Στα θέματα των κρατικοποιήσεων και των υπερκερδών στον ενεργειακό τομέα εστίασε ο πρώην υπουργός ενέργειας, Γιώργος Σταθάκης, σε συνέντευξή του στο podcast ΒΑΒΕΛ και το Νίκο Φιλιππίδη.
Συγκεκριμένα, ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ δήλωσε τα εξής αναφορικά με τα ενεργειακά:
ΝΦ: Σχετίζεται πάρα πολύ αυτό που θα ρωτήσω τώρα με την πληθωρισμό, γιατί από εκεί ξεκίνησε τουλάχιστον στη σύγχρονη μορφή, εννοώ με την ενέργεια και επειδή σας είδα, σας άκουσα νωρίτερα να αναφέρεστε και ήταν και το τελευταίο σας το χαρτοφυλάκιο στην κυβέρνηση Τσίπρα. Η υπόθεση ΔΕΗ η οποία έχει πάρει ένα δρόμο η ΔΕΗ, έδειξε ότι βγάζει κέρδη, κάνει εξαγορές, έγινε νέα μετοχοποίηση, είναι ο σηματωρός των τιμολογίων κάθε φορά, κάθε μήνα που ανακοινώνονται. Δείχνει ότι με ένα τρόπο παρεμβατικό, αλλά ταυτόχρονα και λειτουργώντας την ιδιωτική οικονομία έχει πατήσει γερά στα πόδια της. Για ποιο λόγο θέλετε να την κρατικοποιήσετε; Και πού θα βρείτε λεφτά; Είναι πολλά τα λεφτά πλέον. Έχει πάρει αξία η ΔΕΗ.
ΓΣ: Να αντιστρέψω την ιστορία. Εμείς πήραμε το ‘15 έναν κατάλογο ιδιωτικοποιήσεων, που περιελάμβανε όλες τις εταιρείες που είχαν μείνει στο δημόσιο. Την ΔΕΗ, τον ΔΕΔΗΕ, τον ΑΔΜΗΕ, τη ΔΕΠΑ και ούτω καθεξής. Εμείς κρατήσαμε δημόσιες την συντριπτική πλειοψηφία αυτών των εταιρειών. Κρατήσαμε 51% τη ΔΕΗ, δεν πουλήσαμε το ΔΕΔΔΗΕ, τον ΑΔΜΗΕ τον κρατήσαμε με 70% δημόσιο, τη ΔΕΠΑ τη σπάσαμε σε δύο κομμάτια υποδομές και εμπόριο και είπαμε τις υποδομές θα τις κρατήσουμε δημόσιες. Μάλιστα εξαγόρασα και το μερίδιο της Shell στην Αθήνα και ούτω καθεξής. Άρα εμείς θεωρούσαμε και στις διαπραγματεύσεις με την τρόικα τα κερδίσαμε αυτά με ένα απλό επιχείρημα. Οι υποδομές να μείνουν δημόσιες, τα εμπορικά κομμάτια δεν μας ενδιαφέρουν.
ΝΦ: Η ΔΕΗ δεν έχει πια υποδομές σοβαρές.
ΓΣ: Και να υπάρχει και ένας δημόσιος πυλώνας στο ιδιωτικό σύστημα παραγωγής ενέργειας, η ΔΕΗ. Αυτό ήταν το επιχείρημα μας. Και το επειχειρήμα μας δεν το αντλήσαμε μόνο επειδή είμαστε καλοί και αριστεροί άνθρωποι και ιδεολόγοι και τα λοιπά. Το αντλήσαμε και από μία ευρεία πρακτική στην Ευρώπη και το κερδίσαμε. Η Νέα Δημοκρατία τα ιδιωτικοποίησε όλα αυτά που κέρδισαμε από την τρόικα. Πούλησε το 17% της ΔΕΗ, το 49% του ΔΕΔΔΗΕ, τη ΔΕΠΑ υποδομών και πάει λέγοντας. Και ουσιαστικά, τα πούλησε σε funds, δηλαδή δεν τα πούλησε καν σε εταιρείες ενέργειας που να πεις ότι θα φέρουν κάτι. Στον ΑΔΜΗΕ η κινέζικη State Grid είναι η μεγαλύτερη εταιρεία στον κόσμο, αυτή τη δουλειά κάνει, φέρνει και τεχνογνωσία κλπ. Άρα είμαστε πολύ κριτικοί απέναντι στην πολιτική της Νέας Δημοκρατίας, συγκεκριμένα στον ενεργειακό τομέα, πάρα πολύ κριτικοί και επανερχόμαστε στη βασική μας αρχή, επί της αρχής ότι έτσι πρέπει να είναι δομημένος ενεργειακός τομέας. Προφανώς έχει απελευθερωθεί η αγορά ενέργειας, κανένας δεν λέει θα πάμε πίσω από αυτό, αλλά χρειάζεσαι και το δημόσιο πυλώνα. Πώς τώρα θα ανακτήσουμε το 17%; Καταρχάς θα αντέστρεφα πάλι την ερώτηση. Γιατί κάνει επαναγορά μετοχών η ΔΕΗ, των μετόχων της;
ΝΦ: Φαντάζομαι ότι είναι ένα πρόγραμμα στο πλαίσιο της χρηματιστηριακής δραστηριότητας.
