ΓΙΩΡΓΟΣ ΑΛΕΞΑΚΗΣ - www.energymag.gr
Η αύξηση της παραγωγής καθαρής ενέργειας στο 10μηνο φέρνει πολλαπλά οφέλη, σε οικονομία, κοινωνία και περιβάλλον, όπως καταδεικνύει η επεξεργασία που κάνει το the Green Tank στα στοιχεία του ΑΔΜΗΕ.
Με βάση την εν λόγω ανάλυση, τον Οκτώβριο η παραγωγή από λιγνίτη (65 GWh) ήταν η δεύτερη χαμηλότερη ιστορικά, ενώ η παραγωγή από ΑΠΕ (2,262 GWh) ήταν η τέταρτη υψηλότερη ιστορικά, παρά τις αυξημένες περικοπές (141 GWh – δεύτερες υψηλότερες του έτους). Έτσι στο δεκάμηνο του 2024 η αύξηση της παραγωγής από ΑΠΕ σε σχέση με το δεκάμηνο του 2023 (+3,715 GWh) ήταν μεγαλύτερη από αυτή του αερίου (+3,581 GWh). Επίσης, για τρίτη φορά μέσα στο 2024 καταγράφηκαν καθαρές εξαγωγές (56 GWh).
Παράλληλα, η μεγάλη αύξηση των ΑΠΕ (+3,715 GWh) και η μικρότερη του ορυκτού αερίου (+3,581 GWh) το πρώτο 10μηνο του 2024 κάλυψαν την κατακόρυφη πτώση των καθαρών εισαγωγών (-3,545 GWh), τη σημαντική αύξηση της ζήτησης (+2,541 GWh) και τη μείωση του λιγνίτη (-1,258 GWh). Κάτι που βέβαια, μείωσε το ανθρακικό αποτύπωμα της ηλεκτροπαραγωγής, αλλά και μείωσε τη συναλλαγματική εκροή, καθώς οι όποιες ανάγκες καλύφθηκαν από τις εγχώριες ΑΠΕ, με παράλληλη, βέβαια, τόνωση των εξαγωγών.
'Έτσι, από τα στοιχεία του ΑΔΜΗΕ για τον Οκτώβριο που επεξεργάστηκε το the Green Tank. καθαρή ενέργεια έφτασε στους πρώτους δέκα μήνες στα 24,438 GWh αυξημένη κατά 17.1% σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2023 (20,874 GWh).
Να σημειωθεί ότι βασικό επιχείρημα της κυβέρνησης στη διαπραγμάτευση με την Κομισιόν για αλλαγές στον τρόπο διαχείρισης των ενεργειακών κρίσεων, ειδικά στη ΝΑ Ευρώπη, "πατάει" και στο ότι για την ευρύτερη περιοχή, η Ελλάδα είναι βασικός εξαγωγός ενέργειας και δη πράσινης.
Μεθοδολογία
Συνολικά, θα πρέπει να σημειωθεί ότι η ανάλυση του the Green Tank αφορά την ηλεκτροπαραγωγή σε ολόκληρη την επικράτεια και βασίζεται στα τελευταία διαθέσιμα μηνιαία δεδομένα του ΑΔΜΗΕ για το διασυνδεδεμένο δίκτυο (Οκτώβριος 2024) και του ΔΕΔΔΗΕ για τα μη διασυνδεδεμένα νησιά (Σεπτέμβριος 2024). Επιπλέον, αξιοποιεί τα πλέον πρόσφατα στοιχεία του ΔΕΔΔΗΕ για τη χαμηλή και μέση τάση, καθώς και για την εγκατεστημένη ισχύ συστημάτων αυτοπαραγωγής (Αύγουστος 2024).
Για την ακριβέστερη προσέγγιση της ηλεκτροπαραγωγής από ΣΗΘΥΑ στη χαμηλή και μέση τάση, όπως και για τους συντελεστές χρησιμοποίησης φωτοβολταϊκών που απαιτούνται για την εκτίμηση της αυτοπαραγωγής, αξιοποιούνται τα δεδομένα του δελτίου του ειδικού λογαριασμού ΑΠΕ (ΕΛΑΠΕ) του ΔΑΠΕΕΠ ως τον Σεπτέμβριο του 2024.
