Απολιγνιτοποίηση, νέα προγράμματα “Εξοικονομώ”,
ηλεκτροκίνηση και ανανεώσιμες πηγές- υδρογόνο, είναι τα τέσσερα κεφάλαια
τα οποία και θα απορροφήσουν την μερίδα του λέοντος των πόρων για την
ενέργεια που θα εισρεύσουν στη χώρα μας, ως μέρος του "πακέτου" των 32
δισ. ευρώ που αναλογούν στην Ελλάδα με βάση την πρόταση της Κομισιόν,
αλλά και των αντλιστοιχων πόρων του νέου ΕΣΠΑ.
Σύμφωνα με τις πληροφορίες του energypress, σε αυτούς τους
άξονες θα μπορούσαν να διοχετευθούν σωρευτικά, μαζί με την όποια
μόχλευση, φρέσκα κονδύλια άνω των 10 δισεκατομμυρίων ευρώ με ό,τι αυτό
συνεπάγεται για τον ανασχεδιασμό του ενεργειακού τομέα, αλλά και της
ίδιας της οικονομίας.
Σε αυτό το μοτίβο κινούνται και οι πρώτοι σχεδιασμοί του
ΥΠΕΝ οι οποίοι αναμένεται να πάρουν σάρκα και οστά το επόμενο διάστημα
ως μέρος του συνολικότερου κυβερνητικού πλάνου. Σε αυτούς “κουμπώνουν”
και οι επικείμενες ιδιωτικοποιήσεις, υπό την έννοια ότι η περαιτέρω
αναβάθμιση του ρόλου της ενέργειας ως μοχλού ανάπτυξης, ενισχύει
ευρύτερα το εγχώριο και ξένο επενδυτικό ενδιαφέρον.
Στον πρωταγωνιστικό ρόλο που θα έχουν τα ενεργειακά με βάση
την πρόταση της Κομισιόν και ειδικότερα στους τέσσερις αυτούς τομείς
αναφέρθηκε χθες μιλώντας στο Mega και ο υπ. ΠΕΝ Κ.Χατζηδάκης. “Ετσι κι
αλλιώς κατά το σχεδιασμό του νέου ΕΣΠΑ 2021-2027 προβλέπονταν να
κατευθυνθεί στο περιβάλλον και την ενέργεια περίπου το 25% των συνολικών
του πόρων (σσ: περίπου 5 δισ). Τώρα με το νέο αυτό ευρωπαϊκό πακέτο,
αναμένεται να κατευθυνθούν στο υπουργείο μας πολύ περισσότερα χρήματα”,
ανέφερε χαρακτηριστικά ο υπουργός.
Σε αυτή την φάση και χωρίς ακόμη να έχει οριστικοποιηθεί
τίποτα - άλλωστε τα όσα ανακοίνωσε την περασμένη εβδομάδα η Κομισιόν δεν
είναι παρά μια πρόταση - εντούτοις κάποιες πρώτες εκτιμήσεις αναφέρουν
ότι τα κεφάλαια που θα μπορούσαν να διοχετευθούν ανά ενεργειακό τομέα,
είναι τα εξής :
- Απολιγνιτοποίηση : Μόνο από το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης (ΤΔΜ) προβλέπονταν αρχικά ότι θα διατεθούν γύρω στα 300 εκατ ευρώ, τα οποία με την μόχλευση από πόρους του ΕΣΠΑ θα αυξάνονταν στα 1,1 δισ. Τώρα από το ΤΔΜ προβλέπονται πόροι 1,7 δισ, οι οποίοι με την μόχλευση μπορεί να πολλαπλασιαστούν. Κάποιες πρώτες πληροφορίες μιλούν για ποσά ακόμη και τριπλάσια.
- Ενεργειακή εξοικονόμηση : Εως πριν από λίγες ημέρες γνωρίζαμε ότι έρχεται ένας τρίτος κύκλος του “Εξοικονομώ” με 350 εκατ ευρώ. Η πρόταση της Κομισιόν αλλάζει τα δεδομένα, καθώς προβλέπει ότι από το σύνολο των 750 δισ ευρώ, τα 170 δισ θα διατεθούν σε ενεργειακές αναβαθμίσεις κτιρίων. Στην περίπτωση της Ελλάδας αυτό σημαίνει, σύμφωνα με κάποιες πληροφορίες, ότι τα 350 εκατ θα αυξηθούν στα επίπεδα του 1 δισ ευρώ. Τούτο σημαίνει μάλλον ότι αναθεωρούνται προς τα πάνω και οι στόχοι που είχαν τεθεί με το ΕΣΕΚ για ενεργειακές αναβαθμίσεις μέχρι 600.000 κατοικιών και κτιρίων μέχρι το 2030.
