Με δεδομένο ότι δεν έχουν ληφθεί τελικές αποφάσεις
για τη «μερική ιδιωτικοποίηση» του ΔΕΔΔΗΕ, έχει ενδιαφέρον να δούμε πως
ακριβώς συντελέστηκε η ιδιωτικοποίηση της διανομής εκεί όπου ο νέος
πρόεδρος της ΔΕΗ Γ. Στάσσης έχει ιδία πείρα: στη Ρουμανία.
Η ιδιωτικοποίηση της διανομής ηλεκτρικής ενέργειας στη
Ρουμανία χρονολογείται από το 2005 και ο κ. Στάσσης έχει άμεση εικόνα
για το τι ακριβώς συνέβη και πως εξελίχθηκε η κατάσταση εκεί.
Υπενθυμίζεται ότι ο νέος πρόεδρος της ΔΕΗ από το 2016 μέχρι
και πριν αναλάβει τα νέα του καθήκοντα κατείχε τη θέση του Διευθύνοντος
Συμβούλου στη Εnel Romania SrL, έχοντας πριν εργαστεί ως στέλεχος του
ιταλικού ομίλου ενέργειας ENEL SpA, όπου από το 2007 διετέλεσε
επικεφαλής της Εnel Green Power για την Νοτιοανατολική Ευρώπη και Μέση
Ανατολή, υπεύθυνος μεταξύ άλλων και για τη Ρουμανία.
Το μοντέλο της Ρουμανίας, λοιπόν, είναι ένα μοντέλο που ο Γ. Στάσσης ξέρει καλά.
Το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό της συγκεκριμένης περίπτωσης
είναι ότι η ιδιωτικοποίηση δε συντελέστηκε με την πώληση του
πλειοψηφικού πακέτου μετοχών της εταιρείας που είχε την ευθύνη της
λειτουργίας του δικτύου διανομής, αλλά με την εκχώρηση των πλειοψηφικών
πακέτων μετοχών γεωγραφικά καταμερισμένων θυγατρικών της.
Δηλαδή, αυτό που ιδιωτικοποίηθηκε είναι το δίκτυο διανομής συγκεκριμένων γεωγραφικών περιοχών.
Αν το φέρουμε στα καθ’ ημάς, θα ήταν σαν, αντί για ποσοστό
μετοχών του ΔΕΔΔΗΕ, να πωλούνταν ποσοστό μετοχών θυγατρικών που θα ίδρυε
ο ΔΕΔΔΗΕ, στις οποία θα πέρναγαν τα δίκτυα διανομής π.χ. κάποιων
Περιφερειών της χώρας.
Το πώς ακριβώς εκτυλίχθηκε αυτή η διαδικασία στη Ρουμανία
μπορείτε να το διαβάσετε στη συνέχεια του άρθρου, καθώς πρόκειται για
ένα μοντέλο που πράγματι παρουσιάζει ενδιαφέρον, ως μια εναλλακτική
προσέγγιση.
Η απελευθέρωση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας στη Ρουμανία
Στη Ρουμανία, η απελευθέρωση της αγοράς ηλεκτρικής
ενέργειας συμπεριέλαβε τόσο τη διανομή, όσο και την προμήθεια. Το
Φεβρουάριο του 2000 αποφασίστηκε η λιανική αγορά να ανοίξει μέχρι
ποσοστό 10%, το οποίο τον Οκτώβριο αυξήθηκε σε 15%.
Η Conel είναι μια από τις 3 εταιρείες που ιδρύθηκαν μετά τη
διάσπαση της πάλαι ποτέ ενιαίας και κραταιάς RENEL το 1998 και σε αυτή
πέρασαν οι δραστηριότητες της προμήθειας και της διανομής, καθώς και της
παραγωγής (εκτός πυρηνικών). Οι διάφορες δραστηριότητες κατανεμήθηκαν
σε 3 θυγατρικές, μια εκ των οποίων ήταν η Electrica, με αντικείμενο τη
διανομή και την προμήθεια.
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με την κυβερνητική απόφαση του 1998
με την οποία ιδρύθηκε, ως αντικείμενο των δραστηριοτήτων της Electrica
SA ορίζονταν η λειτουργία των δικτύων διανομής που συγκροτούνταν από
όλες τις υποδομές μέχρι 110 kV. Τα δίκτυα διανομής και οι υποσταθμοί 220
kV, 400 kV και 750 kV παρέμεναν στην Conel. Η Electrica είχε 42
θυγατρικές, μια για κάθε επαρχία της χώρας.
