Στις διακυμάνσεις της DAM έχει καρφωμένο το βλέμμα της η κυβέρνηση, κάνοντας σενάρια για τον φόρο που θα χρειαστεί να πληρώσουν οι ηλεκτροπαραγωγοί, ώστε να επιδοτηθούν τα οικιακά, πράσινα και κίτρινα τιμολόγια του Αυγούστου και οι τιμές να διατηρηθούν στα επίπεδα των 15 λεπτών.
Το βέβαιο είναι ότι η νομοθετική ρύθμιση για το ύψος της έκτακτης εισφοράς που θα πληρώσουν οι παραγωγοί θα κατατεθεί την επόμενη εβδομάδα στη Βουλή και θα περιλαμβάνει, όπως όλα δείχνουν, ένα ποσό, δηλαδή ένα νούμερο, για παράδειγμα 10 ευρώ η θερμική μεγαβατώρα. Το νούμερο αυτό, πολλαπλασιαζόμενο με τη παραγωγή των μονάδων φυσικού αερίου στο επίμαχο διάστημα, θα βγάζει και το τελικό ποσό που ευελπιστεί να συγκεντρώσει η κυβέρνηση για την επιδότηση των λογαριασμών του Αυγούστου.
Αν και στο αρμόδιο υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας εξετάζουν διάφορα σενάρια και παρ’ ότι στην άσκηση μπαίνουν διάφορα νούμερα, (από 50 έως και 80 εκατομμύρια ευρώ αθροιστικά για το δίμηνο Ιουλίου-Αυγούστου), αρμόδιες πήγες ξεκαθαρίζουν ότι πρώτα θα δούμε τα πράσινα τιμολόγια του Αυγούστου και μετά θα υπολογιστεί το έκτακτο τέλος. Το ύψος του θα το καθορίσουν οι απαιτήσεις χρηματοδότησης των επιδοτήσεων.
Τα σενάρια που γίνονται και η παρακολούθηση των τιμών στη χονδρεμπορική αγορά ρεύματος μέρα με την ημέρα και ανά ώρα, μπορεί να «φωτογραφίζουν» ποσά όπως τα παραπάνω, ωστόσο τα πάντα θα κριθούν από τα επίπεδα στα οποία θα κλείσει η χονδρεμπορική στις 30 Ιουλίου.
Βάσει αυτής, η ΔΕΗ και οι υπόλοιποι προμηθευτές ενέργειας θα διαμορφώσουν τα τιμολόγια στην αγορά λιανικής για τον Αύγουστο, όπου έξι μέρες πριν κλείσει ο μήνας, η μέση τιμή στο ελληνικό χρηματιστήριο ενέργειας κινείται αυξητικά κατά 45% πάνω από την αντίστοιχη του Ιουνίου (142,7 ευρώ έναντι 98 ευρώ), προδιαθέτοντας για δύσκολες καταστάσεις και αποφάσεις.
Με άξονα το πράσινο τιμολόγιο της ΔΕΗ
Στην ενεργειακή εξίσωση που καλείται να λύσει το υπουργείο, σημείο αναφοράς θα είναι το πράσινο τιμολόγιο της ΔΕΗ, καθώς ελέγχει το 72% στην αγορά των οικιακών καταναλωτών. Το πράσινο τιμολόγιο της επιχείρησης θα αποτελέσει το εργαλείο για τη συγκράτηση των τιμών κατά το μοντέλο που ακολουθήθηκε και την περίοδο της ενεργειακής κρίσης, όταν και είχε καθιερωθεί κάθε μήνα η παροχή επιδοτήσεων.
Τα βλέμματα επομένως στρέφονται στη πολιτική που θα ακολουθήσει η ΔΕΗ για τον Αύγουστο και πόσο αυξητικά θα κινηθεί το ειδικό της τιμολόγιο σε σχέση με τον Ιούλιο όταν είχε διαμορφωθεί στα 13,557 λεπτά η KWh (για καταναλώσεις έως 500 κιλοβατώρες), έπειτα από έκπτωση 31%. Ενα μήνα πριν, τον Ιούνιο, η επιχείρηση είχε δώσει έκπτωση 38%.
Εφόσον το πράσινο τιμολόγιο της ΔΕΗ «κλειδώσει», για παράδειγμα στα 18 λεπτά, τότε η επιδότηση που θα χορηγήσει η κυβέρνηση θα είναι 3 λεπτά, έτσι ώστε τα τιμολόγια να διατηρηθούν στα επίπεδα των 15 λεπτών. Η επιδότηση θα είναι ίδια για όλους τους προμηθευτές. Σύμφωνα πάντα με το παραπάνω παράδειγμα, με 3 λεπτά θα επιδοτηθεί τόσο ο πάροχος που θα ανακοινώσει πράσινο τιμολόγιο π.χ. στα 18 λεπτά, όσο και εκείνος με τιμή στα 25 λεπτά, με κίνδυνο προφανώς ο τελευταίος να χάσει μαζικά πελάτες.
