ΓΙΩΡΓΟΣ ΑΛΕΞΑΚΗΣ - www.energymag.gr
Να αποφύγει “κοινωνικούς” κραδασμούς από την ενεργειακή ακρίβεια προσπαθεί η κυβέρνηση κι έτσι ανακοινώνει, κατά πάσαν πιθανότητα, σήμερα, τις προθέσεις της για τις επιδοτήσεις με σε στόχο η τελική τιμή καταναλωτή να κυμανθεί στα ίδια επίπεδα με αυτά του Οκτωβρίου
Έτσι, με δεδομένο, ότι οι μεγάλοι “παίκτες” πήραν “πάνω” τους μεγάλο μέρος της αύξησης στη χονδρική αγορά, εκτιμάται ότι η ανάγκη για ενίσχυση στα οικιακά “πράσινα τιμολόγια” θα κυμανθεί πέριξ του 1,5 λεπτό ανά κιλοβατώρα και η τελική τιμή θα φτάσει, περίπου, στα 14,5-15 λεπτά ανά κιλοβατώρα.
Σημειώνεται ότι η ΔΕΗ πέρασε έκπτωση 68% στα “πράσινα” για το Δεκέμβριο, ενώ και η Protergia, που μαζί κυριαρχούν, πλέον στην αγορά, απορρόφησε σημαντικό μέρος του κόστους της χονδρεμπορικής. Συνολικά η αγορά έδωσε τιμές, μετά την απορρόφηση μέρους της ανοδικής πορείας της χονδρεμπορικής αγοράς, αυξημένες μεταξύ 7% και 62%. Έτσι οι χρεώσεις για τον τρέχοντα μήνα ξεκινούν από τα 15,5 και φτάνουν μέχρι τα 19,95 λεπτά ανά κιλοβατώρα.
Για τα νοικοκυριά, δε, οι επιδοτήσεις θα είναι οριζόντιες, θα αφορούν το Δεκέμβριο κι έτσι οι καταναλωτές που έχουν επιλέξει ακριβότερους προμηθευτές θα έχουν πιο ακριβά τιμολόγια, παρά την κρατική ενίσχυση. Ανοιχτό, βέβαια, είναι το τι θα γίνει για τους επόμενους μήνες, κάτι που ad hoc θα αποφασίζεται.
Τα μπλε τιμολόγια
Στο μεταξύ ήδη τα μπλε τιμολόγια δίνουν ανταγωνιστικές τιμές και μάλιστα χωρίς επιδότηση που είναι σε πολλές περιπτώσεις κάτω 10 λεπτών.
Έτσι, π.χ. η Protergia προσφέρει σταθερή τιμή στα 8,5 λεπτά/KWh για έξι μήνες με πάγιο 9,90 ευρώ. Η Φυσικό Αέριο προσφέρει σταθερή τιμή για 12 μήνες στα 8,9 λεπτά/kWh, με έκπτωση συνέπειας και πάγιο 9,90 ευρώ και ανήκει “μπλε” σταθερά 12μηνής διάρκειας. Η Elpedison, προτείνει 6μηνα τιμολόγια με “μπόνους” δωροεπιταγών και τιμές μέχρι 10,49 λεπτά/kWh, ενώ ακόμη χαμηλότερο είναι το σταθερό προϊόν της ΗΡΩΝ για έξι μήνες στα 9,36 λεπτά/kWh με έκπτωση συνέπειας 20%. Πρέπει να σημειωθεί πάντως ότι τα περισσότερα «μπλε» τιμολόγια έχουν υψηλότερο πάγιο από τα «πράσινα» που κυμαίνεται από 5 έως 10 ευρώ το μήνα και συνοδεύονται με ρήτρα πρόωρης αποχώρησης.
Επίσης και τα πολυζωνικά, που έρχονται όπως ανέφερε πριν λίγες μέρες ο υπουργός Περιβάλλοντος κι Ενέργειας σε τηλεοπτική του συνέντευξη θα αποτελέσουν ανάχωμα στην ενεργειακή ακρίβεια.
«Τώρα με τα πράσινα τιμολόγια έχουμε πλήρη εικόνα διαφάνειας, αυτό είναι το μεγάλο κέρδος των πράσινων τιμολογίων, γιατί όλοι ξέρουν ποιος είναι ο ακριβός, ποιος είναι ο φθηνός.
Αν κάποιος διαλέγει για κάποιο λόγο να μένει σε έναν πάροχο που είναι ακριβός, είναι δική του επιλογή. Αλλά το 85 – 90% της αγοράς έδειξε πολύ μεγάλη αυτοσυγκράτηση και οι τιμές, συνεπώς για αυτό το ποσοστό, μετά τις επιδοτήσεις, θα είναι οριακά, κάτω από τα 15 λεπτά».