Με απόφαση της ρουμανικής κυβέρνησης το 2000, η Conel έπαψε
πλέον να υπάρχει ως ενιαία εταιρεία και οι 3 μέχρι πρότινος θυγατρικές
της ακολούθησαν αυτόνομη πορεία (παράλληλα, συγκροτήθηκε και μια
τέταρτη, με αντικείμενο δραστηριότητας τη μεταφορά ηλεκτρικής
ενέργειας).
Έτσι, από το 2000 η Electrica, μέχρι πρότινος θυγατρική της
Conel, αναπτύχθηκε ως ανεξάρτητη εμπορική εταιρεία, με ίδιο αντικείμενο
δραστηριότητας.
Από το 2000 μέχρι το 2005, η Electrica είχε 8 κλάδους,
καταμερισμένους γεωγραφικά, έτσι που κάθε ένας δραστηριοποιούνταν σε
συγκεκριμένες επαρχίες της Ρουμανίας: Βόρεια Τρανσυλβανία, Νότια
Τρανσυλβανία, Βόρεια Μουντένια, Νότια Μουντένια, Μολδαβία, Ολτενία,
Ντομπρούγια και Μπάνατ.
Το 2005 ήταν χρονιά-σταθμός για την Electrica, καθώς
αποφασίστηκε η ιδιωτικοποίηση τεσσάρων εξ αυτών των κλάδων, με την
πώληση του 51% των μετοχών της κάθε θυγατρικής.
Συγκεκριμένα:
-Η Electrica Oltenia πωλήθηκε στον τσεχικό Όμιλο CEZ έναντι 167 εκατ. ευρώ,
-Η Electrica Moldova στη γερμανική Ε.ΟΝ. έναντι 100 εκατ. ευρώ
-Η Electrica Banat και η Electrica Dobrogea πωλήθηκαν στην ιταλική Enel για συνολικά 112 εκατ. ευρώ.
Έτσι, η Electrica απέμεινε διαρθρωμένη με τέσσερεις γεωγραφικά καταμερισμένες θυγατρικές εταιρείες:
Transilvania Nord (με έδρα την Cluj-Napoca, καλύπτει 6
επαρχίες με συνολικό πληθυσμό 1,16 εκατ.), Transilvania South (με έδρα
το Brasov, καλύπτει 6 επαρχίες με συνολικό πληθυσμό 1,06 εκατ.),
Muntenia Nord (με έδρα το Ploiesti, 6 επαρχίες με συνολικό πληθυσμό 1,2
εκατ. ευρώ), Muntenia Sud (με έδρα το Βουκουρέστι)
Κάθε μια εξ αυτών έχει ένα κλάδο διανομής και ένα κλάδο προμήθειας.
Επίσης, μια ακόμα θυγατρική, η Electrica Serv., η οποία
ιδρύθηκε το 2005, όταν και αποφασίστηκε η μερική ιδιωτικοποίηση της
εταιρείας με την παραχώρηση του 51% των μετοχών 4 θυγατρικών της, και η
οποία έχει τις δραστηριότητες της συντήρησης.
Το 2007, στη βάση του ευρωενωσιακού πλαισίου, οι
δραστηριότητες προμήθειας και διανομής διαχωρίστηκαν, με τους
αντίστοιχους κλάδους των γεωγραφικά καταμερισμένων θυγατρικών να
αναπτύσσονται εφεξής ως αυτόνομες εταιρείες.
Το 2008, η ιταλική Enel αγόρασε και το 64.4% των μετοχών
της Electrica Muntenia Sud, που ήταν και η μεγαλύτερη εναπομείνασα στην
Electrica, έναντι 820 εκατ. ευρώ.
Έτσι, μετά και από αυτή την εξαγορά, η Enel Romania είχε
στην κατοχή της, μέσω των πρώην θυγατρικών της Electrica που είχε
εξαγοράσει, τηδιανομή ηλεκτρικής ενέργειας σε περίπου 2,9 εκατ. Πελάτες,
καλύπτοντας περίπου το 1/3 της αγοράς διανομής ηλεκτρικής ενέργειας στη
Ρουμανία.
