Προ των πυλών βρίσκεται η ολοκλήρωση κατασκευής της ηλεκτρικής διασύνδεσης Αττική – Κρήτη, ανοίγοντας επομένως τον δρόμο για την πλήρη άρση της «ηλεκτρικής απομόνωσης» του νησιού. Το έργο αποπερατώνεται σε χρόνο – ρεκόρ, μόλις 4,5 χρόνια από την έναρξη κατασκευή τους.
Αναφορά στην επικείμενη ολοκλήρωση της διασύνδεσης έκανε από το βήμα της Βουλής ο υπουργός ΠΕΝ, Θεόδωρος Σκυλακάκης, κατά τη συζήτηση του προϋπολογισμού. Ο υπουργός υπογράμμισε πως η έναρξη λειτουργίας του έργου θα γίνει τον επόμενο Μάιο, προσθέτοντας ότι η πλήρης ένταξη της Κρήτης στο διασυνδεδεμένο σύστημα θα «μεταφραστεί» σε τεράστια ανακούφιση για τους καταναλωτές, καθώς θα μειώσει δραματικά -κατά 300 εκατ. ευρώ τουλάχιστον- τις ΥΚΩ.
Την ίδια στιγμή, η έναρξη λειτουργίας πριν από το καλοκαίρι του 2025 θα ενισχύσει κατακόρυφα την ενεργειακή ασφάλεια του νησιού, σε μία συγκυρία όπου θα βρίσκεται προ των πυλών η δραστική αύξηση της κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας, λόγω τόσο της τουριστικής κίνησης όσο και της ανόδου των θερμοκρασιών. Υπενθυμίζεται ότι για να αντιμετωπιστεί το έλλειμμα επάρκειας, κάθε θερινή περίοδο επιστρατεύονταν έκτακτα μέτρα, κατά κύριο με τη μίσθωση ηλεκτροπαραγωγών ζευγών.
Η ηλεκτρική διασύνδεση Κρήτης-Αττικής περιλαμβάνεται στην κορυφαία πεντάδα των πιο καινοτόμων έργων διασύνδεσης συνεχούς ρεύματος πανευρωπαϊκά. Περιλαμβάνει δύο υποβρύχια καλώδια μήκους 335 χλμ., τάσης 500 kV και συνολικής μεταφορικής ισχύος 1.000 MW που ποντίζονται σε βάθος ρεκόρ έως 1.200 μέτρων στον πυθμένα του Αιγαίου.
Η μεταφορική ικανότητά της τη χρίζει στη νησιωτική διασύνδεση με τη μεγαλύτερη ισχύ στον κόσμο, μαζί με τη Σαρδηνία. Η πόντιση των καλωδίων σε βάθη που φτάνουν έως τα 1.200 μέτρα, κατατάσσουν τη διασύνδεση στην πρώτη τριάδα των βαθύτερων διασυνδέσεων διεθνώς.
Η λειτουργία της θα έχει και σημαντικό περιβαλλοντικό αποτύπωμα στο νησί, μειώνοντας κατά 500.000 τόνους τις εκπομπές CO2. Επίσης, θα αυξήσει τη δυνατότητα ενσωμάτωσης μονάδων ΑΠΕ στο σύστημα της Κρήτης, με εκμετάλλευση του υψηλού δυναμικού ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στο νησί.
Η πόντιση και προστασία των καλωδίων ολοκληρώθηκε τον Μάρτιο και τον Μάιο του 2023 για τον ανατολικό και δυτικό πόλο αντίστοιχα, ενώ οι δοκιμές μετά την εγκατάσταση του υποβρύχιου καλωδιακού συστήματος ολοκληρώθηκαν τον Δεκέμβριο του 2023. Όπως αναφέρεται στα οικονομικά αποτελέσματα 9μηνου της ΑΔΜΗΕ Συμμετοχών, που δημοσιεύθηκαν χθες και στα οποία περιλαμβάνεται η πιο πρόσφατη επικαιροποίηση των εργασιών που απομένουν για την ολοκλήρωση του έργου, όσον αφορά στους σταθμούς μετατροπής έχει ολοκληρωθεί η κατασκευή των κτιρίων, η εγκατάσταση των μετασχηματιστών και των βαλβίδων μετατροπής καθώς και ο τερματισμός των HVDC καλωδίων και βρίσκονται σε εξέλιξη η ολοκλήρωση της εγκατάστασης και οι δοκιμές (pre-commissioning) του πρωτεύοντος και δευτερεύοντος εξοπλισμού.
Παράλληλα, έχει ολοκληρωθεί η κατασκευή του κτιρίου του GIS στην Κρήτη και βρίσκεται σε εξέλιξη η ολοκλήρωση της εγκατάστασης και ο έλεγχος (pre-commissioning) του εξοπλισμού. Αναφορικά με την πρόοδο του χερσαίου καλωδιακού τμήματος, στην Αττική ολοκληρώθηκε η κατασκευή της υπόγειας όδευσης από το ΚΥΤ Κουμουνδούρου προς το σημείο προσαιγιάλωσης στην Πάχη, και υλοποιείται ο τελευταίος σύνδεσμος των καλωδίων. Στην Κρήτη ολοκληρώθηκε η κατασκευή της υπόγειας όδευσης και υπολείπονται οι σύνδεσμοι των καλωδίων σε δυο θέσεις.