Μεγάλο είναι το δημοσιονομικό βάρος που καλείται να σηκώσει ο προϋπολογισμός για τις επιδοτήσεις στους λογαριασμούς ρεύματος με δεδομένες τις τιμές που διαμορφώνονται ήδη στην αγορά ενέργειας.
Οι πάροχοι, δε, τη Δευτέρα καλούνται, με βάση το νέο πλαίσιο, να δώσουν τιμές λιανικής ανά κιλοβατώρα, χωρίς τη ρήτρα αναπροσαρμογής, και ήδη τα μηνύματα που λαμβάνει το οικονομικό επιτελείο παραπέμπουν σε φουσκωμένα τιμολόγια που ξεκινούν από τα 47-50 λεπτά ανά κιλοβατώρα και φτάνουν ακόμη και και σε διπλάσιες τιμές, το 1 ευρώ δηλαδή.
Ουσιαστικά, είναι ορατός ο κίνδυνος, εφόσον τα σενάρια αυτά επιβεβαιωθούν και δεν στηθεί “ανάχωμα” με τη ΔΕΗ, που μπορεί να βασιστεί σε λιγνίτη και υδροηλεκτρικά, για να “πιέσει” τις τιμές, να απαιτηθούν μεγάλα ποσά για επιδοτήσεις. Αυτό. θα πιέσει και δημοσιονομικά τον προϋπολογισμό, αλλά και θα “εξαερώσει” μονομιάς τους πόρους του Ταμείου Ενεργειακής Μετάβασης, έστω κι αν αυτό έχει τις πρώτες σημαντικές εισροές από την πρώτη μέρα εφαρμογής του πλαφόν, ανα τεχνολογία παραγωγής, στη χονδρεμπορική αγορά, ενώ αναμένει και το φόρο από τα “ουρανοκατέβατα” κέρδη, που εκτιμάται ότι θα είναι στα 300 εκατομμύρια ευρώ περίπου. Άλλωστε, η κυβέρνηση έχει δεσμευτεί για τελικές τιμές στον καταναλωτή στα περσινά επίπεδα δηλαδή περίπου 18-20 λεπτά ανά κιλοβατώρα,
Το βάρος
Υπενθυμίζεται ότι με βάση τις εκτιμήσεις του οικονομικού επιτελείου, το δημοσιονομικό κόστος για τη στήριξη των λογαριασμών ενέργειας στην περίπτωση που η μέση τιμή χονδρικής του ρεύματος παραμείνει στα 300 ευρώ ανά μεγαβατώρα θα πάει, σε μηνιαία βάση, στο 1,2 - 1,5 δισ. ευρώ, ενώ αυτή τη στιγμή, υπάρχουν προϋπολογισμένα περίπου 850 εκατ. ευρώ για το συγκεκριμένο μέτρο, στη βάση τιμών αερίου μέχρι 100 ευρώ ανά MWh.
Οι τιμές
Να σημειωθεί ότι για σήμερα νέο ράλι καταγράφεται στη μέση χονδρική τιμή, καθώς διαμορφώθηκε στα 426,92 ευρώ/MWh. την ώρα που στις 19/7 η μέση τιμή της χονδρεμπορικής τιμής στην αγορά Επόμενης ημέρας είχε διαμορφωθεί στα 297,22 ευρώ. Όσο δε για τη μέση τιμή χονδρικής μέχρι τώρα για τον Ιούλιο διαμορφώνεται στα 320, 75 ευρώ/MWh.
Έτσι, το αβέβαιο τοπίο με το συνεχές ράλι των τιμών φυσικού αερίου σπρώχνει και τις τιμές ρεύματος, έστω κι αν αυτές πλέον έχουν “πλαφόν” που, όμως, για τις θερμικές μονάδες, ανανεώνεται δυναμικά, ανά μήνα. Παράλληλα, δημιουργείται μεγάλος προβληματισμός στους παρόχους ενέργειας εν όψει της δημοσιοποίησης των τιμοκαταλόγων για τον μεθεπόμενο μήνα, βάσει του νέου θεσμικού πλαισίου.
Δηλαδή, πολλοί πάροχοι έχοντας μεγάλη δυσκολία να προβλέψουν το τοπίο και θέλοντας να αποφύγουν δυσάρεστες εκπλήξεις φέρονται έτοιμοι να καταθέσουν προτάσεις με τιμολόγηση της κιλοβατώρας, ακόμη και σε υψηλές τιμές, ώστε να αποφύγουν προβλήματα βιωσιμότητας.
