Δευτερολογία στην Ολομέλεια της Βουλής για το ν/σ του ΥΠΕΝ για ΑΠΕ, αποθήκευση ενέργειας, θαλάσσια ΦΒ και άλλες διατάξεις για ενέργεια και περιβάλλον
Η αλήθεια είναι ότι η διαδικασία νομοθέτησής σας τόσο κατά τη διάρκεια των Επιτροπών, αλλά κυρίως στην Ολομέλεια, είναι πρωτόγνωρη. Ήρθαν ένα σωρό νομοτεχνικές βελτιώσεις, τις οποίες είναι ανέφικτό να αξιολογήσουμε. Υποτιμάτε την κοινοβουλευτική διαδικασία. Τροπολογίες τελευταίας στιγμής έξω από τις Επιτροπές, άρθρα εκτός διαβούλευσης. Ο τρόπος νομοθέτησης είναι σημαντικός και τον αξιολογούμε και αυτόν.
Ακούστηκαν πολλά σήμερα σ’ αυτήν την αίθουσα, το πρώτο που θέλω να πω είναι, κ. Υπουργέ, να κάνετε ένα σεμινάριο στους βουλευτές σας, γιατί νομίζουν ότι προχωράτε την Πράσινη Μετάβαση. Κάνετε Πράσινη Μετάβαση; Πώς, με το να αυξάνετε το φυσικό αέριο; Ξέρετε ότι η χώρα μας είναι πρώτη στην Ευρώπη σε νέες επενδύσεις φυσικού αερίου; 8 δισ. ευρώ, 4 νέες άδειες και η Πτολεμαϊδα 5!
Κάνετε απολιγνιτοποίηση και μετά αλλάζετε πάλι τον σχεδιασμό και ακόμα δεν ξέρουμε πώς και πότε; Πόσα GW χρειαζόμαστε; Σας ρωτήσαμε, δεν απαντήθηκε ποτέ αυτό, δεν το ξέρετε. Τι θα γίνει με την αποθήκευση, πώς θα λειτουργήσουν οι ΑΠΕ αν δεν έχουν αποθήκευση; Πέρασαν τόσα χρόνια κι ακόμα και σ’ αυτό το νομοσχέδιο, είναι ελλιπέστατο το θεσμικό πλαίσιο.
Και πείτε ότι λύνονται όλα αυτά, παραμένει όμως το γεγονός ότι ο απαιτούμενος ηλεκτρικός χώρος δεν υπάρχει. Ενεργειακές Κοινότητες, Εξοικονομώ, δεν μπορούν να συνδεθούν, σας το είπα και σας προκάλεσα για μια απάντηση, με ενημερώνουν συμπολίτες μου, ότι δύο χρόνια πληρώνουν ενοίκια και περιμένουν να συνδεθούν στο δίκτυο. Και τελικά δεν μπορούν, λόγω έλλειψης ηλεκτρικού χώρου. Ποιος θα το χρεωθεί αυτό το κόστος;
Μας ρωτάτε «εσείς πού τα είδατε τα καρτέλ;» ωστόσο παραδεχτήκατε ότι υπάρχουν υπερκέρδη. Αν δεν υπάρχουν καρτέλ και αισχροκέρδεια, πώς προέκυψαν τα υπερκέρδη; Πότε θα επιστρέψετε τα λεφτά στους καταναλωτές, που έχετε στερήσει τη ρευστότητα από την αγορά και τα νοικοκυριά; Μας λέτε ότι είμαστε η πρώτη χώρα που έχει 90% φορολόγηση και ρωτάμε – απλά πράγματα – επί ποιου ποσού θα εφαρμοστεί το 90%; Γιατί το 90% στα 100 εκατομμύρια είναι πολύ λιγότερο από το 25% στο 1 δισεκατομμύριο, είναι απλά μαθηματικά. Ούτε αυτό το απαντάτε.
