Εκτεθειμένοι σε χρέη μέχρι 1,2 δισ. ευρώ είναι οι προμηθευτές ρεύματος, όσο δεν μπαίνει μπλόκο στον «ενεργειακό τουρισμό» και επομένως πελάτες τους μπορούν να αλλάξουν πάροχο, αφήνοντας αυτές τις οφειλές ανεξόφλητες. Το παραπάνω ποσό αντιστοιχεί στους ληξιπρόθεσμους λογαριασμούς 1,6 εκατ. νοικοκυριών και οικιακών επιχειρήσεων που ανήκουν στο υφιστάμενο πελατολόγιο των παρόχων και συνεχίζουν να εκπροσωπούνται από αυτούς.
Επομένως, όσο δεν υπάρχουν δικλείδες ασφαλείας στο Άρθρο 42 του Κώδικα Προμήθειας για το switching, θεωρητικά οι αντίστοιχοι καταναλωτές μπορούν να αλλάξουν πάροχο, συνεχίζοντας να ηλεκτροδοτούνται χωρίς να εξοφλήσουν τον προηγούμενο προμηθευτή τους. Έτσι, όσο δεν επικαιροποιείται το καθεστώς για το switching, το μόνο «όπλο» που έχει στη διάθεσή του ο «παλιός» προμηθευτής είναι να διεκδικήσει νομικά τα χρήματα – μπαίνοντας σε δικαστική περιπέτεια και δαπανώντας σημαντικό χρόνο και χρήμα.
Ο «ενεργειακός τουρισμός» έχει παίξει επίσης ρόλο στο να «φουσκώσουν» και τα χρέη των προμηθευτών από «παλιούς» πελάτες τους, οι οποίοι άλλαξαν προμηθευτή για να αφήσουν φέσια. Αυτά τα «παλιά» χρέη αγγίζουν τα 1,64 δισ. ευρώ. Αν και δεν προέρχονται αποκλειστικά από «ενεργειακούς τουρίστες» (καθώς σε αυτά περιλαμβάνονται και οφειλές από παροχές που απενεργοποιήθηκαν, όπως καταστημάτων που έκλεισαν) οι «τρύπες» στο Άρθρο 42 έχουν σημαντικό αποτύπωμα στο ύψος στο οποίο διαμορφώνονται.
Θετική η αγορά στη λύση της ΡΑΑΕΥ για τον «ενεργειακό τουρισμό»
Το προφίλ των ληξιπρόθεσμων οφειλών (με στοιχεία του Αυγούστου του 2023), παρέθεσε η Ειρήνη Ιακωβίδου, Διευθύντρια Ρύθμισης και Εποπτείας Αγορών Λιανικής και Προστασίας Καταναλωτών της ΡΑΑΕΥ, στο συνέδριο του Διεθνούς Πανεπιστημίου της Ελλάδας, που διεξήχθη την Παρασκευή στη Θεσσαλονίκη.
Η κ. Ιακωβίδου παρουσίασε παράλληλα την πρόταση της ΡΑΑΕΥ για την επικαιροποίηση του Άρθρου 42, την οποία η Αρχή πρόκειται να θέσει άμεσα σε δημόσια διαβούλευση, ώστε στη συνέχεια να την αποστείλει στο ΥΠΕΝ. Όπως επισήμανε, η πρόταση της Αρχής δίνει λύση στο πρόβλημα, ενώ όχι μόνο δεν περιορίζει τις αλλαγές προμηθευτή αλλά επιταχύνει το switching. Επίσης, οδηγεί στη συγκράτηση των εντολών απενεργοποίησης μετρητή, στο πνεύμα της κατεύθυνσης της ευρωπαϊκής Οδηγίας.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η αγορά «βλέπει» θετικά τη φόρμουλα που εισηγείται η ΡΑΑΕΥ για να αντιμετωπισθεί το πρόβλημα. Μάλιστα, στελέχη των ιδιωτών προμηθευτών, που έδωσαν το παρών στο συνέδριο, τάχθηκαν υπέρ της φόρμουλας που έχει επεξεργαστεί η Αρχή.
