30% ΠΤΩΣΗ ΤΗΣ ΕΘΝΙΚΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΛΙΓΝΙΤΩΝ ΚΑΙ 26% ΤΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΡΕΥΜΑΤΟΣ
Του ΚΙΜΩΝΑ ΣΤΕΡΙΩΤΗ (*)
Εθνική ανάγκη αποτελούν
η επιτάχυνση του εκσυγχρονισμού του λιγνιτικού ηλεκτροπαραγωγικού δυναμικού της
ΔΕΗ, η ευνοϊκή φορολογική αντιμετώπιση του λιγνίτη - του "εθνικού καυσίμου"
- αλλά και η αξιοποίηση νέων λιγνιτικών πεδίων.
Παράλληλα, θα πρέπει άμεσα
να μειωθούν οι υπέρμετρα "υψηλές εγγυημένες τιμές" που πληρώνουν
οι Καταναλωτές προς τους επενδυτές Ανανεώσιμων Πηγών - περίπου 1.300 εκατ. ευρώ
ετησίως (!!!) - ενώ την ίδια ώρα παραμένουν εκτός λειτουργίας αρκετά λιγνιτικά
εργοστάσια της ΔΕΗ που θα μπορούσαν να παράγουν ρεύμα με πολύ ..
χαμηλότερες
τιμές!!!
Αυτές θα πρέπει να είναι
οι βασικές Ενεργειακές Προτεραιότητες της χώρας για να περιορισθούν οι Κίνδυνοι
από:
1) την "εντεινόμενη εξάρτηση" της Ελλάδας από
εισαγωγές ηλεκτρικής ενέργειας,
2) την έκθεση της Οικονομίας σε μια απότομη εκτίναξη των
διεθνών ενεργειακών τιμών και
3) την εντεινόμενη υποαπασχόληση του ηλεκτροπαραγωγού
δυναμικού της ΔΕΗ, με πολύ αρνητικές συνέπειες για το Κοινωνικό Σύνολο.
Η ΔΕΗ "στηρίζει" την Εγχώρια Ζήτηση ρεύματος
Οι ανωτέρω ενεργειακές
προτάσεις προκύπτουν από το γεγονός ότι, στο πρώτο πεντάμηνο του 2015 η εγχώρια
βιομηχανία παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας και λιγνιτών - δηλαδή στην
πραγματικότητα η ΔΕΗ - παρουσίασε τις χειρότερες επιδόσεις στην τελευταία
εξαετία!!!
Ειδικότερα, από τα
σχετικά στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ (Πίνακας 1) προκύπτουν οι ακόλουθες ιδιαίτερα
δυσμενείς εξελίξεις:
1) Η
εγχώρια παραγωγή λιγνιτών κατά το πεντάμηνο Ιανουαρίου - Μαΐου 2015 ήταν μειωμένη κατά 15% έναντι αυτής της αντίστοιχης περιόδου του
2014, ενώ έναντι του πρώτου πενταμήνου του 2009 η πτώση έφθασε το 30%!!! Η
σημασία των λιγνιτωρυχείων της ΔΕΗ μέσα στην Ελληνική Οικονομία περιορίζεται
δραματικά από το 2009 και ο λιγνίτης - το "εθνικό καύσιμο" που
χρησιμοποιείται για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας - χάνει την στρατηγική
σημασία του...
2) Η εγχώρια παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος κατά το πρώτο πεντάμηνο 2015
μειώθηκε κατά 6,6% έναντι της αντίστοιχης περυσινής περιόδου, ενώ η πτώση μεταξύ
των πρώτων πενταμήνων του 2015 και του
2009 ήταν 26% (!!!)
ΠΙΝΑΚΑΣ 1
|
||||||||||||||
ΔΕΙΚΤΕΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ
& ΛΙΓΝΙΤΩΝ
|
||||||||||||||
(Μέσος όρος μηνιαίων δεικτών παραγωγής για το πεντάμηνο Ιανουαρίου - Μαΐου.