Μας κάνατε μια ολόκληρη θεωρία, αρκετοί βουλευτές σας κι εσείς ο ίδιος σήμερα αναφερθήκατε στα capital controls και το τι τράβηξε η χώρα το 2015, και εδώ πρέπει να βάλουμε τα πράγματα στη θέση τους. Ήταν φυσική καταστροφή ότι η χώρα μας κατέρρευσε και μπήκε στα μνημόνια ή ήταν αποτέλεσμα μιας 40 χρόνων κακής διακυβέρνησης κι ενός στρεβλού παραγωγικού μοντέλου, στο οποίο προστέθηκε και η διαφθορά; Ξέρετε ότι υπήρχαν δύο μνημόνια από κυβερνήσεις που δεν ήταν του ΣΥΡΙΖΑ και κατέστρεψαν τη χώρα; Δεν ξέρετε ότι όταν ανέλαβε ο ΣΥΡΙΖΑ βρήκε άδεια ταμεία, η χώρα δεν είχε καν συμφωνία, αλλά πάρα πολλές δεσμεύσεις;
Αφιερώσατε ένα μεγάλο κομμάτι της τοποθέτησής σας να μιλάτε για τις ΝΟΜΕ που ήταν υποχρέωση του δεύτερου μνημονίου της κυβέρνησης δηλαδή Σαμαρά-Βενιζέλου! Και συγκρίνετε την περίοδο εκείνη - που με δικιά σας ευθύνη μπήκε η χώρα στα μνημόνια - με τη διακυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ που έβγαλε τη χώρα από τα μνημόνια, ρύθμισε το χρέος και άφησε και 37 δισ. στο δημόσιο ταμείο.
Βεβαίως, για σας ήταν ευλογία τα μνημόνια. Στην τροπολογία για τη ΔΕΠΑ επαναφέρετε μνημονιακή δέσμευση! Ήταν αυτό που ζητούσαν οι θεσμοί στο δεύτερο μνημόνιο με κυβέρνηση Σαμαρά-Βενιζέλου. Η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ κατάφερε να κρατήσει το δημόσιο χαρακτήρα της ΔΕΠΑ με 51% μερίδιο του δημοσίου και εσείς το καταργείτε σήμερα επαναφέροντας μνημονιακές δεσμεύσεις.
Αλλά αυτή είναι και η λογική όλου αυτού του μοντέλου ανάπτυξης που υπερασπίζεστε και πραγματικά η κλιματική κρίση είναι μια «βόμβα» στο ιδεολογικό θεμέλιο του νεοφιλελευθερισμού και τα έχετε χάσει. Και να σας το πω και παγκόσμια με την ιδεολογία που πρεσβεύετε. Στην αρχή είπαν ότι δεν υπάρχει κλιματική κρίση, έγιναν κάτι ινστιτούτα με μοναδικό σκοπό να υλοποιήσουν την προπαγάνδα υπερ των ορυκτών καυσίμων, τα οποία έλεγαν ότι δεν έχει ανθρωπογενείς αιτίες η κλιματική κρίση, έτσι γίνεται με το κλίμα!! Όταν πια δεν γινόταν να μην το παραδεχτούν, αρχίζει η καθυστέρηση στη λήψη μέτρων για την προστασία του περιβάλλοντος. Και μετά ξεκίνησε η φάση του παγκόσμιου ανταγωνισμού με υπαρκτό τον κίνδυνο της διεύρυνσης των ανισοτήτων.
Είναι πολύ θετικό ότι ικανοποιήσατε το αίτημά μου, από την πρώτη επιτροπή σας το έλεγα, σχετικά με την συμπερίληψη στις εξαιρέσεις της υποχρέωσης καταβολής εγγυητικής επιστολής, του άρθρου 6. Ζήταγα ειδική εξαίρεση για έργα κάτω του 1 MW στις λιγντικές περιοχές (συμπεριλαμβανομένου και των υφιστάμενων), το αποδεχτήκατε όπως μας είπατε. Βέβαια σας είχα ζητήσει επιπλέον να εξαιρεθούν από την υποχρέωση εγγυητικής επιστολής και η αυτοκανατανάλωση και τα μικρά έργα. Επίσης σας πρότεινα συγκεκριμένα αιτήματα για τις Ενεργειακές Κοινότητες, βλέπω ότι δεν τα κάνατε αποδεκτά. Μεγάλο λάθος κ. Υπουργέ, γιατί; δε γίνεται έτσι η Πράσινη Μετάβαση.
