Σε αλλαγή κατεύθυνσης οδηγείται το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας αναφορικά με το νέο σχέδιο λειτουργίας της αγοράς ενέργειας βάζοντας μία άνω τελεία στην πρόβλεψη για τη διοικητική κατάργηση της ρήτρας αναπροσαρμογής στο νέο σχέδιο λειτουργίας της αγοράς ενέργειας.
Το θέμα είχε ήδη προκαλέσει συζητήσεις αλλά η τελικά απάντηση από τις Βρυξέλλες που δεν άφηνε περιθώριο για διπλή εκκαθάριση για την τιμή χονδρικής επανέφερε τη συζήτηση αναφορικά με την κατάργηση, διοικητικά και όχι στην πράξη, της ρήτρας αναπροσαρμογής.
Απαντώντας χτες σε κατηγορίες της αντιπολίτευσης για λανθασμένη αναθεώρηση της αγοράς ενέργειας, ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κώστας Σκρέκας υπεραμύνθηκε των επιλογών της Κυβέρνησης σημειώνοντας πως στην ουσία το νέο μοντέλο καταργεί τη ρήτρα αναπροσαρμογής. Στο νέο μοντέλο οι επιδοτήσεις θα καλύπτουν τις αυξήσεις της ρήτρας αναπροσαρμογής σε μεγάλο βαθμό, γι’ αυτό και, σύμφωνα με πληροφορίες, δεν αναμένεται να ληφθεί απόφαση για διοικητική κατάργησή της.
Πρόκειται για μία εξέλιξη που φαίνεται επιβεβλημένη, καθώς η επί της αρχής έγκριση που πήρε η ελληνική πλευρά από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για το σχέδιό της, το οποίο θα σταλεί μέσα στην επόμενη βδομάδα στις Βρυξέλλες με τη μορφή νομοθετικής διάταξης, προβλέπει τον τρόπο λειτουργίας ενός νέου μηχανισμού διαμόρφωσης της τιμής χονδρικής, ο οποίος όμως δεν θα επηρεάσει τους όρους της κοινής ευρωπαϊκής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας.
Πιο αναλυτικά, αυτό σημαίνει ότι η Κομισιόν δεν έκανε δεκτό το ελληνικό σχέδιο που προέβλεπε μια οριζόντια μείωση στην τιμή της λιανικής μέσα από μία διαδικασία διπλής εκκαθάρισης της τιμής της αγοράς που θα οδηγούσε σε μία μεσοσταθμική τιμή αγοράς για τους προμηθευτές χαμηλότερη από την οριακή τιμή του συστήματος (την τιμή που προκύπτει, δηλαδή, από τις μονάδες φυσικού αερίου). Αυτό με τη σειρά του θα οδηγούσε και σε σημαντικές μειώσεις στην αγορά της λιανικής, σε προ κρίσης επίπεδα, επιτρέποντας να καταργηθεί και τυπικά η ρήτρα αναπροσαρμογής.
Το σχέδιο που τελικά θα σταλεί στην Κομισιόν για τελική έγκριση προβλέπει την επιβολή πλαφόν για την αποζημίωση των μονάδων παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας με βάση το πραγματικό κόστος της παραγωγής τους, ώστε να παίρνει το κράτος στην πηγή τα υπερκέρδη των εταιρειών και να τα αξιοποιεί για παροχή επιδοτήσεων στους καταναλωτές. Το κόστος αυτό θα καθορίζεται ανά τεχνολογία για τις μονάδες που συμμετέχουν στη χονδρεμπορική αγορά. Για τις μονάδες φυσικού αερίου θα λαμβάνεται υπόψη η χρηματιστηριακή τιμή του καυσίμου και οι τιμές δικαιωμάτων εκπομπών, οι οποίες θα λαμβάνονται υπόψη και για τις λιγνιτικές μονάδες.
Στη συνέχεια, η διαφορά αυτή μεταξύ της αποζημίωσης και της χρηματιστηριακής τιμής της ηλεκτρικής ενέργειας θα μεταφέρεται στο Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης (ΤΕΜ) και θα δεσμεύεται για τη χρηματοδότηση των μέτρων στήριξης των καταναλωτών για την αντιστάθμιση των επιπτώσεων της διεθνούς ενεργειακής κρίσης.
Στόχος της κυβέρνησης με αυτή τη διαδικασία είναι να επαναφέρει την τιμή της λιανικής στα 0,15 ευρώ ανά μεγαβατώρα, συγκεντρώνοντας 1,6 δισ. ευρώ για να καλύψει τις επιδοτήσεις κατά το β΄εξάμηνο του 2022. Με τη διαδικασία αυτή η κυβέρνηση θα μπορεί να συγκεντρώνει από την αρχή – από την πηγή – τα υπερέσοδα των ηλεκτροπαραγωγών και στη συνέχεια να τα διοχετεύει στους καταναλωτές μέσω των επιδοτήσεων.
Μιλώντας πάντως χθες στη Βουλή στη συζήτηση για τον Κλιματικό Νόμο, ο ΥΠΕΝ Κώστας Σκρέκας είπε ότι το νέο μοντέλο αυτό αποτελεί έναν εσωτερικό ανασχεδιασμό του μοντέλου λειτουργίας της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, ρυθμίζοντας την τιμή αποζημίωσης της κάθε μονάδας ηλεκτροπαραγωγής λαμβάνοντας υπόψιν το πραγματικό κόστος. Με τον τρόπο αυτό, τόνισε, σταματάει η παραγωγή υπερεσόδων και επιστρέφουν όλα στους καταναλωτές. Ο υπουργός σχολίασε πως σε αντίθεση με το ιβηρικό μοντέλο που επιδοτεί τους παραγωγούς το σχέδιο της κυβέρνησης απορροφά τις αυξήσεις κατά 85% για τα νοικοκυριά, 100% στους ΚΟΤ και 82% για τους μικρομεσαίους επαγγελματίες.
Ο προβληματισμός των εταιρειών
Ο αντίλογος από την αγορά, ωστόσο, σε αυτό λέει ότι οι εταιρείες θα δυσκολευτούν να συνεχίσουν την πολιτική τους υπέρ των καταναλωτών με την παροχή εκπτώσεων και την κάλυψη των καθυστερήσεων στις πληρωμές από τους καταναλωτές καθώς αυτά καλύπτονταν ακριβώς από τη διαφορά αυτή που θα επιστρέφεται άμεσα στο κράτος. Το πρώτο «θύμα» φαίνεται ότι θα είναι τα σταθερά τιμολόγια ενέργειας που στην ουσία χρηματοδοτούνταν από τις εταιρείες ακριβώς από αυτά τα ποσά. Θα πρέπει να σημειωθεί, ωστόσο, ότι η ΡΑΕ ορίζει ως υποχρεωτική την παροχή ενός σταθερού τιμολογίου ανά εταιρεία. Εάν οι αλλαγές ισχύσουν από 1η Ιουλίου και οι εταιρείες χρειαστεί να διαφοροποιήσουν την εμπορική τους πολιτική, είμαστε ήδη εκτός των 60 ημερών προειδοποίησης των καταναλωτών που απαιτεί ο Κανονισμός και θα πρέπει να βρεθεί λύση για να μην καθυστερήσει η εφαρμογή του νέου μοντέλου.