Η γενική εκτίμηση είναι ότι τουλάχιστον οι καθετοποιημένοι παίκτες δεν θα διακινδυνεύσουν να απωλέσουν πελατολόγιο και ότι δύσκολα θα προσφέρουν υψηλές τιμές που δεν θα καλύπτονται από την επιδότηση. Ακόμη και αν τα κοστολογικά στοιχεία των μεγάλων παικτών οδηγούν σε γενναίες αυξήσεις για τον Αύγουστο, η εκτίμηση είναι ότι η αγορά θα προσαρμόσει αντιστοίχως τα τιμολόγια της, απορροφώντας και η ίδια μέρος των μεγάλων αυξήσεων. Σε κάθε περίπτωση, όπως λένε κυβερνητικές πηγές, στην τελική επιβάρυνση θα συνυπολογιστεί και η στάση των παρόχων στα τιμολόγια που θα προσφέρουν για τον επόμενο μήνα. Κατά πόσο, πέρα από τα κέρδη που θα επιστρέψουν μέσω του φόρου στο φυσικό αέριο, θα απορροφήσουν μέρος των ανατιμήσεων μέσω του προγράμματος εκπτώσεων στα τιμολόγια.
Παρέμβαση στη Κομισιόν για αλλαγή της Οδηγίας
Σε αυτή τη φάση βρίσκονται οι ασκήσεις που κάνει το αρμόδιο επιτελείο του ΥΠΕΝ, καταγράφοντας καθημερινά τις προσφορές που υποβάλλουν οι παραγωγοί φυσικού αερίου ανά ώρα στο Χρηματιστήριο Ενέργειας για να υπολογίσει τα ουρανοκατέβατα κέρδη και ενώ ακούγονται διάφορα νούμερα, όπως ότι αυτά τον Ιούλιο κινούνται στα 40 εκατ ευρώ.
Ταυτόχρονα με τα παραπάνω, το επόμενο διάστημα το ΥΠΕΝ πρόκειται να ενσωματώσει στο εθνικό δίκαιο τη νέα ευρωπαϊκή οδηγία (1711/2024), μέσω ενός έκτακτου μηχανισμού παρέμβασης, με τη διαφορά ότι επιδιώκεται να υπάρξει πρόσθετη πρόνοια για τους καταναλωτές μέσω της «ενεργοποίησης μέτρων σε περίπτωση ενδημικών στρεβλώσεων».
Η καινούργια οδηγία ναι μεν προβλέπει έκτακτο μηχανισμό, αλλά έχει όρους που δεν μπορούν να εφαρμοστούν σε καταστάσεις όπως η τρέχουσα, καθώς αναφέρει ότι τα έκτακτα μέτρα για να τεθούν σε ισχύ, θα πρέπει η όποια οξεία κρίση να έχει διαρκέσει τρεις μήνες. Δεν αντιμετωπίζει ενδημικά φαινόμενα, δηλαδή το σενάριο, κάθε καλοκαίρι να έχουμε για παράδειγμα επί πέντε - έξι εβδομάδες παρόμοια φαινόμενα και τέτοιες ακραίες τιμές.
Σημειωτέον ότι το θέμα της επιβολής πλαφόν στη χονδρική του ρεύματος σε έκτακτες καταστάσεις, κατά τρόπο ανάλογο με αυτόν που ίσχυσε κατά την περίοδο της ενεργειακής κρίσης, είχε τεθεί τον Ιούνιο του 2023 στο Συμβούλιο Υπουργών Ενέργειας επί θητείας στο ΥΠΕΝ του Παντελή Κάπρου ως υπηρεσιακού υπουργού. Τότε, ο κ. Κάπρος, επικαλούμενος την ανάγκη θωράκισης σε περίπτωση νέας κρίσης τιμών, είχε προτείνει να υφίσταται ως εθελοντική επιλογή ο μηχανισμός που εφάρμοσε η Ελλάδα κατά τη διάρκεια της κρίσης, ο οποίος και έγινε τελικά ευρωπαϊκός κανονισμός. Δηλαδή η συλλογή των υπέρ-εσόδων στη χονδρική αγορά και τη χρήση τους για επιδότηση των τιμολογίων ρεύματος. Αν και με την πρόταση είχαν συνταχθεί και άλλες χώρες, τελικά το Συμβούλιο Υπουργών δεν την είχε υιοθετήσει.
Αλλά όπως λένε πήγες του ΥΠΕΝ, πλέον έχουμε ένα πραγματικό φαινόμενο, το οποίο δείχνει μια πραγματική δυσλειτουργία με βάση τα όσα έχουν συμβεί το τελευταίο 20ήμερο. Επομένως, το θέμα πρόκειται να τεθεί προσεχώς από την ελληνική κυβέρνηση προς την Κομισιόν, αμέσως μετά τον διορισμό του νέου Επιτρόπου Ενέργειας, με πηγές του ΥΠΕΝ να εκτιμούν ότι στο πλευρό της Αθήνας θα συνταχθούν και αρκετές χώρες από την Ανατολική και Κεντρική Ευρώπη που βιώνουν τις τελευταίες εβδομάδες ασύμμετρες καταστάσεις στις χονδρεμπορικές τους αγορές.
