Με ιδιαίτερα φιλόδοξους στόχους σχεδιάζει η Ελλάδα την πράσινη μετάβαση.
Στο υπό αναθεώρηση Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ) έχει τεθεί ως στόχος για το 2030 το 80% της ηλεκτροπαραγωγής να προέρχεται από τις τεχνολογίες των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και των υδροηλεκτρικών σταθμών. Αυτό μεταφράζεται σε εγκατεστημένη ισχύ 28 GW και παραγωγή πράσινου ρεύματος 57,5 TWh σε σύνολο 71,5 TWh.
Για να γίνει πιο αντιληπτό το μέγεθος του άλματος που πρέπει να κάνει η Ελλάδα, αρκεί να αναλογιστεί κανείς πως το 2023 η εγκατεστημένη ισχύς σε ΑΠΕ και υδροηλεκτρικών είναι στα 14 GW. Η πράσινη ενέργεια που παράγεται ανέρχεται σε 25,1 TWh σε σύνολο 61,1 TWh.
Άρα οι ΑΠΕ και τα υδροηλεκτρικά θα πρέπει να υπερδιπλασιαστούν σε επτά χρόνια.
Η κατανάλωση
Μπορεί, όμως, η εγχώρια αγορά το 2030 να απορροφήσει όλη αυτήν την κατανάλωση πράσινης ενέργειας;
Η απάντηση είναι αρνητική, όπως εξηγούν στον ΟΤ, ειδικοί στους οποίους απευθυνθήκαμε.
Από τα 28 GW εγκατεστημένης ισχύος (φωτοβολταϊκά, χερσαία και υπεράκτια αιολικά, άλλες ΑΠΕ και υδροηλεκτρικά) θα παράγεται πράσινη ενέργεια που αντιστοιχεί σε ΑΠΕ ισχύος 14 με 15 GW.
Κι αυτό επειδή τις ΑΠΕ δεν τις έχεις όλες τις ώρες και τις ημέρες του χρόνου. Λειτουργούν για κάποιες χιλιάδες ώρες το χρόνο. Ακόμη κι αν υπολογιστούν και τα συστήματα αποθήκευσης ενέργειας περίπου 1 GW δεν έχεις και τις 365 ημέρες το χρόνο ΑΠΕ
Η ετήσια κατανάλωση στην Ελλάδα, αντιστοιχεί σε περίπου 6 GW. Άρα σχεδόν 10 GW ΑΠΕ περισσεύουν. Και η λύση είναι οι εξαγωγές πράσινης ηλεκτρικής ενέργειας προς την Ευρώπη, που διψά… για καθαρό ρεύμα.
Οι ηλεκτρικές διασυνδέσεις
Ωστόσο, για να εξαχθούν τόσες ποσότητες πράσινης ενέργειας απαιτούνται ισχυρές ηλεκτρικές διασυνδέσεις με τις γειτονικές βαλκανικές χώρες. Μεγάλες γραμμές μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας, οι οποίες θα μπορούν να σηκώνουν την πράσινη ενέργεια και να τη μεταφέρουν μέσω άλλων διασυνδέσεων ακόμη και στην ενδοχώρα της Ευρώπης.
Η χωρητικότητα των ηλεκτρικών διασυνδέσεων της χώρας με τους γείτονες της ανέρχονται σήμερα σε περίπου 2,5 GW. Άρα απαιτούνται ηλεκτρικές διασυνδέσεις χωρητικότητας τουλάχιστον 8 GW προκειμένου οι ΑΠΕ που θα αναπτυχθούν στην Ελλάδα να μη μείνουν απλά σκαριά… και να μη λειτουργούν έχοντας ξοδευτεί εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ.
Χωρίς διασυνδέσεις δεν υπάρχει πράσινη μετάβαση. Ή όπως έλεγαν πηγές του ΟΤ: «No transmission – No green transition». Κι εξηγούν πως οι μόνες στον ορίζοντα ηλεκτρικές διασυνδέσεις δεν εξυπηρετούν το σκοπό των εξαγωγών. Για παράδειγμα το καλώδιο Ελλάδας – Αιγύπτου ισχύος 3 GW έχει ως σκοπό την εισαγωγή πράσινης ενέργειας από τη χώρα της Β. Αφρικής, με τις τιμές πολύ χαμηλότερες από εκείνες της εγχώριας αγοράς.
Το καλώδιο Ελλάδας – Κύπρου – Ισραήλ δεν μπορεί να εξάγει μεγάλες ποσότητες πράσινης ενέργειας σε μία μικρή αγορά όπως αυτή του νησιού της Αφροδίτης.
Άρα, η μόνη λύση είναι η χάραξη μίας νέας ηλεκτρικής λεωφόρου προς την Ευρώπη. Και η λύση που είχε προταθεί ήταν η διασύνδεση των συστημάτων Ελλάδας, δυτικών Βαλκανίων, Αυστρίας – Βαυαρίας. Μία γραμμής ισχύος τουλάχιστον 6 GW που αναγγέλθηκε από την προηγούμενη κυβέρνηση, αλλά παρέμεινε σε επίπεδο εξαγγελίας…
Αν δεν υλοποιηθούν ισχυρές και μεγάλες ηλεκτρικές διασυνδέσεις η πράσινη μετάβαση της Ελλάδας θα μείνει επίσης στα χαρτιά και μάλιστα με μεγάλο οικονομικό κόστος.