Μανώλης Κοττάκης
ΣΥΝΟΜΙΛΗΣΑ χθές ἐπί μακρόν μέ ἕναν ἄνθρωπο πού μέ τιμᾶ μέ τήν φιλία του: τόν κύριο Τάκη Ἀθανασόπουλο
Ἕναν ἀπό τούς καλύτερους μάνατζερ τῆς διεθνοῦς ἀγορᾶς, ὁ ὁποῖος ἐγκατέλειψε τό 2007 τήν θέση τοῦ ἀντιπροέδρου τῆς αὐτοκινητοβιομηχανίας Τοyota Εὐρώπης, γιά νά ὑπηρετήσει τήν πατρίδα του ἀπό τήν θέση τοῦ Διευθύνοντος Συμβούλου τῆς κορυφαίας ἑλληνικῆς ΔΕΚΟ. Τῆς ΔΕΗ. Τοῦ πιό μεγάλου ἐργοδότη τῆς χώρας. Ἐπί τῶν ἡμερῶν του ἡ Δημόσια Ἐπιχείρηση Ἠλεκτρισμοῦ ἀπασχολοῦσε 26.000 ὑπαλλήλους. Ὁ Ἀρκάς, καθηγητής τοῦ Πανεπιστημίου Πειραιῶς, μέ προϋπηρεσία σέ ἀκαδημαϊκά ἱδρύματα τοῦ Ὀχάιο καί τοῦ Σικάγο, ἔδωσε τιτάνια μάχη μεταξύ 2007-2009 γιά τόν ἐκσυγχρονισμό τῆς ἑταιρείας κόντρα στίς συντεχνίες καί τά κατεστημένα συμφέροντα. Καί ἄν τόν εἶχαν ἀκούσει οἱ «κολλημένοι» νεοπαπανδρεϊκοί Πασόκοι τῆς ΓΕΝΟΠ-ΔΕΗ τό 2009, δέν θά χρειαζόταν νά τρέχει σήμερα ὁ νῦν διευθύνων Γιῶργος Στάσης νά συμμαζέψει τά ἀσυμμάζευτα. Ἡ ἐπιχείρηση θά εἶχε ἐξυγιανθεῖ καί θά εἶχε ἀπογειωθεῖ.
Ρώτησα μέ ἀφορμή τήν κατάρρευση τῶν δικτύων ἠλεκτροδότησης τόν κύριο Ἀθανασόπουλο τρία πράγματα: Γιατί δέν προχώρησε τόσα χρόνια ἡ ὑπογειοποίηση τοῦ δικτύου –ἀκόμη καί στήν γειτονική Βουλγαρία τά καλώδια τῆς ἑταιρείας ἠλεκτρικῆς ἐνέργειας ἔχουν ποντισθεῖ κάτω ἀπό τό ἔδαφος, τό πρῶτο. Ποιός ἔχει τήν εὐθύνη γιά τό κλάδεμα τῶν δένδρων, τό δεύτερο. Τί σημαίνει ἡ ἰδιωτικοποίηση τοῦ 49% τοῦ ΔΕΔΔΗΕ γιά τήν ὁποία ὅπως λέγεται ἔχουν ἐκδηλώσει τέσσερεις ξένοι πολυεθνικοί ὅμιλοι, τό τρίτο. Οἱ ἀπαντήσεις του, εἰδικῶς γιά τό πόσο στρατηγικῆς σημασίας γιά τήν ἐθνική οἰκονομία εἶναι ἡ μερική ἰδιωτικοποίηση τοῦ δικτύου τῆς ἐνέργειας, ἔκρυβαν τεράστιες ἐκπλήξεις. Μέ μεγαλύτερη αὐτήν: ἡ ἰδιωτικοποίηση τοῦ δικτύου τοῦ ΔΕΔΔΗΕ εἶναι πιό σημαντική καί ἀπό τήν ἰδιωτικοποίηση τοῦ ΟΤΕ καθώς ἡ τεχνογνωσία πού θά εἰσαχθεῖ γιά τήν ἀνανέωση τῶν δικτύων εἶναι καταλυτικῆς σημασίας γιά τήν οἰκονομική ἀνάπτυξη τῆς χώρας. Τό δίκτυο διανομῆς θεωρεῖται πλέον πιό σημαντικό καί ἀπό τό δίκτυο παραγωγῆς ρεύματος (ΑΔΜΗΕ). Ἄρα δέν ἔχει σημασία τό τίμημα τῆς ἰδιωτικοποίησης τό ὁποῖο θά ἐξαϋλωθεῖ σέ χρόνο d-t πρός ἐξόφληση ὑποχρεώσεων τοῦ Δημοσίου, ἀλλά ἡ τεχνογνωσία πού θά φέρει στήν Ἑλλάδα ὁ ξένος πλειοδότης!
