της Μαριάννας Τζάννε
O ατμοηλεκτρικός σταθμός του Αγίου Δημητρίου ήταν με διαφορά ο πιο «βρώμικος» σταθμός της ΔΕΗ από πλευράς εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου το α΄εξάμηνο του 2023 ενώ την έκπληξη έκανε η Πτολεμαΐδα 5, η νέα λιγνιτική μονάδα, η οποία βρέθηκε στη δεύτερη θέση μεταξύ των θερμικών εργοστασίων της Επιχείρησης καθώς τον Ιούνιο κάλυψε πάνω από το μισό της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από λιγνίτη (64,3%) με σχεδόν 500 εκατ. τόνους.
Αξιοσημείωτο είναι ότι ο Άγιος Δημήτριος είχε την πρωτοκαθεδρία σε εκπομπές CO2, παρά το γεγονός ότι τον Ιούνιο σημειώθηκε ιστορικό χαμηλό εκπομπών λόγω της μικρότερης συνεισφοράς του σταθμού στην ηλεκτροπαραγωγή τα τελευταία 10 χρόνια.
Aπό την πρόσφατη ανάλυση του Green Tank για το ανθρακικό αποτύπωμα τα ηλεκτροπαραγωγής, προκύπτει ότι την τριάδα των λιγνιτικών σταθμών συμπληρώνει ο σταθμός της Μεγαλόπολης V με 410,4 εκατ. τόνους και ακολουθεί η Μεγαλόπολη ΙV με 361,5 εκατ. τόνους, η οποία αν και τέταρτη στην κατάταξη ήταν υπεύθυνη για 2,87 εκατ. τόνους αντιπροσωπεύοντας το 50,8% των συνολικών εκπομπών από τους 17 θερμικούς σταθμούς παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στο διασυνδεδεμένο δίκτυο. Οι εκπομπές της Μελίτη ήταν αισθητά χαμηλότερες στα 200,6 εκ. τόνους.
Στην πρόσφατη παρουσίαση των αποτελεσμάτων εξαμήνου, ο επικεφαλής της ΔΕΗ κ. Γιώργος Στάσσης δήλωσε ότι η απολιγνιτοποίηση δεν μεταβάλλεται έστω και αν συντελεστεί με κάποιες καθυστερήσεις λόγω της ενεργειακής κρίσης. Ωστόσο η συνέχιση της λιγνιτικής παραγωγής έστω και σε χαμηλότερους ρυθμούς, δεν έχει επιπτώσεις μόνο στο αυξημένο λειτουργικό κόστος της ΔΕΗ λόγω ρύπων, αλλά επιφέρει πέναλντι και λόγω των όρων που έχουν συναφθεί με τις τράπεζες για τις συμβάσεις των ομολογιακών δανείων.
Υπενθυμίζεται ότι το 2021 η ΔΕΗ σύναψε τρία ομολογιακά δάνεια που περιείχαν ρήτρες βιωσιμότητας. Στα δύο πρώτα συνολικού ύψους 775 εκ., οι εκπομπές από τις θερμικές μονάδες της ΔΕΗ θα έπρεπε να μειωθούν κατά 40% το 2022 σε σχέση με τα επίπεδα του 2019, ενώ η ρήτρα βιωσιμότητας του τρίτου ομολογιακού ύψους 500 εκατ. επέβαλε μείωση κατά 57% το 2023 σε σχέση με τα επίπεδα του 2019.
Με βάση τα δεδομένα του Συστήματος Εμπορίας Δικαιωμάτων Ρύπων (ΣΕΔΕ) για όλες τις θερμικές μονάδες της ΔΕΗ το 2022 οι συνολικές εκπομπές ήταν 14.92 εκατ. τόνοι, παρουσιάζοντας μείωση κατά 35.3% σε σχέση με τα επίπεδα του 2019, περίπου 4.7 ποσοστιαίες μονάδες μακριά από τον στόχο του -40% (13.85 εκ. τόνοι) που αντιστοιχεί στη ρήτρα βιωσιμότητας των δύο πρώτων ομολογιακών δανείων. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα με βάση τη σχετική ρήτρα που υπήρχε στις ομολογίες το κουπόνι να επιβαρυνθεί κατά 50 μονάδες βάσης στην επόμενη δόση πληρωμής στις 2 Οκτωβρίου του 2023.
