Αμείωτος είναι ο ρυθμός στροφής των καταναλωτών στα σταθερά τιμολόγια ρεύματος που από την αρχή του έτους, έχουν σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της αγοράς πενταπλασιαστεί, με τάσεις αυξητικές ακόμη και σε μήνες με πτώση των χρεώσεων, όπως ο Νοέμβρης, και στελέχη του χώρου να μην αποκλείουν το ενδεχόμενο ακόμη και να φτάσουν το 1,5 εκατομμύριο μέσα στο 2025.
Ακτινογραφώντας το τοπίο στην αγορά του ρεύματος, άνθρωποι που έχουν τη μεγάλη εικόνα, εκτιμούν ότι από μόλις 140.000 - 150.000 που ήταν τα σταθερά συμβόλαια στις αρχές του έτους, έχουν πλέον φτάσει κοντά στα 700.000 και συνεχίζουν ανοδικά, χωρίς να τα φρενάρει η συγκράτηση τιμών των τελευταίων μηνών στα πράσινα τιμολόγια.
Το πολύμηνο πτωτικό σερί που «έσπασε» με το που μπήκε ο Ιούνιος, η δημοσιότητα που προσέλαβε το θέμα του ρεύματος κατά τη μίνι ενεργειακή κρίση του καλοκαιριού, τα πολύ ελκυστικά σταθερά προϊόντα που έβγαλαν κάποιοι πάροχοι, και κυρίως το γεγονός ότι αυξάνονται όσοι έχουν κουραστεί να ζουν με το άγχος των τιμών στο ρεύμα, άλλαξαν τη συμπεριφορά ενός μέρους από τα πολλά εκατομμύρια των βολεμένων στο πράσινο τιμολόγιο.
Όσο η υπόθεση «ρεύμα» παραμένει με τον ένα ή τον άλλο τρόπο στη δημόσια συζήτηση, οι εκθετικές εισροές στα σταθερά προϊόντα των παροχών θα συνεχίζονται, εκτιμούν στελέχη του χώρου. Και παρ’ ότι στα πράσινα τιμολόγια δείχνει να επικρατεί στασιμότητα για τα περίπου τέσσερα και πλέον εκατομμύρια καταναλωτών της συγκεκριμένης ομάδας, εντούτοις τα συμβόλαια με κλειδωμένες χρεώσεις υπολογίζεται ότι έχουν ξεπεράσει τα 600.000.
Το τάιμινγκ τα διευκολύνει καθώς διανύουμε τους δύο τελευταίους μήνες του χρόνου που η ζήτηση παραδοσιακά αυξάνεται, μαζί και οι τιμές χονδρικής, επομένως είναι πολύ πιθανό η προσεχής άνοιξη, όπου παραδοσιακά οι τιμές υποχωρούν, να βρει τον όγκο των σταθερών συμβολαίων ακόμη ψηλότερα.
Το σενάριο για 1,5 εκατομμύριο σταθερά
Εκτιμήσεις στελεχών του χώρου δεν αποκλείουν σε ένα χρόνο από σήμερα οι «κλειδωμένες» συμβάσεις ρεύματος ακόμη και να έχουν διπλασιαστεί από τον τρέχοντα αριθμό, φτάνοντας και σε επίπεδα της τάξης του 1,5 εκατομμύριου.
Είναι ένα σενάριο, σύμφωνα με το οποίο στο τέλος του 2025, από τα 4 και πλέον εκατομμύρια νοικοκυριά που σήμερα βρίσκονται στη συντριπτική τους πλειοψηφία στα πράσινα τιμολόγια, μόνο το 1/3 θα έχει παραμείνει σε αυτή τη κατηγορία. Ενα 30%-35% θα έχει κίτρινα τιμολόγια και το υπόλοιπο 30%-40% των νοικοκυριών θα έχει στραφεί στις σταθερές χρεώσεις, προτιμώντας να ελέγχει τα κόστη του ακόμη κι αν χάνει τα όποια οφέλη από τις χαμηλές τιμές που εμφανίζονται κατά διαστήματα στην αγορά του ρεύματος.
Εάν επαληθευτούν οι εκτιμήσεις θα μιλάμε ασφαλώς για δείγματα μιας σταδιακής ωρίμανσης της ελληνικής αγοράς και κλεισίματος της ψαλίδας τόσο με τις γειτονικές, όπως η Ιταλία, όσο και με τις βορειοευρωπαϊκές, της Γερμανίας, του Βελγίου και της Ολλανδίας όπου τον τόνο δίνουν τα σταθερά συμβόλαια με μερίδια αγοράς ακόμη και στο 80%- 90%. Εκεί οι τιμές δεν επηρεάζονται από τις καθημερινές διακυμάνσεις των χονδρεμπορικών τιμών στα χρηματιστήρια, παρά βασίζονται στις αντισταθμίσεις κινδύνου των παρόχων.
Τι έρχεται το 2025
Στο ερώτημα πόσο θα επηρεάσει τις τάσεις στην ελληνική αγορά η υποχρεωτική κατάργηση από το 2025 των φθηνών μπλε εξάμηνων, λόγω της Οδηγίας που απαιτεί τα σταθερά να έχουν πλέον ελάχιστη διάρκεια ένα έτος, άνθρωποι του χώρου θεωρούν ότι η σημερινή στροφή στα συγκεκριμένα προιόντα δεν θα ανακοπεί. Αυτοί που θέλουν να έχουν το κεφάλι τους ήσυχο αυξάνονται σταθερά μήνα με το μήνα.
