Φαίνεται πως έφθασε η ώρα των αποφάσεων για τον ΔΕΔΔΗΕ και πολύ περισσότερο για το ΥΠΕΝ σχετικά με τον τρόπο επέκτασης των δικτύων ΜΤ, ούτως ώστε να μπορέσει να απαντηθεί θετικά, σε κάποιο τουλάχιστον ικανοποιητικό βαθμό, το επενδυτικό ενδιαφέρον που καταγράφεται στις επενδύσεις ΑΠΕ και κυρίως στα φωτοβολταϊκά μικρομεσαίας κλίμακας.
Όπως είναι γνωστό, με τα υφιστάμενα δίκτυα η κατάσταση στις αρνητικές απαντήσεις για όρους σύνδεσης έχει φθάσει στο απροχώρητο, όπως δείχνουν τουλάχιστον τα στοιχεία που δημοσίευσε πρόσφατα ο ίδιος ο ΔΕΔΔΗΕ και που σύμφωνα με στατιστική επεξεργασία του ΣΠΕΦ, το ποσοστό απόρριψης φθάνει εσχάτως το 80%.
Ενώ ωστόσο ουδείς διαφωνεί ότι τα δίκτυα ΜΤ χρειάζεται να επεκταθούν, ο τρόπος για να γίνει αυτό είναι που διχάζει τους ιθύνοντες. Έτσι αν για παράδειγμα ο διαχειριστής εκδώσει κοινές προσφορές σύνδεσης στα διαφορετικά μεταξύ τους αιτήματα και τους φορείς τους, η τυχόν μη ανταπόκριση κάποιων εκ των αιτούντων να αποδεχτούν/πληρώσουν το μερίδιο τους, θα επιβαρύνει τους υπολοίπους με το σχετικό κόστος καθιστώντας τα έργα τους μη χρηματοδοτήσημα-βιώσιμα.
Αντίθετα αν ο ΔΕΔΔΗΕ αναλάβει μεταβατικά να καλύψει το κόστος όσων «απουσιάσουν», με το επενδυτικό ενδιαφέρον που υπάρχει φαίνεται βέβαιο πως θα ανακτήσει σε βάθος χρόνου όχι μόνο το κόστος αλλά και το εύλογο κέρδος που προσπορίζεται και τη ίδια στιγμή τα υπόλοιπα έργα θα μπορέσουν να προχωρήσουν.
Όπως είναι γνωστό τα Φ/Β αναλόγως του μεγέθους τους και όχι μόνο, ακολουθούν εκ της νομοθεσίας, διαφορετική πορεία υλοποίησης. Εν προκειμένω Φ/Β έργα ιδιωτών άνω των 500 KW οδεύουν υποχρεωτικά σε διαγωνισμό ΡΑΕ για να διεκδικήσουν Τιμή Αναφοράς (ΤΑ), ενώ είναι άγνωστο το αν και το πότε θα καταφέρουν να επιλεγούν στους διαγωνισμούς αλλά και με ποια τιμή. Για το μετέπειτα μάλιστα διάστημα μετά τον προσεχή διαγωνισμό ΡΑΕ του Μαίου, δεν είναι ακόμη γνωστή καν η μορφή και το πλαίσιο τους αλλά και το αν θα δίνεται με άλλο τρόπο εκτός διαγωνισμών ΤΑ στα μικρά έργα, όπως έχει διαρρεύσει ως πρόθεση το υπουργείο.
Επιπλέον ακόμη και στα Φ/Β έργα ιδιωτών ισχύος μέχρι 400 KW που θεωρητικά δύνανται ακόμα να λάβουν διοικητικά καθορισμένη ΤΑ εκτός διαγωνισμών σε περιπτώσεις υποβολής πλήρους φακέλου στον ΔΕΔΔΗΕ μέχρι 31/12/20, ο περιορισμός του ν. 4602/2019 για μέχρι δύο έργα εκτός διαγωνισμού εν τέλει ανά φυσικό πρόσωπο, περιπλέκει την κατάσταση. Έτσι πολλά από αυτά τα έργα θα καταλήξουν υποχρεωτικά επίσης σε διαγωνισμό ΡΑΕ, με άγνωστο το ποια τελικώς θα καταφέρουν να επιλεγούν και σε ποια τιμή, την ώρα που κάποια ομοειδή τους προχωρούν όπως ελέγθη γρηγορότερα με διοικητική ΤΑ εκτός διαγωνισμών.
Η προοπτική λοιπόν για τυχόν έκδοση κοινών Όρων Σύνδεσης σε ανεξάρτητα αιτήματα από τον ΔΕΔΔΗΕ, όπου δηλαδή θα καλούνται να πληρώνουν οι υπόλοιποι επενδυτές το μερίδιο όσων δεν επιλέξουν να το κάνουν επειδή π.χ. δεν προκρίθηκαν σε διαγωνισμό ΡΑΕ ώστε να έχουν λόγο να πληρώσουν το μερίδιο τους στους κοινούς όρους, δεν είναι ούτε ρεαλιστική ούτε βιώσιμη, υποστηρίζουν οι παραγωγοί.
