Σε τρεις διαστάσεις λαμβάνονται τα νέα μέτρα προστασίας των καταναλωτών από τις αυξήσεις της χονδρικής ηλεκτρισμού, όπως ανακοίνωσε σήμερα ο υπουργός ΠΕΝ, Θ. Σκυλακάκης.
Επιπλέον, ανακοίνωσε ότι εν τέλει δεν θα υπάρξει καμία επιστροφή ποσών σχετικά με το ΕΤΜΕΑΡ. Πρόκειται για εκατοντάδες εκατ. ευρώ σε επιστροφές, όπου η επιστροφή τους δεν θα επιβληθεί εις βάρος των ΜμΕ αφού δεν αποτελεί δικό τους σφάλμα, όπως τόνισε.
Η κατάσταση στη χονδρική
Ο ίδιος ανέλυσε ότι κατά κανόνα οι εγχώριες τιμές χονδρικής διαμορφώνονται από δύο εξωγενείς παράγοντες που είναι εξαιρετικά αρνητικοί σήμερα: Τις τιμές ρύπων και τις τιμές του αερίου. Ενδεικτικά η δεύτερη το 2019 ήταν 17 ευρώ και σήμερα είναι 33, δηλαδή η διπλάσια. Οι τιμές ρύπων από 25 έφτασαν τα 68 ευρώ, δηλαδή τριπλασιάστηκαν. Το θετικό είναι ότι σήμερα το ελληνικό σύστημα διαθέτει πολύ περισσότερες ΑΠΕ για αυτό και δεν βλέπουμε διπλάσιες ή τριπλάσιες τιμές ρεύματος, όπως θα συνέβαινε διαφορετικά.
Επιπλέον, οι τιμές σε ένα σύστημα με ΑΠΕ εξαρτώνται από τις διακυμάνσεις του καιρού: Σε περιόδους καύσωνα μειώνεται η απόδοση των θερμικών μονάδων και των φωτοβολταϊκών. Το ίδιο ισχύει όταν έχουμε άνυδρο χειμώνα χωρίς πολλά νερά για τα υδροηλεκτρικά, ή άλλα φαινόμενα.
Όσον αφορά τη ζήτηση που κυμαίνεται στη χώρα μας από 4-10 γιγαβάτ, όταν είναι μικρή οι τιμές κινούνται πτωτικά και αντιστρόφως. Το φθινόπωρο και την άνοιξη πέφτει στο ναδίρ και το καλοκαίρι είναι 8-9 γιγαβάτ. Επιπλέον, επηρεάζεται από τον καιρό που σήμερα την ανεβάζει παραπάνω.
Υπάρχει ακόμη ένας παράγοντας αυτές τις ημέρες, δηλαδή οι διασυνδέσεις. "Εμείς επιδιώκουμε περισσότερη διασύνδεση γιατί βοηθά κανονικά στην καλύτερη λειτουργία του συστήματος. Όμως, μπορεί να υπάρχουν περίοδοι που η ενέργεια φεύγει έξω και ανεβαίνουν οι τιμές", ανέφερε σχετικά ο υπουργός.
Δεν είναι μαγική σφαίρα το είδος του τιμολογίου
Ο καταναλωτής όμως βλέπει τις τιμές λιανικής μαζί με τις διάφορες επιβαρύνσεις, τόνισε ο κ. Σκυλακάκης, όπως το ΕΤΜΑΕΡ και τις ΥΚΩ. Πρόσθεσε ότι τον τελευταίο χρόνο τα χρωματιστά τιμολόγια βελτίωσαν τη διαφάνεια και μπορούν να συγκρίνουν μεταξύ των παρόχων. "Το είδος του τιμολογίου δεν είναι μια μαγική σφαίρα. Εξαρτάται από το ενεργειακό μας προφίλ κατανάλωσης και από από τη διάθεση να αναλάβουμε ρίσκο".
Να μπουν όλοι οι αγρότες στο τιμολόγιο ΓΑΙΑ
Επιπλέον για πρώτη φορά ενισχύθηκαν ενεργειακά οι ευάλωτοι καταναλωτές, δόθηκαν στοχευμένες επιδοτήσεις στο ΚΟΤ και ήρθε κοινωνικό τιμολόγιο για τους πολύτεκνους. Αντίστοιχα, θεσπίστηκε το τιμολόγιο ΓΑΙΑ για πρόσβαση των αγροτών σε χαμηλές τιμές. "Αυτή τη στιγμή συμφέρει να μπουν στο ΓΑΙΑ άμεσα μέχρι τις 31 Ιουλίου οι αγρότες. Θα εξασφαλίσουν τιμές προ κρίσης για μια δεκαετία", υπογράμμισε.
Πλέον οι ρευματοκλοπές αρχίζουν να περιορίζονται και στόχος είναι να περιοριστεί η επιβάρυνση για τον καταναλωτή. Επίσης, διακόπησαν οι επιδοτήσεις των ΑΠΕ γιατί δεν χρειάζονται πλέον, ενώ το πρόγραμμα Απόλλων θα φέρει επίσης χαμηλό κόστος.
Από τις αρχές του έτους έχουν συμβεί οι παρακάτω εξελίξεις, σύμφωνα με τον υπουργό: Είχαμε χαμηλές τιμές αρχικά στα πράσινα τιμολόγια, στη συνέχεια λόγω της εποχικότητας έπεσαν στα 11 ευρώ ανά κιλοβατώρα, ενώ τον Ιούνιο ανέβηκε κοντά σε ότι ίσχυε τον Ιανουάριο. Μεσοσταθμικά οι τιμές στο επτάμηνο ήταν 13 ευρώ, δηλαδή σημαντικά κάτω από τις τιμές όταν είχαμε επιδοτήσεις.
