Έλλειψη πολιτικής βούλησης για την απελευθέρωση της
αγοράς ηλεκτρισμού και επιλογές που διατηρούν τη δεσπόζουσα θέση της
ΔΕΗ, καταλογίζουν διαχρονικά στην Πολιτεία οι ανεξάρτητοι παραγωγοί και
προμηθευτές ρεύματος.
Στη διάρκεια του χθεσινού Power & Gas Supply Foroum του
energypress υψηλόβαθμα στελέχη κορυφαίων εταιριών επιδίωξαν να δώσουν
απαντήσεις στο ερώτημα «γιατί δεν ανοίγει η ηλεκτρική αγορά παρά τις
πολυετείς νομοθεσίες και τις επενδύσεις των ιδιωτών στον κλάδο». Η
απάντηση συμπυκνώνεται στην αναφορά του Ντίνου Μπενρουμπή , γενικού
διευθυντή του τομέα ηλεκτρικής ενέργειας της «Μυτιληναίος» ό,τι "ούτε η
Πολιτεία ούτε η ΔΕΗ θέλουν να ανοίξει η αγορά". Παρόμοια καυστική
επισήμανση έγινε και από τον πρόεδρο της «ΗΡΩΝ» Γιώργο Κούβαρη: "Η αγορά
μας είναι καλοσχεδιασμένη ώστε να μην ανοίγει με καμία κυβέρνηση.
Όποιοι επενδυτές πήγαν κόντρα στην αγορά αυτή βρήκαν κακό τέλος».
Από τις τοποθετήσεις που έδωσαν οι εκπρόσωποι της αγοράς
συγκεντρώνονται πλειάδα εμποδίων και πρακτικών, που τελικά κρατούν
κλειστή την προμήθεια ηλεκτρικής ενέργειας.
Οι ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις
Ένα από τα κύρια εμπόδια που επισημάνθηκε από τον γενικό
διευθυντή του τομέα Ηλεκτρικής Ενέργειας (Protergia) της Μυτιληναίος
Ντίνο Μπενρουμπή είναι αυτό των ληξιπρόθεσμων οφειλών των πελατών της
ΔΕΗ αλλά και της ίδιας της επιχείρησης προς την αγορά. "Η ΔΕΗ έχει την
κουλτούρα του δεν πληρώνω (επιτρέπει στους πελάτες της να μην
πληρώνουν), άρα δεν μπορείς να πάρεις πελάτες. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα
και η ΔΕΗ να μην πληρώνει την υπόλοιπη αγορά. Σήμερα ο ΑΔΜΗΕ χρωστάει
στους παραγωγούς από τον Ιούλιο του 2018, καθώς δεν πληρώνεται και δεν
δέχεται συμψηφισμούς. Άρα σε μια αγορά με "δεν πληρώνω", είναι αδύνατον
να πάρεις πελάτες».
Οι αδικαιολόγητες επιβαρύνσεις
Τις επιβαρύνσεις που αντιμετωπίζουν οι παραγωγοί ηλεκτρικής
ενέργειας εξαιτίας των στρεβλώσεων στην ελληνική αγορά απαρίθμησε ο
εκτελεστικός πρόεδρος της Elpedison Νίκος Ζαχαριάδης. Σύμφωνα με τον
ίδιο, αν δεν υπήρχαν αυτές το κόστος του ρεύματος θα μπορούσε να είναι
40 ευρώ/MWh: «Στο φυσικό αέριο έχουμε επιβαρύνσεις και πέρα από αυτό το
συνολικό μεταφορικό κόστος αερίου και ρεύματος είναι 28 ευρώ/MWh αντί
για κάτω από 20 που θα έπρεπε. Οι ΥΚΩ είναι στα 23 ευρώ/MWh αντί για 7.
Το μέτρο των ΝΟΜΕ εφαρμόστηκε στρεβλά και έχουμε επιβάρυνση +10
ευρώ/MWh. Οι ρευματοκλοπές κοστίζουν γύρω στα 7 ευρώ/MWh αντί για 3. Η
λειτουργία μη παραγωγικών μονάδων που δεν θα έπρεπε να βρίσκονται σε
λειτουργία, 10 ευρώ/MWh ηλεκτρικής ενέργειας».
Το σκάνδαλο των Energa και Hellas Power
Στη δυσπιστία των καταναλωτών έναντι των προμηθευτών
ρεύματος εξαιτίας του κανονιού που βάρεσαν οι εταιρίες Energa και Hellas
Power, αναφέρθηκε ο διευθύνων σύμβουλος της Volterra Πάνος Νίκου: "Η
αγορά άνοιξε με γκολ από τα αποδυτήρια με το σκάνδαλο Energa-Hellas
Power. Ξαφνικά έπρεπε να δικαιολογήσουμε ότι είμαστε αξιόπιστοι. Ήταν
ξαφνικό για τα ελληνικά δεδομένα το άνοιγμα της αγοράς και έπρεπε να
εξηγήσουμε πολλά πράγματα στους καταναλωτές μιλώντας την ίδια γλώσσα»
Η αστάθεια στο ρυθμιστικό πλαίσιο
Η έλλειψη σταθερότητας στο ρυθμιστικό πλαίσιο που φρενάρει
τις επενδυτικές επιλογές, είναι ακόμη ένα εμπόδιο σύμφωνα με τον κ.
Κούβαρη: « Η αγορά θέλει σταθερότητα ώστε να προετοιμαστεί για τη
συνέχεια. Δεν πρέπει να ανακαλύψουν και πάλι τον τροχό, στην Ευρώπη τα
έχουν λύσει τα περισσότερα θέματα".