Περίοδος βάσης 2010 = 100,00)
|
||||||||||||||
2015
|
2014
|
2013
|
2012
|
2011
|
2010
|
2009
|
||||||||
Λιγνίτες
|
78,6
|
92,4
|
90,1
|
109,3
|
104,1
|
97,9
|
111,8
|
|||||||
Ηλεκτρικό ρεύμα
|
79,6
|
85,2
|
95,7
|
101,5
|
99,6
|
95,1
|
107,9
|
|||||||
Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ
|
||||||||||||||
Ωστόσο:
Ø Αυτή
η πρωτοφανής πτώση της παραγωγής εγχωρίων λιγνιτών και ηλεκτρικού ρεύματος δεν
οφείλεται σε πτώση της Εγχώριας Ζήτησης για ηλεκτρική ενέργεια!!!
Αντίθετα:
Παρά τη σημαντική μείωση του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος κατά περίπου 25% -
λόγω της βαθειάς οικονομικής κρίσης - εντούτοις η Συνολική Ζήτηση ηλεκτρικού
ρεύματος παραμένει ουσιαστικά αναλλοίωτη με πολύ μικρές αυξομειώσεις!!!
Ø Από
τα σχετικά στοιχεία της ΑΔΜΗΕ ΑΕ (Πίνακας 2), κατά το πρώτο πεντάμηνο 2015 η
Συνολική Ζήτηση ρεύματος ανέβηκε σε 21.331 GWh από 21.147 GWh στο αντίστοιχο πεντάμηνο του 2009,
δηλαδή πριν από την έναρξη της κρίσης και την επιβολή αυστηρών μέτρων
δημοσιονομικής πειθαρχίας!!!
Ø Αυτή
η πολύ σημαντική εξέλιξη της πορείας της Εγχώριας Ζήτησης Ρεύματος κατά την
τελευταία εξαετία οφείλεται αποκλειστικά στις συνεχείς προσπάθειες της ΔΕΗ να
στηρίξει τους Καταναλωτές (νοικοκυριά και επιχειρήσεις).
Όμως, η εκτίναξη των διευκολύνσεων, περιορισμός των αποκοπών ηλεκτρικού
ρεύματος λόγω απλήρωτων λογαριασμών κλπ έχουν αρνητικές συνέπειες στη
μακροχρόνια βιωσιμότητα της ΔΕΗ...
Η
"υποκατάσταση του λιγνίτη"
Από τα παρατιθέμενα στοιχεία της ΑΔΜΗΕ ΑΕ διαπιστώνεται
ότι, ο λιγνίτης - το "εθνικό καύσιμο" - χάνει την ιδιαίτερη σημασία
που είχε μέσα στο "ενεργειακό μείγμα" της χώρας:
1)
Το ποσοστό κάλυψης της Συνολικής
Ζήτησης από 59% που εξασφάλισε η εγχώρια λιγνιτική ηλεκτροπαραγωγή στο πρώτο
πεντάμηνο 2009 υποχώρησε στο 31% κατά το αντίστοιχο διάστημα του 2015!!!
2)
Παράλληλα, για πρώτη φορά στην
εγχώρια Ιστορία του Ηλεκτρισμού, καταγράφεται μια εντυπωσιακή άνοδος του
μεριδίου συμμετοχής των εισαγωγών ηλεκτρικής ενέργειας στη Συνολική Ζήτηση από
το 9% του πρώτου πενταμήνου 2009 στο 24% στην αντίστοιχη περίοδο του 2015!!!
Τα στοιχεία αυτά υποδηλώνουν μια πολύ
μεγάλη αύξηση της "ενεργειακής εξάρτησης" της Ελλάδος από άλλες χώρες
παραγωγής και εξαγωγών ηλεκτρικής ενέργειας...
3)
Στο "ενεργειακό μείγμα"
της χώρας καταγράφεται και μια πολύ σημαντική διεύρυνση του ποσοστού συμμετοχής
των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) στη Συνολική Ζήτηση που γίνεται σε βάρος
της λιγνιτικής ηλεκτροπαραγωγής... Συγκεκριμένα, το μερίδιο των ΑΠΕ στη Συνολική
Ζήτηση αυξάνεται συνεχώς και από το 4% στο πρώτο πεντάμηνο 2009 έφθασε στο 10%
στο πεντάμηνο Ιανουαρίου - Μαΐου 2015!!!