Ἀλλά ἄς τά πάρουμε ἕνα-ἕνα: Ὑπογειοποίηση. Τό ποσό πού χρειάζεται γιά τήν ὑπογειοποίηση τῶν καλωδίων ὅλων τῶν δασικῶν ἐκτάσεων καί τῶν κατοικιῶν σέ δασικές περιοχές ἀνέρχεται, κατά τόν κύριο Ἀθανασόπουλο, στήν βάση ὑπάρχουσας μελέτης, συνολικά σέ μόλις 600 ἑκατομμύρια εὐρώ. Ἄν ἡ Ἑλληνική Πολιτεία τό εἶχε διαθέσει μέσα στήν δεκαετία 2010-2020 –τῆς τό εἶχαν ἐπιτρέψει οἱ θεσμοί θά ἔλεγα ἐγώ– οὔτε θά παγώναμε στό πρῶτο κρύο, οὔτε θά καιγόμασταν στόν πρῶτο καύσωνα ἐξ αἰτίας τῶν ὑπέργειων καλωδίων . Ὅπως μοῦ ἐξήγησε ὁ κύριος Ἀθανασόπουλος, ἐπί τῆς διοικήσεώς του εἶχε ἐγκριθεῖ πίστωση 300 ἑκατομμυρίων εὐρώ γιά τήν ὑπογειοποίηση καί ἡ ΔΕΗ προχωροῦσε σέ συμφωνίες μέ Δήμους γιά τήν πραγματοποίηση τῶν ἔργων ὑπό τόν ὅρο ὅτι τά μισά χρήματα θά τά κατέβαλλε ἡ ἐπιχείρηση καί τά ἄλλα μισά οἱ ἴδιοι οἱ ΟΤΑ. Τό κονδύλι αὐτό πράγματι μειώθηκε κατά 75% ἐπί τῶν ἡμερῶν τῆς τρόικα. Οἱ δανειστές ἀπαιτοῦσαν νά πληρώνονται οἱ στρατιωτικοί ἐξοπλισμοί ἀλλά ὄχι νά ἐγκρίνονται δαπάνες γιά νά ἔχει βίδες καί ἀνταλλακτικά ὁ ἑλληνικός στρατός ἤ ἀσφαλές ὑπόγειο δίκτυο ἡ ΔΕΗ. Συνεπείᾳ ὅλων αὐτῶν αὐξήθηκε καί ὁ χρόνος ἐπιδιόρθωσης τῶν βλαβῶν –διακοπές ρεύματος– στό δίκτυο. Ἡ διοίκηση Ἀθανασόπουλου μείωσε τόν χρόνο ἀποκατάστασης βλάβης ἀπό τά 300 λεπτά στά 90 λεπτά. Σήμερα ἔχει «ἀνέβει» καί πάλι στά 140 λεπτά. Το ρεῦμα σέ περίπτωση διακοπῆς ἐπανέρχεται κατά μέσο ὅρο μετά δύο ὧρες.
