του Χρήστου Κολώνα - energypress.gr
Μέσα από το πολύπλοκο μετοχικό σχήμα του Ανεξάρτητου Διαχειριστή Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΑΔΜΗΕ), που επέλεξε το 2017 η τότε κυβέρνηση των ΣΥΡΙΖΑ –ΑΝΕΛΛ για την ιδιωτικοποίηση του, σχεδιάζει το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης να ανακτήσει τον πλειοψηφικό κρατικό έλεγχο της ΔΕΗ.
Οι αποκαλύψεις του πρώην υπουργού του ΣΥΡΙΖΑ Γιώργου Σταθάκη στο Podcast «Βαβέλ» και τον Νίκο Φιλιππίδη για το σχέδιο του κόμματος του, αν κι εφόσον εκλεγεί κυβέρνηση, να επιστρέψει το 17% του μετοχικού κεφαλαίου από τα χέρια των επενδυτών στο δημόσιο, προκάλεσαν αίσθηση.
Εγείρουν όμως και σοβαρά ερωτήματα ως προς τη δυνατότητα υλοποίησης του αλλά και ως προς το κόστος μιας τέτοιας επιλογής. Και όχι μόνο από την άποψη του μεγέθους των κεφαλαίων που θα απαιτηθούν για την αγορά περίπου 65 εκατομμυρίων μετοχών αλλά και από την άποψη των επιπτώσεων που μπορεί να έχει η χώρα στην πράσινη μετάβαση.
Τα «οχήματα»
Πριν πάμε όμως στα ερωτήματα ας δούμε ποιες είναι οι εταιρείες που θέλει ο ΣΥΡΙΖΑ να χρησιμοποιήσει για να φτάσει το ποσοστό του δημοσίου στη ΔΕΗ ξανά στο 51%, σύμφωνα πάντα με όσα αφηγήθηκε ο κ. Σταθάκης.
Θα γυρίσουμε πίσω πέντε χρόνια…
Το 2017 ο ΑΔΜΗΕ έπρεπε να αποσχιστεί από τη ΔΕΗ. Η τότε κυβέρνηση έφτιαξε ένα σύνθετο σχήμα και κράτησε το μάνατζμεντ υπό τον έλεγχο του δημοσίου. Έτσι μέχρι και σήμερα το 51% του Διαχειριστή ανήκει στην ΑΔΜΗΕ Συμμετοχών, στην οποία μέτοχος με 51,1% είναι το ελληνικό δημόσιο, ενώ είναι και εισηγμένη στο Χρηματιστήριο Αθηνών. Το 25% ανήκει στη ΔΕΣ ΑΔΜΗΕ (εταιρία του ελληνικού δημοσίου) και το 24% μετά από διαγωνισμό πέρασε στην κινεζική State Grid International Development.
Ουσιαστικά αμέσως κι εμμέσως το 51% του ΑΔΜΗΕ ανήκει στο ελληνικό δημόσιο.
Ο κ. Σταθάκης είπε λοιπόν πως με αυτές τις δύο εταιρείες το δημόσιο σταδιακά θα αγοράσει το 17%.
Έτσι, κατά το πρόγραμμα ΣΥΡΙΖΑ ο ΑΔΜΗΕ θα ελέγχει το 17% του ΣΥΡΙΖΑ και με το 34% του Υπερταμείου το 51%.
Σημειωτέον δε, ότι με τον τρόπο αυτό και οι Κινέζοι της State Grid εισέρχονται στη ΔΕΗ…
Τα ερωτήματα
1. Κατά πόσο, όμως, είναι εφικτό να εφαρμοστεί ένα τέτοιο σχέδιο;
Ο πρώην υπουργός του ΣΥΡΙΖΑ επικαλέστηκε το πρόγραμμα επαναγοράς μετοχών που ήδη τρέχει η ΔΕΗ. Το έφερε ως παράδειγμα προκειμένου να κάνει πιο κατανοητό τον τρόπο με τον οποίο το δημόσιο υπό τον ΣΥΡΙΖΑ θα αποκτήσει μετοχές.
