Ένα πρακτικός οδηγός για επενδύσεις σε φωτοβολταικά, μετά τις νομοθετικές αλλαγές

energymag.gr

Μπορεί από τα τέλη του 2019, να έχει ξεκινήσει η διαδικασία απλοποίησης της αδειοδοτικής διαδικασίας εγκατάστασης φωτοβολταικών, συστημάτων, ωστόσο το πρόσφατο νομοθέτημα του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας που ψηφίστηκε τον Ιούλιο, άλλαξε σημαντικά κομμάτια που αφορούν τους πολεοδομικούς, χωροταξικούς και περιβαλλοντικούς όρους για την εγκατάσταση τους.

Σύμφωνα με τον τελευταίο πρακτικό οδηγό για τις επενδύσεις σε φωτοβολταικά του Συνδέσμου Εταιρειών Φωτοβολταικών,:

-Πρώτο βήμα για έναν νέο παραγωγό που ισχύει από τον Μαίο του 2020 είναι η απόκτηση Βεβαίωσης Παραγωγού Ηλεκτρικής Ενέργειας (Ν.4685/2020, ΦΕΚ 92Α’/7-5-2020).

1.Η Βεβαίωση Παραγωγού προκύπτει μετά από μια σχετικά σύντομη και αυτοματοποιημένη διαδικασία ελέγχου της αίτησης, με μείωση στο ελάχιστο των δικαιολογητικών που απαιτούνται.

2.Η Βεβαίωση Παραγωγού Ηλεκτρικής Ενέργειας διατηρεί το χαρακτήρα διοικητικής πράξης και πιστοποιεί την ιδιότητα του Παραγωγού, ενώ αποτελεί βασική ταυτότητα του έργου και κατοχυρώνει τη θέση του σταθμού.

3.Οι αιτήσεις υποβάλλονται ηλεκτρονικά από την πρώτη έως και τη δέκατη ημέρα των μηνών Φεβρουαρίου, Ιουνίου, Οκτωβρίου (κύκλος υποβολής αιτήσεων).

4.Προϋπόθεση για την εξέταση αιτήσεων επόμενου κύκλου αποτελεί η ολοκλήρωση εξέτασης των αιτήσεων του ίδιου κύκλου.

Η εγγυητική

Για τη χορήγηση Βεβαίωσης Παραγωγού ή Βεβαίωσης Ειδικών Έργων, απαιτείται η προσκόμιση “Εγγυητικής Επιστολής Βεβαίωσης Παραγωγού” (N.4819/2021, ΦΕΚ 129Α’/23-7-2021).

-Η Εγγυητική Επιστολή Βεβαίωσης Παραγωγού αποτελεί στοιχείο τυπικής πληρότητας της αίτησης χορήγησης Βεβαίωσης Παραγωγού ή Βεβαίωσης Ειδικών Έργων. Αντίγραφο της Εγγυητικής Επιστολής υποβάλλεται ηλεκτρονικά ταυτόχρονα με την υποβολή της αίτησης.

-Το ύψος της Εγγυητικής Επιστολής Βεβαίωσης Παραγωγού ορίζεται σε τριάντα πέντε χιλιάδες (35.000) ευρώ ανά μεγαβάτ (35.000€/MW) μέγιστης ισχύος παραγωγής.

Τα μικρά φωτοβολταικά

Σύμφωνα με το Ν.3851/2010 δεν απαιτείται Βεβαίωση Παραγωγού Ηλεκτρικής Ενέργειας ή άλλη διαπιστωτική απόφαση για φωτοβολταϊκά συστήματα ισχύος έως 1 μεγαβάτ (MWp).

-Για φωτοβολταϊκά συστήματα ισχύος μεγαλύτερης του 1 MWp απαιτείται η Βεβαίωση Παραγωγού Ηλεκτρικής Ενέργειας.

-Για τα συστήματα που απαιτείται Βεβαίωση Παραγωγού Ηλεκτρικής Ενέργειας, απαιτείται επίσης η έκδοση άδειας εγκατάστασης και άδειας λειτουργίας (οι οποίες εκδίδονται από την αρμόδια Αποκεντρωμένη Διοίκηση).

-Επίσης, δεν απαιτείται περιβαλλοντική αδειοδότηση για συστήματα που εγκαθίστανται σε κτίρια και οργανωμένους υποδοχείς
βιομηχανικών δραστηριοτήτων.

-Για συστήματα που εγκαθίστανται σε γήπεδα (οικόπεδα και αγροτεμάχια), δεν απαιτείται περιβαλλοντική αδειοδότηση για συστήματα έως 1 ΜWp εφόσον πληρούνται κάποιες προϋποθέσεις.