Η απουσία ανταγωνισμού στην παραγωγή
Στη μη πρόσβαση των ιδιωτών σε όλες τις πρώτες ύλες
παραγωγής που χρησιμοποιεί η ΔΕΗ, επικεντρώθηκε επίσης ο κ. Μπενρουμπή:
«Δεν υπάρχει ανταγωνισμός στην παραγωγή, άρα δεν μπορεί να γίνει
ανταγωνισμός στην παροχή, για αυτό δημιουργήθηκαν τα ΝΟΜΕ».
Μη κοστοστρεφή τιμολόγια
Το στέλεχος της «Μυτιληναίος» αναφέρθηκε ακόμη και στη μη
αντανάκλαση του κόστους στα τιμολόγια της ΔΕΗ, με αποτέλεσμα την
ανυπαρξία ανταγωνισμού: «Είναι αδύνατον να μπορείς να ανταγωνιστείς έναν
δεσπόζοντα παίκτη που πουλάει με τρόπο που δεν καλύπτει τα κόστη του.
Πρέπει να υπάρξει κοστοστρέφεια στα τιμολόγια, αλλιώς δεν θα υπάρξει
ανταγωνισμός».
Η παράνομη λειτουργία λιγνιτικών μονάδων
Ο κ. Ζαχαριάδης της Elpedison απαρίθμησε ως εμπόδιο τη μη
τήρηση του ενεργειακού σχεδιασμού φέρνοντας ως παράδειγμα τη συνέχιση
της λειτουργίας των μονάδων του Αμυνταίου και της Καρδιάς: «Έχουμε ένα
θολό επιχειρηματικό τοπίο και έναν ενεργειακό σχεδιασμό που δεν
τηρείται. Παράδειγμα αποτελούν οι μονάδες Αμύνταιου και Καρδιάς, οι
οποίες ενώ προβλεπόταν ότι θα σταματήσουν, εξακολουθούν να λειτουργούν».
Διοικητικά εμπόδια
Επιπλέον ο πρόεδρος της Elpedison υπογράμμισε και τις
καθυστερήσεις στην αποζημίωση ισχύος καθώς και στην αδειοδότηση νέων
μονάδων αλλά και εταιρειών προμήθειας.
Ετεροχρονισμός πληρωμών
Το θέμα της απαραίτητης ρευστότητας που απαιτείται για την
επέκταση του πελατολογίου των προμηθευτών και τα εμπόδια στη
χρηματοδότηση επισήμανε, μεταξύ άλλων, ο Πάνος Νίκου της Volterra,
δίνοντας έμφαση στον ετεροχρονισμό των πληρωμών: «Υπάρχει πρόβλημα με
τις πληρωμές μας προς τους Διαχειριστές. Είμαστε εισπράκτορες
ρυθμιζόμενων χρεώσεων χωρίς να αμειβόμαστε γιαυτό. Και επιπλέον
πληρώνουμε κάτι που δεν έχουμε εισπράξει ακόμα από τον καταναλωτή».
Οι απαντήσεις της ΔΕΗ
Για τη ζημιά που προκαλεί στη δημόσια εταιρία το μέτρο των
ΝΟΜΕ, μίλησε ο αντιπρόεδρος της Γιώργος Ανδριώτης επιδιώκοντας να
απαντήσει στην κριτική των ανεξάρτητων εταιριών: «Δεν μπορεί να
συνεχιστεί για πολύ ο μηχανισμός των ΝΟΜΕ ως έχει σήμερα, καθώς η ΔΕΗ
παρέχει ποσότητες ηλεκτρικής ενέργειας σε τιμές χαμηλότερες του κόστους
με αποτέλεσμα να προκαλείται σημαντική οικονομική ζημία».
Ο αντιπρόεδρος της ΔΕΗ επισήμανε και το γεγονός της μη
έγκρισης των αυξήσεων των τιμολογίων που ζήτησε η εταιρία: "Αν
συνεχιστεί για πολύ καιρό αυτή η κατάσταση η ΔΕΗ θα πάψει να υπάρχει.
Ως επιχείρηση εισηγμένη στο Χρηματιστήριο πρέπει να έχει κέρδη. Δεν
γίνεται τρία χρόνια τώρα, ενώ αυξάνεται το κόστος παραγωγής να μην
αυξάνονται τα τιμολόγια. Μέχρι το 2015 είχαμε κάθε χρόνο αύξηση στα
τιμολόγια. Μιλάμε για 600 εκατ. τα οποία σήμερα λείπουν από την ΔΕΗ. Η
εταιρία δίνει ένα μεγάλο μέρος του παραγωγικού της δυναμικού κάτω του
κόστους και να το εκμεταλλεύονται τρίτοι σε βάρος της ΔΕΗ".
Τέλος ο κ. Ανδριώτης αναφέρθηκε και σε άλλη στρέβλωση των
ΝΟΜΕ: «Με την εξαγωγή των ποσοτήτων που δημοπρατούνται μέσω του
μηχανισμού ΝΟΜΕ ουσιαστικά δημιουργούνται στρεβλώσεις στο διασυνοριακό
εμπόριο, όπου καταλήγουμε», όπως ανέφερε ο ίδιος, «να επιδοτούμε τις
γειτονικές αγορές καθώς παρέχεται φθηνότερη ενέργεια της εκεί εγχώριας
αγοράς. Ταυτόχρονα, δημιουργείται αρνητικό ισοζύγιο στην Ελλάδα».
