Ανησυχητικές είναι οι ενδείξεις και για το 2024 από το «μέτωπο» των απωλειών του δικτύου διανομής, με βάση τις μηνιαίες καταμετρήσεις κατανάλωσης που πρόσφατα εκκίνησε να υλοποιεί ο Διαχειριστής. Σύμφωνα με στελέχη των προμηθευτών ρεύματος, τα άτυπα στοιχεία για το τρέχον έτος εντείνουν τους προβληματισμούς, καθώς δείχνουν περαιτέρω αύξηση των απωλειών.
Όπως συμπληρώνουν τα ίδια στελέχη στο energypress, το ύψος στο οποίο κινούνται οι απώλειες του δικτύου διανομής έχει ως συνέπεια να έχουν εξελιχθεί σε κρίσιμο παράγοντα αύξησης του κόστους ηλεκτρικής ενέργειας για τους Έλληνες καταναλωτές. «Τα επίσημα τελικά στοιχεία εκκαθάρισης αποδεικνύουν την αυξητική τάση: τα δεδομένα για το 2021 καταγράφουν συνολικές απώλειες 14,9%, ενώ τα προσωρινά στοιχεία για το πρώτο εξάμηνο του 2022 αποκαλύπτουν περαιτέρω άνοδο των απωλειών δικτύου διανομής στο 17,7%», αναφέρουν χαρακτηριστικά, προσθέτοντας ότι η κατάσταση συνεχίζει μέχρι σήμερα να επιδεινώνεται, αντί να βελτιώνεται, παρότι βεβαίως δεν έχουν δημοσιευθεί επίσημα στοιχεία.
Επιβάρυνση των καταναλωτών
Αυτά τα ποσοστά περιλαμβάνουν τόσο τις «τεχνικές απώλειες», που οφείλονται στις υποδομές και τον εξοπλισμό, όσο και τις «μη τεχνικές απώλειες», με κυριότερο αίτιο τις ρευματοκλοπές. Επιπλέον, οι απώλειες του συστήματος μεταφοράς στις γραμμές υψηλής τάσης ανέρχονται σε περίπου 2,35%.
Με βάση αξιόπιστες πηγές από τον κλάδο προμήθειας, το συγκεκριμένο φαινόμενο επιβαρύνει σημαντικά τους καταναλωτές ηλεκτρικής ενέργειας στην Ελλάδα, καθώς το κόστος των απωλειών το πληρώνουν μεν οι εταιρείες προμήθειας, ωστόσο το μετακυλίουν στους καταναλωτές μέσω των λογαριασμών ρεύματος. Αν ληφθούν υπόψη και οι απώλειες στην υψηλή τάση, οι οποίες είναι περίπου 2,35%, οι «επιδόσεις» της χώρα μας δείχνουν πως για κάθε κιλοβατώρα που καταναλώνουν οι πολίτες, χρεώνονται επιπλέον 20% για τις απώλειες που προκύπτουν κατά την μεταφορά και διανομή της ηλεκτρικής ενέργειας.
Όπως συμπληρώνουν οι ίδιες πηγές, θα πρέπει να σημειωθεί ότι η Ελλάδα παραμένει μία από τις λίγες χώρες στην ΕΕ όπου το κόστος των απωλειών, έστω και έμμεσα, μετακυλίεται εξ ολοκλήρου στους καταναλωτές, χωρίς να αναλαμβάνουν μέρος του κόστους οι διαχειριστές δικτύων. Η επιβάρυνση αυτή ενισχύει βεβαίως το φαινόμενο της ενεργειακής ένδειας και πλήττει δυσανάλογα τα ευάλωτα νοικοκυριά.
Τι συμβαίνει σε άλλες χώρες
Εκτός όμως από την πλήρη μετακύλιση των απωλειών στους καταναλωτές, η Ελλάδα είναι αρνητική «πρωταθλήτρια» στο ύψος των απωλειών.