«Τα πράσινα τιμολόγια παραμένουν, αλλά η γενικότερη κατεύθυνση είναι για τα νοικοκυριά και ειδικά για τα νοικοκυριά που δεν έχουν το χρόνο ή τις καταναλώσεις να κυνηγάνε την κιλοβατώρα, να σπρώξουμε την πορεία προς τα μπλε τιμολόγια, που είναι αν θέλετε αυτό που συμβαίνει στην υπόλοιπη Ευρώπη.
Τα τελευταία χρόνια, μεταρρυθμίστηκε η δική μας αγορά στην Ευρώπη. Όλα αυτά έχουν συμβεί πριν από 10 – 15 χρόνια στην υπόλοιπη Ευρώπη.
Απλώς η μετακίνηση στα μπλε τιμολόγια μπορεί να γίνει μόνο σταδιακά, δεν μπορεί να γίνει σε μία ημερομηνία. Γιατί τα μπλε τιμολόγια κλειδώνουν τις τιμές για έναν ολόκληρο χρόνο. Εάν είναι μία ημερομηνία, ο κίνδυνος του κλειδώματος είναι πολύ μεγαλύτερος και τα τιμολόγια θα βγουν πιο ακριβά, μόνο σταδιακά μπορεί να γίνει. Για να διασπείρεις τον κίνδυνο στη διάρκεια ενός έτους», εξήγησε ο κ. Σκυλακάκης.
Επιχειρήσεις
Το ενδιαφέρον, πάντως, είναι ότι για το Δεκέμβριο, υπό το φόβο των πληθωριστικών πιέσεων, καθώς όπως φάνηκε κι από τη Eurostat η ακρίβεια “τρέχει” με 3%, ελαφρά μειωμένη σε σχέση με το 3,1% του Οκτωβρίου, επιδοτήσεις θα δουν και επαγγελματίες. Γι’ αυτούς, με βάση όσα αναφέρονται, θα γίνει χρήση του κανόνα de minimis (ενισχύσεων ήσσονος σημασίας), με βάση τον οποίο κάθε κράτος-μέλος μπορεί να παράσχει ενισχύσεις έως 300.000 ευρώ εντός 3ετίας, χωρίς το «πράσινο φως» από την Κομισιόν.
Πάντως, σε ό,τι αφορά τις επιχειρήσεις οι ανακοινώσεις δεν αποκλείεται να γίνουν την επόμενη εβδομάδα και εκτιμάται ότι θα αφορούν τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις με κατανάλωση έως 35 KVA. Χαρακτηριστικά, για το αν η επιδότηση θα αφορά όλες τις επιχειρήσεις ο υπουργός Περιβάλλοντος κι Ενέργειας κ. Θ. Σκυλακάκης, μιλώντας, πριν λίγες μέρες, σε τηλεοπτική του συνέντευξη, ανέφερε: « Θα δούμε γιατί μιλάμε για τις μικρές και μεσαίες κατά κύριο λόγο. Θα δούμε τι μπορούμε να κάνουμε για τις υπόλοιπες.
Το βασικό μας ερώτημα είναι αν μπορούμε να έχουμε ένα γενικό μέτρο χωρίς να πρέπει να ακολουθηθεί η γραφειοκρατία των κρατικών ενισχύσεων, αυτό το αναζητούμε σε κάθε περίπτωση η βοήθεια θα δοθεί είτε με τον ένα είτε με τον άλλο τρόπο.
Αυτό που πρέπει να έχουμε ως εικόνα είναι ότι υπήρχε πολύ μεγάλη αυτοσυγκράτηση στην αγορά. Δηλαδή ούτε και στις επιχειρήσεις είχαμε μεγάλες αυξήσεις. Καμία σχέση με τις αυξήσεις που είχαμε στη χονδρική και αυτό οφείλεται σε σημαντικό βαθμό στο γεγονός, ότι υπάρχει και μία εξαγωγική δραστηριότητα πολύ μεγάλη αυτή τη στιγμή.
Δηλαδή ρουφάτε η ενέργεια που εμείς παράγουμε προς βορρά που υπάρχει έλλειμμα. Συνεπώς υπάρχει μεγαλύτερη δυνατότητα και των παρόχων να δίνουν καλύτερες τιμές».
Όπως τόνισε ο κ. Σκυλακάκης, παράλληλα, «η σίγουρη λύση είναι μια πλατφόρμα. Γιατί σε αυτή την περίπτωση έχουμε την δήλωση των επιχειρήσεων ότι δεν υπερβαίνουν τα όρια του de minimis και εξ αυτού του λόγου μπορούμε να είμαστε ασφαλείς ότι δεν παραβιάζει τη νομοθεσία των κρατικών ενισχύσεων.
Αναζητούμε όμως και έναν τρόπο, δεν είμαστε ακόμη εκεί, μήπως μπορέσουμε να κάνουμε κάτι πιο οριζόντιο που δεν θα απαιτεί αυτού του είδους τη διαδικασία, γι’ αυτό να το καθυστερούμε λίγο την επιδότηση των επιχειρήσεων.
