Χαμηλώνει κι άλλο η συμμετοχή του κρατικού προϋπολογισμού στην μηνιαία δαπάνη για τις επιδοτήσεις του ηλεκτρικού ρεύματος, αφήνοντας περιθώρια για παρεμβάσεις στο ντίζελ κίνησης και στο πετρέλαιο θέρμανσης. Τον Οκτώβριο, η συμμετοχή του κράτους στο συνολικό πακέτο για το ρεύμα ανήλθε σε 100 εκατ ευρώ. Τον Νοέμβριο, η συμμετοχή μπορεί να είναι από ελάχιστη έως και μηδενική.
Ο λόγος; Αν δεν αλλάξει κάτι δραματικά τα επόμενα 24ωρα, τότε τα τιμολόγια του επόμενου μήνα που πρόκειται να ανακοινώσουν την Πέμπτη οι πάροχοι εκτιμάται ότι θα είναι σημαντικά μειωμένα έναντι του Οκτωβρίου. Την τελευταία εβδομάδα η μέση χρηματιστηριακή τιμή στο ρεύμα κινήθηκε στα επίπεδα των 257 ευρώ / MWh, με πτωτικές τάσεις. Οσο για τον μέσο όρο από τις αρχές Οκτωβρίου, βρίσκεται στα 270 ευρώ / MWh, έχοντας μειωθεί 34% από τα 410 ευρω του Σεπτεμβρίου. Εάν δεν συμβεί κάποια απρόσμενη εξέλιξη, τα ποσοστά αυτά θα διευρυνθούν, αφού η χονδρική στο ρεύμα έπεσε για πρώτη φορά μετά από μήνες κάτω από 200 ευρώ, ενώ χθες μετρήθηκε στα 166 ευρώ. Σε μια τέτοια περίπτωση, η ανάκτηση των υπερεσόδων των εταιρειών ηλεκτροπαραγωγής, μαζί με τα έσοδα από τις δημοπρασίες ρύπων, θα είναι υπεραρκετά για να στηριχθούν το Νοέμβριο οι λογαριασμοί ρεύματος νοικοκυριών και επιχειρήσεων.
Επιπλέον χώρος 400-500 εκατ ευρώ
Τι σημαίνει αυτό στην πράξη; Αφενός επιβεβαιώνονται οι προ μηνός εκτιμήσεις του οικονομικού επιτελείου ότι το τελευταίο δίμηνο του έτους μπορεί και να μην χρειαστεί καθόλου η συνδρομή του κράτους στην επιχείρηση «ρεύμα», αφετέρου δημιουργείται χώρος για παρεμβάσεις στο πετρέλαιο κίνησης και θέρμανσης.
Εάν μάλιστα επαληθευτούν οι εκτιμήσεις που θέλουν το ρυθμό αύξησης της φετινής ανάπτυξης να κινείται στο 6% (εκτιμήσεις του ΙΟΒΕ), αντί του 5,3% στο προσχέδιο του προϋπολογισμού, αυτό θα μπορούσε να εξασφαλίσει πρόσθετο δημοσιονομικό χώρο 400-500 εκατ ευρώ για φέτος.
Που θα διατεθεί το ποσό αυτό; Ακριβώς επειδή τα ανοικτά μέτωπα είναι πολλά, με πρώτα το ντίζελ κίνησης και το πετρέλαιο θέρμανσης, το μεγαλύτερο τμήμα θα μπορούσε να πέσει σε αυτούς τους τομείς. Αν κριθεί απαραίτητο, θα μπορούσε να διατεθεί στα δύο αυτά καύσιμα ακόμη και το σύνολο του παραπάνω ποσού. Το οικονομικό επιτελείο θα ήθελε μέρος του να συμβάλει στην μείωση του πρωτογενούς ελλείμματος, ωστόσο το 2023 είναι χρονιά εκλογών. Και ειναι δεδομενη η βούληση του πρωθυπουργού να επιδοτηθεί το ντίζελ κίνησης, καθώς επίσης να αυξηθεί η επιδότηση στο θέρμανσης - και να παραμείνει σε υψηλά επίπεδα μέχρι το τέλος της σεζόν δηλαδή μέχρι και τον Απρίλιο του 2023.
