Το στοίχημα της ευελιξίας στη παραγωγή «παίζει» τώρα η ΔΕΗ

 energypress.gr

Γιώργος Φιντικάκης

Η αλματώδης προσθήκη νέας «δύναμης πυρός» στο πράσινο portfolio της ΔΕΗ που από 5,5 GW σήμερα υπολογίζεται να φτάσει στα περίπου 12 GW το 2027, καλύπτοντας και με το παραπάνω την απώλεια της λιγνιτικής παραγωγής, μαζί με το επενδυτικό μπαράζ των 10 δισ ευρώ, είναι αναμφίβολα τα δύο κυρίαρχα στοιχεία του νέου τριετούς στρατηγικού πλάνου της επιχείρησης.

Η προσθήκη 6,3 GW στο πράσινο δυναμικό της αναμένεται να αυξήσει τη συνολική της παραγωγή από τις 20 TWh ετησίως στις 24TWh, μειώνοντας περαιτέρω τη ψαλίδα ανάμεσα στην ενέργεια που παράγει και σε εκείνη που χρειάζεται να εξασφαλίζει για να καλύπτει τις ανάγκες των 8,8 εκατομμυρίων πελατών της (33 τεραβατώρες) σε Ελλάδα και Ρουμανία. Και η μείωση του κενού θα γίνει με μια καθαρή μορφή ενέργειας, χαμηλώνοντας τα κόστη παραγωγής, καθώς η τελευταία λιγνιτική μονάδα θα κλείσει στα τέλη του 2026, επιτυγχάνοντας παράλληλα μείωση των εκπομπών CO2 από 9,7 εκατ. τόνους του 2023 σε 3,9 εκατ. το 2027.

Το «γκάζι» ωστόσο στον πράσινο μετασχηματισμό είναι η μία μόνο διάσταση του νέου επιχειρηματικού της πλάνου, 2025-2027. Το ίδιο ισχύει και για το μπαράζ επενδύσεων άνω των 3 δισ ευρώ κάθε χρόνο. Η άλλη διάσταση χωρίς την οποία το νέο παραγωγικό της μοντέλο θα κινδυνεύσει να βρεθεί έρμαιο των ανατροπών και πολλών αβεβαιοτήτων που έρχονται με εκθετικές ταχύτητες στον παγκόσμιο ενεργειακό χάρτη, αφορά την ευελιξία. Το στοίχημα αυτό «παίζει» τώρα η ΔΕΗ.

Αξιοποιώντας τόσο τις συνέργειες από το καθετοποιημένο μοντέλο που ακολουθεί σε Ελλάδα και Ρουμανία, όσο και επενδύοντας σε ευέλικτα έργα παραγωγής ισχύος 1,8 GW, από αντλησιοταμιευτικά και μπαταρίες μέχρι υδροηλεκτρικά, ικανά να αντιμετωπίζουν τη στοχαστικότητα του θηριώδους πράσινου χαρτοφυλακίου της, αντισταθμίζει τον κίνδυνο.

Αυτή ακριβώς η έμφαση σε μια πιο ευέλικτη παραγωγή αποτελεί μαζί με τον πράσινο μετασχηματισμό την «καρδιά» του νέου στρατηγικού της σχεδίου που παρουσίασε χθες στους αναλυτές ο επικεφαλής της Γιώργος Στάσσης. 

Τα «αντίμετρα» στα συχνά volatility των αγορών

Ανάμεσα στα πολλά «αντίμετρα» που σχεδιάζει η ΔΕΗ απέναντι στις όλο και πιο συχνές διακυμάνσεις των αγορών στο μέλλον είναι και μια νέα γενιά επενδύσεων, 2-3 μικρών μονάδων φυσικού αερίου στη Ρουμανία, έκαστη ισχύος 100-150 MW, γνωστών ως peakers. Είναι σταθμοί ανοικτού κύκλου, υψηλών εκπομπών, που έλκουν την ονομασία τους επειδή μπαίνουν στο σύστημα όταν οι τιμές κάνουν peak και οι Διαχειριστές τους χρησιμοποιούν σε ώρες πολύ υψηλής ζήτησης.

Και η ρουμανική αγορά προσφέρεται για τέτοιες μονάδες αερίου, καθώς έχει φοβερό χώρο για balancing, δηλαδή δεν διαθέτει ευέλικτους σταθμούς.

Σύμφωνα με τις πληροφορίες, η ΔΕΗ εξετάζει να εγκαταστήσει στη γείτονα peakers συνολικής ισχύος 300 MW που θα μπαίνουν στο σύστημα τις ώρες που οι τιμές είναι ψηλά και θα «σερβίρουν» με ενέργεια την Ελλάδα όταν έχει ανάγκη, μέσω του βαλκανικού διαδρόμου.
 

 

Στο ίδιο πάντα περιβάλλον των ανοδικών τιμών, η συγκράτηση του κόστους παραγωγής θα επιτυγχάνεται από τα μεγάλα υδροηλεκτρικά (3,2 GW), τις μεγάλες μονάδες φυσικού αερίου, όπως η ενεδεχόμενη μετατροπή της λιγνιτικής Πτολεμαίδας V (2,8 GW από 2,7 GW σήμερα) και φυσικά με τη προσθήκη της τεράστιας επιπλέον πράσινης ισχύος αιολικών και φωτοβολταικών (7,8 GW από 1,3 GW σήμερα).

Στο σενάριο πάλι των καθοδικών τιμών, η επιχείρηση ποντάρει στην αναμενόμενη κυριαρχία τα επόμενα χρόνια των σταθερών τιμολογίων, γεγονός που θα της επιτρέπει να διατηρεί τα έσοδα της σταθερά. Σημειωτέον ότι στο πρώτο δεκάμηνο του έτους, τα σταθερά τιμολόγια πενταπλασιάστηκαν και έφτασαν τα 700.000 με κάποιες εκτιμήσεις να προβλέπουν ότι θα ανέλθουν σε 1,5 εκατομμύριο στα τέλη του 2025.
 