Η επιδότηση θα υπάρξει, το ερώτημα είναι ο τρόπος με τον οποίον θα πάμε», ανέφερε ο υπουργός.
Για δε τις μεγάλες βιομηχανίες και ειδικά τις ενεργοβόρες επί του παρόντος δεν υπάρχει καμία πρόβλεψη ενίσχυσης έναντι του αυξημένου ενεργειακού κόστους. Ωστόσο φαίνεται ότι το ΥΠΕΝ επανεξετάζει το ύψος των ποσών που διατέθηκαν για την Αντιστάθμιση τα έτη 2023 και 2024, με την προοπτική να δοθούν το 2026 κονδύλια της τάξης των 138 εκατ ευρώ (50 εκατ ευρώ για το 2023 και 88 εκατ. ευρώ για το 2024). Επίσης προωθεί ήδη το σχήμα με την ενεργοποίηση του πλάνου για χορήγηση όρων σύνδεσης σε ΑΠΕ των βιομηχανικών PPAs.
Τιμές χονδρικής
Πάντως οι τιμές χονδρικής “δείχνουν” τα δόντια τους με τη μέση τιμή μήνα να είναι στα 146,76 ευρώ/MWh.
«Οι τιμές της χονδρικής σε αυτό το δίμηνο, τρίμηνο, αλλιώς δεν θα είχαμε κάνει την παρέμβαση, θα παραμείνουν υψηλές, όχι για δικούς μας λόγους, είναι καθαρά ευρωπαϊκό.
Κοιτώντας τις τιμές τον τελευταίο μήνα, ενώ η Ελλάδα στην προηγούμενη φάση ήταν ψηλά σε τιμές χονδρικής σε σχέση με την υπόλοιπη Ευρώπη, τώρα έχουμε πέσει. Και το πιο σημαντικό, το οποίο δεν καταγράφεται αρκετά, οι τιμές για όλο το ’24 θα είναι χαμηλότερες από αυτές του ’23. Συνολικά δηλαδή για τα νοικοκυριά οι τιμές θα είναι χαμηλότερες από αυτές του ’23.
Απλώς δεν είναι τόσο χαμηλές όσο θα θέλαμε, διότι υπήρξαν αυτές οι δύο κρίσεις στην Νοτιοανατολική Ευρώπη η πρώτη και ευρύτερα μικρή κρίση, αυτή που περνάμε τώρα, δεν θα την έλεγα κρίση, θα έλεγα περίοδο δυσκολίας και μας έσπρωξαν τις τιμές προς τα πάνω. Οι τιμές πέφτουν γιατί εισάγουμε στο σύστημα όλο και περισσότερες ανανεώσιμες πηγές ενέργειας που είναι ο μόνος τρόπος να πέσουν οι τιμές», τονίζει ο κ. Σκυλακάκης στέλνοντας το μήνυμα.
Οι τιμές σήμερα
Να σημειωθεί ότι Στα 147,02 ευρώ/MWh διαμορφώθηκε η Τιμή Εκκαθάρισης Αγοράς (ΤΕΑ) της Αγοράς Επόμενης Ημέρας για σήμερα 06/12/2024. Η τιμή μειώθηκε 12% σε σχέση με την προηγούμενη ημέρα. Η συνολική ζήτηση διαμορφώθηκε στις 351.31 GWh.
Στο ενεργειακό μείγμα ο λιγνίτης 9,5%, το φυσικό αέριο 51,9%, τα υδροηλεκτρικά 1,7%, οι εισαγωγές 12,7% και οι ανανεώσιμες 21,6%
«Εξάγουμε ενέργεια στην Ευρώπη»
«Το πρόβλημά μας είναι στην περίπτωση της Ευρώπης είναι το γεγονός ότι δεν μεταφέρεται αρκετή ενέργεια από τη Δυτική Ευρώπη στην Ανατολική Ευρώπη, αυτό είναι το θεμελιώδες πρόβλημα. Και σε αρκετές περιπτώσεις διαμορφώνονται πολύ υψηλές τιμές σε Ρουμανία, Βουλγαρία, Ουγγαρία, οι οποίες παρασέρνουν και τις δικές μας τιμές, διότι είμαστε εξαγωγικοί.
Η τιμή στην Ελλάδα δεν είναι υψηλότερη της Ευρώπης. Είμαστε στο μέσο περίπου αυτό τον καιρό, αλλά έχουμε 1,5 – 2 γιγαβάτ εξαγωγές κάθε μέρα. Εξάγουμε ηλεκτρική ενέργεια, αυτό βοηθάει τους παρόχους να έχουν μεγαλύτερη ικανότητα, μεγαλύτερη ευελιξία στην εσωτερική αγορά, αυτή που είναι καθετοποιημένη αλλά ταυτόχρονα μας σπρώχνει τις τιμές προς τα πάνω, μας ρουφάνε την ενέργεια» ανέφερε για το ζήτημα της χονδρικής αγοράς ο κ. Σκυλακάκης.