Το προφίλ των υπερήμερων «ενεργών» πελατών
Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσίασε το στέλεχος της ΡΑΑΕΥ, κατά μέσο όρο το 21,5% του υφιστάμενου πελατολογίου κάθε προμηθευτή είναι καταναλωτές με ληξιπρόθεσμες οφειλές. Πιο συγκεκριμένα, οι εταιρείες εκπροσωπούν 7,49 εκατ. νοικοκυριά και μικρές επιχειρήσεις, από τα οποία όπως προαναφέρθηκε τα 1,61 εκατ. έχουν οφειλές. Η μερίδα του λέοντος αφορά τη χαμηλή τάση, με οφειλές 608 εκατ. ευρώ.
«Εντός» της χαμηλής τάσης, όπως είναι φυσικό, από άποψη αριθμού μετρητών το φαινόμενο έχει μεγαλύτερη έκταση στα νοικοκυριά. Έτσι, χρέη έχουν περίπου 1 εκατ. οικιακοί καταναλωτές, τα οποία αγγίζουν τα 258 εκατ. ευρώ. Στο υφιστάμενο πελατολόγιο των εταιρειών, πάντως, μεγαλύτερα χρέη (264 εκατ. ευρώ) έχουν οι επιχειρήσεις χαμηλής τάσης, αν και είναι αριθμητικά πολύ λιγότερες (411.000).
Επίσης, από τους δικαιούχους ΚΟΤ που βρίσκονται στην καταναλωτική βάση όλων των εταιρειών, 158.000 πελάτες έχουν οφειλές ύψους 84 εκατ. ευρώ. Στο υφιστάμενο πελατολόγιο των εταιρειών στη μέση τάση, χρέη έχουν 2.500 επιχειρήσεις, που ανέρχονται σε 118 εκατ. ευρώ. Μεγαλύτερο είναι το ύψος των οφειλών υπερήμερων πελατών από την υψηλή τάση, στα 472 εκατ. ευρώ.
ΔΕΗ και ιδιώτες
Στην περίπτωση της ΔΕΗ, στη χαμηλή τάση ανέρχεται σε 20,83% το ποσοστό της υφιστάμενης καταναλωτικής της βάσης με χρέη – δηλαδή περίπου 1,1 στα 5,59 εκατ. πελάτες. Στους ιδιώτες, το ποσοστό αυτό ανέρχεται σε 23,66%, με 445.000 υπερήμερους πελάτες στα 1,88 εκατ. Ωστόσο, η κ. Ιακωβίδου σημείωσε στο συνέδριο πως ο μέσος όρος για τους ιδιώτες είναι παραπλανητικός, καθώς υπάρχουν μεγάλες διαφοροποιήσεις μεταξύ τους. Κι αυτό γιατί υπάρχουν εταιρείες όπου οι υφιστάμενοι πελάτες τους με ληξιπρόθεσμα αγγίζουν έως και το 50% του χαρτοφυλακίου τους.
Στη μέση τάση, είναι υπερήμεροι περίπου 1.000 στους 9.600 πελάτες της ΔΕΗ (10,66%), ενώ στους ιδιώτες 1.520 στους 7.350 (20,67%). Στην υψηλή τάση, χρέη έχουν 23 στους 210 πελάτες της ΔΕΗ (10,95%) και 50 στους 145 των ιδιωτών (34,25%).
Από την άλλη πλευρά, τα 1,64 δισ.
«παλιών» οφειλών είναι φέσια που έχουν αφήσει στις εταιρείες 1,3 εκατ.
πρώην πελάτες τους. Στην περίπτωση των νοικοκυριών, τα χρέη ανέρχονται
σε 800 εκατ. ευρώ περίπου, από 940.000 οικιακούς καταναλωτές. Επίσης,
χρέη 683 εκατ. ευρώ «άφησαν» σε προμηθευτές 322.000 επιχειρήσεις χαμηλής
τάσης. Υπενθυμίζεται ότι ο «ενεργειακός τουρισμός» ανθεί στη χαμηλή
τάση.