Ποσοστό πάνω από 50% από τους πόρους του Ταμείου Απανθρακοποίησης Νησιών προβλέπεται για την υλοποίηση επενδύσεων που θα οδηγήσουν σε ενίσχυση της διείσδυσης των ΑΠΕ στη νησιωτική Ελλάδα. Είναι ενδεικτικό ότι 490 εκατ. ευρώ προορίζονται για την επενδυτική ενίσχυση νέων ΑΠΕ, υβριδικών συστημάτων, μπαταριών και εφαρμογών αυτοπαραγωγής.
Επίσης, επιπλέον 260 εκατ. ευρώ θα διατεθούν για τη στήριξη στο CAPEX ενός πλωτού αιολικού εκτιμώμενης ισχύος 195 MW. Παράλληλα, πρόκειται να διατεθούν 100 εκατομμύρια για τη δημιουργία φραγμάτων πολλαπλού σκοπού, τα οποία θα χρησιμοποιούνται για ύδρευση, άρδευση, καθώς και για παραγωγή ενέργειας με την τοποθέτηση μικρών υδροηλεκτρικών σταθμών.
Αξίζει να σημειωθεί ότι τα παραπάνω ποσά αφορούν το βασικό σενάριο των πόρων που θα συγκεντρωθούν από τη δημοπράτηση των 260 εκατ. δικαιωμάτων CO2, τα οποία έχουν περιέλθει στο Ταμείο. Έτσι, συγκαταλέγονται στο βασικό σενάριο των εσόδων του Ταμείου, συνολικού ύψους 1,6 δισ. ευρώ. Καθώς όμως όλες οι προβλέψεις συγκλίνουν στην άνοδο των τιμών των δικαιωμάτων, είναι πιθανό πολλές από τις παραπάνω δράσεις να ωφεληθούν τελικά με μεγαλύτερα χρηματικά ποσά.
Συστήματα αυτοπαραγωγής
Σύμφωνα με το βασικό σενάριο, από το Ταμείο θα διατεθούν 135 εκατομμυρίων, για την επιδότηση με 50% περίπου της εγκατάστασης φωτοβολταϊκών με μπαταρία από τελικούς καταναλωτές. Ο προϋπολογισμός της δράσης ανέρχεται σε 270 εκατομμύρια και οι ωφελούμενοι εκτιμώνται σε 14.600.
Αναμένεται να εγκατασταθούν συνολικά συστήματα ΑΠΕ ισχύος 130 MW και αντίστοιχα συστήματα μπαταριών χωρητικότητας 130 MW. Οι ωφελούμενοι θα είναι:
• Οικιακοί καταναλωτές (85% προϋπολογισμού Δράσης) – συστήματα φ/β με μπαταρία μεγέθους 7kW/7kWh σε περισσότερες από 13.500 κατοικίες (6 % των κατοίκων στα νησιά)
• Επιχειρήσεις (10% προϋπολογισμού Δράσης) – συστήματα φ/β με μπαταρία μεγέθους 40kW/40kWh σε περισσότερες από 550 επιχειρήσεις (15 % των επιχειρήσεων στα νησιά)
• Δημόσια κτήρια (4% προϋπολογισμού Δράσης) – συστήματα φ/β με μπαταρία μεγέθους 20kW/20kWh σε περισσότερα από 440 δημόσια κτήρια (11% των δημοσίων κτηρίων στα νησιά)
• Αγρότες (1% προϋπολογισμού Δράσης) – συστήματα φ/β με μπαταρία μεγέθους 10kW/10kWh σε περισσότερους από 175 ωφελούμενους αγρότες (21% των αγροτών στα νησιά)
ΑΠΕ σε διασυνδεδεμένα νησιά
106 εκατομμύρια θα διατεθούν ως επενδυτική ενίσχυση (περίπου 40%) για την ανάπτυξη σταθμών ΑΠΕ σε διασυνδεδεμένα νησιά. Ο προϋπολογισμός της δράσης ανέρχεται σε 165 εκατομμύρια, ενώ οι επενδυτές θα προέλθουν μέσα από διαγωνισμούς, βάσει εγκεκριμένου σχήματος κρατικής ενίσχυσης.
Μέσω της δράσης θα αναπτυχθούν:
• 130MW χερσαίων αιολικών (ενδεικτικό μέγεθος ανά σύστημα 30 ΜW)
• 50MW φωτοβολταϊκών με μπαταρία μίας ώρας αποθηκευτικής ικανότητας (ενδεικτικό μέγεθος ανά σύστημα, μικρά 1ΜW/1MWh, μεγάλα 20ΜW/20ΜWh)
• 10MW γεωθερμικών συστημάτων
Υβριδικοί σταθμοί ΑΠΕ σε μη διασυνδεδεμένα νησιά
Θα διατεθούν 210 εκατομμύρια, για τη στήριξη στο CAPEX (κατά 42% περίπου) ανάπτυξης και λειτουργίας ΑΠΕ με συστήματα αποθήκευσης σε ΜΔΝ. Πρόκειται για αιολικά ή φωτοβολταϊκά, σε συνδυασμό με μονάδες αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας (συσσωρευτές ή συστήματα αντλησιοταμίευσης). Και πάλι οι επενδυτές θα προκύψουν από διαγωνισμούς, βάσει εγκεκριμένου σχήματος κρατικής ενίσχυσης.
