του Γιώργου Σταθάκη
Το 2019 θα είναι το έτος καμπής για τον ενεργειακό
κλάδο στην Ελλάδα – θα μπορούσε κάποιος και να το αποκαλέσει «έτος
μηδέν», καθώς στις αρχές του η χώρα θα αποκτήσει, για πρώτη φορά,
μακρόπνοο ενεργειακό σχεδιασμό. Λίγο πριν τις εορτές των Χριστουγέννων
ολοκληρώθηκε η δημόσια διαβούλευση του Εθνικού Σχεδίου για την Ενέργεια
και το Κλίμα, που πλέον παίρνει τον δρόμο του προς τη Βουλή. Πρόκειται
για έναν σαφή οδικό χάρτη προς ένα μέλλον καθαρής ενέργειας,
λαμβάνοντας υπόψη τη διαδικασία ριζικού μετασχηματισμού του τομέα της
ενέργειας σε παγκόσμιο επίπεδο, που ως κινητήρια δύναμη έχει τις
δυνατότητες που προσφέρει η εξέλιξη της τεχνολογίας.
Πρωτίστως, όμως, το ΕΣΕΚ έρχεται να υποστηρίξει τις
προσπάθειες της χώρας να συμβάλλει στη διεθνή μάχη για την ανάσχεση της
κλιματικής αλλαγής και των συνεπειών της. Μια μάχη στην οποία η
κυβέρνηση αποδίδει προτεραιότητα και γι’ αυτό πρωτοστάτησε στην
υιοθέτηση φιλόδοξων δεσμευτικών στόχων. Στο πλαίσιο αυτό, την επόμενη
δεκαετία, θα πρέπει:
· στο σύνολο της ενέργειας που καταναλώνουμε το ένα
τρίτο να προέρχεται από ΑΠΕ (και ειδικά στην ηλεκτροπαραγωγή το 56%,
περιορίζοντας σημαντικά τον ρόλο του λιγνίτη)
· η ενεργειακή απόδοση σε σειρά κλάδων της
οικονομίας (κτήρια, μεταφορές, τουρισμός, βιομηχανία κλπ) να βελτιωθεί
κατά 32,5%, με στοχευμένες παρεμβάσεις ενεργειακής εξοικονόμησης
Στην επίτευξη των στόχων αυτών σημαντική θα είναι η συμβολή
των νέων τεχνολογιών που προκαλούν επανάσταση στον κλάδο της ενέργειας.
Έξυπνα δίκτυα, δυνατότητες αποτελεσματικότερης αποθήκευσης ενέργειας,
νέες δυνατότητες παραγωγής από ανανεώσιμες πηγές και κυρίως μείωση του
κόστους παραγωγής, είναι κάποια από τα οφέλη που φέρνει η πρόοδος.
Χαρακτηριστικό είναι ότι στην τελευταία δημοπρασία για τις
τιμές ενίσχυσης επενδύσεων σε αιολικές και φωτοβολταϊκές εγκαταστάσεις,
το επενδυτικό ενδιαφέρον (εγχώριο αλλά και διεθνές) ήταν τόσο ισχυρό
ώστε οι τιμές να υποχωρήσουν σημαντικά, αποδεικνύοντας ότι οι επενδύσεις
ΑΠΕ δεν είναι μόνο περιβαλλοντικά ωφέλιμες αλλά και οικονομικά
συμφέρουσες, καθώς το κόστος τους μπορεί, πλέον, να συγκριθεί ευθέως με
εκείνο των συμβατικών καυσίμων. Στην αξιοποίηση, δε, των νέων
τεχνολογιών και στο πάντρεμα της έρευνας και της καινοτομίας με την
παραγωγή, πρωταγωνιστικό ρόλο καλείται να παίξει το εξαιρετικά πλούσιο
σε δεξιότητες, ανθρώπινο δυναμικό της οικονομίας. Στη στροφή προς την
οικονομία της γνώσης στηρίζεται, άλλωστε, το νέο αναπτυξιακό πρότυπο που
προωθεί η κυβέρνηση για την περίοδο μετά τα Μνημόνια.
Ένας κλάδος όπου υπάρχουν σημαντικά περιθώρια παρεμβάσεων
για την εξοικονόμηση ενέργειας αλλά και νέες διαθέσιμες τεχνολογίες
είναι οι μεταφορές. Ειδικά η προώθηση της ηλεκτροκίνησης οχημάτων μπορεί
να συμβάλλει ουσιαστικά στην εξοικονόμηση ενέργειας και στη μείωση του
περιβαλλοντικού αποτυπώματος της οικονομίας αλλά και των καθημερινών
δραστηριοτήτων των πολιτών. Στο ΕΣΕΚ προβλέπεται σημαντική διείσδυση της
ηλεκτροκίνησης και των βιοκαυσίμων στον τομέα των μεταφορών, με το
μερίδιο να ανέρχεται στο 11% το 2030 από 2% το 2016. Για την
ηλεκτροκίνηση στις οδικές μεταφορές προβλέπεται αύξηση του μεριδίου των
ηλεκτρικών επιβατικών οχημάτων στο 10% του στόλου μέχρι το 2030. Για την
υλοποίηση όλων αυτών ξεκινάμε με την ολοκλήρωση του σχετικού
κανονιστικού πλαισίου και θα ακολουθήσει η κατασκευή των απαραίτητων
υποδομών φόρτισης και η ανάπτυξη ενός ολοκληρωμένου πλαισίου παροχής
κινήτρων για την υιοθέτηση της ηλεκτροκίνησης.
Πέραν, όμως, των στόχων που θέλουμε να πετύχουμε και των
εργαλείων που διαθέτουμε, ιδιαίτερη σημασία έχει και το υποκείμενο που
αναλαμβάνει δράση. Στο πεδίο αυτό έτος τομής υπήρξε το 2018, καθώς στην
αρχή του ψηφίσαμε τον νόμο για τις Ενεργειακές Κοινότητες. Αξιοποιώντας
την εμπειρία άλλων ευρωπαϊκών κρατών διαμορφώσαμε το θεσμικό πλαίσιο
ώστε οι ίδιοι οι καταναλωτές να μπορούν να παράγουν ενέργεια, μέσα από
ένα απλό συνεταιριστικό σχήμα, συμβάλλοντας στη διαχείριση της
κατανάλωσης ενέργειας και στη βελτίωση της αποδοτικότητας σε πολλαπλά
επίπεδα. Ήδη έχουμε διαμορφώσει ένα πλέγμα κινήτρων στήριξης των
Κοινοτήτων και σύντομα θα ενεργοποιήσουμε σχετικό εργαλείο ΕΣΠΑ. Είναι
βάσιμες λοιπόν οι προσδοκίες, το 2019 να αποδειχθεί έτος ραγδαίας
ανάπτυξης του θεσμού των Ενεργειακών Κοινοτήτων, που μπορεί να συμβάλλει
ουσιωδώς στην αποκέντρωση της παραγωγής ενέργειας και στον
εκδημοκρατισμό του ενεργειακού σχεδιασμού.
(Εφημερίδα «Νέα Σελίδα»)