Σε σχέση με το τρίτο ομολογιακό δάνειο που αφορά την κλιματική επίδοση της ΔΕΗ το 2023, το Green Tank επισημαίνει ότι οι εκπομπές των θερμικών μονάδων της επιχείρησης για τους έξι πρώτους μήνες του 2023 εκτιμώνται σε 5,18 εκατ. τόνους. Καθώς η ρήτρα βιωσιμότητας επέβαλλε μείωση -57% απαιτεί τον περιορισμό των εκπομπών στους 9.93 εκ. τόνους για το 2023 και έτσι, ο προϋπολογισμός άνθρακα που απομένει στην επιχείρηση ως το τέλος του έτους είναι 4.75 εκ. τόνοι.
Συνεπώς, στα μέσα του 2023, η ΔΕΗ έχει ξοδέψει το 52.2 % του συνολικού προϋπολογισμού άνθρακα του έτους. Αν συνεχίσει, σύμφωνα με την ανάλυση, να εκπέμπει με τον ίδιο ρυθμό, τότε θα εξαντλήσει τον προϋπολογισμό άνθρακα των θερμικών της μονάδων το Δεκέμβριο, λίγο πριν το τέλος του έτους και τότε θα αναγκαστεί να επωμιστεί και νέο πέναλντι.
Η ΔΕΗ πάντως καταγράφει πρόοδο στον τομέα αυτό από μήνα σε μήνα και ειδικά σε σχέση με τους πρώτους μήνες του έτους όπου προβλεπόταν εξάντληση του «αποθέματος» εκπομπών της ΔΕΗ τον Σεπτέμβριο. Η πρόοδος αποδίδεται κυρίως στη συνέχιση του περιορισμού της χρήσης λιγνίτη, η συνεισφορά του οποίου τον Ιούνιο (219 GWh) ήταν η δεύτερη χαμηλότερη των τελευταίων 12 ετών με μικρή διαφορά από τον Ιούνιο του 2020 (207 GWh).
Η εικόνα για τις άλλες μονάδες
Την τρίτη θέση στην κατάταξη της λίστας με τους πιο ρυπογόνους σταθμούς κατέλαβε το α΄εξάμηνο η Μεγαλόπολη V με εκπομπές 0,41 εκατ. τόνους καταγράφοντας τον Ιούνιο τη μεγαλύτερη ηλεκτροπαραγωγή του έτους (257,5 εκατ. τόνους). Ακολούθησε το Αλουμίνιο της Ελλάδος με 0,33 εκατ. τόνους ενώ μια θέση πιο ψηλά από την προηγούμενη κατάταξη εμφανίστηκε το Λαύριο IV-V με 0,3 εκατ. τόνους. Σε ότι αφορά του πετρελαϊκούς σταθμούς, τα σκήπτρα κρατούν οι μονάδες του Αθερινόλακκου και των Λινοπεραμάτων στην Κρήτη με συνολικές εκπομπές 0,42 εκατ.
Συνολικά τους έξι πρώτους μήνες του 2023 εκπέμφθηκαν 6.75 εκατ. τόνοι CO2 για την παραγωγή ηλεκτρισμού. Το 45.5% προήλθε από λιγνιτικές μονάδες, το 38.3% από μονάδες ορυκτού αερίου και το 16.2% από πετρελαϊκές μονάδες. Παρά το γεγονός ότι ο λιγνίτης παρήγαγε 2,9 φορές λιγότερη ηλεκτρική ενέργεια από το αέριο, σημειώνοντας ιστορικό χαμηλό συγκριτικά με το πρώτο εξάμηνο των προηγούμενων ετών, οι εκπομπές από λιγνίτη συνέχισαν να έχουν το προβάδισμα, εκπέμποντας 1.4 φορές περισσότερους ρύπους CO2 από ότι το ορυκτό αέριο.
Ωστόσο υψηλές παρέμειναν και οι εκπομπές από φυσικό αέριο, παρά τη μείωση κατά 30.1% της συνεισφοράς του αερίου στην ηλεκτροπαραγωγή το πρώτο εξάμηνο του 2023 σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2022. Επίσης ακόμη μεγαλύτερη υπήρξε σε σχέση με τον μέσο όρο πενταετίας (-40,4%) όπου οι συνολικές εκπομπές του τομέα της ηλεκτροπαραγωγής και από τα τρία καύσιμα ήταν 11,33 εκατ. τόνοι το εξάμηνο λόγω της χαμηλότερης λιγνιτικής παραγωγής αλλά και της μείωσης των εκπομπών ρύπων από τις μονάδες αερίου.
newmoney.gr