Ο "χάρτης" της παραγωγής
Με βάση, λοιπόν, την έρευνα, με παραγωγή 21,330 GWh τους πρώτους δέκα μήνες του έτους, oι ΑΠΕ (χωρίς τα μεγάλα υδροηλεκτρικά) βρέθηκαν μεν στην πρώτη θέση της ηλεκτροπαραγωγής, έμειναν όμως πίσω σε σχέση με την αθροιστική παραγωγή των τριών ορυκτών καυσίμων (ορυκτό αέριο, λιγνίτης και πετρέλαιο) κατά 1,427 GWh. Αυτό συνέβη κυρίως λόγω της αυξημένης συνεισφοράς του αερίου τους μήνες Ιούλιο-Οκτώβριο, αναστρέφοντας έτσι την εικόνα του εξαμήνου όταν οι ΑΠΕ ξεπερνούσαν την αθροιστική παραγωγή των τριών ορυκτών καυσίμων.
Στη δεύτερη θέση βρέθηκε το ορυκτό αέριο (16,959 GWh), το οποίο ξεπέρασε τα επίπεδα του 2022 απέχοντας 1,082 GWh από το ιστορικό υψηλό του δεκάμηνου του 2021 (18,041 GWh) και σημειώνοντας αύξηση 26.8% σε σχέση με τους πρώτους δέκα μήνες του 2023.
Με 3,409 GWh το πετρέλαιο στα μη διασυνδεδεμένα νησιά κατατάχθηκε στην τρίτη θέση, με μικρή σχετικά διαφορά από τα μεγάλα υδροηλεκτρικά (3,108 GWh) που βρέθηκαν στην τέταρτη θέση. Στην πέμπτη θέση με 2,390 GWh ακολούθησε ο λιγνίτης, σημειώνοντας ιστορικό χαμηλό παραγωγής τους πρώτους δέκα μήνες του έτους. Tη μικρότερη συνεισφορά στην κάλυψη της ζήτησης τους πρώτους δέκα μήνες του 2024 είχαν οι καθαρές εισαγωγές (753 GWh), οι οποίες ήταν οι χαμηλότερες της τελευταίας δεκαετίας για αυτή την περίοδο, με μεγάλη διαφορά από το προηγούμενο χαμηλό του 2022 (2,834 GWh).
Εισαγωγές και ΑΠΕ
Η μεγάλη αύξηση των ΑΠΕ (+3,715 GWh) και δευτερευόντως του ορυκτού αερίου (+3,581GWh), καθώς και η πολύ μικρότερη αύξηση του πετρελαίου (+198 GWh) τους πρώτους δέκα μήνες του 2024 συγκριτικά με την ίδια περίοδο του 2023, αντιστάθμισαν την κατάρρευση των καθαρών εισαγωγών (-3,588 GWh), τη σημαντική αύξηση της ζήτησης (+2,435 GWh), την περαιτέρω συρρίκνωση της λιγνιτικής ηλεκτροπαραγωγής (-964 GWh) και τη μικρή μείωση των μεγάλων υδροηλεκτρικών (-152 GWh)
Οι αντίστοιχες ποσοστιαίες μεταβολές τους πρώτους δέκα μήνες του 2024, σε σχέση με το 2023, ήταν:
Λιγνίτης: -34.5%
Ορυκτό αέριο: +26.8%
ΑΠΕ: +21.1%
Μεγάλα υδροηλεκτρικά: -4.7%
Καθαρές εισαγωγές: -82.5%
Πετρέλαιο: +6.2%
Ζήτηση: +5.6%
Ρεκόρ
Με 24,438 GWh η καθαρή ενέργεια (ΑΠΕ και μεγάλα υδροηλεκτρικά μαζί) τους πρώτους δέκα μήνες του 2024 ήταν η υψηλότερη της δεκαετίας, αυξημένη κατά 17.1% σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2023 (20,874 GWh). Μάλιστα, ξεπέρασε κατά 1,681 GWh την ηλεκτροπαραγωγή από τα τρία ορυκτά καύσιμα μαζί (22,757 GWh), η οποία σημείωσε επίσης (ελαφρώς μικρότερη) αύξηση κατά 12.5% σε σχέση με την ίδια χρονική περίοδο του 2023. Η διαφορά των 1,681 GWh υπέρ της καθαρής ενέργειας διευρύνθηκε το 2024 σε σχέση με το 2023, όταν η καθαρή ενέργεια είχε ξεπεράσει τα ορυκτά καύσιμα για πρώτη φορά στο δεκάμηνο κατά 639 GWh.
