Τον δρόμο για τα πολυζωνικά τιμολόγια από το φθινόπωρο «στρώνει» η εγκατάσταση από τον ΔΕΔΔΗΕ των πρώτων παρτίδων από τους 360.000 έξυπνους μετρητές, που έχει ήδη αρχίσει να παραλαμβάνει και να τοποθετεί σε κτίρια και επιχειρήσεις με μεγάλη κατανάλωση.
Δηλαδή φορείς του ευρύτερου Δημόσιου τομέα, επαγγελματίες της χαμηλής τάσης και γενικώς καταναλωτές με μεγάλους μηνιαίους λογαριασμούς, οι οποίοι έχοντας πλέον έξυπνους μετρητές θα μπορούν να κάνουν χρήση των δυναμικών τιμολογίων και να μεταφέρουν μέρος της ζήτησης που έχουν στις μεσημεριανές ώρες, εκμεταλλευόμενοι τις πολύ χαμηλές τιμές, λόγω των φωτοβολταικών.
Σύμφωνα με τις πληροφορίες, η κοινοπραξία Sagemcom – Protasis που είχε κερδίσει τον περασμένο Φεβρουάριο το μικρό διαγωνισμό του Διαχειριστή για τους 360.000 μετρητές, του έχει ήδη παραδώσει τις πρώτες παρτίδες και εκείνος τους τοποθετεί με αυξητικό ρυθμό, ανοίγοντας το δρόμο στο σχέδιο της κυβέρνησης για μεταφορά της αιχμής της ζήτησης, από τα βράδια όπου η ενέργεια είναι πανάκριβη, στα μεσημέρια που είναι φθηνή.
Τα χαρακτηριστικά των πρώτων smart meters
Σε ό,τι αφορά τα χαρακτηριστικά των πρώτων αυτών μετρητών, είναι παρόμοιοι με εκείνους του μεγάλου διαγωνισμού των 7,3 εκατομμυρίων, δηλαδή φέρουν διακοπτικό στοιχείο και modem, δίνοντας την δυνατότητα στον Διαχειριστή να κόβει το ρεύμα μιας παροχής από απόσταση. Δίχως δηλαδή την επιτόπια παρουσία συνεργείου, ένα από τα βασικά πλεονεκτήματα των προδιαγραφών τους.
Τα παραπάνω είναι το πιο σημαντικό βήμα στο εγχείρημα του ΥΠΕΝ για μετατόπιση μέρους της ζήτησης στα μεσημέρια, σχέδιο που αναμένεται να ξεδιπλωθεί μέσα στο φθινόπωρο όταν ο ΔΕΔΔΗΕ θα έχει ολοκληρώσει το σχετικό πλαίσιο για τα δυναμικά τιμολόγια. Σύμφωνα με τις πληροφορίες, αυτό το κομμάτι θα είναι έτοιμο μετά τον Οκτώβριο, και προϋποθέτει ο τελευταίος να έχει ολοκληρώσει μια ολόκληρη τεχνική προεργασία. Την επακριβή πιστοποίηση των ωρών με υπερπαραγωγή πράσινης ενέργειας, καθώς και τις ώρες όπου η ζήτηση κάνει αιχμή (δηλαδή τις καμπύλες φορτίου), ώστε οι προμηθευτές να προσαρμόσουν κατάλληλα, πάνω εκεί, τα νέα τους προϊόντα.
Στο καλό σενάριο που τηρηθούν οι παραπάνω χρόνοι, μέσα στο φθινόπωρο θα εμφανιστούν και τα πρώτα δυναμικά τιμολόγια, με διαφορετικές χρεώσεις μέσα στο 24ωρο, ακόμη και ανά τέταρτο ή μισάωρο, δίνοντας κίνητρο καταρχήν στις επιχειρήσεις, οι οποίες είναι πολύ πιο ευέλικτες στη μεταφορά μέρους της ζήτησης απ’ ότι ένα νοικοκυριό, να τη μετατοπίσουν στα μεσημέρια.
Εταιρείες, Δημόσιο, μέση τάση
Τηρουμένων της ταχύτητας εγκατάστασης των πρώτων 360.000 έξυπνων μετρητών και με τη παραδοχή ότι θα ολοκληρωθεί εγκαίρως το τεχνικό σκέλος, το ΥΠΕΝ εκτιμά ότι το εγχείρημα θα αρχίσει να τρέχει μέσα στο 2024, ξεκινώντας από τις εταιρείες, το Δημόσιο και τη μέση τάση. Αλλωστε, η επιχειρήσεις της μέσης τάσης, στις οποίες αντιστοιχεί το 40% των συνολικών φορτίων πανελλαδικά, όπως σούπερ μάρκετ, μεγάλα εμπορικά καταστήματα, έχουν εδώ και καιρό εγκατεστημένους έξυπνους μετρητές, γνωρίζοντας σε real time πόσο καταναλώνουν, όπως και η υψηλή τάση, δηλαδή οι βιομηχανίες, οι οποίες καλύπτουν ένα επιπλέον 10% των φορτίων. Συνδυαστικά και με τους νέους 360.000 smart meters, εκτιμάται ότι θα καταστεί εφικτό μέσα στο τελευταίο τρίμηνο του έτους να ξεκινήσει το σχέδιο ατιμετώπισης της ανισορροπίας μεταξύ της προσφοράς ηλεκτρικής ενέργειας που κάνει peak τα μεσημέρια και της ζήτησης που εστιάζεται τα βράδια.
