Σειρά ερωτημάτων και προβληματισμών προκαλεί η αξιοσημείωτη άνοδος των χονδρεμπορικών τιμών ηλεκτρισμού εν μέσω Αυγούστου.
Η Gazprom ανακοίνωσε τριήμερη διακοπή του αγωγού Nord Stream 1 στα τέλη του μήνα και υπάρχει πάντα ο φόβος ότι δεν θα επαναλειτουργήσει, γεγονός που ώθησε την τιμή του αερίου στα 300 ευρώ. Χαρακτηριστικό είναι ότι οι ημερήσιες διακυμάνσεις του TTF ανέρχονται πλέον στη συνολική τιμή του προ κρίσης (με μεταβολές της τάξης των 30 ή και παραπάνω ευρώ).
Εντούτοις, τα 600 ευρώ ανά μεγαβατώρα που έχει φτάσει η χονδρική τιμή ρεύματος στην Ευρώπη είναι ένα επίπεδο που αναμενόταν αργότερα φέτος και σίγουρα όχι από τον Αύγουστο.
Ίσως οφείλεται πλέον περισσότερο στα προβλήματα της Γαλλίας, τη στιγμή που τα προθεσμιακά της συμβόλαια για τη χειμερινή περίοδο έχουν εκτοξευτεί και βρίσκονται πλέον στα 1500 ευρώ/MWh για το Δεκέμβριο. Νεώτερες εκτιμήσεις θέλουν τη Γαλλία να μη διαθέτει 20 αντιδραστήρες το φετινό χειμώνα (6-8 GW), γεγονός που είναι εξίσου σημαντικό με τις μεθοδεύσεις της Gazprom. Όπως είναι φυσικό, η έλλειψη πυρηνικής παραγωγής στη Γαλλία αυξάνει τις ανάγκες για ηλεκτροπαραγωγή με αέριο πανευρωπαϊκά.
Αξίζει να σημειώσουμε επίσης ότι η αυξημένη συμμετοχή των μονάδων άνθρακα στο ηλεκτροπαραγωγικό μείγμα δεν προσφέρει οφέλη σε όρους τιμής, αλλά κυρίως σε όρους επάρκειας. Αυτό ισχύει διότι το κόστος του καυσίμου έχει αυξηθεί σε επίπεδα-ρεκόρ διεθνώς και παρόλο που η Ελλάδα διαθέτει το δικό της φθηνότερο λιγνίτη, επηρεάζεται από το ντόμινο αυξήσεων του ρεύματος σε άλλες χώρες, όπως η Ιταλία και εμμέσως η Γερμανία και η Γαλλία. Παράλληλα, τα δικαιώματα εκπομπών CO2 που επιβαρύνουν τις λιγνιτικές μονάδες έχουν αυξηθεί κοντά στα 90 ευρώ/τόνο, γεγονός που επίσης επιδεινώνει τα πράγματα στο τιμολογιακό σκέλος.
Με αφορμή τα παραπάνω, υπάρχουν δύο διακριτά σενάρια για το τι συμβαίνει:
1. Η αγορά κοιτάει πάντα μπροστά και προεξοφλεί τις συνθήκες που θα επικρατήσουν μερικούς μήνες αργότερα. Υπό αυτή την έννοια, μέρος της όποιας ανόδου αναμένεται να σημειωθεί το φθινόπωρο και το χειμώνα έχει ήδη περάσει στην τιμή, για αυτό και βλέπουμε τιμές της τάξης των 600 ευρώ/MWh. Στο σενάριο αυτό οι όποιες περαιτέρω αυξήσεις ίσως να μην είναι τόσο ακραίες.
2. Η κλιμάκωση είναι σταδιακή και θα συνεχίσει να συμβαίνει καθώς θα οδεύουμε στο χειμώνα με αυξημένη ζήτηση, αβεβαιότητα λόγω Ρωσίας και ολοένα και πιο έντονου ανταγωνισμού για φορτία LNG. Κάτι τέτοιο συνεπάγεται ότι πιθανώς θα επαληθευτεί η πρόβλεψη της Gazprom για τιμές αερίου στα 400 ευρώ το χειμώνα, που μεταφράζεται σε τιμές χονδρικής περί τα 850-900 ευρώ/MWh για τον ηλεκτρισμό.
Θα πρέπει να σημειωθεί, πάντως, ότι εν μέσω μιας τέτοιας εκτόξευσης των τιμών θα δούμε και περιόδους κατά τις οποίες η τιμή χονδρικής θα υποχωρεί δραματικά, όπως για παράδειγμα αν ανακοινωθεί ότι θα επαναλειτουργήσει ο Nord Stream 1 στις αρχές Σεπτεμβρίου. Πάντα η ξέφρενη άνοδος της τιμής ενός αγαθού συνοδεύεται από έντονη μεταβλητότητα και αυτό είναι κάτι που είδαμε ήδη από τον περασμένο χειμώνα.
Τέλος, εξυπακούεται ότι κρίσιμο ρόλο στο εξής θα παίξει αφενός η παραγωγή των ΑΠΕ που υπήρξε αναιμική το τελευταίο διάστημα, όσο και ο καιρός που επηρεάζει άμεσα τη ζήτηση.