Αλλαγή στο καθεστώς που διέπει αυτή τη στιγμή τα τιμολόγια με σταθερή χρέωση μικρότερη του ενός έτους και μεγαλύτερη του 6μηνου, πρόκειται να προκαλέσει νέα ευρωπαϊκή Οδηγία. Σύμφωνα με την Οδηγία, τα σταθερά τιμολόγια θα πρέπει να έχουν κλειδωμένη χρέωση για τουλάχιστον 12μηνο, κάτι που σημαίνει πως δεν μπορούν πλέον να χαρακτηρίζονται σταθερά τα προϊόντα με μη κυμαινόμενη τιμή για μικρότερη διάρκεια.
Όπως έχει γράψει το energypress, η νέα Οδηγία καθιστά υποχρεωτική υποχρεωτική την προσφορά τουλάχιστον 12μηνων σταθερών τιμολογίων από τους προμηθευτές. Η μεταφορά της στο εθνικό δίκαιο, από τα κράτη-μέλη, θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί μέχρι τις 17 Ιανουαρίου 2025.
Υπενθυμίζεται ότι, αυτή τη στιγμή, στην εγχώρια λιανική τα χαρακτηριστικά των σταθερών προϊόντων προμήθειας διαθέτουν όλες οι συμβάσεις με μη κυμαινόμενη χρέωση για τουλάχιστον 6 μήνες. Επομένως, ένα προϊόν με κλειδωμένη χρέωση π.χ. για ένα 6μηνο, παίρνει μπλε «χρώμα», διαφημίζεται σαν σταθερό, ενώ συνοδεύεται από ρήτρα πρόωρης αποχώρησης.
Η δυνατότητα αυτή δόθηκε με Υπουργική Απόφαση του ΥΠΕΝ που δημοσιεύθηκε τον περασμένο Φεβρουάριο. Γνώμονας του ΥΠΕΝ για την εν λόγω παρέμβαση ήταν ότι η μικρότερη διάρκεια κλειδωμένης τιμής επιτρέπει τη διαμόρφωση σε χαμηλότερα επίπεδα -σε σχέση με ένα 12μηνο σταθερό- και επομένως η κυκλοφορία των «μίνι» σταθερών είναι προς όφελος των καταναλωτών.
Πηγές με γνώση του θέματος υπογραμμίζουν πως, με τη μεταφορά της Οδηγίας στο εθνικό δίκαιο, προϊόντα όπως τα παραπάνω θα πρέπει να απενταχθούν από την κατηγορία των σταθερών τιμολογίων, χάνοντας τα παραπάνω χαρακτηριστικά. Επομένως, σύμφωνα με το υφιστάμενο θεσμικό πλαίσιο, συμβόλαια με σταθερή τιμή για λιγότερο από ένα έτος θα θεωρούνται πλέον μεικτά τιμολόγια, με συνέπεια να παίρνουν κίτρινο «χρώμα» και να μην μπορούν να διαφημιστούν σαν σταθερά. Επίσης, δεν θα προβλέπονται ρήτρες πρόωρης αποχώρησης στις αντίστοιχες συμβάσεις.
Όσον αφορά τα μίνι «μπλε» συμβόλαια που κυκλοφορούν τώρα στην αγορά, εκτιμάται πως θα πρέπει να σταματήσουν να διατίθενται σε νέους πελάτες, μετά την υπερψήφιση του νόμου ενσωμάτωσης της Οδηγίας. Οι υφιστάμενοι πελάτες σε τέτοια προϊόντα, θα μπορούν να παραμείνουν σε αυτά μέχρι τη λήξη του 6μηνου της σταθερής χρέωσης.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η προσέγγιση της ΡΑΑΕΥ κινιόταν στο πνεύμα της Οδηγίας, καθώς κατά τη φάση σχεδιασμού του νέου μοντέλου τιμολόγησης στην αγορά ρεύματος με τα «χρωματιστά» τιμολόγια, είχε προκρίνει τα 12μηνης διάρκειας σταθερά για το μπλε «χρώμα».
