Στην κατάθεση της πρότασης για την ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας - Γερμανίας «Green Aegean» στο 10ετές πλάνο του ENTSO -Ε, προχωρά εντός των επόμενων ημερών ο ΑΔΜΗΕ.
Και όταν ένα project εντάσσεται στο πλάνο του ευρωπαϊκού φορέα που εκπροσωπεί τους διαχειριστές και των 27 χωρών, γίνεται το πρώτο βήμα για να υποβληθεί στην συνέχεια αίτημα ένταξης στα συγχρηματοδοτούμενα κοινοτικά έργα PCI/ PMI, όπως σχεδιάζει να κάνει ο ΑΔΜΗΕ.
Σαν έργο θεωρείται μονόδρομος για να διοχετευτούν προς την Ευρώπη οι τεράστιοι όγκοι πράσινης ενέργειας που επιδιώκεται να έρθουν τα επόμενα χρόνια στην χώρα από την Μ. Ανατολή με έργα όπως η διασύνδεση Ελλάδας - Σαουδικής Αραβίας (Saudi Greek Interconnection), για την οποία χθες οι δύο αντιπροσωπείες συνέστησαν κοινή εταιρεία SVP, με μετόχους τον ΑΔΜΗΕ και την National Grid.
Ο άξονας Ελλάδας Γερμανίας είναι πολύ σημαντικός, τόσο γιατί θα δώσει διέξοδο σε όλες αυτές τις τεράστιες ποσότητες ενέργειας που αναμένεται να καταφτάσουν τα επόμενα χρόνια από την Ασία, όσο και γιατί θα μας επιτρέψει να εξάγουμε μέρος από την περίσσεια εγχώρια παραγόμενη ενέργεια.
Και για το σκοπό αυτό, το Saudi Greek Interconnection, θα πρέπει είναι πολύ μεγάλης χωρητικότητας ώστε μαζί με τα πράσινα γιγαβάτ από Σ. Αραβία, να μπορεί να σηκώσει και τμήμα από τα πλεονάζοντα ελληνικά πράσινα γιγαβάτ. Έτσι μόνο εξυπηρετείται ο στόχος να γίνει η Ελλάδα εξαγωγέας ενέργειας και να μην περιοριστεί σε ένα αμιγώς διαμετακομιστικό ρόλο μεταφοράς προς Ευρώπη των πράσινων μεγαβάτ που παράγονται αλλού.
Στην πράξη, τα τέσσερα αυτά έργα, το Saudi Greek Interconnection, το Ελλάδα - Κύπρος - Ισραήλ (Euroasia Interconnector), το Ελλάδα - Αίγυπτος (GREGY) και το Ελλάδα - Γερμανία (Green Aegean) αποτελούν κομμάτια ενός πράσινου διηπειρωτικού άξονα πολλών χιλιάδων χιλιομέτρων, με πολλές επιμέρους διασυνδέσεις, εταιρείες ειδικού σκοπού, αλλά ένα κοινό στόχο. Την μεταφορά και εξαγωγή μέσω Ελλάδας των ασιατικών γιγαβάτ από ανανεώσιμες πηγές στις διψασμένες για πράσινη ενέργεια αγορές του Βορρά.
Εννοείται ότι το τελικό κόστος παραγωγής και μεταφοράς απ' όλες τις παραπάνω περιοχές θα πρέπει να είναι ανταγωνιστικό σε σχέση με άλλες πιθανές πηγές ενέργειας της Κ. Ευρώπης, ούτως ώστε να είναι χαμηλότερο από εκείνο που παράγουν, για παράδειγμα, τα offshore στην Β. Θάλασσα. Ειδάλλως το όλο εγχείρημα, απλώς δεν θα προχωρήσει.
Ποια είναι τα χαρακτηριστικά του κάθε άξονα:
* Saudi Greek Interconnection: Η χάραξη που θα ακολουθήσει η διασύνδεση Ελλάδας - Σ.Αραβίας θα φανεί από την μελέτη που θα κάνουν οι δύο διαχειριστές. Σε κάθε περίπτωση τα πάντα θα εξαρτηθούν από τις γεωπολιτικές παραμέτρους, εξηγούν πηγές του ΑΔΜΗΕ, δηλαδή από τον βαθμό εξομάλυνσης των σχέσεων του Ριάντ με το Τελ Αβίβ. Στο σενάριο που αυτές ομαλοποιηθούν περαιτέρω, τότε η διαδρομή θα μπορούσε να είναι Σ. Αραβία - Ιορδανία - Ισραήλ - Ελλάδα. Διαφορετικά, θα μπορούσε και να επιλεγεί η διαδρομή Σ. Αραβία - Αίγυπτος - Ελλάδα.