Η καθαρή ενέργεια κάλυψε τους πρώτους δέκα μήνες του έτους περισσότερη από τη μισή ζήτηση (51%), ενώ το μερίδιό της στην ηλεκτροπαραγωγή ήταν ακόμα μεγαλύτερο 51.8%. Οι ΑΠΕ (κυρίως αιολικά και φωτοβολταϊκά) κυριάρχησαν στην κάλυψη της ζήτησης με μερίδιο 44.5%, ενώ τα μεγάλα υδροηλεκτρικά είχαν μερίδιο 6.5%. Την πρωτοκαθεδρία στην κάλυψη της ζήτησης ανάμεσα στα ορυκτά καύσιμα είχε το ορυκτό αέριο με 35.4%, ενώ ακολούθησε το πετρέλαιο με 6.2% και τέλος ο λιγνίτης με μόλις 5%. Οι καθαρές εισαγωγές κάλυψαν μόνο το 1.6% της ζήτησης, το χαμηλότερο μερίδιο της δεκαετίας.
Οι περικοπές
Το μερίδιο των ΑΠΕ θα ήταν ακόμα μεγαλύτερο αν δεν υπήρχαν περικοπές. Σύμφωνα με τις προβλέψεις της διαδικασίας του ενοποιημένου προγραμματισμού που δημοσιεύει καθημερινά ο ΑΔΜΗΕ, τους πρώτους δέκα μήνες του έτους περικόπηκαν 814 GWh ΑΠΕ, που αντιστοιχούν στο 3.7% της συνολικής παραγόμενης ενέργειας από ΑΠΕ στο ίδιο χρονικό διάστημα. Τον Απρίλιο περικόπηκε η περισσότερη καθαρή ενέργεια (259 GWh) συγκριτικά με τους υπόλοιπους μήνες του έτους, αλλά και με το σύνολο των περικοπών του 2023 (228 GWh), ενώ τον Οκτώβριο καταγράφηκαν οι δεύτερες υψηλότερες περικοπές δηλαδή 141 GWh. Όσον αφορά τους υπόλοιπους μήνες, τον Μάρτιο περικόπηκαν 49 GWh, τον Μάιο 122 GWh, τον Ιούνιο 64 GWh, τον Ιούλιο 33 GWh,τον Αύγουστο 37 GWh και τον Σεπτέμβριο 108 GWh.
Σύμφωνα με τις ίδιες προβλέψεις του ΑΔΜΗΕ, οι υψηλότερες περικοπές για τον μήνα Οκτώβριο σημειώθηκαν στις 30 Οκτωβρίου με 18.9 GWh, μια ποσότητα που ήταν πάντως αρκετά χαμηλότερη από το υψηλό περικοπών του έτους (41.7 GWh) που σημειώθηκε στις 28 Απριλίου.
Η αποφυγή αυτών των περικοπών κατά τους πρώτους δέκα μήνες του έτους θα μπορούσε, είτε να εξαλείψει τις εισαγωγές ηλεκτρικής ενέργειας στη χώρα είτε τη χρήση ορυκτού αερίου, συνεισφέροντας έτσι στη μείωση των τιμών στη χονδρεμπορική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας.
Τον Οκτώβριο του 2024:
Η μηνιαία παραγωγή από λιγνίτη (65 GWh) ήταν η δεύτερη χαμηλότερη ιστορικά μετά από αυτή του Μαΐου 2024 (50 GWh).
Η μηνιαία παραγωγή ΑΠΕ (2,262 GWh) ήταν η τέταρτη υψηλότερη ιστορικά. Αξίζει να σημειωθεί ότι οι τρεις υψηλότερες μηνιαίες παραγωγές καταγράφηκαν όλες το 2024.
H αύξηση του αερίου τον Οκτώβριο σε σχέση με τον ίδιο μήνα του 2023 ήταν η δεύτερη χαμηλότερη του έτους.
Καταγράφηκαν καθαρές εξαγωγές (56 GWh) για τρίτη φορά μέσα στο 2024.
Η μηνιαία ζήτηση (4,241 GWh) ήταν χαμηλότερη από τους τέσσερις προηγούμενους μήνες (Ιούνιο-Σεπτέμβριο).
Τέλος, η κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας τους πρώτους δέκα μήνες του 2024 στην επικράτεια (47,961 GWh) αυξήθηκε κατά 5.6% σε σχέση με την ίδια περίοδο του προηγούμενου έτους. Αύξηση παρατηρήθηκε και σε σχέση με τον μέσο όρο των τελευταίων πέντε ετών (2019-2023) κατά 2%. Αυτό αποτελεί αντίθετη τάση από ότι συνέβαινε μέχρι και πριν το πρώτο εξάμηνο του 2024 που παρατηρούνταν μείωση σε σχέση με τον μέσο όρο της τελευταίας.