ΓΣ: Ακριβώς. Εφόσον αυτή τη στιγμή η ΔΕΗ έχει μπει σε ένα πρόγραμμα επαναγοράς μετοχών φαντάζομαι ότι δύο εταιρείες συμμετοχών που έχουμε στον ενεργειακό τομέα και με την οποία με τις δύο εταιρείες έχουμε την πλειοψηφία στον ΑΔΜΗΕ, μία του Υπουργείου Οικονομικών και μία που φτιάχτηκε στο Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας ακριβώς διότι δεν πρέπει να ταυτίζονται κατ ανάγκη οι δημόσιες συμμετοχές στις διαφορετικές εταιρείες για να μην υπάρχει πρόβλημα που να προσκρούει στους κανόνες ανταγωνισμού, άρα το δημόσιο έχει ήδη δύο εταιρείες συμμετοχών πολύ σημαντικές στον ενεργειακό τομέα οι οποίες μπορεί να εφαρμόσουν ένα πρόγραμμα παρουσίαση ενίσχυσης στο μετοχικό κεφάλαιο της ΔΕΗ, σταδιακά με οποιοδήποτε τρόπο αποφασίσουν το οποίο θα ανακτά και θα διευρύνει το μερίδιο του Δημοσίου στη ΔΕΗ, με ένα πρόγραμμα σταθερό και αποδοτικό. Θα διατηρήσουμε το management εφόσον το έχει ήδη το 34% και θα ενισχύσουμε την πλειοψηφία για μελλοντική ασφάλεια.
ΝΦ: Υπάρχει ένα θέμα κύριε Υπουργέ. Όταν έγινε η πώληση του 17% μέσω χρηματιστηρίου πριν από ενάμιση χρόνο, αυτόματα απελευθερώθηκε και αυτό αφορά μερικές χιλιάδες εργαζομένων της ΔΕΗ. Ο 13ος και 14ος μισθός. Αυτό σε ένα κλάδο, σε έναν εργασιακό χώρο, σε ένα επάγγελμα που το ακούμε είναι μία αλλαγή η οποία όχι 25% που λέει Μητσοτάκης θα αυξήσει τους μισθούς, αυτών ο μισθός αυξήθηκε παραπάνω, δεν το συζητάμε.
ΓΣ: Είμαστε ενήμεροι για αυτό.
ΝΦ: Άρα μία αντιστροφή θα οδηγούσε σε κατάργηση ξανά.
ΓΣ: Δεν ζούμε στο μνημόνιο πια.
ΝΦ: Θα δημιουργούσαμε δηλαδή μια εταιρεία, ένα κάστρο με 14 μισθούς μέσα στο δημόσιο.
ΓΣ: Όλες σιγά-σιγά οι κρατικές εταιρείες θα λειτουργούν ενιαία με τον ιδιωτικό τομέα. Όλα αυτά γίνανε επί μνημονίου και εν πολλοίς δικαιολογημένα, διότι ήταν αυτό που ήτανε, αλλά δεν νομίζω ότι το μέλλον μπορούμε να το κοιτάμε με αυτούς τους περιορισμούς. Και θα σας πω και κάτι άλλο. Γιατί πραγματικά θεωρώ ότι το 17% έτσι όπως πουλήθηκε δημιούργησε περισσότερα προβλήματα από όσα μπορεί να φανταστεί κανείς. Αν θυμάστε προχωρήσαμε σε βίαιη απολιγνιτοποίηση η οποία αποδείχτηκε στρατηγικό λάθος μέσα στην κρίση, εξαιτίας ουσιαστικά των αγοραστών το 17%. Αυτοί επέμεναν ότι πρέπει να επιταχύνουμε την απολιγνιτοποίηση.
ΝΦ: Ήταν μία άλλη εποχή, τότε ήταν της μόδας τα πράσινα ομόλογα και όλα αυτά.
