του Πέτρου Αλεξανδρόπουλου - energypress.gr
Το ρεύμα είναι κοινωνικό αγαθό. Αλλά το 2024, οι αριθμοί δείχνουν μια δυσάρεστη αλήθεια: οι ληξιπρόθεσμες οφειλές των καταναλωτών προς τους προμηθευτές ηλεκτρικής ενέργειας έφτασαν τα 3,4 δισεκατομμύρια ευρώ, η μεγαλύτερη καταγεγραμμένη αύξηση της τελευταίας δεκαετίας. Πρόκειται για μια αύξηση 40% σε σχέση με πέρυσι, που δεν είναι απλώς ένα ζήτημα για την αγορά. Είναι ένα κόστος που τελικά επιβαρύνει τους συνεπείς καταναλωτές, μέσω υψηλότερων τιμολογίων και λιγότερων επιλογών.
Ο «ενεργειακός τουρισμός» και η αδικία των αριθμών
Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία της ΡΑΑΕΥ, 1,6 δισ. ευρώ από τα συνολικά χρέη προέρχονται από καταναλωτές που έχουν ήδη αλλάξει πάροχο χωρίς να εξοφλήσουν τις προηγούμενες υποχρεώσεις τους. Το φαινόμενο αυτό είναι γνωστό ως «ενεργειακός τουρισμός»: πελάτες που καταναλώνουν ρεύμα, αφήνουν χρέη πίσω τους και μετακινούνται ανενόχλητοι σε νέο προμηθευτή.
Το αποτέλεσμα; Ένας φαύλος κύκλος που στρεβλώνει τον ανταγωνισμό και τιμωρεί τους συνεπείς. Όσο οι ασυνεπείς δεν ελέγχονται, τόσο το κόστος της ασυνέπειας μετακυλίεται σε όλους τους υπόλοιπους, δηλαδή στους πολίτες που πληρώνουν στην ώρα τους.
Όταν το θεσμικό πλαίσιο παραμένει πίσω από την πραγματικότητα
Η ρίζα του προβλήματος είναι θεσμική. Από το 2020 και μετά την απόφαση του ΣτΕ (1888/2020), δεν υπάρχει πλέον νομική πρόβλεψη που να επιτρέπει στον προμηθευτή να ζητήσει την απενεργοποίηση μετρητή για πελάτες οι οποίοι αλλάζουν πάροχο αφήνοντας ανεξόφλητες οφειλές. Το ισχύον πλαίσιο του 2013 δεν επαρκεί για να προστατέψει τη λειτουργία της αγοράς και τους συνεπείς πελάτες ενώ μέχρι στιγμής η πολιτεία δεν έχει αποφασίσει για το πως θα καλύψει το υφιστάμενο θεσμικό κενό.
Ο Ελληνικός Σύνδεσμος Προμηθευτών Ενέργειας (ΕΣΠΕΝ) ζητά διαχρονικά την άμεση τροποποίηση των άρθρων 39 και 42 του Κώδικα Προμήθειας, ώστε να αποκατασταθεί η δυνατότητα απενεργοποίησης του μετρητή σε περιπτώσεις ύπαρξης ληξιπρόθεσμων οφειλών από πελάτες οι οποίοι ασκούν το δικαίωμά τους στην αλλαγή προμηθευτή, πάντα φυσικά με σεβασμό στις αρχές της αναλογικότητας και της έννομης τάξης.
Ανεκτέλεστες εντολές
Αλλά ακόμα και όταν οι πάροχοι ζητούν διακοπή, ο ΔΕΔΔΗΕ συχνά δεν ανταποκρίνεται. Υπάρχουν δεκάδες περιπτώσεις όπου εντολές μένουν ανεκτέλεστες για 24 μήνες ή και
περισσότερο. Ο καταναλωτής έχει αποχωρήσει, η σύνδεση παραμένει ενεργή, και ο λογαριασμός... συνεχίζει να τρέχει.
Αυτό προσθέτει οικονομική επιβάρυνση η οποία δεν εξαφανίζεται, σε μεγάλο βαθμό «γράφεται» απευθείας στις ζημιές των παρόχων, οι οποίοι εξαντλούν κάθε περιθώριο να απορροφήσουν τις σχετικές απώλειες, αλλά εκ των πραγμάτων ένα μέρος αυτής επιμερίζεται, αναγκαστικά, στα τιμολόγια των συνεπών πελατών. Ο ΕΣΠΕΝ προτείνει την καθιέρωση δεικτών απόδοσης (KPIs) και αντικινήτρων για τον Διαχειριστή, όπως ισχύει σε άλλα κράτη-μέλη της Ε.Ε., ώστε να διασφαλιστεί η συνέπεια, η διαφάνεια και η αποδοτικότητα.
Η αναβολή κοστίζει στους συνεπείς
Το αίτημα του ΕΣΠΕΝ είναι σαφές: δεν μπορεί οι προμηθευτές και οι συνεπείς καταναλωτές να συνεχίσουν να επιβαρύνονται με το κόστος της αδράνειας και της ασυνέπειας τρίτων.
Η αντιμετώπιση του προβλήματος δεν είναι απλώς τεχνικό ή νομικό ζήτημα. Είναι θέμα δικαιοσύνης. Και η καθυστέρηση στις αποφάσεις έχει πραγματικές, απτές συνέπειες για χιλιάδες νοικοκυριά και επιχειρήσεις που τηρούν τις υποχρεώσεις τους.
Το ρεύμα που πληρώνει ο καταναλωτής δεν πρέπει να καλύπτει τα χρέη άλλων
Ο ΕΣΠΕΝ έχει καλέσει την Πολιτεία σε άμεση θεσμική παρέμβαση. Για να διασφαλιστεί η σταθερότητα της αγοράς, να ενισχυθεί ο υγιής ανταγωνισμός και κυρίως να προστατευθεί ο καταναλωτής που κάνει το σωστό.
Γιατί όσο η ασυνέπεια δεν έχει συνέπειες, η συνέπεια θα συνεχίσει να πληρώνει το τίμημα.