Ένα μεταβατικό πλάνο για τη διασφάλιση της τροφοδοσίας με ρεύμα των (προς το παρόν) μη διασυνδεδεμένων νησιών, αλλά και ένα σχέδιο για το παραγωγικό δυναμικό που θα πρέπει να υπάρχει τοπικά ως εφεδρεία -έπειτα από την έναρξη λειτουργίας των υποβρύχιων ηλεκτρικών καλωδίων «επικοινωνίας» των νησιών με το ηπειρωτικό δίκτυο- καλούνται να καταστρώσουν οι δύο Διαχειριστές.
Το μεταβατικό πλάνο -που είναι και το πιο επείγον- είναι αρμοδιότητα του ΔΕΔΔΗΕ και αφορά τα προς διασύνδεση νησιά (δηλαδή όσα εντάσσονται στην 4η φάση των Κυκλάδων, τα Δωδεκάνησα και τα νησιά του Βορειοανατολικού Αιγαίου, μέχρις ότου ολοκληρωθούν τα έργα του ΑΔΜΗΕ. Για την κατάρτισή του, καινούρια δεδομένα δημιουργεί η πρόθεση της ΔΕΗ για απόσυρση των πιο γηρασμένων μονάδων της από τα νησιά, για τις οποίες είναι δύσκολη ακόμη και η αναζήτηση ανταλλακτικών, όταν παρουσιάσουν βλάβη.
Όπως έχει γράψει το energypress, ανάλογο σχέδιο έχει η επιχείρηση και για την Κρήτη. Όσον αφορά τα υπόλοιπα μη διασυνδεδεμένα νησιά, η ΔΕΗ προτίθεται να «βγάλει από την πρίζα» 32 μονάδες, συνολικής ισχύος 50 Μεγαβάτ περίπου.
«Συγχρονισμός» λύσεων
Από την άλλη πλευρά, το ζήτημα των εφεδρειών εκτάκτων αναγκών ανήκει στη «σφαίρα ευθύνης» του ΑΔΜΗΕ και κανονικά αφορά μεταγενέστερο χρόνο για τα Δωδεκάνησα και το Βορειοανατολικό Αιγαίο. Κι αυτό γιατί πρόκειται για λύσεις που θα χρειαστεί να τεθούν σε εφαρμογή όταν θα έχουν ολοκληρωθεί οι διασυνδέσεις τους, προς το τέλος της 10ετίας.
Ωστόσο, η από τώρα «χαρτογράφηση» του αναγκαίου παραγωγικού δυναμικού για την περίοδο που θα εκκινήσει όταν τα νησιά θα πάψουν να είναι αυτόνομα (καταλήγοντας σε ποια από αυτά θα πρέπει να υπάρχουν back-up μονάδες και με ποια ισχύ) ενδεχομένως θα επιτρέψει κάποια από τα βραχυπρόθεσμα μέτρα ενεργειακής επάρκειας, να συγχρονιστούν με τις μόνιμες λύσεις των εφεδρειών.
Έτσι, για παράδειγμα, θα μπορεί να διερευνηθεί η δυνατότητα πετρελαϊκές μονάδες που βρίσκονται σε κάποιο μη διασυνδεδεμένο νησί αυτή τη στιγμή, να μεταφερθούν σε άλλη περιοχή της νησιωτικής Ελλάδας, όταν θα ολοκληρωθεί το υποβρύχιο καλώδιο που θα εντάξει το συγκεκριμένο ΜΔΝ στο ηπειρωτικό σύστημα μεταφοράς.
Παράλληλα, αποφάσεις για τις εφεδρείες εκτάκτων αναγκών εκκρεμούν για τα νησιά των Κυκλάδων που έχουν ήδη διασυνδεθεί. Μόλις αυτές οι αποφάσεις ληφθούν, θα ανοίξει ο δρόμος να προσδιοριστεί ο χρόνος απόσυρσης των μονάδων που δεν θα χρειάζονται πλέον σε ρόλο ψυχρής εφεδρείας.