Ενδεικτικά:
- Στην Ισπανία, οι απώλειες του δικτύου διανομής που διαχειρίζεται η EDP Redes España ήταν κάτω από 5%, σύμφωνα με την Έκθεση για το έτος αναφοράς 2023.
- Στην Ιρλανδία, με βάση την ετήσια έκθεση του διαχειριστή δικτύου διανομής ESB Networks, οι απώλειες του δικτύου διανομής ήταν 6,75% για το έτος 2023, το οποίο ήταν και το υψηλότερο ποσοστό που καταγράφηκε την τελευταία πενταετία.
- Στην Πορτογαλία, χώρα στην οποία διαχρονικά καταγράφεται υψηλό επίπεδο απωλειών, οι απώλειες του δικτύου διανομής του διαχειριστή e-Redes (μέλος του ομίλου EDP) ήταν 7,8% σύμφωνα με την Έκθεση για το έτος αναφοράς 2023.
Οι προσπάθειες του ΔΕΔΔΗΕ
Όπως έχει γράψει το energypress, ο ΔΕΔΔΗΕ έχει ενημερώσει πως στην περίπτωση των τεχνικών απωλειών, υπάρχει αντικειμενική δυσκολία δραστικού περιορισμού τους. Ο λόγος είναι η αποκεντρωμένη παραγωγή, καθώς με την ενίσχυση της διείσδυσης των ανανεώσιμων πηγών, ένας επιβαρυντικός παράγοντας είναι η απόσταση μεταξύ των σημείων παραγωγής και κατανάλωσης της ενέργειας. Μία ακόμη βασική αιτία αποτελεί το γεγονός ότι η παραγωγή και κατανάλωση ενέργειας έχουν διαφορετικό χρονικό προφίλ.
Στην περίπτωση των μη τεχνικών απωλειών, δηλαδή -κατά βάση- των ρευματοκλοπών, είναι γεγονός ότι το πρόβλημα έχει λάβει μεγάλες διαστάσεις, όχι μόνον σε συγκεκριμένες κοινωνικές ομάδες (όπως οι Ρομά) αλλά και σε πλήθος επιχειρήσεων, κυρίως της εστίασης. Ο Διαχειριστής εντείνει τις προσπάθειες για τη μείωση των μη τεχνικών απωλειών, με την καταπολέμηση των ρευματοκλοπών. Ήδη έχουν εντατικοποιηθεί οι έλεγχοι και έχει αυστηροποιηθεί το σχετικό πλαίσιο. Σημαντικό «όχημα» για ακόμη μεγαλύτερο αποτελεσματικότητα θα αποτελέσει η επέκταση της εγκατάστασης των έξυπνων μετρητών.
Υπενθυμίζεται ότι ο ΔΕΔΔΗΕ έχει αυξήσει σε 600.000 ψηφιακά «ρολόγια» την παραγγελία από τον «μίνι» διαγωνισμό, έχει ήδη ξεκινήσει εγκαταστάσεις στις πιο ενεργοβόρες επιχειρήσεις της χαμηλής τάσης καθώς και στα κτίρια του Δημόσιου τομέα. Επίσης, μέσω του κυρίως διαγωνισμού, τον Δεκέμβριο θα «κλειδώσει» μια πρώτη παραγγελία από 3 εκατ. έξυπνους μετρητές.
Επιδείνωση τα τελευταία χρόνια
Σύμφωνα πάντως με τους ανθρώπους από τον κλάδο προμήθειας, το πρόβλημα των υψηλών απωλειών δεν είναι νέο για το ελληνικό δίκτυο διανομής, καθώς κινείται σε επίπεδα μεγαλύτερα του 8% ήδη εδώ και μία δεκαετία. Τα τελευταία χρόνια, ωστόσο, το πρόβλημα έχει διογκωθεί δραματικά, αγγίζοντας πρωτοφανή επίπεδα.