Το νομοσχέδιο για την αδειοδότηση των ΑΠΕ αποτελεί μια μεγάλη μεταρρύθμιση γιατί θέτει τις βάσεις για επίτευξη των νέων, φιλόδοξων στόχων που έθεσε η Ε.Ε., όπως υπογράμμισε μιλώντας στην επιτροπή παραγωγής και εμπορίου της Βουλής ο υπουργός ΠΕΝ, Κ. Σκρέκας.
Χαρακτηριστικό είναι ότι για φέτος αναμένονται εγκαταστάσεις ΑΠΕ 2 γιγαβάτ, που θα καταστήσουν την Ελλάδα πρωταγωνιστή διεθνώς, ενώ το νομοσχέδιο θα ενισχύσει ακόμα περισσότερο τις δυνατότητές της.
Όπως τόνισε ο υπουργός, αυτή τη στιγμή ζούμε μια τεράστια ενεργειακή κρίση που προκλήθηκε κυρίως από την πανδημία και τη διαταραχή στις εφοδιαστικές αλυσίδες και έπειτα από τη γεωπολιτική κρίση. Η μόνιμη λύση είναι η μετάβαση στις ΑΠΕ και η αντικατάσταση των ορυκτών καυσίμων ώστε να απεξαρτηθούμε από τις μεταβολές των ενεργειακών προϊόντων. Η Ελλάδα έχει ένα ανταγωνιστικό πλεονέκτημα λόγω της ηλιακής ακτινοβολίας και για πρώτη φορά ο ευρωπαϊκός νότος μπορεί να πρωταγωνιστήσει στην ηλεκτροπαραγωγή. Παράλληλα, η χώρα μας έχει λιγνίτη με χαμηλή θερμική αξία σε σχέση με την Κεντρική Ευρώπη, για αυτό και είχε ακριβότερο κόστος παραγωγής. Σήμερα η αξία αυτή είναι στις 1500-1800 χιλιοθερμίδες ανά τόνο έναντι 5.000 στην Πολωνία.
Για τους λόγους αυτούς η κυβέρνηση επιταχύνει την πράσινη μετάβαση. Με το παρόν νομοσχέδιο ενισχύεται η ενεργειακή ασφάλεια της χώρας και μπαίνουν οι βάσεις για να γίνει κόμβος πράσινης ενέργειας μέσω των διασυνδέσεων. Παράλληλα, δημιουργείται πλαίσιο συμβατό με το ευρωπαϊκό σχέδιο REPower EU για γρηγορότερη εγκατάσταση ΑΠΕ όπως ακριβώς αναφέρει το ευρωπαϊκό πρόγραμμα. Αντίστοιχα, μειώνεται η γραφειοκρατία και δημιουργείται ένα ευνοϊκό επενδυτικό περιβάλλον.
Προσέλκυση επενδύσεων 10 δισ. ευρώ στις ΑΠΕ ως το 2030
Μέσω του νομοσχεδίου επιτυγχάνεται η επιτάχυνση έργων ΑΠΕ και μειώνεται ο μέσος χρόνος από τα 5 χρόνια σε 14 μήνες, ενώ εκσυγχρονίζεται και το πλάισιο για την αποθήκευση. Ταυτόχρονα, ψηφιοποιούνται οι διαδικασίες, και εξυπηρετείται ο στρατηγικός στόχος για τουλάχιστον 25 γιγαβάτ εγκατεστημένης ισχύος ΑΠΕ ως το 2030, ο οποίος μεταφράζεται σε αύξηση 167% της ισχύος των φωτοβολταϊκών. "Προσελκύουμε επενδύσεις άνω των 10 δισ. ευρώ ως το 2030 για πάνω από τα 15 γιγαβάτ νέων ΑΠΕ", τόνισε σχετικά ο υπουργός.
Επίσης, μειώνονται τα στάδια αδειοδότησης από 7 σε 5. "Εκτιμούμε ότι με κατάργηση πολλών σταδίων στην τροποποίηση αδειών, θα πετύχουμε μείωση από 60 μήνες για ένα μέσο έργο στους 12 μήνες. Αντίστοιχα, μειώνονται οι περιπτώσεις τροποποίησης και θα γίνονται και με απλή ενημέρωση των φακέλλων".
Μια ακόμη παρέμβαση είναι ότι υποχρεώνονται οι επενδυτές σε αυστηρά ορόσημα ώστε να εγκατασταθούν τα έργα που μπορούν να κατασκευαστούν. Στόχος είναι να προχωρά το έργο εντός 12 μηνών από την προσφορά σύνδεσης ως την άδεια εγκατάστασης.
Από την πλευρά τους, οι διαχειριστές θα επιδιώξουν τη μέγιστη απορρόφηση, και θα προωθείται παράλληλα η αδειοδότηση με τα έργα σύνδεσης και το σταθμό ΑΠΕ. Οι περιβαλλοντκές αδειοδοτήσεις για οριστική προσφορά σύνδεσης για μείωση ισχύος θα γίνονται παράλληλα με τα έργα.