-Για τα συστήματα αυτά, απαιτείται ειδική περιβαλλοντική εξαίρεση (“βεβαίωση απαλλαγής από ΕΠΟ”) από την αρμόδια Περιφέρεια, η οποία, σύμφωνα με το νόμο, δίνεται σε 20 μέρες από την υποβολή της σχετικής αίτησης.

-Για όσα συστήματα εγκαθίστανται σε γήπεδα, απαιτείται ΕΠΟ εφόσον εγκαθίστανται σε περιοχές Natura ή παράκτιες ζώνες (100μ από
οριογραμμή αιγιαλού εκτός βραχονησίδων).

Τα μεγαλύτερα

-Τα συστήματα με ισχύ από 1 έως 10 MWp υπάγονται στην Κατηγορία Β (για την οποία απαιτούνται Πρότυπες Περιβαλλοντικές Δεσμεύσεις), ενώ τα συστήματα ισχύος μεγαλύτερης των 10 MWp στην Κατηγορία Α2 (Αριθμ. ΥΠΕΝ/ΔΙΠΑ/74463/4562, ΦΕΚ3291Β’/6-8-2020).

Η περιβαλλοντική αδειοδότηση

Με την ΥΑ 3791/2013 (ΦΕΚ 104Β/24-1-2013) καθορίστηκαν “Πρότυπες Περιβαλλοντικές Δεσμεύσεις (ΠΠΔ) για έργα ΑΠΕ”, οι οποίες τυποποιούν και απλοποιούν την περιβαλλοντική αδειοδότηση έργων φωτοβολταϊκών.

Συνοψίζοντας, τα βήματα που πρέπει να ακολουθήσει κανείς είναι τα εξής:

-Για συστήματα με ισχύ έως 500 kWp τα βήματα που απαιτούνται είναι η βεβαίωση απαλλαγής από Έγκριση Περιβαλλοντικών Όρων (ΕΠΟ) -με την επιφύλαξη συγκεκριμένων εξαιρέσεων όπου απαιτείται ΕΠΟ-, η οποία χορηγείται από την αρμόδια Περιφέρεια (από την υποχρέωση αυτή εξαιρούνται τα έργα επί κτιρίων ή εντός οργανωμένων υποδοχέων βιομηχανικών δραστηριοτήτων), η έγκριση μικρών εργασιών από την Πολεοδομία (δεν απαιτείται για συστήματα επί στεγών με ισχύ έως 100 kWp), η προσφορά όρων σύνδεσης από τον ΔΕΔΔΗΕ και η υπογραφή της σύμβασης αγοροπωλησίας με τον ΔΑΠΕΕΠ (Διαχειριστής ΑΠΕ & Εγγυήσεων Προέλευσης).

-Για συστήματα με ισχύ έως 500 kWp έως 1.000 kWp (1 MWp) τα βήματα που απαιτούνται είναι η βεβαίωση απαλλαγής από Έγκριση Περιβαλλοντικών Όρων (ΕΠΟ) -με την επιφύλαξη συγκεκριμένων εξαιρέσεων όπου απαιτείται ΕΠΟ-, η οποία χορηγείται από την αρμόδια Περιφέρεια (από την υποχρέωση αυτή εξαιρούνται τα έργα επί κτιρίων ή εντός οργανωμένων υποδοχέων βιομηχανικών
δραστηριοτήτων), η έγκριση μικρών εργασιών από την Πολεοδομία, η προσφορά όρων σύνδεσης από τον ΔΕΔΔΗΕ και η υπογραφή της σύμβασης αγοροπωλησίας με τον ΔΑΠΕΕΠ εφόσον το έργο έχει συμμετάσχει επιτυχώς σε ανταγωνιστική διαδικασία.

-Για συστήματα με ισχύ μεγαλύτερη από 1 MWp τα βήματα που απαιτούνται είναι η έκδοση Βεβαίωσης Παραγωγού Ηλεκτρικής Ενέργειας από τη ΡΑΕ και στη συνέχεια άδειας εγκατάστασης από την αρμόδια Αποκεντρωμένη Διοίκηση (που προϋποθέτει και έγκριση ΕΠΟ όπου αυτή απαιτείται), έγκριση μικρών εργασιών από την Πολεοδομία, προσφορά όρων σύνδεσης από τον ΔΕΔΔΗΕ (ή τον ΑΔΜΗΕ για έργα που θα συνδεθούν στην Υψηλή Τάση), υπογραφή της σύμβασης αγοροπωλησίας με τον ΔΑΠΕΕΠ εφόσον το έργο έχει συμμετάσχει επιτυχώς σε ανταγωνιστική διαδικασία και τελικά έκδοση άδειας λειτουργίας από την αρμόδια Αποκεντρωμένη Διοίκηση.

