ΜΑΡΙΑΝΝΑ ΤΖΑΝΝΕ - από το newmoney.gr
Την πρόοδο των εκκρεμοτήτων αλλά και το γεφύρωμα ή όχι των διαφωνιών της κυπριακής με την ελληνική πλευρά καλούνται να επιδείξουν στην σημερινή τηλεδιάσκεψη οι εμπλεκόμενοι, με το χρόνο να κυλά αντίστροφα για τις προθεσμίες και τις δεσμεύσεις του ΑΔΜΗΕ για το ηλεκτρικό καλώδιο Κρήτης-Κύπρου-Ισραήλ συνολικού προϋπολογισμού 1,9 δις.
Εξ αναβολής της προγραμματισμένης σύσκεψης της περασμένης Πέμπτης που μετατέθηκε με πρωτοβουλία των Βρυξελλών για σήμερα, στο ίδιο τραπέζι θα καθίσουν Κομισιόν, ΑΔΜΗΕ και οι δυο ρυθμιστικές αρχές Ελλάδας και Κύπρου (ΡΑΑΕΥ, ΡΑΕΚ).
H διαφορά σε σχέση με την προηγούμενη συνάντηση που πραγματοποιήθηκε πριν δέκα μέρες χωρίς να βγει λευκός καπνός είναι ότι το θέμα της ηλεκτρικής διασύνδεσης έχει συζητηθεί ήδη σε υψηλό πολιτικό επίπεδο.
Επί του παρόντος δεν υπάρχουν πληροφορίες σχετικά με την στάση που θα τηρήσει η κυπριακή πλευρά καθώς τα τελευταία 24ωρα, ο κυπριακός τύπος έχει σιγήσει παρά το γεγονός όπως εκτιμάται ότι υπήρξαν συζητήσεις τα τελευταία 24ωρα μεταξύ του Κύπριου Προέδρου κ. Νίκου Χριστοδουλίδη και του Πρωθυπουργού, ο οποίος βρέθηκε το περασμένο Σάββατο στην μεγαλόνησο για τον εορτασμό 50 ετών από το πραξικόπημα και την εισβολή των Τούρκων.
Οι δύο τελευταίοι είναι εκείνοι που θα δώσουν και τις τελικές κατευθύνσεις, με τον Κύπριο Πρόεδρο να τάσσεται σε πρόσφατη συνέντευξή του στην Καθημερινή υπέρ του έργου, εκφράζοντας αισιοδοξία ότι θα επιλυθεί και το οικονομικό σκέλος προκειμένου να υπάρξουν οριστικές αποφάσεις.
Ο Διευθύνων Σύμβουλος του ΑΔΜΗΕ κ. Μάνος Μανουσάκης έχει μιλήσει σε σκληρή γλώσσα για το πρότζεκτ, λέγοντας ότι είναι αποφασισμένος ακόμη και να το «τελειώσει» αν οι Κύπριοι δεν συναινέσουν στην ανάκτηση κόστους- μετακυλίοντας μέρος της επιβάρυνσης στους καταναλωτές – και δεν το στηρίξουν από το ξεκίνημά του, τροποποιώντας το ρυθμιστικό πλαίσιο. Ο ΑΔΜΗΕ έχει προσδιορίσει το κόστος αυτό σε 25 εκ. ευρώ ετησίως από τις αρχές του 2025 έως το 2030 ήτοι 150 εκ. ευρώ με μια ετήσια επιβάρυνση των χρηστών ύψους 30 ευρώ που κρίνεται μικρή σε σχέση με τα οφέλη της Κύπρου.
Ανάλογου ύφους τελεσίγραφο φέρεται να έχει στείλει στην προηγούμενη συνάντηση και η πλευρά των Βρυξελλών, λέγοντας ότι αν η Λευκωσία δεν αλλάξει στάση κινδυνεύει να χάσει και την κοινοτική χρηματοδότηση του έργου ύψους 657 εκ. ευρώ.
Από την πλευρά τους οι κύπριοι συνεχίζουν να αναλύουν όλα τα δεδομένα του ενεργειακού σχεδιασμού, με σκοπό το καλώδιο να μην κόψει το δρόμο για το φυσικό αέριο το οποίο χρειάζονται για να απαλλαγούν από το αυξημένο κόστος του ντίζελ και του πετρελαίου που χρησιμοποιούν και από την άλλη να διασφαλίσουν την δική τους παραγωγή ΑΠΕ.
Η κρίσιμη διαδρομή
Ο ΑΔΜΗΕ έχει υποστηρίξει ότι το με το υφιστάμενο πλαίσιο (χωρίς ανάκτηση κόστους από τους Κύπριους), το έργο μπαίνει μέσα άνω από 100 εκατομμύρια με βάση την καθαρή παρούσα αξία (Net Present Value) ενώ ζητά επιπλέον να υπάρξει κοινή απόφαση για τροποποίηση στην διασυνοριακή κατανομή του κόστους (Cross Border Cost Allocation- CBCA) καθώς προκύπτει έλλειμμα 100 εκ. στο έργο (λόγω άρνησης μέχρι σήμερα της Κύπρου να το χρηματοδοτήσει), με αποτέλεσμα η χρηματοδότηση να πέφτει στα 657 εκ. ευρώ από 750 εκ.
Από την πλευρά της ΡΑΑΕΥ εκκρεμεί το μεσοσταθμικό κόστος κεφαλαίου (WACC) του καλωδίου για το οποίο ο ΑΔΜΗΕ έχει ζητήσει να ανέλθει στο 8,9% με αρμόδιες πηγές της κυβέρνησης να εκτιμούν ότι είναι υψηλό. Οριστικές πάντως αποφάσεις αναμένεται να ληφθούν μέχρι τα μέσα Αυγούστου που είναι η ημερομηνία που απαιτείται να έχουν κλείσει όλα τα ρυθμιστικά θέματα.
Το καλό σενάριο είναι κατά την σημερινή συνάντηση, η Rυθμιστική Αρχή της Κύπρου να ανοίξει τα χαρτιά της σχετικά με τα επιχειρήματα που παρέθεσε στην Κύπρο πριν μία εβδομάδα η διοίκηση του ΑΔΜΗΕ και τα οποία σχετίζονται με την βιωσιμότητα του έργου εφόσον η ανάκτηση του κόστους διασύνδεσης δεν ξεκινήσει από τις αρχές του 2025 όπως ζητά ο Διαχειριστής αλλά με την εμπορική λειτουργία.
Η ΡΑΑΕΚ καλείται επιπλέον να αποφανθεί και αν θα κάνει δεκτό το αίτημα του Διαχειριστή για την ανάληψη γεωπολιτικού κινδύνου για το έργο, όπως έκανε αντίστοιχα η Ελλάδα.
Ισχυρές πιέσεις ασκούνται και από την Γαλλική Nexans που κατασκευάζει το υποθαλάσσιο καλώδιο, η οποία απαιτεί να πληρωθεί την δόση που αναλογεί για το πρότζεκτ συνολικού ύψους 108 εκ. ευρώ μέχρι τα τέλη Αυγούστου, διαφορετικά απειλεί με έξοδο από το έργο.