ενέργεια, ισχύ, ταχύτητα, δυναμισμό. Δεν αφαιρείς τέτοιο σύμβολο από το λογότυπο, ειδικά όταν ομνύεις στον «πρωταγωνιστικό ρόλο της Εταιρείας» (γιατί όχι Επιχείρησης;), στα «στοιχεία του συνεχούς εκσυγχρονισμού, της ανανέωσης, της αέναης προσαρμογής».
Ακόμα και στην αγοραία κυβερνητική επικοινωνιακή πολιτική περί ανταγωνιστικότητας, μετασχηματισμού, αποφασιστικότητας, καινοτομίας, δυναμισμού και δωσ’ του να ‘χει, ο κεραυνός έρχεται ταμάμ! Θά ’πρεπε να υποστηρίξουν τον κεραυνό κι ό,τι συμβολίζει, όχι να τον αφαιρέσουν! Αν βέβαια πίστευαν αυτά που σερβίρει η προπαγάνδα τους! Θα έπρεπε να φροντίσουν η ΔΕΗ να ανταποκρίνεται στις προσδοκίες που δημιουργεί το σήμα της, η ιστορία της κι όχι να το αλλάξουν αφαιρώντας, μάλιστα, τον ισχυρότερό του συμβολισμό!
Γιατί λοιπόν τον αφαίρεσαν; Και γιατί βάλαν στη θέση του ένα άνευρο δίχρωμο κουλούρι με τα τρία γράμματα να παραπέμπουν σε αυτό που ήταν κάποτε; Ας επιχειρήσω μια απάντηση: Παρά τα 20 συναπτά έτη συνεχών ανανεωτικών, εκσυγχρονιστικών, μετασχηματιστικών πειραματισμών, παρά την απολιγνιτοποίηση, την αλλαγή «πορτοφολίου» καυσίμων και μονάδων παραγωγής, την άλογη επέλαση των επιδοτούμενων ΑΠΕ, τη συνεχή επιδότηση των ανταγωνιστών της, την συνεχή υπονόμευσή της εκ των έσω κι από τα πάνω, τις συνεχείς επιθέσεις στα πορτοφόλια των καταναλωτών, ακόμα και με χαράτσια, η ΔΕΗ συνεχίζει να παρουσιάζει αξιοσημείωτη ζωτικότητα. Ότι και να κάνει η εκάστοτε Κυβέρνηση, η εκάστοτε Διοίκηση δε φαίνεται η ΔΕΗ να χάνει τόσους πελάτες, όσους θα θέλανε οι «θεσμοί» και οι ανταγωνιστές της!
Όσο για τους κυβερνητικούς πανηγυρισμούς περί «success story» ή την αξία της μετοχής, σ’ εμένα θυμίζει τους πανηγυρισμούς των «Λαναράδων» πριν από το σκάσιμο της φούσκας! Η εμπιστοσύνη του κόσμου προς τη ΔΕΗ, είναι εμπιστοσύνη σ’ αυτόν που παράγει ενέργεια και φροντίζει να φτάνει και στην πλέον απόμερη γωνιά της χώρας! Ακόμα και μετά τον τεμαχισμό της, έτσι αντιλαμβάνεται η κοινωνία τη ΔΕΗ, κι όχι με όρους χρηματιστηρίου!
Η ιστορία της ΔΕΗ, η συμβολή της, όχι μόνο στον εκσυγχρονισμό, την ανάπτυξη, αλλά στον εκπολιτισμό της χώρας είναι καταγεγραμμένα, αν όχι στα κιτάπια του αρμόδιου(!) υπουργού και τα αναγνώσματα του πρωθυπουργού, στη συνείδηση των πολιτών. Είναι εντυπωμένα στο DNA της Ελληνικής κοινωνίας. Άλλωστε μέχρι το 1955 πάνω από 400 εταιρείες παρήγαγαν και πούλαγαν ηλεκτρισμό! Όμως, μόνο όταν ιδρύθηκε το κρατικό μονοπώλιο της ΔΕΗ φωτίστηκε η χώρα, φτιάχτηκαν (με την διπλή σημασία της λέξης: κατασκευάστηκαν και πλούτισαν) οι «ΠΕΣΙΝΕδες» και παράλληλα έγινε ο ηλεκτρισμός από πανάκριβο εμπόρευμα πολυτελείας δημόσιο κοινωνικό αγαθό! Η πρώτη απόπειρα εμπορευματοποίησής του από τον ιδιωτικό τομέα, συνοδεύτηκε από τραυματικές εμπειρίες για τους καταναλωτές που στάθηκαν εύπιστοι στις αγοραίες Σειρήνες! Οι φιλότιμες προσπάθειες της αόματης δικαιοσύνης και των ΜΜΕ(ξαπάτησης) να επιφέρουν τη λήθη δεν απέδωσαν εισέτι τα αναμενόμενα! Γι αυτό βρέθηκε στο στόχαστρο το λογότυπο της Επιχείρησης και του Ομίλου! Γιατί βρισκόμαστε μπροστά σε μια νέα επέλαση των δυνάμεων της αγοράς, στην προσπάθειά τους να σαρώσουν ό,τι απέμεινε όρθιο από το παλιό κοινωνικό πρόσωπο της Δημόσιας Επιχείρησης Ηλεκτρισμού.
Το μόνο που αναδεικνύουν οι αλλαγές στο λογότυπο είναι η πρόθεση διαζυγίου της ΔΕΗ με τον ηλεκτρισμό που σηματοδοτεί ο κεραυνός! Κι επειδή ΔΕΗ χωρίς ρεύμα δεν υπάρχει, το νέο λογότυπο σηματοδοτεί την πρόθεση της κυβέρνησης και των -αόρατων μεν, πανταχού παρόντων δε- «θεσμών» να τελειώνουν οριστικά με τη ΔΕΗ. Τα περί «σεβασμού στην 70χρονη ιστορία της» …μακαρίτισσας δεν έχουν και ιδιαίτερη αξία! Κανείς δεν φοβάται τα φαντάσματα, τις σκιές του παρελθόντος… Έτσι θέλουν να καταντήσουν τη ΔΕΗ οι «απελευθερωτές»/απορρυθμιστές των αγορών εργασίας κι ενέργειας, ένα μίζερο φάντασμα, μια σκιά του παλιού της εαυτού.
Βρίσκονται δε σε πολύ καλό δρόμο! Όσο τους αφήνουμε….
* Ο Γ. Γεωργής είναι Γραμματέας ΣΕΠ ΔΕΗ/ΚΗΕ