του Κώστα Δεληγιάννη - από insider.gr
«Πυκνά» χρονικά ορόσημα προβλέπει το Πλαίσιο Κατανόησης για την ηλεκτρική διασύνδεση Κύπρου – Κρήτης (Great Sea Interconnector), που συνυπέγραψαν Αθήνα και Λευκωσία την Παρασκευή 20 Σεπτεμβρίου, όσον αφορά τη δρομολόγηση όλων όσα συμφώνησαν οι δύο χώρες, ώστε να αρθεί κάθε ρυθμιστική και επενδυτική αβεβαιότητα για το έργο.
Με την πρώτη πρόβλεψη της συμφωνίας να έχει υλοποιηθεί ήδη από την κυπριακή Ρυθμιστική Αρχή (ΡΑΕΚ), μέσω της απόφασης για την τροποποίηση της μεθοδολογίας εσόδου, πλέον μοναδική (αλλά κρίσιμη) εκκρεμότητα για τη ΡΑΕΚ είναι να λάβει την απόφαση για το τελικό έσοδο – στη βάση της τροποποιημένης μεθοδολογίας. Όπως έχει γράψει το insider.gr, η δεύτερη απόφαση έχει συμφωνηθεί να ληφθεί σήμερα από τη ΡΑΕΚ.
Μόλις «κλειδώσει» και το τελικό έσοδο, τότε θα ανοίξει ο δρόμος ώστε ο ΑΔΜΗΕ να δώσει το Final Notice to Proceed στη γαλλική Nexans, ανάδοχο του καλωδίου, ώστε να ξεκινήσει την κατασκευή του. Υπενθυμίζεται ότι το «πράσινο φως» θα πρέπει να δοθεί σήμερα, ώστε να μην εκπνεύσει η άτυπη προθεσμία της Nexans, που θα σημάνει την επιβάρυνση της διασύνδεσης σε πρώτη φάση με 10 εκατ. ευρώ.
Στην ελληνική Βουλή η συμφωνία
Όσον αφορά το κατασκευαστικό σκέλος της διασύνδεσης, στα άμεσα επόμενα βήματα συμπεριλαμβάνεται η πραγματοποίηση της δεύτερης φάσης βυθομετρικών ερευνών για την πόντιση του καλωδίου. Υπενθυμίζεται ότι η πρώτη φάση έχει ήδη πραγματοποιηθεί, από το ιταλικό πλοίο «Ievoli Relume».
Την ίδια στιγμή, «σφιχτό» χρονοδιάγραμμα προβλέπεται και για την επισημοποίηση του επιμερισμού του γεωπολιτικού ρίσκου κατά 50-50% ανάμεσα στις δύο χώρες. Όπως είναι γνωστό, η ανάκτηση του κόστους του έργου επιμερίζεται κατά 37% στους Έλληνες καταναλωτές και κατά 63% στους Κύπριους. Σε περίπτωση ωστόσο που η υλοποίηση της διασύνδεσης καθυστερήσει επ' αόριστον ή ματαιωθεί λόγω εξωγενών παραγόντων (βλ. αντίδραση Τουρκίας), τότε η ανάκτηση των δαπανών που θα έχουν γίνει έως τότε, θα κατανεμηθεί ισόποσα στις δύο χώρες.
Για τη συγκεκριμένη πρόβλεψη, η ελληνική κυβέρνηση έχει αποφασίσει να επικυρωθεί από την ελληνική Βουλή, μέσω ρύθμισης που θα καταθέσει άμεσα. Μετά την υπερψήφιση, θα πρέπει να γίνουν οι κατάλληλες τροποποιήσεις στο ρυθμιστικό πλαίσιο που διέπει το έργο τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Κύπρο, από τη ΡΑΑΕΥ και τη ΡΑΕΚ, αντίστοιχα. Σύμφωνα με πληροφορίες, τα δύο αυτά βήματα θα πρέπει να ολοκληρωθούν μέχρι το τέλος του μήνα, σε 7 μόλις ημέρες.
Οι «μνηστήρες» για το έργο
Η αποκατάσταση της οικονομικής βιωσιμότητας του έργου, σε συνδυασμό με τη δρομολόγηση «εισόδου» της Κυπριακής Δημοκρατίας στη μετοχική σύνθεση του φορέα υλοποίησης, δημιουργεί νέα δεδομένα αναφορικά με την προοπτική συμμετοχής και άλλων επενδυτών στο έργο. Υπενθυμίζεται ότι η Κύπρος έχει δεσμευθεί για τη συμμετοχή της «το συντομότερο δυνατό», μετά την ολοκλήρωση του due diligence. Για τον σκοπό αυτό, θα αξιοποιήσει 100 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης, αποκτώντας το 30%.
Οι παραπάνω εξελίξεις πρόκειται καταρχάς να αναθερμάνουν το ενδιαφέρον funds, τα οποία είχαν επισημοποιήσει -πριν τους πρόσφατους ρυθμιστικούς και κυβερνητικούς «κλυδωνισμούς» του έργου από την Κύπρο- το γεγονός ότι βολιδοσκοπούν την εμπλοκή τους στο πρότζεκτ. Έτσι, σύμφωνα με πληροφορίες, εξακολουθεί να υφίσταται το ενδιαφέρον εμπλοκής αμερικανικών funds, με προεξάρχοντα τον αναπτυξιακό χρηματοδοτικό οργανισμό της κυβέρνησης των ΗΠΑ, Development Finance Corporation (DFC).
Υπενθυμίζεται ότι τον Μάιο το DFC είχε αποστείλει στον ΑΔΜΗΕ επιστολή προθέσεως (Letter Of Intent) για τη συμμετοχή του στο Great Sea Interconnector – είτε μέσω συμμετοχής στο μετοχικό κεφάλαιο, είτε δανειοδότησης, είτε συνδυασμού των δύο. Για την τελική επενδυτική απόφαση του DFC, βασική προϋπόθεση αποτελούσε η έγκαιρη ολοκλήρωση του ρυθμιστικού πλαισίου.
Ανοικτό το ενδεχόμενο εμπλοκής στο Great Sea Interconnector διατηρεί επίσης και η γαλλική Meridiam, η οποία έχει υπογράψει σχετικό Μνημόνιο Κατανόησης (MoU) με τον ΑΔΜΗΕ τον Ιούνιο. Υπενθυμίζεται ότι η Meridiam διαχειρίζεται περισσότερα από 22 δισ. δολάρια περιουσιακών στοιχείων, έχοντας παρουσία σε 56 χώρες.
Παράλληλα, ο νέος πρέσβης των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων στην Ελλάδα, Dr. Ali Obaid Al Dhaheri, επιβεβαίωσε πρόσφατα το ενδιαφέρον της χώρας για συμμετοχή στην ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας – Κύπρου. Υπενθυμίζεται ότι, στο περιθώριο της COP 28 στο Ντουμπάι, είχε υπογραφεί μνημόνιο κατανόησης μεταξύ του ΑΔΜΗΕ, του υπουργείου Ενέργειας Εμπορίου και Βιομηχανίας της Κύπρου και της εταιρείας TAQA από τα ΗΑΕ, με αντικείμενο την διασύνδεση.