Ὅσον ἀφορᾶ τό περίφημο κλάδεμα καί τήν ἀστεία συζήτηση γιά τά διατάγματα τοῦ 1967 ὁ πρώην Διοικητής ἀναγνωρίζει ὅτι ὑπάρχει μέγα πρόβλημα συναρμοδιοτήτων, ἀλλά μοῦ προσέθεσε καί τό ἑξῆς: Κανείς δέν θά μποροῦσε νά ἀρνηθεῖ στόν ΔΕΔΔΗΕ, οὔτε Δήμαρχος, οὔτε Δασάρχης, τό κλάδεμα ἄν ἐκεῖνος τό ἀπαιτοῦσε γιά λόγους ἀσφαλείας. Ὁ πρώην Διοικητής τῆς ΔΕΗ δέν θέλησε νά ἐπεκταθεῖ σέ λεπτά νομικά θέματα γιά τίς ἀστικές εὐθύνες τοῦ ΔΕΔΔΗΕ, ἀλλά οἱ ἀπορίες μου ὡς πρός αὐτό ἐλύθησαν συντόμως ἀπό τήν ΚΕΔΕ καί ἀπό τόν Δήμαρχο Διονύσου Γιάννη Καλαφατέλη. Χθές ἐστράφη δικαστικῶς κατά τοῦ ΔΕΔΔΗΕ ἐγείροντας αἴτημα ἀποζημιώσεων ὑπέρ τῶν δημοτῶν του.
Καί τώρα τό σημαντικότερο. Ἡ ἰδιωτικοποίηση. Ὅπως μοῦ ἐξήγησε ὁ κύριος Ἀθανασόπουλος, τό δίκτυο διανομῆς τῆς ἐνέργειας θά εἶναι στό μέλλον πιό σημαντικό καί ἀπό τό δίκτυο παραγωγῆς, καθώς ὁ ἰδιοκτήτης οἰκίας θά μπορεῖ νά εἶναι ταυτοχρόνως καί καταναλωτής ἀλλά καί παραγωγός ἐνέργειας. Πρᾶγμα ἐξαιρετικῶς σημαντικό γιά τήν οἰκονομική ἀνάπτυξη τῆς Ἑλλάδος. Τίθεται λοιπόν τό ἐρώτημα: Τί εἶναι πιό σημαντικό γιά τήν ἰδιωτικοποίηση τοῦ δικτύου τοῦ ΔΕΔΔΗΕ; Τό τίμημα ἤ ἡ τεχνογνωσία; Μία ἐκδοχή εἶναι νά πλειοδοτήσουν ἔναντι ὑψηλοῦ τιμήματος ξένοι ὅμιλοι (χωρίς τεχνογνωσία) μαζί μέ τοπικές διαπλεκόμενες ἐργολαβικές συμμαχίες. Κλασσικά ἑλληνικά εἰκονογραφημένα δηλαδή! Ἡ Κυβέρνηση θά πανηγυρίσει γιά τό ὑψηλό τίμημα, ἡ ἀντιπολίτευση θά ψελλίσει κάτι περί «πινακίου φακῆς» χωρίς νά τό πολυπιστεύει καί ὁ τόπος θά πάει ὑποτίθεται παρακάτω. Ὁ Τάκης Ἀθανασόπουλος δέν πιστεύει σέ αὐτή τήν λύση. Τό τίμημα ὅποιο καί ἄν εἶναι θά ἐξαερωθεῖ στήν πρώτη πληρωμή τοκοχρεωλυσίων ἔναντι ὑποχρεώσεων τοῦ ἐξωτερικοῦ δανεισμοῦ τῆς χώρας. Τό μεῖζον ἄλλως τε δέν εἶναι ἡ ἱκανοποίηση τῆς τοπικῆς διαπλοκῆς καί οἱ δουλειές γενικότερα, θά προσέθετε ὁ ὑπογράφων. Τό μεῖζον θέμα εἶναι ἡ τεχνογνωσία καί ἡ ἀντικατάσταση τοῦ ἀπαρχαιωμένου δικτύου μέ νέο, μοντέρνο καί ἐκσυγχρονισμένο. Ἐν ὀλίγοις: τό μυστικό δέν εἶναι πόσα θά