Στα μικρά συστήματα με αιχμή μέχρι 1 MW θα εγκατασταθεί ένας Υβριδικός Σταθμός. Στα συστήματα μεσαίου μεγέθους με αιχμή από 1 έως 10 MW θα εγκατασταθούν από 1 έως 2 Υβριδικοί Σταθμοί ανάλογα με τα χαρακτηριστικά του κάθε αυτόνομου συστήματος και για τα συστήματα με αιχμή μεγαλύτερη από 10 MW θα εγκατασταθούν 2 έως 3 Υβριδικοί Σταθμοί σε κάθε αυτόνομο σύστημα.
Ειδικά για τα 5 μεγάλα μη διασυνδεδεμένα ηλεκτρικά συστήματα (Ρόδου, Κω-Καλύμνου, Χίου, Σάμου, Λέσβου), θα απορροφηθούν πόροι 110 εκατ. από το Ταμείο. Η προκήρυξη διαγωνισμού για την ανάπτυξη και λειτουργία των υβριδικών σταθμών δρομολογείται άμεσα, εντός των πρώτων μηνών του 2025.
Στα συστήματα αυτά βάσει των υφιστάμενων περιθωρίων ΑΠΕ (Απόφαση ΡΑΑΕΥ) δύναται να εγκατασταθούν ΥΒΣ με εγγυημένη ισχύ ως εξής:
- ΗΣ Ρόδου ~30MW
- ΗΣ Κω-Καλύμνου 11MW
- ΗΣ Χίου 11MW
- ΗΣ Σάμου 5MW
- ΗΣ Λέσβου ~10MW
Σε επόμενη φάση αναμένεται η προκήρυξη διαγωνισμού/ών για την ανάπτυξη και λειτουργία ΥΒΣ και σε μικρότερα ΜΔΝ, όπως η Αμοργός, η Κάρπαθος, η Κύθνος, η Λήμνος, η Πάτμος και η Σύμη καθώς και σε κάποια πολύ μικρά ν ησιά όπως η Μεγίστη, οι Οθωνοί, η Ερεικούσσα, η Γαύδος, τα Αντικύθηρα κ.α.
Συνολικά, στο σύνολο των ΜΔΝ προκύπτει ανάγκη εγκατάστασης 150 MW αιολικών σταθμών ή 200 MW περίπου φ/β σταθμων. Επίσης για να αποδοθεί η ισχύς αυτή από τον ΥΒΣ για τουλάχιστον 6 ώρες ημερησίως, σύμφωνα το οικείο κανονιστικό πλαίσιο, θα πρέπει να εγκατασταθούν συστήματα αποθήκευσης χωρητικότητας τουλάχιστον 500 Mwh.
Standalone μπαταρίες σε διασυνδεδεμένα νησιά
36 εκατομμύρια προορίζονται για την επενδυτική ενίσχυση (με 40% περίπου) συστημάτων αποθήκευσης με μπαταρίες μπροστά από το μετρητή (stand-alone battery storage) χωρητικότητας 4 ωρών, σε διασυνδεδεμένα νησιά.
Οι επενδυτές θα προκύψουν και πάλι μέσω διαγωνισμού, βάσει εγκεκριμένου σχήματος κρατικής ενίσχυσης. Αναμένεται να εγκατασταθούν συνολικά 90 MW μονάδων αποθηκευτικής ισχύος (με τους πόρους του βασικού σεναρίου για τα έσοδα του Ταμείου), οι οποίες θα λειτουργούν ως εφεδρεία σε περιπτώσεις ανάγκης, υποστηρίζοντας το σύστημα.
Στήριξη στο CAPEX αιολικού πάρκου
Θα διατεθούν 260 εκατομμύρια για την επιδότηση κατά 30% περίπου της ανάπτυξης πλωτού υπεράκτιου αιολικού πάρκου. Οι επενδυτές θα προκύψουν μέσω διαγωνισμού, ενώ το πάρκο προορίζεται σε μία από τις περιοχές προτεραιότητας που έχουν εντοπιστεί στον ελληνικό θαλάσσιο χώρο (προκρίνεται η περιοχή της Κρήτης, ακολουθούμενη από περιοχή Κυκλάδων και περιοχή Δωδεκανήσων).
Το μέγεθος του προς υλοποίηση υπεράκτιου αιολικού πάρκου υπολογίζεται σε περίπου 195ΜW.