Σχέδιο για τη μέγιστη αξιοποίηση του λιγνίτη ώστε να ανέβει η συμμετοχή του στο μείγμα καυσίμου για ηλεκτροπαραγωγή και να περιοριστεί η χρήση του πανάκριβου φυσικού αερίου προωθεί η κυβέρνηση. Το εγχώριο «βρώμικο» καύσιμο, που με βάση τον αρχικό προγραμματισμό της ΔΕΗ θα αποτελούσε παρελθόν από το 2023, επιστρατεύεται όχι μόνο για τη διασφάλιση της ενεργειακής επάρκειας της χώρας αλλά και
για τον περιορισμό των επιδοτήσεων στους λογαριασμούς ρεύματος, καθώς διαπιστώνεται ότι η εργαλειοποίηση του φυσικού αερίου από τον Πούτιν θα συνεχιστεί επί μακρόν και η διαχείριση των επιπτώσεων από τις υψηλές τιμές θα γίνεται όλο και δυσκολότερη.Σε συνέχεια της απόφασης για αύξηση της παραγωγής των ορυχείων σε ποσοστό 50% που δρομολογήθηκε στις αρχές Απριλίου από τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κώστας Σκρέκας έδωσε κατευθύνσεις στη ΔΕΗ για αύξηση της συμμετοχής του λιγνίτη στο μείγμα ηλεκτροπαραγωγής στο 17%-20% από 5% πέρυσι. Μέσα στις πρώτες 12 ημέρες του Ιουλίου η συμμετοχή του λιγνίτη έχει αυξηθεί στο 16,3%, ενώ στα υψηλά επίπεδα του 48,6% παραμένει η συμμετοχή του φυσικού αερίου, η οποία μάλιστα χθες με τιμή στα 183 ευρώ/MWh έφτασε στο 62% και σήμερα με τιμή πάνω από τα 171 ευρώ/MWh στο 67%. Τα στοιχεία από μόνα τους δεν αφήνουν κανένα περιθώριο αμφισβήτησης της ορθότητας της απόφασης για ενεργότερη συμμετοχή του λιγνίτη. Αλλωστε, όλες οι χώρες της Ευρώπης στρέφονται στον άνθρακα για να κρατήσουν τα φώτα αναμμένα. Αυτό που μένει να φανεί είναι το κατά πόσον είναι εφικτή και σε τι χρονικό ορίζοντα μπορεί να υλοποιηθεί.
Στην πράξη μιλάμε για τετραπλασιασμό της λιγνιτικής παραγωγής και συνεχή λειτουργία των επτά λιγνιτικών μονάδων της ΔΕΗ (πέντε του Αγ. Δημητρίου, Μελίτη και Μεγαλόπολη 4) σε καθημερινή βάση. Αυτό σημαίνει εντατικοποίηση της παραγωγής στα ορυχεία έπειτα από δύο χρόνια αποεπένδυσης που ακολούθησε η ΔΕΗ στο πλαίσιο του προγράμματος απολιγνιτοποίησης και φυσικά κεφάλαια για επενδύσεις. «Αν αρχίσω να σκάβω σήμερα θα έχω άμεσο αποτέλεσμα έπειτα από έξι – επτά μήνες. Το ορυχείο δεν είναι πατάω ένα κουμπί και έβγαλα τον λιγνίτη. Θα πρέπει να πέσουν λεφτά για να εντάξεις εργολαβικό εξοπλισμό και εργαζομένους», αναφέρει στην «Κ» αρμόδιο στέλεχος της ΔΕΗ.
«Η κατεύθυνση για αύξηση της συμμετοχής του λιγνίτη στο 17%-20% του μείγματος έχει δοθεί. Το πώς θα υλοποιηθεί τεχνικά είναι θέμα της ΔΕΗ», δηλώνει ο υπουργός Κώστας Σκρέκας. Η ΔΕΗ έχει υποχρεωθεί ήδη σε «πάγωμα» του προγράμματος απολιγνιτοποίησης, καθώς η λειτουργία των λιγνιτικών μονάδων κρίθηκε απαραίτητη για την υποκατάσταση του φυσικού αερίου σε περίπτωση διακοπής των ρωσικών ροών. Η συνεχής και αδιάλειπτη, ωστόσο, λειτουργία των μονάδων είναι ένα θέμα που προκαλεί σοβαρές ανησυχίες στη διοίκηση της εταιρείας, οι οποίες έχουν μεταφερθεί και στο ΥΠΕΝ. Πρόκειται για γηρασμένες μονάδες και αυτό που η ΔΕΗ επισημαίνει προς τις αρμόδιες αρχές είναι ότι η κόπωση από τη συνεχή λειτουργία μπορεί να οδηγήσει σε βλάβες και να τεθούν εκτός συστήματος για μεγάλο χρονικό διάστημα.
Υπουργείο και διοίκηση της ΔΕΗ βρίσκονται σε συζητήσεις για την εφαρμογή του σχεδίου «επιστροφή του λιγνίτη». Σημαντική θα είναι σε κάθε περίπτωση η συμβολή της νέας μονάδας Πτολεμαΐδα 5 που θα τεθεί σε δοκιμαστική λειτουργία από το φθινόπωρο. Είναι πολύ πιθανό στο μεταξύ να ανατεθεί στη ΔΕΗ η εκμετάλλευση του κοιτάσματος στο ορυχείο Αχλάδας, μετά την απόφαση του υπουργού Κώστα Σκρέκα να κηρύξει έκπτωτη την εταιρεία «Λιγνιτωρυχεία Αχλάδας λόγω μη τήρησης των συμβατικών της υποχρεώσεων. Η εταιρεία είχε σύμβαση με τη ΔΕΗ για την τροφοδοσία του ΑΗΣ Μελίτη. Η ΔΕΗ κατήγγειλε από τον Φεβρουάριο τη μεταξύ τους σύμβαση για μη τήρηση των συμβατικών υποχρεώσεων. Σε κάποια ανεπίσημα προς το παρόν τραπέζια διαλόγου φαίνεται να έχει τεθεί και το θέμα επαναλειτουργίας του ορυχείου της Βεύης που είναι ανενεργό από το 2001. Μάλιστα σύμφωνα με πληροφορίες, κλιμάκιο του ΙΓΜΕ επισκέφθηκε τις προηγούμενες ημέρες το ορυχείο της Βεύης.