Ραγδαία μείωση στην κατανάλωση φυσικού αερίου καταγράφεται πλέον στη χώρα μας, αφενός λόγω του ήπιου χειμώνα που περιόρισε τη ζήτηση από τα νοικοκυριά για θέρμανση, αφετέρου λόγω του ότι οι ηλεκτροπαραγωγικές μονάδες φυσικού αερίου μένουν πολλές ώρες εκτός λειτουργίας, ειδικά το τελευταίο διάστημα που έχουν πέσει οι τιμές αερίου, καθώς είναι μη ανταγωνιστικές και τις υποσκελίζουν οι εισαγωγές ρεύματος.
Η έλλειψη ανταγωνιστικότητας των μονάδων οφείλεται κατά κύριο λόγο στην επιβάρυνση από την έκτακτη εισφορά 10€/MWh που έχει επιβάλλει η χώρα μας.
Η ραγδαία μείωση στην κατανάλωση αερίου δημιουργεί προβλήματα κυρίως στους εισαγωγείς, άλλοι εκ των οποίων έχουν υπογεγραμμένες συμβάσεις για εισαγωγή συγκεκριμένων ποσοτήτων του καυσίμου και συνεπώς θα πρέπει να πληρώσουν ρήτρες take or pay, άλλοι,δε, έχουν κλείσει slots στη Ρεβυθούσα για εισαγωγή φορτίων LNG ή έχουν δεσμευθεί με παραγωγούς LNG για την αγορά φορτίων.
Δίκτυο Διανομής
Σε ότι αφορά τη μείωση της κατανάλωσης στη λιανική του δικτύου διανομής (οικιακή χρήση και χρήση από επαγγελματικές, βιοτεχνικές και βιομηχανικές μονάδες), παράγοντες της αγοράς υπογραμμίζουν στο energypress, ότι φτάνει στο 50%. Για τη ραγδαία αυτή μείωση συντελούν, αφενός μεν ο ήπιος εφετινός χειμώνας και η «οικονομία» που κάνουν οι καταναλωτές, αφετέρου δε το γεγονός ότι πολλές επιχειρήσεις αντκαθιστούν το αέριο με άλλα καύσιμα όπως το ντίζελ ή το υγραέριο.
Ηλεκτροπαραγωγή
Σε ότι αφορά στην χονδρική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας , όπως εξήγησαν οι ανεξάρτητοι ηλεκτροπαραγωγοί με την επιστολή που έστειλε ο ΕΣΑΗ στο ΥΠΕΝ, το τελευταίο διάστημα έχουν αλλάξει άρδην τα δεδομένα με τις μονάδες φυσικού αερίου να βγαίνουν «χαμένες» στον ανταγωνισμό έναντι των εισαγωγών, που πλέον έχουν φτάσει να καλύπτουν ημερησίως σχεδόν το ¼ και παραπάνω της ζήτησης. Ενδεικτικά, σύμφωνα με τα στοιχεία του Χρηματιστήριου Ενέργειας, η συμμετοχή των εισαγωγών έναντι του φυσικού αερίου στην κάλυψη του ημερήσιου μίγματος την περίοδο 23/1-30/1 διαμορφώνεται ως εξής:
23/1: 26.7% έναντι 25.4%
24/1: 29.4% έναντι 28.6%
25/1: 26.2% έναντι 22.9%
26/1: 28.1% έναντι 24.0%
27/1: 33.5% έναντι 24.2%
28/1: 32.6% έναντι 18.7%
29/1: 31.4% έναντι 11.6%
30/1: 27.4% έναντι 24.2%
Ειδικά μετά την θεαματική πτώση των τιμών του TTF μετά από πολύμηνες «υψηλές πτήσεις» η εγχώρια ηλεκτροπαραγωγή φαίνεται ότι είναι σε δεινή θέση καθώς το κόστος τους ανά Μεγαβατώρα ρεύματος, μετά την επιβολή της έκτακτης εισφοράς 10€/MWh στο αέριο, καταλήγει να έχει, σε σχέση με τους ηλεκτροπαραγωγούς γειτονικών χωρών, «καπέλο» της τάξης των 25€/MWh με 30€/MWh αν συνυπολογίσουμε το συντελεστή απόδοσης των μονάδων, τις απώλειες, την υποχρέωση διατήρησης αποθεμάτων για λόγους ενεργειακής ασφάλειας καθώς και μια σειρά άλλες υποχρεώσεις που επιβαρύνουν την τελική τιμή.
Εισαγωγές
Το παραπάνω «καπέλο» των 25€/MWh με 30€/MWh ήταν ένα μικρό ποσοστό επί του συνόλου του κόστους ρεύματος όταν οι τιμές ήταν πολύ υψηλές, γίνεται όμως μια πολύ σημαντκή παράμετρος τώρα που οι τιμές αερίου έχουν κάνει βουτιά και συνακόλουθα μειώνονται πολύ και οι τιμές ρεύματος στη χονδρική.
Το αποτέλεσμα της επιβάρυνσης του κόστους των εγχώριων ηλεκτροπαραγωγών είναι να καταστούν πιο συμφέρουσες οι εισαγωγές ηλεκτρικής ενέργειας κι ας είναι από παλαιότερης τεχνολογίας και ρυπογόνα εργοστάσια. Είναι χαρακτηριστικό ότι σε επίπεδο μήνα, το μερίδιο των εισαγωγών κυμαίνεται από 20% έως 40% όταν όλο το 2022 οι εισαγωγές καταλάμβαναν μόλις το 8%. Αντίθετα το μερίδιο των ελληνικών μονάδων ηλεκτροπαραγωγής υποχώρησε στο 10% με 30% όταν το 2022 ήταν στο 39%.
Ολόκληρο το 2022
Πρέπει να σημειωθεί πάντως ότι η μείωση της κατανάλωσης αερίου στη χώρα μας είναι υπόθεση που «έτρεξε», σε μικρότερο βέβαια βαθμό, ολόκληρο το 2022, γιαυτό άλλωστε δημιυργούνται τα θέματα των ρητρών take or pay.
Σύμφωνα με τα ετήσια στοιχεία του ΔΕΣΦΑ, η εγχώρια κατανάλωση αερίου το 2022 μειώθηκε κατά 19,04% από 69,96 Τεραβατώρες (TWh) στις 56,64 TWh. Προφανώς η εν λόγω μείωση αφορά όλες τις κατηγορίες κατανάλωσης του καυσίμου, από τις μονάδες ηλεκτροπαραγωγής και οικιακούς και εμπορικούς πελάτες στο δίκτυο διανομής έως τις εγχώριες βιομηχανίες.
Η μείωση αυτή έχει λύσει το πρόβλημα που είχε να αντιμετωπίσει η πολιτεία λόγω της υποχρέωσης, στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής πολιτιής, να μειώσει την κατανάλωση αερίου, ωστόσο δημιουργεί, όπως προαναφέρθηκε, άλλα προβλήματα που πρέπει τώρα να αντιμετωπιστούν.