Ακόμη βέβαια σχεδιασμός για νέα μέτρα στήριξης δεν υπάρχει, ούτε άλλωστε έχει επαληθευτεί η καλύτερη των σχεδιασμών, φετινή πορεία του ΑΕΠ. Το σίγουρο ωστόσο είναι ότι σενάρια προς αυτή την κατεύθυνση γίνονται στο οικονομικό επιτελείο, πολλώ δε μάλλον όταν με το φυσικό αέριο σε πτωτική τροχιά (141 ευρώ / MWh o TTF τη Παρασκευή), το ρεύμα δεν φαίνεται να χρειάζεται άλλη κρατική συνδρομή. Το βλέμμα της κυβέρνησης είναι στραμμένο στο πετρέλαιο θέρμανσης, το οποίο στην έναρξη της φετινής σεζόν παραμένει ακριβότερο από το φυσικό αέριο.
Τα σημερινά δεδομένα
Σήμερα διατίθεται προς 1,33-1,38 ευρώ το λίτρο, μετά και την πρωτοβουλία διυλιστηρίων και εταιρειών εμπορίας να το επιδοτήσουν με 6 λεπτά το λίτρο (7,5 μετά το ΦΠΑ), πέραν της κρατικής επιδότησης των 25 λεπτών. Το δε, αέριο έχει περιοριστεί στα 11 λεπτά, μετά και την επιδότηση των 9 λεπτών από τη ΔΕΠΑ. Κάνοντας τις αναγωγές των λίτρων σε κιλοβατώρες, προκειμένου τα δύο καύσιμα να είναι συγκρίσιμα, η τιμή του πετρελαίου διαμορφώνεται σε κάτω από 13 λεπτά το λίτρο. Το πετρέλαιο δηλαδή παραμένει κατά τι πιο ακριβό από το αέριο.
Και το ερώτημα είναι τι θα συμβεί εφόσον δεν παραταθεί η επιδοματική πολιτική διυλιστηρίων και εταιρειών εμπορίας, η οποία εκπνέει στις 31 Οκτωβρίου και 21 Νοεμβρίου, αντίστοιχα; Σε μια τέτοια περίπτωση, η τιμή του λίτρου - με βάση τα σημερινά διεθνή δεδομένα - θα εκτιναχθεί ξανά στα 1,45 ευρώ. Σημειωτέον ότι η κρατική επιδότηση των 25 λεπτών έχει ανακοινωθεί ότι θα διαρκέσει μέχρι τέλος του χρόνου.
Παράταση επιδοτήσεων
Εδώ λοιπόν έρχονται και «κουμπώνουν» τα σενάρια για επιπλέον δημοσιονομικό χώρο 400-500 εκατ ευρώ. Εφόσον αυτά επαληθευτούν, το οικονομικό επιτελείο θα μπορούσε να ανακοινώσει παράταση της κρατικής επιδότησης στο πετρέλαιο θέρμανσης ή ακόμη και αύξηση της μέχρι το τέλος της σεζόν δηλαδή μέχρι και τον Απρίλιο του 2023, ανάλογα βέβαια και με την εξέλιξη της τιμής.
Στο ίδιο πλαίσιο εξετάζεται να ανακοινωθεί από την 1η Νοεμβρίου επιδότηση για το ντίζελ κίνησης, προκειμένου η λιανική του τιμή να επανέλθει κάτω από τα 2 ευρώ και ει δυνατόν χαμηλότερα από εκείνη της αμόλυβδης. Οσο για το φυσικό αέριο, τα πάντα θα κριθούν από την πτωτική τροχιά των διεθνών τιμών. Εάν αυτή συνεχιστεί, τότε δεν θα χρειαστεί διεύρυνση της επιδότηση των 9 λεπτών από τη ΔΕΠΑ, η οποία εξετάζεται να παραταθεί και τον Νοέμβριο. Εάν προκύψει κάποια ανατροπή και οι τιμές πάρουν πάλι την ανηφόρα, τότε η αύξηση της επιδότησης πρέπει να θεωρείται βέβαιη.