Μιλάτε και εσείς και πολλοί βουλευτές της ΝΔ για τα ευρωπαϊκά δεδομένα και ότι προσαρμόζεστε στις νέες εξελίξεις της Ε.Ε. Πραγματικά, έχετε δει το λεπτομερές σχέδιο RepowerEU; Τις συστάσεις τις Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την επιτάχυνση των ΑΠΕ; Τις κατευθυντήριες γραμμές της Ευρωπαϊκής Επιτροπής; Την νέα πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την τροποποίηση της Οδηγίας 2018/2001 για τις ΑΕΠ; H Ε.Ε. προτείνει κατ’ αρχήν τον καλύτερο εντοπισμό και σχεδιασμό τοποθεσιών για έργα. Θα πρέπει να προσδιοριστούν ταχέως κατάλληλες χερσαίες και θαλάσσιες περιοχές για την ανάπτυξη ΑΠΕ (περιοχές πρώτης επιλογής), οι οποίες θα πρέπει να είναι περιορισμένες και σαφώς καθορισμένες, αποφεύγοντας παράλληλα τις περιβαλλοντικά πολύτιμες περιοχές και δίνοντας προτεραιότητα, σε υποβαθμισμένες εκτάσεις που δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν για γεωργικούς σκοπούς. Και εσείς πάτε και βάζετε τα πιλοτικά πλωτά φωτοβολταϊκά και σε προστατευόμενες περιοχές.
Τονίζουν τα συγκρουόμενα δημόσια αγαθά ως το δεύτερο εμπόδιο για τις ΑΠΕ. Εσείς αγνοείτε πλήρως την περιβαλλοντική διάσταση, τα είπαμε ξανά αυτά, το λέει η Ευρώπη, δεν το λέει ο ΣΥΡΙΖΑ, αγαπητοί συνάδελφοι. Αυτή είναι η σύσταση, ούτε αυτό δεν ακολουθείτε.
Συστήνει η Ε.Ε ως απαραίτητη προϋπόθεση για την επιτάχυνση των ΑΠΕ, τη διευκόλυνση της συμμετοχής των πολιτών και της τοπικής κοινωνίας. Η έλλειψη δημόσιας αποδοχής των έργων ΑΠΕ αποτελεί ένα σημαντικό κώλυμα στην ανάπτυξη των ΑΠΕ. Απαιτείται οι απόψεις των πολιτών και των κοινωνικών φορέων να λαμβάνονται υπόψη σε όλα τα στάδια της ανάπτυξης έργων ΑΠΕ —από την ανάπτυξη πολιτικής, έως τον χωροταξικό σχεδιασμό και την ανάπτυξη του έργου. Στο παράδειγμα της απολιγνιτοποίησης στη Δυτική Μακεδονία και Μεγαλόπολη είναι χαρακτηριστικό, το τόσο συγκεντρωτικό μοντέλο διακυβέρνησής που ακολουθείτε, που δεν έχει υπάρξει πουθενά αλλού φαντάζομαι. Αγνοείτε πλήρως την τοπική αυτοδιοίκηση, τους παραγωγικούς φορείς, τους πολίτες. Όλα σχεδιάζονται και υλοποιούνται από την Αθήνα για το καλό των λιγνιτικών περιοχών χωρίς τις λιγνιτικές περιοχές. Απίστευτα πράγματα.
Προτείνονται επίσης ταχύτερες και συντομότερες διαδικασίες και επαρκείς ανθρώπινοι πόροι με τις κατάλληλες δεξιότητες, στελέχωση των υπηρεσιών δηλαδή. Εσείς αντίθετα προχωράτε στην αποψίλωση των υπηρεσιών και όλα γίνονται outsourcing.
Προτείνονται και πολλά ακόμα, τα οποία δεν λάβατε υπόψη. Όποτε μην λέτε ότι προσαρμοστήκατε στα ευρωπαϊκά δεδομένα. Είναι προφανές ότι ενώ επικαλείστε όλα αυτά τα εργαλεία, δεν τα εφαρμόζετε στο νομοσχέδιο που μας φέρατε ή για να το θέσω και διαφορετικά, επιχειρείτε μια αποσπασματική και στρεβλή μεταφορά με τρόπο που δεν βοηθάει τον σκοπό της πράσινης μετάβασης.
Θα αναφερθώ πολύ επιγραμματικά σ’ αυτά τα έργα που έκανε ο ΣΥΡΙΖΑ, δεν προλαβαίνω να πω το τι παρέλαβε, θα πω μόνο τι έκανε. Η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ λοιπόν:
- Εξυγίανε και κατέστησε πλεονασματικό τον ΕΛΑΠΕ με «μαξιλάρι» ασφαλείας, δημιουργώντας στέρεα βάση για την ανάπτυξη των ΑΠΕ στην Ελλάδα.