Οι συμβάσεις

-Στις συμβάσεις σύνδεσης που συνάπτει ο αρμόδιος Διαχειριστής με τους φορείς φωτοβολταϊκών σταθμών που εξαιρούνται από τη λήψη Βεβαίωσης Παραγωγού, καθορίζεται προθεσμία σύνδεσης στο Σύστημα ή Δίκτυο, η οποία είναι αποκλειστική, και ορίζεται εγγύηση ή ποινική ρήτρα που καταπίπτει αν ο φορέας δεν υλοποιήσει τη σύνδεση εντός της καθορισθείσας προθεσμίας.

-Το ύψος της εγγυητικής επιστολής ορίζεται, ανά μονάδα ονομαστικής ισχύος του αιτήματος σε κιλοβάτ (kW) ως εξής: σαράντα δυο ευρώ ανά κιλοβάτ (42 ευρώ/kW) για το τμήμα της ισχύος έως και ένα μεγαβάτ (1 MW), είκοσι ένα ευρώ ανά κιλοβάτ (21 ευρώ/kW) για το τμήμα της ισχύος από ένα έως και δέκα μεγαβάτ (1 έως 10 MW), δεκατέσσερα ευρώ ανά κιλοβάτ (14 ευρώ/kW) για το τμήμα της ισχύος από δέκα έως εκατό μεγαβάτ (10 έως 100 MW) και επτά ευρώ ανά κιλοβάτ (7 ευρώ/kW) για το τμήμα της ισχύος πάνω από εκατό μεγαβάτ (100 MW).

-Με τη θέση σε ισχύ της σύμβασης σύνδεσης το ποσό της εγγυητικής επιστολής μειώνεται στο ένα τέταρτο του αρχικού ποσού. Από την εγγύηση αυτή απαλλάσσονται όσα έργα αφορούν εγκαταστάσεις σε κτίρια ανεξαρτήτως ισχύος (Ν.4152/2013, ΦΕΚ 107Α/9-5-2013).
Ειδικά για όσους συμμετέχουν σε διαγωνιστικές διαδικασίες, απαιτείται και Εγγυητική Επιστολή Συμμετοχής στον Διαγωνισμό για τη διασφάλιση της καλής και αποτελεσματικής διεξαγωγής του.

-Το ποσό της ανωτέρω Εγγυητικής Επιστολής Συμμετοχής που κατατίθεται για τη συμμετοχή στην Ανταγωνιστική Διαδικασία, ανέρχεται σε ποσοστό 1% της συνολικής επένδυσης, θεωρώντας, ως βάση υπολογισμού, ότι το κόστος ενός τυπικού έργου φωτοβολταϊκής εγκατάστασης υπολογίζεται στο ποσό των 1.000 €/kW εγκατεστημένης ισχύος της φωτοβολταϊκής εγκατάστασης. Δηλαδή, το ύψος του ποσού της εν λόγω Εγγυητικής Επιστολής Συμμετοχής υπολογίζεται σε 10 €/kW εγκατεστημένης ισχύος της φωτοβολταϊκής εγκατάστασης που συμμετέχει στην Ανταγωνιστική Διαδικασία.

-Οι εν λόγω Εγγυητικές Επιστολές Συμμετοχής των Συμμετεχόντων που δεν θα επιλεγούν προς ένταξη σε καθεστώς στήριξης με τη μορφή Λειτουργικής Ενίσχυσης, επιστρέφονται αμέσως μετά την έκδοση της απόφασης της ΡΑΕ σχετικά με τα αποτελέσματα της Ανταγωνιστικής Διαδικασίας.

Για την εξασφάλιση της υλοποίησης του έργου, για κάθε έναν Επιλεγέντα Συμμετέχοντα, κατατίθεται επίσης εγγυητική επιστολή καλής εκτέλεσης προς τη ΡΑΕ ύψους 4% του συνόλου της επένδυσης συμπεριλαμβανομένου του 1% της Εγγυητικής Επιστολής Συμμετοχής
(χωρίς να υπολογίζεται τυχόν Εγγυητική Επιστολή που έχει καταβληθεί στο Διαχειριστή Συστήματος ή Δικτύου).

Σε αγροτικές εκτάσεις

Ένα ζήτημα που απασχόλησε στο παρελθόν πολλούς επενδυτές είναι η εγκατάσταση φωτοβολταϊκών σε γαίες υψηλής παραγωγικότητας. Για το θέμα αυτό προβλέπονται τα εξής (άρθρο 24 Ν.4643/2019) :