ΓΣ: Βεβαίως, βεβαίως, αλλά θέλω να πω ότι ξαφνικά βρέθηκε η ΔΕΗ να προχωράει, οπότε πέρα από το 17% δεν ήταν και τόσο αθώο, διότι αναδιοργάνωσε τη ΔΕΗ ως απαίτηση των νέων επενδυτών κατά ένα τρόπο ο οποίος αποδείχθηκε για τη χώρα καταστροφικός κατά τη γνώμη μου.
ΝΦ: Άρα επιμένετε στο θέμα ΔΕΗ. Από ότι κατάλαβα είναι κεντρικό μέρος. Δεν είναι στο πρόγραμμα των 50 ημερών.
ΓΣ: Τα κρατήσαμε όλα δημόσια μέσα στο μνημόνιο. Νομίζω ότι στρατηγικά έχουμε δίκιο. Τα δίκτυα, οι υποδομές και ένας πυλώνας θα παραμείνουν δημόσιο.
ΝΦ: Σε όλους χτυπάει στο μάτι τα πολύ μεγάλα κέρδη των εταιρειών ενέργειας, των πετρελαϊκών κατά κύριο λόγο εταιρειών. Έχω ακούσει απόψεις διάφορες μία από τις οποίες είναι για παράδειγμα, να βάλουμε λέει ένα εύλογο κέρδος. Ποιο είναι αυτό το εύλογο κέρδος; Τι ύψους;
ΓΣ: 5%, το έκανε η συντηρητική κυβέρνηση της Βρετανίας, δεν θα το κάνουμε εμείς; Αν δείτε τι έκανε η Βρετανία στην ενεργειακή κρίση όταν παίρνετε το λογαριασμό στο Λονδίνο του ρεύματος λέει, ΑΔΜΗΕ, ΔΕΔΔΗΕ, ΔΕΗ κέρδος 5% αυτών και τελική τιμή. Τι έκαναν οι Εγγλέζοι οι συντηρητικοί, πιο νεοφιλελεύθεροι πεθαίνεις νομίζω. Πήρανε δύο μέτρα: βάζουν πλαφόν ανά εξάμηνο, δηλαδή πάνε οι εταιρείες σε μία επιτροπή του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέγειας και λένε στην επιτροπή, πόσο θα μου επιτρέψεις να αυξήσω; Τους λέει 22% το επόμενο εξάμηνο, σε έξι μήνες ξανά ελάτε. Και το δεύτερο μέτρο που πήρανε, βάλανε 5% επιτρεπτό ποσοστό κέρδους δραστηριότητες των εταιρειών ενέργειας. Άρα αυτός ήταν ο τρόπος που προσπάθησαν να αντιμετωπίσουν την ενεργειακή κρίση.
ΝΦ: Αυτά βέβαια, περιγράφετε ένα σύστημα που περίπου υπάρχει στην Ελλάδα σε ότι αφορά τους υπολογισμούς που βάζει η RAE σε όσους έχουν μία δημόσια υπηρεσία και κερδίζουν από αυτή, όπως είναι για παράδειγμα ο ΔΕΣΦΑ, ο ΑΔΜΗΕ.
ΓΣ: Σε όλες αυτές βάζουν 7 με 8%, τους επιτρέπει κέρδος και η τάση είναι να μειώνεται στο 6,5% μήνα.
ΝΦ: Πετρελαϊκές είναι λίγο κάστρο στην Ελλάδα.
ΓΣ: Αλλά εμείς θα το βλέπαμε σε αυτές που παράγουν ενέργεια σε ιδιωτικές, να το ξεκαθαρίσουμε δηλαδή. Αυτά τα που πήρε η νεοφιλελεύθερη συντηρητική κυβέρνηση της Αγγλίας θα τα βλέπαμε εμείς ως απόλυτα λογικά.
ΝΦ: Θα σας πάνε στα δικαστήρια, το λέω αυτό γιατί, για παράδειγμα η αμερικανική ήδη ετοιμάζεται να πάει τους βρετανούς στα δικαστήρια για αυτό το όριο.
ΓΣ: Το παρακολουθώ όλο πολύ στενά. Λοιπόν μπορούσες να κάνεις και δεύτερη επιλογή των ισπανών, να βγάλεις το φυσικό αέριο από το χρηματιστήριο ενέργειας και να πουλάς με μέση τιμή και όχι με οριακή τιμή και δεκάδες άλλα μέτρα που νομίζω ότι ο ΣΥΡΙΖΑ σε όλη τη διάρκεια της ενεργειακής κρίσης τα πρότεινε διαδοχικά με πολλούς τρόπους και ενόψει ενός χειμώνα που πιθανόν να είναι η επαναφορά της ενεργειακής κρίσης τα κρατάμε στον προγραμματικό μας λόγο.