Τούτο διότι το κόστος έργων δικτύου που θα κληθούν να πληρώσουν οι εναπομείναντες κάθε φορά επενδυτές μπορεί να καταστεί δυσθεώρητο και μη χρηματοδοτήσιμο από τις τράπεζες συγκριτικά με το μέγεθος τους. Την επωδό μάλιστα του ΔΕΔΔΗΕ πως θα έχουν την δυνατότητα να ανακτήσουν κάποια στιγμή το κόστος αυτό από άλλους επενδυτές που θα «κουμπώσουν» αργότερα στη γραμμή, για μικρομεσαία Φ/Β έργα της τάξης ιδίως κάτω του 1 MW την απορρίπτουν ως παντελώς ανεδαφική. Ας φανταστούμε, λένε, ένα μικρομεσαίο Φ/Β έργο προυπολογισμού λ.χ. 300,000 ευρώ να πρέπει να πληρώσει σε Όρους Σύνδεσης 200,000 ευρώ, έστω «μεταβατικά», αντί π.χ. 40,000 ευρώ που είναι κανονικά το μερίδιο του στην επέκταση του τοπικού δικτύου. Δεν θα υπάρξει καμία τράπεζα που να χρηματοδοτήσει ένα τέτοιο business plan.
Αντίθετα για τον ΔΕΔΔΗΕ που το Core Business του είναι η εκμετάλλευση και ανάπτυξη του δικτύου, αποκομίζοντας μάλιστα σημαντικό οικονομικό κέρδος από τα έργα για Όρους Σύνδεσης που αυτός σχεδιάζει και εν συνεχεία ο ίδιος υλοποιεί, τα πράγματα είναι εντελώς διαφορετικά, υποστηρίζουν. Με δεδομένη μάλιστα την λίστα αναμονής επενδύσεων που περιμένουν για μήνες να λάβουν Όρους Σύνδεσης, αποτελεί μάλλον επιχειρηματική ευκαιρία για τον ΔΕΔΔΗΕ η περαιτέρω ανάπτυξη του δικτύου.
Επιπλέον τα πραγματικά κόστη επέκτασης δικτύου για τον ΔΕΔΔΗΕ συγκριτικά με το μέγεθος του ως επιχείρηση δεν είναι απαγορευτικά. Αντίθετα η προοπτική του να ακυρώνονται σε τέτοιες περιπτώσεις ιδίως μικρά Φ/Β έργα εξαιτίας της τυχόν άκαμπτης στάσης του διαχειριστή στο να επιθυμεί να προσπορίζεται μεν οικονομικό κέρδος από τα έργα επέκτασης του δικτύου του, χωρίς ωστόσο να επενδύει ο ίδιος καθόλου κεφάλαια στην επέκταση αυτή, φαντάζει παράλογη και σε βάρος των ΑΠΕ, καταλήγουν.
Το θέμα με πρωτοβουλία κάποιων Περιφερειών του διαχειριστή που έχουν εκπονήσει μελέτες επέκτασης κάποιων δικτύων τους, ώστε να ικανοποιήσουν αιτήματα όρων σύνδεσης, έχει πλέον φθάσει στα κεντρικά των Αθηνών, οπότε είναι η ώρα των αποφάσεων με τον ρόλο της νέας πολιτικής ηγεσίας του ΥΠΕΝ να εκτιμάται καθοριστικός.
Αγορά και υπουργείο φαίνεται να συμφωνούν πως ο ΔΕΔΔΗΕ έχοντας όλα τα στοιχεία, καθώς και τις λίστες αναμονής για προσφορές σύνδεσης, μπορεί με εξαιρετική ασφάλεια λόγω και του περιθωρίου κέδρους που προσπορίζεται από τα έργα δικτύου αυτά, να διαλέξει το ποια πρέπει να προχωρήσουν με ενδιάμεση και δική του χρηματοδότηση -έως ότου δηλαδή όλοι οι όροι σύνδεσης καταστεί εφικτό να πληρωθούν από τους επενδυτές. Σε διαφορετική περίπτωση κινδυνεύει πράγματι να ακυρωθεί η συντριπτική πλειοψηφία των μικρομεσαίων έργων ΑΠΕ στην πράξη.
Κύκλοι του ΣΠΕΦ μάλιστα υπογραμμίζουν πως η καθυστέρηση στις αποφάσεις, αποτελεί την χειρότερη δυνατή «λύση», αφού στις 22 Μαρτίου εκπνέει η προθεσμία υποβολής συμμετοχών στον επικείμενο διαγωνισμό ΡΑΕ του Μαίου, γεγονός που σημαίνει πως για όσους χαθεί η προθεσμία λόγω κωλυσιεργίας του ΔΕΔΔΗΕ στην έκδοση Όρων Σύνδεσης, η καθυστέρηση θα αποβεί τουλάχιστον 6μηνη ή και περισσότερο. Το ίδιο και η αντικειμενική αδυναμία πληρωμής όρων σύνδεσης εκ μέρους των επενδυτών που δεν θα έχουν πλέον καν ορίζοντα πρόκρισης σε ΤΑ.