- Ηλεκτροκίνηση : Τα κονδύλια που θα προωθούσαν την ηλεκτροκίνηση στην Ελλάδα αποτελούσαν εδώ και καιρό το ζητούμενο. Αυτός άλλωστε ήταν και ο λόγος που καθυστερούσε να ανακοινωθεί το νομοσχέδιο των υπουργείων Οικονομικών, ΠΕΝ και Μεταφορών. Η πρόταση όμως της Κομισιόν προβλέπει επιδότηση 1 εκατομμυρίου φορτιστών σε όλη την Ευρώπη. Στην περίπτωση της Ελλάδας εκτιμάται ότι αρκετές εκατοντάδες εκατ. ευρώ ή και παραπάνω από τα 22,5 δισ. ευρώ των συνολικών επιδοτήσεων που αναλογούν στην χώρα, θα διοχετευθούν ως κίνητρα για την διάδοση της ηλεκτροκίνησης. Τα νούμερα για το ύψος των επιδοτήσεων αγοράς ηλεκτρικών οχημάτων, μαζί πιθανώς με λεπτομέρειες για τα συνολικά κονδύλια που θα διατεθούν στο συγκεκριμένο τομέα, θα ανακοινωθούν την Παρασκευή από τον Πρωθυπουργό. Ταυτόχρονα θα δοθούν και κίνητρα για δημιουργία και στην Ελλάδα μονάδων παραγωγής εξαρτημάτων για ηλεκτρικά οχήματα.
- Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας- Υδρογόνο : Κεφάλαια για την περαιτέρω προώθηση των ΑΠΕ μαζί με την πριμοδότηση σύγχρονων “πράσινων” μορφών ενέργειας, όπως το υδρογόνο περιλαμβάνει ο τέταρτος και τελευταίος άξονας των ενεργειακών προτεραιοτήτων. Καιρό τώρα είναι γνωστό ότι η κυβέρνηση εξετάζει την δυνατότητα ανάπτυξης της πρώτης μονάδας παραγωγής υδρογόνου στα λιγνιτικά πεδία της Δ.Μακεδονίας, κοντά στα μεγάλα φωτοβολταϊκά τα οποία σχεδιάζει η ΔΕΗ. Τέτοια έργα ΑΠΕ θεωρούνται ιδανικά, αφού προσφέρουν την άφθονη και προερχόμενη από μια πηγή, “πράσινη” ηλεκτρική ενέργεια που απαιτείται για την παραγωγή υδρογόνου. Προς το παρόν τα κόστη είναι μεγάλα, ωστόσο τεχνολογικές εξελίξεις όπως η μαζική παραγωγή ηλεκτρολυτών, μπορούν να τα κατεβάσουν, κάνοντας πιο εφικτές τις συγκεκριμένες επενδύσεις. Η γερμανική προεδρία που αναλαμβάνει από την 1η Ιουλίου τα ηνία της ΕΕ θεωρείται βέβαιο ότι θα προωθήσει την συγκεκριμένη τεχνολογία, την οποία πριμοδοτεί και η πρόταση της Κομισιόν.
Ειδικός μηχανισμός για το νέο "πακέτο"
Ο τομέας της ενέργειας είναι βέβαιο ότι θα πρωταγωνιστήσει
στο νέο περιβάλλον. Ενα ωστόσο ερώτημα που αφορά στο σύνολο του σχεδίου
το οποίο και πρόκειται να εκπονήσει η κυβέρνηση είναι ποιός μηχανισμός
μπορεί να διασφαλίσει την έγκαιρη και αποτελεσματική αξιοποίηση των νέων
πόρων. Σε αυτή την λογική και προκειμένου να μην χαθούν ευρωπαϊκά
κονδύλια, λέγεται ότι εξετάζεται το σενάριο στην κυβέρνηση να δημιουργηθεί ένας νέος ειδικός μηχανισμός, μια δομή με λήψη αποφάσεων ταχύτερη εκείνης του ΕΣΠΑ, σκέψεις που αφορούν ήδη στον τομέα της απολιγνιτοποιήσης, όπως είχε γράψει το “Energypress”.
Τα ίδια σενάρια μιλούν για ένα μηχανισμό, πέραν των
παραδοσιακών εργαλείων, που θα σχεδιασθεί μάλλον κεντρικά από το
Μαξίμου, δηλαδή από τον ίδιο τον Κ.Μητσοτάκη και τους επιτελείς του, με
την επιτροπή Πισσαρίδη (σσ: τον Ιανουάριο είχε αναλάβει να εκπονήσει το
νέο αναπτυξιακό μοντέλο) σε ρόλο συμβουλευτικό και με τους υπουργούς να
αναλαμβάνουν την υλοποίηση των επιμέρους project. Στόχος είναι τα
κονδύλια να διοχετευθούν σωστά σε έξυπνα έργα, αντί να προσκούσουν στις
μαύρες τρύπες της γραφειοκρατίας, των δυσλειτουργιών και των
καθυστερήσεων του κρατικού τομέα.