ΠΙΝΑΚΑΣ 2
|
|||||||||||||
Η ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΗ ΠΟΡΕΙΑ ΤΗΣ ΛΙΓΝΙΤΙΚΗΣ
ΗΛΕΚΤΡΟΠΑΡΑΓΩΓΗΣ
|
|||||||||||||
Κάλυψη Συνολικής Ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας από εγχώριους λιγνίτες:
Πεντάμηνο Ιανουαρίου - Μαΐου κάθε έτους
|
|||||||||||||
2015
|
2014
|
2013
|
2012
|
2011
|
2010
|
2009
|
|||||||
Λιγνιτική ηλεκτροπαραγωγή
|
7.266
|
9.702
|
8.787
|
10.851
|
11.143
|
10.613
|
12.427
|
||||||
Συνολική ζήτηση (GWh)
|
21.331
|
20.141
|
20.346
|
20.201
|
20.520
|
20.623
|
21.147
|
||||||
Λιγν. Παραγωγή/ Συν. Ζήτηση
|
31%
|
48%
|
43%
|
54%
|
54%
|
52%
|
59%
|
||||||
Ισοζύγιο Διασυνδέσεων
|
5.157
|
2.597
|
561
|
521
|
1.120
|
2.314
|
1.811
|
||||||
Ισ. Διασυνδ./ Συν. Ζήτηση
|
24%
|
13%
|
3%
|
3%
|
5%
|
11%
|
9%
|
||||||
ΑΠΕ
|
2.079
|
1.821
|
1.523
|
1.275
|
990
|
878
|
756
|
||||||
ΑΠΕ/ Συν. Ζήτηση
|
10%
|
9%
|
7%
|
6%
|
5%
|
4%
|
4%
|
||||||
Πηγή: ΑΔΜΗΕ
|
|||||||||||||
Η λιγνιτική
ηλεκτροπαραγωγή "εκτοπίζεται" και "περιθωριοποιείται" για τους
εξής βασικούς λόγους:
1)
Το ρεύμα από ΑΠΕ διοχετεύεται άμεσα
στο Ηλεκτρικό Σύστημα παρά το γεγονός ότι οι τιμές πώλησής του είναι
"προνομιακά εγγυημένες" και κατά πολύ μεγαλύτερες ή και
...πολλαπλάσιες από την Οριακή Τιμή Συστήματος, δηλαδή την "χονδρική
τιμή" που καθημερινά διαμορφώνεται στην εγχώρια αγορά...
Δηλαδή, ενώ είναι ακριβότερο το ρεύμα
που πληρώνουν οι τελικοί καταναλωτές μέσω των λογαριασμών ρεύματος, αρκετές
λιγνιτικές μονάδες παραμένουν εκτός λειτουργίας αν και μπορούν να παράγουν
ηλεκτρικό ρεύμα με χαμηλότερες τιμές για τους Καταναλωτές!!!
2)
Οι τιμές παραγωγής και διάθεσης
εγχώριας παραγωγής ρεύματος από λιγνίτες έχουν καταστεί "λιγότερο
ανταγωνιστικές" από την επιβολή διαφόρων φόρων και επιβαρύνσεων που
πλήττουν ιδιαίτερα τον λιγνίτη...
Οι αυξημένες επιβαρύνσεις έχουν ως αποτέλεσμα
το ρεύμα της ΔΕΗ να γίνεται λιγότερο ανταγωνιστικό από το εισαγόμενο ρεύμα που
υφίσταται κατά πολύ μικρότερες φορολογικές επιβαρύνσεις...
3)
Ο "γερασμένος στόλος
λιγνιτικών εργοστασίων" της ΔΕΗ έχει πλέον φθίνουσες οικονομικές
αποδόσεις, ενώ φθίνουσες είναι και οι αποδόσεις των εκμεταλλεύσιμων κοιτασμάτων
λιγνίτη...
(*) Δρ
Οικονομολόγος, τέως διευθυντής Επικοινωνίας ΔΕΗ και διευθυντής σύνταξης
"Ναυτεμπορικής", αναλυτής και αρθρογράφος, συγγραφέας οικονομικών
βιβλίων