Τα νοικοκυριά
Τα νοικοκυριά θα αποκτήσουν μαζική πρόσβαση στα πολυζωνικά τιμολόγια σε δεύτερη φάση, εξέλιξη που συνδέεται ευθέως με την ολοκλήρωση του μεγάλου διαγωνισμού του ΔΕΔΔΗΕ, ύψους 1,2 δισ ευρώ, γύρω από την αντικατάσταση των 7,5 παλαιών ρολογιών με έξυπνα. Διαγωνισμός, υψηλής πολυπλοκότητας, ειδικά όταν υπάρχει ιστορικό πολλαπλών ναυαγίων, και για τον οποίο τηρεί εδώ και πολλούς μήνες σιγήν ιχθύος. Κρίνοντας από τα όσα ανέφερε ο ίδιος ο Διαχειριστής στο Προκαταρκτικό Σχέδιο Ανάπτυξης Δικτύου (ΣΑΔ) της περιόδου 2024 – 2028, που είχε θέσει σε διαβούλευση τον Ιούλιο, οι εγκατεστημένοι έξυπνοι μετρητές ανέρχονται σε 600.000, εκτιμάται ότι θα αυξάνονται μεταξύ 800.000 και 1 εκατομμύριο κάθε χρόνο από το 2025 έως το 2030, και μέχρι το τέλος της δεκαετίας θα έχουν τοποθετηθεί σε όλους τους καταναλωτές.
Στο παιχνίδι των έξυπνων μετρητών θα μπουν σύντομα και μεγάλοι πάροχοι. Το έχει ανακοινώσει ότι θα το κάνει προς τα τέλη του έτους η Metlen, αρχής γενομένης από μια κρίσιμη μάζα 1.000 πελατών της και με στόχο διπλό. Το δυναμικό τιμολόγιο, όσο και εξατομικευμένες λύσεις αναβάθμισης της κατοικίας τους, μέσα από τα δεδομένα κατανάλωσης των πελατών της.
Το νυκτερινό τιμολόγιο και η μεταφορά του τα μεσημέρια
Το φθινόπωρο, σύμφωνα πάντα με όσα έχει πει το ΥΠΕΝ, αναμένεται να ξεκινήσει και ένα συναφές μέτρο, η μεταφορά του λεγόμενου νυκτερινού τιμολογίου στο μεσημέρι, αφού θα έχουν προηγηθεί τα πολυζωνικά τιμολόγια. Το μέτρο θα έχει τον ίδιο ακριβώς στόχο, να δοθεί κίνητρο, αυτή τη φορά αποκλειστικά στα νοικοκυριά, να αυξήσουν τη κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας τα μεσημέρια, μεταφέροντας τμήμα της από τα βράδια, χωρίς πάντως ακόμη να έχει γίνει γνωστό με ποιο τρόπο μπορεί να συμβεί αυτό. Η συντριπτική πλειοψηφία των καταναλωτών απουσιάζει τις ώρες εκείνες από το σπίτι, άρα δεν είναι εφικτή η μαζική λειτουργία οικιακών συσκευών (πλυντήρια, κλπ).
Σύμφωνα με όσα γίνει γνωστά τον Μάιο, θα εξετάζονταν η δημιουργία δύο νέων ζωνών τιμολόγησης, αμφότερων με χαμηλές τιμές (π.χ. 11.00-16.00 ή 10.00-17.00), με δυνατότητα αναπροσαρμογής ανά μήνα, ανάλογα με τα εκάστοτε φορτία. Η φιλοσοφία θα είναι ίδια με αυτήν που διέπει το ισχύων «νυκτερινό τιμολόγιο». Τις ώρες ισχύος του, η τιμή της κιλοβατώρας να είναι πιο χαμηλή, ακριβώς για να προσελκύσει τους καταναλωτές.
Το μέτρο δεν θα αφορά τους πάντες, παρά μόνο όσους έχουν ήδη συμβατό αναλογικό μετρητή (διπλής εγγραφής). Δηλαδή περίπου 1,4 εκατομμύρια καταναλωτές, και ενώ υπάρχουν ακόμη 300.000 μη ενεργές παροχές, ένα διόλου ευκαταφρόνητο ποσοστό. Αθροιστικά οι πελάτες με νυχτερινό τιμολόγιο αντιπροσωπεύουν το 10% των συνολικών φορτίων της ηλεκτρικής ενέργειας.