-“Ειδικά η παραγωγή ενέργειας από φωτοβολταϊκούς σταθμούς εγκατεστημένης ισχύος μικρότερης ή ίσης του 1 MW επιτρέπεται σε αγροτεμάχια που χαρακτηρίζονται ως αγροτική γη υψηλής παραγωγικότητας, συμπεριλαμβανομένων των περιοχών της Αττικής, καθώς και των περιοχών της Επικράτειας που έχουν ήδη καθοριστεί ως αγροτική γη υψηλής παραγωγικότητας από εγκεκριμένα Γενικά Πολεοδομικά Σχέδια (Γ.Π.Σ.) ή Σχέδια Χωρικής Οικιστικής Οργάνωσης Ανοιχτής Πόλης (Σ.Χ.Ο.Ο.Α.Π.) του ν. 2508/1997 (Α ༊ 124), σε Ζώνες Οικιστικού Ελέγχου (Ζ.Ο.Ε.) του άρθρου 29 του ν. 1337/1983 (Α ༊ 33) και σε Τοπικά Χωρικά Σχέδια του ν. 4447/2016 (Α ༊ 241), υπό την προϋπόθεση ότι οι φωτοβολταϊκοί σταθμοί, για τους οποίους χορηγούνται δεσμευτικές προσφορές σύνδεσης από τον αρμόδιο Διαχειριστή, καλύπτουν αγροτικές εκτάσεις που αθροιζόμενες με τις αγροτικές εκτάσεις που καλύπτουν φωτοβολταϊκοί σταθμοί που έχουν ήδη τεθεί σε λειτουργία ή έχουν χορηγηθεί δεσμευτικές προσφορές σύνδεσης και τις εκτάσεις που καλύπτουν φωτοβολταϊκοί σταθμοί που εγκαθίστανται σύμφωνα με την παράγραφο 11 του άρθρου 51 του ν. 4178/2013 (Α 174), ༊ δεν υπερβαίνουν το 1% του συνόλου των καλλιεργούμενων εκτάσεων της κάθε Περιφερειακής Ενότητας”.

-Κατά τα άλλα, απαγορεύεται η εγκατάσταση φωτοβολταϊκών σταθμών ισχύος μεγαλύτερης του 1 MW σε αγροτεμάχια που χαρακτηρίζονται ως αγροτική γη υψηλής παραγωγικότητας. Η μέγιστη επιτρεπόμενη ισχύς φωτοβολταϊκών σε αγροτική γη ανά νομό, περιγράφεται στην Αριθμ. ΥΠΕΝ/ΔΑΠΕΕΚ/74123/2971, ΦΕΚ3149Β’/30-7-2020.

Οι προδιαγραφές

Στην περίπτωση που οι εγκαταστάσεις του φωτοβολταϊκού εξοπλισμού υπερβαίνουν τα 2,5 μ. από τη στάθμη του φυσικού ή τεχνητά διαμορφωμένου εδάφους των γηπέδων, οι βάσεις στήριξης των φωτοβολταϊκών πλαισίων πρέπει να είναι πιστοποιημένες ως προς την αντοχή τους σε ακραίες ανεμοπιέσεις από ανεξάρτητο διαπιστευμένο φορέα, σύμφωνα με τον Ευρωκώδικα ή το πρότυπο DIN ή άλλο αντίστοιχο Εθνικό Πρότυπο ή, εναλλακτικά, να υπάρχει για αυτές δήλωση στατικής επάρκειας από διπλωματούχο μηχανικό, και τα στοιχεία συνυποβάλλονται με τα δικαιολογητικά για την έγκριση εργασιών δόμησης μικρής κλίμακας. Επιπλέον, συνυποβάλλεται υπεύθυνη δήλωση του ενδιαφερόμενου ότι ο εξοπλισμός που θα χρησιμοποιηθεί είναι ο συγκεκριμένος πιστοποιημένος εξοπλισμός.
Σε εντός σχεδίου περιοχές και εντός οικισμών, δεν επιτρέπεται η εγκατάσταση φωτοβολταϊκών σε αδόμητα οικόπεδα, καθώς αυτές αποτελούν κατασκευές που χρησιμοποιούνται για την άμεση ή έμμεση εξυπηρέτηση των κτιρίων ή της λειτουργικότητάς τους και επιπλέον εντάσσονται στο πλαίσιο της ενεργειακής πολιτικής ως ενεργητικά συστήματα εξοικονόμησης ενέργειας, σύμφωνα με το άρθρο 2 παρ. 19 και 44 του ν. 1577/1985 “Περί Γενικού Οικοδομικού Κανονισμού” (ΦΕΚ Α΄ 210), όπως έχει τροποποιηθεί και ισχύει.
Λόγω του μεγάλου αριθμού αιτήσεων για προσφορά όρων σύνδεσης από τον ΔΕΔΔΗΕ και την κατάχρηση της προτεραιότητας που είχε αρχικά δοθεί σε Ενεργειακές Κοινότητες, τον Μάρτιο του 2020 καθορίστηκε νέο πλαίσιο για τις προτεραιότητα στην προσφορά όρων σύνδεσης.