 

Τέλος, στις όλο και πιο συχνές περιπτώσεις με ισχυρά σκαμπανεβάσματα τιμών προς τα πάνω και προς τα κάτω, η επιχείρηση ποντάρει στα νέα αντλησιοταμιευτικά (0,7 GW), τις μπαταρίες (0,6 GW), κυρίως όμως στις διασυνοριακές συναλλαγές πάνω στον βαλκανικό διάδρομο, που αναμένεται να εκτιναχθούν (40,2 GW από 26,8 GW σήμερα). Εξάγοντας φθηνή ενέργεια από τη Ρουμανία στην Ελλάδα όταν τη χρειάζεται, και εξάγοντας φθηνή ενέργεια από την Ελλάδα προς τη Ρουμανία όταν εκεί δεν φυσάει ή δεν έχει ήλιο.

Εντός Ελλάδας τα περισσότερα από τα 10 δισ. ευρώ

Τη δυναμική σε κάθε περίπτωση του αναπτυξιακού story της ΔΕΗ για την επόμενη τριετία σηματοδοτεί το γιγαντιαίο επενδυτικό πλάνο των 10,1 δισ ευρώ, με το μεγαλύτερο τμήμα του να αφορά την Ελλάδα. Είναι το μεγαλύτερο επιχειρηματικό πλάνο που θα «τρέξει» στη χώρα, με σημαία φυσικά τις ΑΠΕ.
 

«Ανάπτυξη είναι η λέξη κλειδί και επενδύουμε 10 δισ για να είμαστε σίγουροι ότι θα γίνει», γράφει σε χθεσινή του ανάρτηση, ο CEO της επιχείρησης. Εδώ έχει τη σημασία του ότι οι ετήσιες επενδύσεις άνω των 3 δισ ευρώ του πλάνου δεν περιλαμβάνουν και εξαγορές, όπως οι φετινές (το deal με τη Macquairie στη Ρουμανία), αλλά αφορούν αποκλειστικά την οργανική ανάπτυξη της ΔΕΗ, που σημαίνει ότι μέρος από την αυξανόμενη κερδοφορία και των στόχων για EBITDA (1,8 δισ. φέτος, 2 δισ. το 2025 και 2,7 δισ. το 2027) θα επανεπενδύονται στην οικονομία.

Το πόσο καλά ωστόσο προετοιμασμένη θα είναι η επιχείρηση για να αντιμετωπίσει τις όλο και πιο συχνές διακυμάνσεις των αγορών στη ΝΑ Ευρώπη και τα σκαμπανεβάσματα των τιμών, συναρτάται άμεσα με την υλοποίηση του πλάνου και την ταχύτητα μετασχηματισμού της στο μείζον κομμάτι της παραγωγής. Έχει τη σημασία του ασφαλώς ότι από τα 11,8 πράσινα GW του στόχου για το 2026, πάνω από το 60% των έργων είναι εν λειτουργία, σε φάση κατασκευής ή έτοιμα προς κατασκευή. Το υπόλοιπο 40% του στόχου, θα καλυφθεί μέσα από το μεγάλο pipeline έργων προς ανάπτυξη. 

Πόσο ακριβός είναι ο λιγνίτης

Σταχυολογώντας τα κυριότερα από τα υπόλοιπα συστατικά του νέου αφηγήματος της επιχείρησης, ξεχωρίζουν η στροφή σε υψηλής προστιθέμενης αξίας προϊόντα και υπηρεσίες, μέσω και της Κωτσόβολος, (40% στο customer base έναντι 19% σήμερα), οι επενδύσεις στα δίκτυα και την αύξηση της ρυθμιζόμενης περιουσιακής της βάσης (6 δισ. από 4,3 δισ. σήμερα), και φυσικά το κλείσιμο όλων των λιγνιτικών της μονάδων ως τα τέλη του 2026.
 

 

Στοιχεία του BloombergNEF (BNEF) δείχνουν ότι το κόστος παραγωγής λιγνιτικής ενέργειας κυμαίνεται από 147 έως και 271 ευρώ για μία μεγαβατώρα, δηλάδή τέσσερις φορές πάνω από αυτό των φωτοβολταικών και αιολικών, καθιστώντας απαγορευτική τη λειτουργία των συγκεκριμένων μονάδων.

Τέλος οι μεγάλες εξαγορές

Ερωτηθείς σχετικά ο κ. Στασσης για νέες εξαγορές και περαιτέρω εξάπλωση, απάντησε ότι η επιχείρηση ολοκλήρωσε τη γεωγραφική της επέκταση και δεν πρόκειται να επεκταθεί την επόμενη τριετία σε άλλες χώρες, πέραν όσων βρίσκεται ήδη ή έχει δρομολογήσει να μπει (Ιταλία, Κροατία, Βουλγαρία).

Εξήγησε ότι ο ομιλος δεν προτίθεται να κάνει άλλες εξαγορές μεγέθους Enel στη Ρουμανία και Κωτσόβολος στην Ελλάδα και ότι διαθέτει ένα αρκετά μεγάλο pipeline έργων ΑΠΕ άνω των 20 GW. «Αυτό δεν σημαίνει ότι αν μας παρουσιαστεί μια ευκαιρία ενός καλού αιολικού πάρκου δεν θα την εκμεταλλευτούμε, ωστόσο διαθέτουμε όλη τη γκάμα των εργαλείων για να πετύχουμε την ανάπτυξη που θέλουμε», ανέφερε ο CEO του ομίλου.