- Θέσπισε για πρώτη φορά εγκεκριμένο μηχανισμό στήριξης για τις ΑΠΕ από την ΕΕ το 2016 (ν.4414/2016), διασφαλίζοντας πλήρως το μέλλον των ΑΠΕ, κλείνοντας το ανοικτό ‘case’ της ΕΕ κατά της χώρας μας, ώστε να μην υπάρξει και δυσάρεστη εξέλιξη για τους εν λειτουργία σταθμούς ΑΠΕ.
- Προβλέφθηκε η ανάπτυξη μικρών αιολικών και φωτοβολταϊκών σταθμών, καθώς και των λοιπών τεχνολογιών ΑΠΕ, χωρίς διαγωνισμούς, με σταθερές εγγυημένες τιμές.
- Προκήρυξε τη μελέτη για την αναθεώρηση του Ειδικού Χωροταξικού Πλαισίου για τις ΑΠΕ τον Φεβρουάριο του 2019. Πώς περιμένετε να έχετε τους πολίτες μαζί σας, πώς θα προχωρήσετε τις ΑΠΕ, όταν το Ειδικό Χωροταξικό θα έρθει στο τέλος του 2023, όταν θα έχει γίνει η χωροθέτηση όλων των έργων;
- Θέσπισε, πρώτη στην Ευρώπη, τις Ενεργειακές Κοινότητες και προέβλεψε διευκολύνσεις και προτεραιότητες για την ενεργή συμμετοχή της τοπικής κοινωνίας και την κάμψη των τοπικών αντιδράσεων.
Τα έργα που εγκαινιάζετε σήμερα, είναι έργα που πήραν τιμή από διαγωνισμό που έγινε με το πλαίσιο του ΣΥΡΙΖΑ. Εμείς φοβάμαι ότι δε θα έχουμε και πολλά έργα να εγκαινιάσουμε, θα πρέπει να επισπεύσουμε.
Γιατί, τι έχει κάνει η κυβέρνηση Μητσοτάκη μέχρι σήμερα για τις ΑΠΕ:
- «Απλοποίησατε» την αδειοδοτική διαδικασία των ΑΠΕ τον Μάιο του 2020, με τον περίφημο νόμο 4685, οδηγώντας σε υπερθέρμανση της αγοράς και σε περαιτέρω ένταση των κοινωνικών αντιδράσεων.
- Κάνατε προσπάθεια εκ των υστέρων για ανάσχεση της υπερθέρμανσης, με την εγγυητική επιστολή του 4819/202, που είναι και παραδοχή της λανθασμένης πολιτικής επιλογής της υπερθέρμανσης.
- Δημιοοργήσατε εκ νέου «τρύπα» στον ΕΛΑΠΕ το 2020.
- Επιβάλατε νέα έκτακτη εισφορά στους παραγωγούς ΑΠΕ τον Δεκέμβριο του 2020 και με αναδρομικότητα, για να καλύψετε την «τρύπα» που εσείς δημιουργήσατε.
- Σταματήσατε τους διαγωνισμούς των ΑΠΕ το 2020 και έχετε αφήσει τη χώρα τα τελευταία 2 χρόνια χωρίς νέες εντάξεις ΑΠΕ.
- Καθυστερήσατε πάρα πολύ το θεσμικό πλαίσιο αποθήκευσης ενέργειας. Επιμένω, ούτε με αυτό το νομοσχέδιο δε λύνετε το θεσμικό πλαίσιο.
- «Παγώσατε» όλα τα έργα και τις άδειες αποθήκευσης με το Ν. 4819/2021, δεν ετοιμάσατε καν, ούτε για διαβούλευση, το θεσμικό πλαίσιο των θαλάσσιων ΑΠΕ και δεν προχωρήσατε τον θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασμό.
Δεν μπορείτε να καμαρώνετε, το θέμα είναι ότι την πληρώνουμε όλοι, την πληρώνει η χώρα, γι’ αυτό ελπίζουμε να γίνουν γρήγορα οι εκλογές και να αλλάξει η κυβέρνηση, μήπως μπορέσουμε να σώσουμε ό,τι μπορεί να σωθεί.