Τα άμεσα μέτρα
Στην περίπτωση των νησιών τα οποία δεν έχουν ακόμη διασυνδεθεί, άμεση προτεραιότητα αποτελεί να προσδιοριστεί από τον ΔΕΔΔΗΕ το έλλειμμα ισχύος τους για το μεταβατικό διάστημα. Σημαντικό είναι επίσης να υπάρξει σαφές χρονοδιάγραμμα από τον ΑΔΜΗΕ για την ολοκλήρωση των διασυνδέσεων, ώστε να προσδιοριστεί το ακριβές χρονικό «παράθυρο» για το οποίο θα χρειαστούν οι προσωρινές λύσεις για την ενεργειακή θωράκιση των νησιών.
Όσον αφορά το ποιος θα αναλάβει να εφαρμόσει τις διαθέσιμες λύσεις, προβάδισμα φαίνεται να έχει η ΔΕΗ. Μάλιστα, όπως έχει γράψει το energypress, η επιχείρηση έχει καταστρώσει ένα ολοκληρωμένο σχέδιο για την κάλυψη των αναγκών των νησιών μέχρι το 2030, αξιοποιώντας από ηλεκτροπαραγωγά ζεύγη και αεριοστροβίλους, μέχρι μπαταρίες. Σύμφωνα με πληροφορίες, το κόστος των λύσεων κινείται ανάμεσα στα 200 και τα 500 εκατομμύρια ευρώ, ανάλογα με τον χρόνο απόσβεσης και το αν θα υπάρξει αγορά κάποιων μονάδων, πέρα από μισθώσεις.
Σε κάθε περίπτωση, θα πρέπει να αποσαφηνιστεί η διαδικασία με την οποία θα γίνουν οι απαιτούμενες αναθέσεις. Επίσης το πιο πιθανό είναι πως θα χρειαστεί να υπάρξει νομοθετική παρέμβαση, ώστε να προστεθεί νέο δυναμικό στα προς διασύνδεση νησιά, μέχρι την ολοκλήρωση των καλωδίων.
Οι εφεδρείες εκτάκτων αναγκών
Για την «επόμενη ημέρα» των νησιών, μετά τις διασυνδέσεις, ο ΑΔΜΗΕ θα πρέπει να προσδιορίσει τις ανάγκες για μονάδες ψυχρής εφεδρείας που θα πρέπει να παραμείνουν στα νησιά. Η σχετική μελέτη, η οποία θα καθορίζει σε ποια νησιά πρέπει να τοποθετηθούν μονάδες και πόσης ισχύος, θα αποτελέσει τη βάση ώστε να σχεδιαστεί το μακροπρόθεσμο σχέδιο θωράκισης των νησιών, μετά την έναρξη λειτουργίας των διασυνδέσεων.
Το πλέον βάσιμο σενάριο για την υλοποίηση του σχεδίου είναι να διενεργηθούν ανοικτοί διαγωνισμοί, για την ανάθεση των έργων. Όπως προαναφέρθηκε, η βέλτιστη φόρμουλα θα είναι να συνδυαστεί αυτό το μακροπρόθεσμο σχέδιο με τις προσωρινές λύσεις που θα χρειαστούν μέσα στην τρέχουσα 10ετία.
Παράλληλα, θα πρέπει να αποσαφηνιστεί το μοντέλο με το οποίο θα αποζημιώνονται οι μονάδες ψυχρής εφεδρείας. Το μοντέλο αυτό θα εφαρμοστεί σε πρώτη φάση για το εφεδρικό παραγωγικό δυναμικό που θα αποφασιστεί να παραμείνει στα νησιά των Κυκλάδων που έχουν ήδη διασυνδεθεί, όπως επίσης και στην Κρήτη μετά την ολοκλήρωση της «μεγάλης» διασύνδεσης.