Πηγές των προμηθευτών επισημαίνουν ότι τα τιμολόγια με κλειδωμένη τιμή διάρκειας μικρότερης από 12μηνο έχουν σημαντική απήχηση στο καταναλωτικό, λόγω των χαμηλότερων χρεώσεων που προσφέρουν έναντι των υπόλοιπων «μπλε» προϊόντων. Κι αυτό γιατί όσο μικρότερη είναι η χρονική διάρκεια του hedging, τόσο μικρότερο είναι και το κόστος των εταιρειών για την αντιστάθμιση κινδύνου.
Η απένταξη των «μίνι» σταθερών από τα «μπλε» τιμολόγια θα έχει δύο σημαντικά μειονεκτήματα, ξεκινώντας από το γεγονός ότι αυξάνει το ρίσκο για τους προμηθευτές – με δεδομένο ότι θα απαλειφθεί η δυνατότητα για ρήτρα πρόωρης αποχώρησης. Επομένως, οι εταιρείες δεν θα είναι διασφαλισμένες πως δεν θα μείνουν με αδιάθετες ποσότητες ηλεκτρικής ενέργειας που έχουν προαγοράσει, επειδή κάποιοι καταναλωτές ενδεχομένως να εγκαταλείψουν αυτό το προϊόν νωρίτερα.
Το ρίσκο όμως «μεταφράζεται» σε αυξημένο κόστος, που με τη σειρά του μετακυλίεται στις χρεώσεις. Όπως σημειώνουν χαρακτηριστικά, ένα «κίτρινο» 6μηνο σταθερό το πιο πιθανό είναι πως θα έχει υψηλότερη χρέωση από ένα «μπλε» 6μηνο σταθερό. Επίσης, η ένταξη στα «κίτρινα» προϊόντα θα μειώσει την «ορατότητα» αυτών των προϊόντων από τους καταναλωτές.
Με βάση τις ίδιες πηγές, η εξέλιξη αυτή σημαίνει υψηλότερη μέση χρέωση στην κατηγορία των «μπλε» τιμολογίων, αφού τα τουλάχιστον 12μηνα σταθερά σημαίνουν μεγαλύτερες ανάγκες για hedging. Τη στιγμή που η εγχώρια αγορά διαθέτει περιορισμένα εργαλεία, και με υψηλό κόστος, για αντιστάθμιση κινδύνου.
Πάντως οι κύκλοι των προμηθευτών εκτιμούν ότι, παρά τις παραπάνω παρενέργειες, θα υπάρχουν πάροχοι οι οποίοι θα διαθέτουν «κίτρινα» τιμολόγια με 6μηνη σταθερή χρέωση. Ένας σημαντικός λόγος είναι πως τα «μίνι» σταθερά είναι δημοφιλή. Επίσης, αρκετές εταιρείες κυκλοφορούν ήδη «κίτρινα» προϊόντα με σταθερή χρέωση για το πρώτο 3μηνο ή 4μηνο, κάτι που σημαίνει πως έχουν ήδη ενταγμένα ανάλογα προϊόντα στις εμπορικές στρατηγικές τους.
Σχολιάζοντας γενικότερα το σχέδιο
του ΥΠΕΝ για προώθηση των σταθερών τιμολογίων, οι εκπρόσωποι του κλάδου
υπογραμμίζουν πως αν η προθεσμιακή αγορά εξακολουθήσει να παραμένει
«ρηχή», υπάρχει κίνδυνος το κόστος για hedging να αυξηθεί (αφού θα
διευρυνθούν οι ανάγκες για hedging), με ορατό το ενδεχόμενο να
μετακυλιστεί στη λιανική. Κάτι που σημαίνει πως το σχέδιο θα πρέπει να
συνοδευτεί με παρεμβάσεις που θα ενισχύσουν τη ρευστότητα στην
προθεσμιακή αγορά, καθώς και μέτρα που θα διευκολύνουν τη σύναψη διμερών
συμβάσεων.