Τα προθεσμιακά δείχνουν ομαλοποίηση τον Αύγουστο
Μετά τις 11 Ιουλίου ήρθε ένας συνδυασμός καύσωνα διαρκείας στην Ελλάδα, μη αναμενόμενου καύσωνα σε όλη τη ΝΑ Ευρώπη, συν αυξημένη ζήτηση από την Ουκρανία και μη εκτόνωση της ζήτησης σε χώρες όπως η Ουγγαρία προς τη Δύση. Οι διασυνδέσεις των ανατολικών χωρών είναι πιο αδύναμες από ότι στη Γερμανία-Γαλλία, άρα η Αυστρία έχει τιμές 100 ευρώ και η Ουγγαρία έχει 800 ευρώ κάποιες ώρες. Γίνεται αποσύζευξη των δύο ενεργειακών συστημάτων, άρα δεν μπορεί να εισάγει φθηνή ενέργεια η ανατολική Ευρώπη και γίνεται ένα ντόμινο ανεβάζοντας και τις δικές μας.
Η διάρκεια του φαινομένου είναι ήδη μια εβδομάδα και θα κρατήσει μερικές ημέρες ακόμα, εκτίμησε ο κ. Σκυλακάκης: "Αν δούμε τις εκτιμήσεις της αγοράς στα προθεσμιακά συμβόλαια, δεν θα συνεχιστεί τον Αύγουστο. Δεν είναι πάντα καλό εργαλείο πρόβλεψης τα προθεσμιακά, όμως είναι μια ένδειξη".
Πάντως, οι συνέπειες είναι ότι ξαφνικά έχουμε εκτίναξη κοντά στα 200 ευρώ και τα βράδια στα 650 ευρώ. "Δεν διαμορφώνονται αποκλειστικά από τη δική μας αγορά γιατί έχουμε ίδιες στη Βουλγαρία και υψηλότερες σε Ουγγαρία και Ρουμανία. Η ροή της ενέργειας συνήθως είναι να εισάγουμε τα βράδια από τη Βουλγαρία, αλλά τώρα κάνουμε μικρές εξαγωγές προς βορρά και φέρνουμε ρεύμα από την Ιταλία", σχολίασε.
Σε κάθε περίπτωση, η ΡΑΑΕΥ ερευνά το θέμα και τη διαμόρφωση των τιμών.
Με τρία μέτρα απαντά το ΥΠΕΝ
Όσον αφορά τις δυνατότητες αντίδρασης, ο υπουργός δήλωσε ότι ο μηχανισμός επιβολής πλαφόν στα έσοδα των παραγωγών έχει τελειώσει θεσμικά και τυπικά. Η νέα οδηγία προβλέπει έκτακτο μηχανισμό, αλλά με όρους που δεν μπορούν να εφαρμοστούν και ούτως η άλλως θέλει τρεις μήνες διάρκεια της κρίσης για να τεθεί σε ισχύ.
Εντούτοις, η κυβέρνηση δεν μπορεί να παραμείνει άπρακτη για μια στρέβλωση για την οποία δεν έχει ευθύνη. "Υπάρχουν ουρανοκατέβατα κέρδη όχι επειδή κάποιος έχει αυξημένο κόστος, αλλά αύξηση της ζήτησης. Δεν θα αφήσουμε να πλήξουν τους καταναλωτές", υπογράμμισε ο υπουργός.
Έτσι αποφασίστηκε μετά τη χθεσινή σύσκεψη με τον πρωθυπουργό να γίνει αντίδραση με τρεις κινήσεις: Πρώτον, έκτακτη επαναφορά του τέλους στην ηλεκτροπαραγωγή με αέριο. Ο φόρος αυτός θα επιβληθεί για τουλάχιστον δύο μήνες, Ιούλιο και Αύγουστο, με το ακριβές ύψος να ανακοινώνεται εντός των επομένων ημερών, αφού πρέπει πρώτα να ολοκληρωθεί το φαινόμενο για να οριστικοποιηθούν όλα τα μεγέθη.
Δεύτερον, προβλέπεται επιδότηση νοικοκυριών για τον Αύγουστο στα πράσινα και τα κίτρινα τιμολόγια.
Ταυτόχρονα, θα ενσωματωθεί νομοθετικά η νέα οδηγία για τον έκτακτο μηχανισμό, αλλά με δεδομένο ότι αναφέρεται σε δυσλειτουργίες της ευρωπαϊκής αγοράς, το ΥΠΕΝ θα συμπεριλάβει πρόσθετη πρόνοια για παρέμβαση σε στρεβλώσεις προσωρινές με επαναληπτικό χαρακτήρα. Όλα αυτά θα προχωρήσουν με έγκριση της Κομισιόν.
"Η κυβέρνηση παρεμβαίνει και συνδράμει τους καταναλωτές. Τα ευρωπαϊκά εργαλεία και δεσμεύσεις είναι περιοριστικά, όμως εξαντλούμε τη δημιουργικότητά μας υπέρ των καταναλωτών. Το υπουργείο ενέργειας υπάρχει για να υπερασπίζεται τον καταναλωτή", κατέληξε ο κ. Σκυλακάκης.