Παρέμβαση σε επίπεδο ΕΕ
Στο φόντο αυτό το οικονομικό επιτελείο εστιάζει στην ανάγκη παρεμβάσεων στην αγορά φυσικού αερίου σε επίπεδο ΕΕ αλλά και στην πορεία υλοποίησης των δράσεων αντικατάστασης της μεγάλης εξάρτησης που έχει η χώρα στην ηλεκτροπαραγωγή από το εισαγόμενο φυσικό αέριο.
Ειδικότερα, όπως δήλωσε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, Γιάννης Οικονόμου με αφορμή την αντίδραση της ελληνικής κυβέρνησης με την πρόταση της Κομισιόν για την μείωση 15% στην χρησιμοποίηση του φυσικού αερίου, η κυβέρνηση έχει καταθέσει μια σειρά από προτάσεις, όπως η επιβολή πλαφόν στη χονδρεμπορική τιμή του ρεύματος και κοινές αγορές αερίου στην ΕΕ. “Εμείς έχουμε καταθέσει μια σειρά από προτάσεις και όσον αφορά τις τιμές, την πολιτική διάσταση δηλαδή του φυσικού αερίου, και σε ό,τι αφορά την προμήθεια, και σε αυτές τις προτάσεις θα επιμείνουμε”, είπε ο Οικονόμου.
“Νομίζω οι Ρώσοι θα προσπαθουν να συντηρούν το κλίμα αβεβαιότητας για να κρατούν τις τιμές υψηλότερα. Αλλά όταν γεμίσουν οι αποθήκες, μια τέτοια στάση θα έχει μικρή επίδραση στις τιμές” ανέφερε πριν λίγες μέρες κορυφαίο στέλεχος του οικονομικού επιτελείου σε σχέση με το πώς προβλέπεται η εξέλιξη των τιμών προσθέτοντας ότι “η παράλληλη περαιτέρω αξιοποίηση των ΑΠΕ, η χρήση λιγνίτη, ΑΠΕ και ντίζελ περιορίζουν τη συμμετοχή του φυσικού αερίου στο ενεργειακό μίγμα” κάτι που επηρεάζει το σημαντικά το ΑΕΠ. “Ανά δέκα ευρώ αύξησης τιμών στο φυσικό αέριο, η επιβάρυνση είναι μεγάλη στην πορεία του ΑΕΠ. Αλλά η όλη εξέλιξη εξαρτάται από το πόσο γρήγορα θα μπει ο λιγνίτης στο ενεργειακό μίγμα. Με παλιές καταναλώσεις η άνοδος 10 ευρώ στη τιμή του αερίου, δημιουργεί κόστος στην οικονομία που υπερβαίνει τα 600 εκ. Σίγουρα, όμως, έχουμε μείωση κατανάλωσης και υποκατάσταση του φυσικού αερίου. Κι αυτό θα συνεχίζεται σε όλην την επόμενη πορεία” σημείωσε το στέλεχος του οικονομικού επιτελείου περιγράφοντας το όλο δημοσιονομικό σκηνικό που παραπέμπει στη λήψη αποφάσεων για τις όποιες κινήσεις το φθινόπωρο
Οι καταναλωτές κόβουν τα ψώνια για να πληρώσουν το ρεύμα
Πάντως, παρά ταύτα, οι καταναλωτές περνούν δύσκολα, με ναν στους να δηλώνουν ότι θα κόψει τα ψώνια στο επόμενο εξάμηνο για να πληρώσει τους λογαριασμούς ρεύματος.
Το καταναλωτικό κλίμα το τελευταίο εξάμηνο, όπως προκύπτει από την εξαμηνιαία έρευνα του ΣΕΛΠΕ και του εργαστηρίου ELTRUN του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών, παρουσιάζει επιδείνωση.
Η αρνητική επίδραση του κόστους ενέργειας στην αγορά προϊόντων και υπηρεσιών είναι εμφανής, καθώς το 53% των καταναλωτών θα περιορίσει τις δαπάνες στην αγορά προϊόντων, ενώ θα αυξήσει τις δαπάνες για λογαριασμούς.
Πρακτικά, τα στοιχεία δείχνουν ότι οι καταναλωτές περικόπτουν αγορές προϊόντων και υπηρεσιών για να πληρώσουν το κόστος ενέργειας και καυσίμων.