2. Είναι, όμως, το ίδιο πράγμα;
Το πρόγραμμα επαναγοράς μετοχών, πρόκειται για στρατηγική που ακολουθούν οι εισηγμένες εταιρείες επιδιώκοντας με τον τρόπο αυτό να στηρίξουν τις μετοχές τους. Το συγκεκριμένο, βέβαια, πρόγραμμα έχει συγκεκριμένους όρους – όπως εύρος τιμών – και προϋποθέσεις και ορισμένη χρονική διάρκεια. Κι επιπλέον προϋποθέτει την έγκριση των μετόχων. Δεν χρησιμοποιείται για την ανάκτηση μετοχικού ελέγχου…
3. Μπορούν να αγοράσουν το 17% της ΔΕΗ, η ΔΕΣ ΑΔΜΗΕ και η ΑΔΜΗΕ Συμμετοχών;
Θεωρητικά ναι. Θα πρέπει όμως να ακολουθήσουν συγκεκριμένες διαδικασίες, εφόσον η ΔΕΗ είναι εισηγμένη στο Χρηματιστήριο. Είτε θα πρέπει οι δύο μέτοχοι του ελληνικού δημοσίου να κάνουν δημόσια προσφορά είτε να έρθουν σε συμφωνία εξαγοράς με κάποια από τα funds και άλλους μετόχους που μπήκαν στην αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου της ΔΕΗ το Φθινόπωρο του 2021 και κατέχουν μετοχές.
Οι επενδυτές μπήκαν με τιμές στα 9 ευρώ και για να πουλήσουν, σίγουρα δεν θα πουλήσουν με τις ίδιες τιμές. Θα επιδιώξουν να βγάλουν κέρδος… Άρα το τίμημα θα ανέβει. Με ένα πιθανό σενάριο η τιμή θα ανέλθει στα 11 ευρώ. Τότε οι προαναφερόμενοι μέτοχοι του ΑΔΜΗΕ θα πρέπει να καταβάλλουν το ποσό των 715 εκατ. ευρώ
Αλλά ακόμη κι αν οι μέτοχοι του Διαχειριστή αγοράζουν από την ελεύθερη διασπορά η τιμή της μετοχής της ΔΕΗ θα ανεβαίνει περισσότερο…
4. Υπάρχουν τα χρήματα αυτά στον ΑΔΜΗΕ;
Έστω ότι ο ΑΔΜΗΕ διαθέσει αυτά τα κεφάλαια, είτε με τραπεζικό δανεισμό είτε με ίδια κεφάλαια. Εκτιμάται πως μία τέτοια δαπάνη θα κοστίσει σημαντικά στο επενδυτικό πρόγραμμα του Διαχειριστή για την ανάπτυξη των γραμμών μεταφοράς και του ηλεκτρικού συστήματος.
Το σύστημα με δεδομένη την απόφαση της χώρας να ακολουθήσει το στόχο της πράσινης μετάβασης χρειάζεται ενίσχυση και αναβάθμιση. Η απώλεια των προαναφερόμενων κεφαλαίων θα ψαλιδίσει τις επενδύσεις του Διαχειριστή και η χώρα θα χάσει το δρόμο της καθαρής ενέργειας.
5. Επιτρέπεται η μετοχική σχέση Διαχειριστή με εταιρεία παραγωγής και προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας;
Η απάντηση έρχεται και από το γεγονός ότι το 2017 η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ, λόγω της ευρωπαϊκής νομοθεσίας, απόσχισε τον ΑΔΜΗΕ από τον έλεγχο της ΔΕΗ.
6. Κινδυνεύει το αναπτυξιακό πρόγραμμα της ΔΕΗ;
Η ΔΕΗ με την είσοδο των επενδυτών απέκτησε σημαντική ρευστότητα πάνω από 1,5 δις. ευρώ. Και με αυτή προχωρά τη διείσδυση της στις ΑΠΕ, την ηλεκτροκίνηση, ενώ πρόσφατα εξαγόρασε και τα assets της ιταλικής Enel στη Ρουμανία.
Ο κρατικός έλεγχος, αποδείχτηκε όλα τα προηγούμενα χρόνια, πως αποτελούσε εμπόδιο στην ανάπτυξη της ΔΕΗ με τις προαναφερόμενες επενδυτικές επιλογές.
7. Η ίδια η ΔΕΗ κινδυνεύει να βρεθεί σε καταστάσεις χρεοκοπίας, όπως το 2019;
Τότε η δημόσια εταιρεία έφτασε στο χείλος της χρεοκοπίας με τον έλεγχο του 51%. Κι αυτό καθώς η διοίκηση και η τότε κυβέρνηση εφάρμοζαν ζημιογόνο τιμολογιακή και εμπορική πολιτική για την εταιρεία που ξεπερνούσε και τα όρια της μικροπολιτικής. Οι ληηξιπρόθεσμες οφειλές είχαν εκτοξευτεί, ενώ την ίδια στιγμή η χρήση του λιγνίτη με τιμές ασύμφορες έβαζαν μέσα οικονομικά τη ΔΕΗ.
Η ανάπτυξη της δε, στις καθαρές και φθηνές μορφές ενέργειας (ΑΠΕ) ήταν ανύπαρκτη…