Εννοείται ότι τα παραπάνω δεν είναι παρά εκτιμήσεις και ουδείς μπορεί να αποκλείσει το ενδεχόμενο μια απότομη πτώση των τιμών χονδρικής τον Απρίλιο -Μάιο του 2025 να κάνει πολλούς απ’ όσους έχουν επιλέξει σταθερά να τα «σπάσουν», παρά τη ρήτρα πρόωρης αποχώρησης. Ένα μέρος άλλωστε όσων έχουν «κλειδώσει» τιμή πιστεύουν ότι «βρέξει - χιονίσει» θα πληρώνουν σταθερή χρεώση, χωρίς να έχουν συνειδητοποιήσει ότι σε περιόδους υψηλής κατανάλωσης, όπως ο χειμώνας και το καλοκαίρι, αυξάνεται και ο τελικός τους λογαριασμός.
Όλα αυτά ωστόσο δεν ακυρώνουν κάποια έστω «δειλά» σημάδια ωρίμανσης της ελληνικής αγοράς και αλλαγής συμπεριφορών, τόσο από μερίδα νοικοκυριών, που βλέπουν ότι τα σημερινά σταθερά του 1 έτους είναι φθηνότερα από τα κυμαινόμενα (π.χ. πέριξ των 14 λεπτών στη ΔΕΗ, 12,5 στη Protergia, 13-14 στον Ηρωνα), όσο και επιχειρήσεων, όπου αυξάνονται όσες σπεύδουν να «κλειδωθούν» σε μακράς διάρκειας σταθερά προϊόντα, ακόμη και πολλών ετών.
Στον αντίποδα δεν μπορεί να αναμένει κανείς απότομες αλλαγές σε μια αγορά που άνοιξε με καθυστέρηση μιας 10ετίας από πολλές άλλες κεντροευρωπαϊκές, το κοινό ωρίμασε πιο γρήγορα και η ανησυχία μετακύλισης στη λιανική των χρηματιστηριακών διακυμάνσεων το απασχολεί σε πολύ μικρότερο βαθμό.
Τις επόμενες εβδομάδες οι ανακοινώσεις
Σε αυτή τη συγκυρία έχει ενδιαφέρον το στίγμα που θα δώσει τις επόμενες εβδομάδες ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Θόδωρος Σκυλακάκης, όταν και θα παρουσιάσει σε συνέντευξη Τύπου το νέο τοπίο και τις αλλαγές στα χρωματιστά τιμολόγια που θα ισχύσουν από τον Ιανουάριο του 2025. Έκτος από τα όσα θα πει για τα διζωνικά τιμολόγια, τα νέα δυναμικά και τα πράσινα, με ενδιαφέρον αναμένεται η θέση που θα πάρουν στο κάδρο των αλλαγών και τα σταθερά μπλε προιόντα, τη σημασία των οποίων απέναντι στις ακραίες τιμές και το πόσο πολύ έχουν θωρακίσει τους καταναλωτές άλλων χωρών, ο υπουργός αναδεικνύει με κάθε ευκαιρία. Μένει να φανεί κατά πόσο κάποια στιγμή, ίσως σε μεταγενέστερη φάση, το υπουργείο θα παρουσιάσει συγκεκριμένα εργαλεία, πιθανώς και κίνητρα για να διευκολύνει και να ενισχύσει περαιτέρω τις μετακινήσεις των καταναλωτών σε αυτά.
Hedging, ρευστότητα και στο βάθος συγκέντρωση
Τα 20 και πλέον πάντως σταθερά προϊόντα που κυκλοφορούν σήμερα στην αγορά δείχνουν ότι οι εταιρείες θέλουν να έχουν πελάτες σε «μπλε» τιμολόγια γιατί αυτό τις διευκολύνει στους υπολογισμούς τους. Όταν μια εταιρεία έχει έναν ικανό όγκο πελατών σε σταθερά προιόντα, «χετζάρει», δηλαδή αντισταθμίζει τον κίνδυνο, κλείνοντας μεγάλες ποσότητες στις αγορές, γεγονός που της δίνει πιο σαφή ορίζοντα απ’ ότι το κυμαινόμενο, όπου ουδείς ξέρει αν η αγορά θα κινηθεί ανοδικά ή πτωτικά.
Στο σενάριο βέβαια που οι εταιρείες αποφασίσουν να παίξουν ακόμη πιο δυναμικά από το 2025 στα σταθερά για να εκμεταλλευτούν τη τάση και να πάρουν μερίδια, θα απαιτηθεί και μεγαλύτερης κλίμακας hedging, άρα θα αντέξουν όσοι έχουν μεγάλη ρευστότητα. Σύμφωνα με αυτή την ανάγνωση, αν η αγορά κινηθεί του χρόνου με ακόμη μεγαλύτερη ταχύτητα στα σταθερά, το παιχνίδι θα μπορούσε να επιταχύνει το νέο γύρο συγκέντρωσης που συζητείται σταθερά τα τελευταία χρόνια στην αγορά του ρεύματος, χωρίς ακόμη να έχει γίνει πράξη, μετασχηματίζοντας και τη μορφή του κλάδου γενικότερα, όπου δραστηριοποιούνται συνολικά 19 εταιρείες προμήθειας, εκ των οποίων μετρήσιμο μέγεθος έχουν γύρω στις δέκα.