Επιπλέον, προβλέπονται κυρώσεις στους διαχειριστές σε περίπτωση που καθυστερούν τις άδειες και προωθείται η ψηφιοποίηση ώστε να υπάρχει καθεστώς διαφάνειας για τους επενδυτές. Εντός του ΥΠΕΝ δημιουργείται μια υπηρεσία μιας στάσης που θα εποπτεύει την αδειοδοτική διαδικασία.
Ο κ. Σκρέκας δήλωσε ότι "είναι πολύ σημαντικό να εγκαταστήσουμε γρήγορα συστήματα αποθήκευσης διότι με την ανάπτυξη των φ/β θα υπάρχουν πολλές ώρες που η ενέργεια δεν θα καταναλώνεται και πρέπει να αποθηκευτεί".
Προς την κατεύθυνση αυτή εισάγονται προβλέψεις για ενσωματωμένη αποθήκευση και ΑΠΕ, με δύο κατηγορίες αποθήκευσης, μια της αμιγώς αποθήκευσης με άδεια κατ' αναλογία για ειδικά έργα ΑΠΕ και δεύτερον έργα που συνδυάζουν ΑΠΕ και αποθήκευση.
200.000 νέα μικρά φωτοβολταϊκά μέσω του νέου χώρου στα δίκτυα για αυτοπαραγωγή και net metering
Η αύξηση της χωρητικότητας στο δίκτυο αποτελεί βασική προτεραιότητα του νομοσχεδίου, το οποίο επιχειρεί να προωθήσει την αυτοπαραγωγή και τον συμψηφισμό. Ο ΔΕΔΔΗΕ θα υπολογίζει τα διαθέσιμα υπόλοιπα ισχύος των υποσταθμών. Στα δίκτυα όπου θα δώσει περιθώριο ισχύος για αυτοπαραγωγή ή net metering έως 10 κιλοβάτ, θα δοθεί χώρος στους καταναλωτές, οικιακούς, αγρότες και βιομηχανία. Η εκτίμηση του ΥΠΕΝ είναι ότι μέσα από αυτή την παρέμβαση θα εγκατασταθούν 200.000 μικρά φωτοβολταϊκά με συνολική ισχύ 2 γιγαβάτ στο εξής.
Πέραν αυτού, οι διαχειριστές θα πρέπει να επιβάλουν περιορισμούς στην έγχυση ηλεκτρισμού στο δίκτυο όχι πάνω από το 5% της εγχυόμενης ενέργειας. Σε έργα που έχουν ήδη δεσμευτικούς όρους σύνδεσης, θα δοθεί η δυνατότητα με περιορισμό έως 5% να ανοίξει ο χώρος και να έρθουν και άλλες επενδύσεις. "Κόβουμε ένα 5% και αυξάνουμε τη βάση της ισχύος, ώστε να μπαίνουν πολύ περισσότερες ΑΠΕ στο σύστημα. Οι διαχειριστές θα επιβάλουν περιορισμούς στην ισχύ σε περίπτωση συνδυασμού ΑΠΕ με αποθήκευση", δήλωσε σχετικά ο υπουργός.
Ένα ακόμη ενδιαφέρον σημείο είναι ότι σε ότι αφορά τις απαλλοτριώσεις για λόγους δημοσίου συμφέροντος για την υλοποίηση μονάδων ΑΠΕ, ο υπουργός διευκρίνισε ότι αλλάζει η ρύθμιση. Πλέον, ο ενδιαφερόμενος επενδυτής ΑΠΕ θα πρέπει να εξασφαλίζει πρώτα το 80% της έκτασης με συμφωνία των ιδιοκτητών και έπειτα θα μπορεί να απαλλοτριώνεται το υπόλοιπο 20%.
1,6 δισ. ευρώ στο Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης μέσα στο επόμενο 12μηνο
Μιλώντας για την παρέμβαση στην αγορά ηλεκτρισμού, ο κ. Σκρέκας δήλωσε ότι ο μηχανισμός επιστροφής μέρους εσόδων αγοράς επόμενης ημέρας αποτελεί μια θεσμική παρέμβαση με την οποία μπαίνει τέλος στα υπερέσοδα για τους παραγωγούς. "Τοποθετούμε ένα πλαφόν στην τιμή αποζημίωσης ανάλογα με το πραγματικό κόστος λειτουργίας των μονάδων. Η διαφορά με τη χονδρική ανακτάται στον καταναλωτή. Έτσι μετά την αναστολή της ρήτρας και το πλαφόν απορροφούμε το 85% της αύξησης για τα νοικοκυριά οριζόντια ανεξαρτήτως κατανάλωσης, όπως και για τις περισσότερες επιχειρήσεις, αλλά και το 90% στους αγρότες και το 100% στους δικαιούχους κοινωνικού τιμολογίου. Το ΤΕΜ θα ενισχυθεί με πάνω από 1,6 δισ. επόμενους 12 μήνες".
Πέραν των παραπάνω, το νομοσχέδιο περιλαμβάνει ρυθμίσεις για την επάρκεια εφοδιασμού ως το 2023. Ρυθμίζονται τα ζητήματα για άμεση μίσθωση πλοίου LNG από το ΔΕΣΦΑ που θα διπλασιάσει τη δυνατότητα της Ρεβυθούσας και θα μπορεί να υποδέχεται ταυτόχρονα δύο πλοία.