πληρώσει γιά νά ἀποκτήσει κανείς τό δίκτυο ἀλλά πόσα θά πληρώσει –γιά τό 49% θυμίζω– γιά νά ἐπενδύσει σέ αὐτό! Καί κατ’ ἐπέκτασιν ἐδῶ κατά τήν ἄποψή μας δέν τίθεται τό κλασσικό δίλημμα «δημόσιο ἤ ἰδιωτικό», ἀλλά τό δίλημμα «δίκτυο σύγχρονο πού νά δίδει ὤθηση στήν οἰκονομική ἀνάπτυξη ἐπιχειρήσεων καί νοικοκυριῶν τῆς πατρίδας μας καί ὄχι δίκτυο ἀπαρχαιωμένο πού στόν πρῶτο χιονιᾶ ἤ στόν πρῶτο καύσωνα καταστρέφει ἀνθρώπους καί ἐπιχειρήσεις». Καί μέ ἰδεολογικούς ὅρους νά προσεγγίσει κανείς τό θέμα ἄλλως τε τό μικτό σχῆμα Δημοσίου – Ἰδιώτη εἶναι στίς νέες συνθῆκες τῆς Οἰκονομίας σέ καιρούς πανδημίας πιό ἀποτελεσματικό ἀπό τό ἀμιγῶς ἰδιωτικό καί σίγουρα ἱκανοποιητικότερο γιά τό δημόσιο συμφέρον.
Ἡ ἰδιωτικοποίηση τοῦ ΟΤΕ ξεκίνησε μέ τούς καλύτερους οἰωνούς τό 2008, ἀπάλλαξε τόν προϋπολογισμό ἀπό τήν χρηματοδότηση τῶν θηριωδῶν ἐλλειμμάτων του καί τίς παράλογες ἀπαιτήσεις συντεχνιῶν-διαπλοκῆς, ὡστόσο μέσα στόν χρόνο –μέ διαχρονική εὐθύνη τῶν κυβερνήσεων– ἀπεδείχθη ὅτι δέν ὑπῆρξε μετέπειτα ἐπωφελής γιά τήν ἐθνική οἰκονομία. Οἱ Γερμανοί ἀφέθηκαν ἀνεξέλεγκτοι. Τό κόστος τῶν τηλεφωνημάτων καί τῆς σύνδεσης μέ τό διαδίκτυο (ὅπως καί τό κόστος τοῦ ρεύματος) τό 2021 εἶναι σήμερα πολλαπλάσιο ἀπό ἄλλες εὐρωπαϊκές χῶρες. Ἡ δέ ἀπό εἰκοσαετίας μέ νόμο τοῦ Ἄκη Τσοχατζόπουλου θρυλούμενη ἰδιωτικοποίηση τῆς ἀγορᾶς ἐνέργειας ἐξελίχθηκε σέ διαρκῆ ἐπιδότηση τοῦ κράτους πρός τίς ἑταιρεῖες πού πωλοῦν τό ρεῦμα. Τούτων δοθέντων λοιπόν, τώρα πού θά σβήσουν τά «φῶτα» καί τό θέμα τῆς ἠλεκτροδότησης θά ἐπανέλθει στήν ἀτζέντα, φοβούμαστε μόνο σέ μιά ἑπόμενη κρίση (πιθανόν τό καλοκαίρι καθώς ἡ οἰκονομία εἶναι ἕρμαιο τῆς κλιματικῆς ἀλλαγῆς) καλό εἶναι νά σκεφτοῦμε –ἡ Κυβέρνηση καί ὁ Πρωθυπουργός εἰδικότερα– τίς προτάσεις αὐτοῦ τοῦ σημαντικοῦ Ἕλληνα. Ἄν μιλᾶμε πραγματικά γιά μεταρρυθμίσεις καί τίς ἐννοοῦμε, ἰδού ἡ εὐκαιρία. Νά μήν συζητοῦμε μόνο γιά κούτσουρα καί ἀποκαΐδια!
https://www.estianews.gr/apopseis/deddie-simantikoteros-apo-ton-ote/