* Euroasia Intercconector: Εδώ τα πάντα είναι ανοικτά. Ο ΑΔΜΗΕ έχει καταθέσει προσφορά και αναμένει την απάντηση του μετόχου της Euroasia. Ο χρόνος πιέζει, καθώς η κυπριακή εταιρεία έχει συνάψει ένα καλό συμβόλαιο με τη Nexans, ωστόσο οι Νορβηγοί δεν θα περιμένουν επ' άπειρον να ξεκαθαρίσει το τοπίο. Δηλαδή να λύσει τα χρηματοδοτικά της προβλήματα η Euroasia ή να αποφασίσει η Λευκωσία τι είναι καλύτερο για την ενεργειακή αυτονομία της χώρας, η ηλεκτρική διασύνδεση ή η λύση των συστημάτων αποθήκευσης. Αν χαλάσει η συμφωνία με την Nexans, δύσκολα θα βρεθεί καλύτερο συμβόλαιο, ειδικά σε μια εποχή όπου υπάρχει έλλειμμα σε καλώδια στη παγκόσμια αγορά.
* GREGY: Βρίσκεται στην κρίσιμη φάση της ανάθεσης εκπόνησης των τριών πιο βασικών μελετών: Της περιβαλλοντικής, του final engineering και η πιο δύσκολη και πιο κοστοβόρα όλων, η «seabed mapping», αυτή που αφορά την απεικόνιση του βυθού με ειδικό σκάφος κατά μήκος της υποθαλάσσιας διαδρομής των 954 χιλιομέτρων. Η εκτιμώμενη διάρκεια της μελέτης είναι ένα 6μηνο στο καλό σενάριο, ωστόσο τα μεγάλα βάθη, όπως αυτά της Αν. Μεσογείου, απαιτούν τεχνογνωσία και εμπειρία που διαθέτουν ελάχιστες εταιρείες παγκοσμίως.
Στο παγκόσμιο αυτό παιχνίδι των μεγάλων ενεργειακών λεωφόρων, τον τόνο δίνει ο νέος μεγάλος οικονομικός, εμπορικός και ενεργειακός ινδικός διάδρομος (IMEC), που φιλοδοξεί να αποτελέσει ένα είδος game changer και του οποίου ο Saudi Greek Interconnection αποτελεί τμήμα.
Η κινητικότητα που επικρατεί είναι μεγάλη, οι ΗΠΑ πιέζουν προκειμένου να μην χρονίσουν οι διαδικασίες και να συσταθούν γρήγορα οι αρμόδιες επιτροπές - το MUO που υπεγράφη στην σύνοδο των G20 ανέφερε ότι αυτές πρέπει να έχουν δημιουργηθεί εντός 60 ημερών - και σε κάθε περίπτωση είναι ορατή μια προσπάθεια επίσπευσης καθώς ο IMEC φιλοδοξεί να αποτελέσει το αντίπαλο δέος στον κινεζικό διάδρομο «One Belt one Road».
Επίσης εντάσσεται στον ευρύτερο σχεδιασμό του Ν. Μόντι να αναδείξει την Ινδία σε ισχυρό παγκόσμιο παίκτη όχι μόνο σε γεωπολιτικό αλλά και σε οικονομικό επίπεδο, πολύ περισσότερο μάλιστα όταν προβάλει ως αυτόνομος ισορροπητικός παράγοντας σε μια περίοδο οξύτατης αντιπαλότητας της Δύσης με τη Ρωσία και την Κίνα.
Δεν είναι τυχαίο ότι οι προκαταρκτικές συνομιλίες για την ανακοίνωση του MOU στο περιθώριο των G20 ξεκίνησαν πριν δυο χρόνια και κορυφώθηκαν τον Μάιο στην Τζέντα με συνομιλίες των επικεφαλής των Συμβούλων Εθνικής Ασφαλείας των ΗΠΑ Τ. Σάλλιβαν, της Ινδίας Α. Ντοβάλ και των ΗΑΕ Τ. Μπιν Ζαγιέντ Αλ Ναχγιάν υπό την αιγίδα του Σαουδάραβα πρίγκηπα MBS.
Μέσα σε αυτό το σκηνικό, η Ελλάδα καλείται να επιδείξει γρήγορα αντανακλαστικά, να κινηθεί γρήγορα και να εξασφαλίσει ότι θα γίνει μέρος αυτού του Διαδρόμου στην τελική διαδρομή του από τη Χάϊφα προς την Ευρώπη καθώς αυτό θα έχει όχι μόνο στρατηγική υπεραξία αλλά και τεράστια οικονομική σημασία για τη χώρα. Σε αυτήν ακριβώς την λογική εντάσσονται τόσο η σύσταση εταιρείας για τον σαουδαραβικό διάδρομο, όσο και η κατάθεση στο πλάνο του ENTSO-E του φακέλου για το Green Aegean.